قۇداي تاعالانىڭ ەسىمى كىم؟
الدەكىممەن تانىسقاندا، ەڭ الدىمەن «ەسىمىڭىز كىم؟» دەپ سۇرايمىز. وسى ساۋالدى قۇداي تاعالاعا قويساق، قانداي جاۋاپ الار ەدىك؟ ول بىلاي جاۋاپ بەرەر ەدى:
«مەن ەحوبامىن. بۇل — مەنىڭ ەسىمىم» (يشايا 42:8).
بالكىم، ٴسىز: «اللانىڭ 99 اتى بار. ٴبىراق ەحوبا دەگەن ەسىمدى ەستىمەپپىن»،— دەرسىز. دەگەنمەن بۇل ەسىم كيەلى جازبالاردىڭ ٴتۇپنۇسقا ماتىنىندە شامامەن 7000 رەت كەزدەسەدى. بۇل ەسىم ەۆرەيدىڭ يحۆح دەگەن داۋىسسىز ٴتورت ارپىمەن جازىلعان، ٵرى قازاق تىلىنە «ەحوبا» دەپ تارجىمەلەنگەن.
قۇداي ەسىمى ەۆرەي ماتىنىندە جانە كيەلى كىتاپتىڭ كوپتەگەن اۋدارمالارىندا كەزدەسەدى
قۇندى ەسىم
بۇل ەسىم قۇدايدىڭ ٶزى ٷشىن قۇندى. قۇدايعا بۇل ەسىمدى ەشكىم بەرمەگەن، ونى ٶزى تاڭداعان. كيەلى جازبالاردا قۇداي: «ماڭگى باقي مەنىڭ ەسىمىم وسىلاي بولماق. كۇللى كەلەر ۇرپاق مەنى وسى ەسىمىممەن ەستە ساقتاسىن»،— دەگەن (مۇسانىڭ 2-جازباسى 3:15). جازبالاردا قۇدايدىڭ ەحوبا دەگەن دارا ەسىمى اللا تاعالا، قۇداي، جاراتقان يە دەگەن سيپاتتارىنا قاراعاندا الدەقايدا كوپ كەزدەسەدى. وسى ەسىم ىبىرايىم، مۇسا، ٴداۋىت جانە يسا پايعامبارلاردىڭ ەسىمدەرىنەن دە ٴجيى قولدانىلادى. ەحوبا ٶز ەسىمىنىڭ ايگىلى بولعانىن قالايدى. بۇل تۋرالى كيەلى كىتاپتا: «ادامدار سەنىڭ ەسىمىڭ ەحوبا ەكەنىن، بۇكىل جەر بەتىن بيلەيتىن جالعىز قۇداي تاعالا ەكەنىڭدى ٴبىلسىن»،— دەلىنگەن (ٴزابۇر 83:18).
بۇل ەسىم يسا پايعامبار ٷشىن قۇندى. يسا پايعامبار ٸزباسارلارىن قۇدايعا: «سەنىڭ ەسىمىڭ كيەلى تۇتىلسىن!»— دەپ دۇعا ايتۋدى ۇيرەتكەن (ماتاي 6:9). ونىڭ ٶزى دە: «اكە، ەسىمىڭدى داڭقتاي كور»،— دەپ سيىنعان (جوحان 12:28). قۇداي تاعالانىڭ ەسىمىن داڭقتاۋ — يسا پايعامباردىڭ ومىرىندە ەڭ باستىسى بولعان. سول سەبەپتەن دە ول قۇدايعا: «ولارعا ەسىمىڭدى اشتىم جانە اشا بەرەمىن»،— دەگەن (جوحان 17:26).
بۇل ەسىم قۇدايدى تانيتىندار ٷشىن قۇندى. ەجەلدە قۇدايدىڭ حالقى وزدەرىنىڭ قورعانىشى دا، قۇتقارىلۋى دا قۇدايدىڭ بىرەگەي ەسىمىمەن بايلانىستى ەكەنىن تۇسىنگەن. كيەلى كىتاپتا: «ەحوبانىڭ ەسىمى — مىقتى مۇنارا، ٵدىل جان وعان قاشىپ بارىپ، تابار پانا»،— دەلىنگەن (ناقىل سوزدەر 18:10). وندا: «ەحوبانى اتىن اتاپ شاقىرعان اركىم قۇتقارىلادى»،— دەپ تە جازىلعان (جوەل 2:32). كيەلى جازبالاردان كورىنەتىندەي، قۇدايدىڭ قىزمەتشىلەرى ونىڭ ەسىمىمەن ەرەكشەلەنۋ كەرەك ەدى: «بارلىق حالىقتار ٶز قۇدايلارىنىڭ ەسىمىمەن جۇرسە، ٴبىز ماڭگى باقي ٶز قۇدايىمىز ەحوبانىڭ ەسىمىمەن جۇرەمىز» (ميحا 4:5؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 15:14).
ٴمان-ماعىناعا تولى ەسىم
بۇل ەسىم قۇدايدىڭ اسىل بولمىسىن پاش ەتەدى. كوپ عالىمدار ەحوبا دەگەن ەسىم «ول بولعىزادى» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى دەپ تۇجىرىمدايدى. ەحوبا قۇداي مۇسا پايعامبارعا ٴتىل قاتقاندا، ٶز ەسىمىنىڭ ٴمان-ماعىناسىن اشىپ: «مەن كىم بولعىم كەلسە، سول بولامىن»،— دەگەن (مۇسانىڭ 2-جازباسى 3:14). دەمەك، قۇداي تاعالانىڭ ەسىمى وعان كۇللى تىرشىلىكتىڭ جاراتۋشىسى دەگەن سيپات بەرىپ قانا قويمايدى. بۇل ەسىم ونىڭ ەرەكشە قابىلەتىن ايان ەتەدى: ول ٶزىنىڭ وي-ماقساتىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن، ٶزىن دە، جاراتىلىستارىن دا كىم بولۋ كەرەك بولسا سول بولعىزادى. قۇدايدىڭ سيپاتتارى ونىڭ دارەجەسىن، بيلىگى مەن قۇدىرەتىن كورسەتسە، تەك ەحوبا دەگەن ەسىم عانا ونىڭ بار بولمىسىن، ياعني كىم ەكەنىن جانە كىم بولا الاتىنىن پاش ەتەدى.
بۇل ەسىم قۇدايدىڭ بىزگە كوڭىل بولەتىنىن پاش ەتەدى. قۇداي ەسىمىنىڭ ماعىناسىنان ونىڭ ٶز جاراتىلىستارىنا، سونىڭ ىشىندە بىزگە دەگەن سارقىلماس قامقورلىعى كورىنەدى. سونداي-اق اللا تاعالانىڭ بىزگە ٶز ەسىمىن اشقانى ونى تانىعانىمىزدى قالايتىنىن ايقىن ەتەدى. ول ٶز ەسىمىن باعزى زاماندا-اق، ٴبىز دۇنيەگە كەلمەي تۇرىپ-اق ايتقان. دەمەك، قۇداي ٶزىن قانداي دا ٴبىر تىلسىم، ادام تۇسىنىگى جەتپەيتىن ٴتاڭىر دەپ ەمەس، جاقىنداۋعا بولاتىن ٴتىرى تۇلعا دەپ قاراعانىمىزدى قالايدى (ٴزابۇر 73:28).
قۇدايدى ەسىمىمەن اتاعانىمىز وعان جاقىن بولعىمىز كەلەتىنىن پاش ەتەدى. مىسالى، بىرەۋمەن دوستاسقىڭىز كەلىپ، ەسىمىڭىزدى ايتتىڭىز دەلىك. ول ٴسىزدى سول ەسىممەن اتاعانىن قالايسىز. ال ول اتىڭىزدى مۇلدەم ايتقىسى كەلمەسە شە؟ ونىڭ سىزبەن دوس بولعىسى كەلەتىنىنە كۇمان تۋار. تاپ سولاي، ەحوبا قۇداي ادامزاتقا جەكە ەسىمىن اشتى. ول ٶزىن سول ەسىممەن اتاعانىمىزدى قالايدى. وسىلاي ەتسەك، ەحوبا قۇدايعا جاقىن بولعىمىز كەلەتىنىن پاش ەتەمىز. ال قۇداي تاعالا «ونىڭ ەسىمىن باعالايتىنداردى» نازارىنان تىس قالدىرمايدى (مالاحي 3:16، سىلتەمە).
قۇداي تاعالانىڭ ەسىمىن ٴبىلۋ — وعان جاقىن بولۋ ٷشىن قاجەت العاشقى ماڭىزدى قادام. ٴبىراق بۇل — باستاماسى عانا. بىزگە وسى ەسىمنىڭ ارتىندا تۇرعان تۇلعامەن تانىسۋ قاجەت. الدىمەن، ونىڭ سيپات-قاسيەتتەرىنە توقتالايىق.
قۇداي تاعالانىڭ ەسىمى كىم؟ قۇدايدىڭ ەسىمى — ەحوبا. بۇل ەسىم ونىڭ وي-ماقساتىن جۇزەگە اسىرا الاتىن تۇلعا ەكەنىن پاش ەتەدى