قايسىسىنا سەنەمىز؟
«بۇكىل عالام جوقتان پايدا بولعان، پايدا بولا الادى دا» (ستيۆەن حوكينگ جانە لەونارد ملودينوۆ، فيزيكتەر، 2010 جىل).
«اۋەل باستا قۇداي اسپان مەن جەردى جاراتتى» (كيەلى كىتاپ، مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:1).
كۇللى عالام مەن تىرشىلىكتى قۇداي جاراتتى ما، الدە ولار جوقتان پايدا بولدى ما؟ بايقاعانىمىزداي، باسىندا ايتىلعان ەكى فيزيك پەن كيەلى كىتاپتىڭ العاشقى سوزدەرى بۇل سۇراققا مۇلدەم ەكى ٴتۇرلى جاۋاپ بەرەدى. ەكى پىكىردىڭ دە قوس قولداپ قوشتايتىن جاقتاۋشىلارى بار. ٴبىراق قايسىسىنا سەنەرىن بىلمەي ٴدال بولىپ جۇرگەندەر دە قانشاما. بۇل تاقىرىپ قىزۋ تالقىعا ٴتۇسىپ ٴجۇر. بۇل جايىندا تالاي كىتاپتار جازىلىپ، تالاي پىكىرسايىستار وتكىزىلەدى.
مەكتەپتەگى ۇستازدار دا «بۇكىل عالام مەن تىرشىلىك كەزدەيسوق پايدا بولدى، قۇدايدىڭ بۇعان ەش قاتىسى جوق» دەپ سەنىمدى ۇنمەن تالاي ايتقان شىعار. ٴبىراق سول ۇستازدار جاراتۋشىنىڭ جوقتىعىنا ايعاقتار كەلتىردى مە؟ ٴدىني قىزمەتكەرلەردىڭ ۋاعىزىنان جاراتۋشى بار دەگەندى دە تالاي ەستىگەن شىعارسىز. ٴبىراق ولار سونى ايعاقتايتىن دالەلدەر ايتتى ما؟ الدە ولار بۇعان شەك كەلتىرۋگە بولمايدى، جاي عانا سەنۋ كەرەك دەدى مە؟
بۇل جايىندا ٴسىز دە تولعانعان شىعارسىز. جاراتۋشىنىڭ بار-جوعىن ەشكىم ايتا المايدى دەگەن وي كەلگەن بولار. جاۋابىن ىزدەپ، قازبالاپ جاتۋدىڭ قاجەتى بار ما دەيتىن دە شىعارسىز.
بۇل «ويانىڭدار!» جۋرنالىندا جاراتۋشىنىڭ بارىنا كوپتى يلاندىرعان كەيبىر ايعاقتار كەلتىرىلەدى. سوسىن «تىرشىلىك قالاي پايدا بولدى؟» دەگەن سۇراقتىڭ جاۋابىن تابۋ نەلىكتەن ماڭىزدى ەكەنى تالقىلانادى.