مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

7-‏تاراۋ

ٶمىردى قۇ‌داي سياقتى باعالايسىز با؟‏

ٶمىردى قۇ‌داي سياقتى باعالايسىز با؟‏

‏«ٶمىردىڭ قاينار كوزى سە‌ندە» (‏ٴ‌زابۇ‌ر 36:‏9‏)‏.‏

1،‏ 2.‏ ا)‏ ە‌حوبانىڭ بىزگە بە‌رگە‌ن باعالى سيى قانداي؟‏ ٵ)‏ باقىتتى عۇ‌مىر كە‌شۋىمىز ٷشىن ە‌حوبا بىزگە نە بە‌ردى؟‏

 ە‌حوبا اربىرە‌ۋىمىزگە تاڭعاجايىپ سي بە‌ردى.‏ بۇ‌ل —‏ ٴ‌بىزدىڭ ٶمىرىمىز (‏مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 1:‏27‏)‏.‏ باقىتتى عۇ‌مىر كە‌شكە‌نىمىزدى قالاعاندىقتان،‏ قۇ‌داي بىزگە دۇ‌رىس شە‌شىم قابىلداۋعا ۇ‌يرە‌تە‌تىن پرينسيپتە‌ر بە‌ردى.‏ «جامان مە‌ن جاقسىنى اجىراتا» ٴ‌بىلۋ ٷشىن وسى پرينسيپتە‌رگە ٵردايىم جۇ‌گىنىپ وتىرعانىمىز ٴ‌جون (‏ە‌ۆرە‌يلە‌رگە 5:‏14‏)‏.‏ پرينسيپتە‌رگە جۇ‌گىنگە‌ن كە‌زدە ە‌حوبا بىزگە دۇ‌رىس ويلانۋدى ۇ‌يرە‌تە‌دى.‏ ال قۇ‌دايدىڭ پرينسيپتە‌رىنە ساي ٶمىر ٴ‌سۇ‌رىپ،‏ ٶمىرىمىزدىڭ جاقسى جاققا وزگە‌رىپ جاتقانىن كورگە‌ندە،‏ ولاردىڭ باعا جە‌تپە‌س قازىنا ە‌كە‌نىن جە‌تە تۇ‌سىنە‌مىز.‏

2 دە‌سە دە ٶمىر اساۋ تولقىنسىز بولمايدى.‏ كە‌يبىر جاعدايلار تۋىنداعاندا،‏ كيە‌لى كىتاپتان ناقتى نۇ‌سقاۋ تاپپاي ٴ‌دال بولىپ جاتامىز.‏ سونداي جاعدايلاردىڭ ٴ‌بىرى —‏ قانمە‌ن بايلانىستى ە‌مدە‌ۋ شارالارى.‏ وندايدا قانداي شە‌شىمىمىز ە‌حوباعا ۇ‌نامدى بولادى؟‏ كيە‌لى كىتاپتا ە‌حوبانىڭ ٶمىر مە‌ن قانعا دە‌گە‌ن كوزقاراسىن تۇ‌سىندىرە‌تىن پرينسيپتە‌ر بار.‏ ولاردى تۇ‌سىنە بىلسە‌ك،‏ اقىلمە‌ن شە‌شىم قابىلدايمىز،‏ ٵرى ار-‏ۇ‌جدانىمىزدى كىر شالدىرمايمىز (‏ناقىل سوزدە‌ر 2:‏6—‏11‏)‏.‏ ال قازىر سول پرينسيپتە‌ردىڭ كە‌يبىرىن قاراستىرايىق.‏

قۇ‌دايدىڭ ٶمىر مە‌ن قانعا دە‌گە‌ن كوزقاراسى

3،‏ 4.‏ ا)‏ ە‌حوبا قانعا دە‌گە‌ن كوزقاراسىن قالاي ٴ‌بىلدىردى؟‏ ٵ)‏ قان نە‌نى بە‌ينە‌لە‌يدى؟‏

3 كيە‌لى كىتاپ قان قاسيە‌تتى دە‌پ ۇ‌يرە‌تە‌دى،‏ ويتكە‌نى ول ٶمىردى بە‌ينە‌لە‌يدى.‏ ال ٶمىر ە‌حوبا ٷشىن اسا باعالى.‏ قابىل ٸنىسىن ولتىرگە‌ندە،‏ ە‌حوبا وعان:‏ «ٸنىڭنىڭ توگىلگە‌ن قانى ماعان جە‌ردە‌ن ٷن قاتىپ تۇ‌ر!‏»—‏ دە‌دى (‏مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 4:‏10‏)‏.‏ ٵبىلدىڭ قانى ونىڭ ٶمىرىن بە‌ينە‌لە‌گە‌ن.‏ ە‌حوبا ٵبىلدىڭ قانى جايلى ايتقاندا،‏ ونىڭ ومىرىنە نۇ‌سقاعان.‏

4 نۇ‌حتىڭ كۇ‌ندە‌رىندە بولعان توپان سۋدان كە‌يىن قۇ‌داي ادامزاتقا ە‌ت جە‌ۋگە رۇ‌قسات بە‌ردى.‏ الايدا ول:‏ «تە‌ك ولاردىڭ ە‌تىن ومىرىمە‌ن،‏ ياعني قانىمە‌ن،‏ جە‌مە‌ڭدە‌ر»،‏—‏ دە‌پ ناقتى ە‌سكە‌رتتى (‏مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 9:‏4،‏ سىلتە‌مە)‏.‏ نۇ‌حتىڭ كۇ‌للى ۇ‌رپاعىنا بە‌رىلگە‌ن بۇ‌ل ە‌سكە‌رتۋدىڭ بىزگە دە قاتىسى بار.‏ ٴ‌يا،‏ ە‌حوبانىڭ كوز الدىندا قان ٶمىردى بە‌ينە‌لە‌يتىنى انىق.‏ ٴ‌بىزدىڭ دە قانعا دە‌گە‌ن كوزقاراسىمىز ٴ‌دال سونداي بولۋ كە‌رە‌ك (‏ٴ‌زابۇ‌ر 36:‏9‏)‏.‏

5،‏ 6.‏ ە‌حوبانىڭ ٶمىر مە‌ن قانعا قاتىستى كوزقاراسى مۇ‌سا زاڭىندا قالاي كورىنىس تاپقان؟‏

5 ە‌حوبا مۇ‌ساعا بە‌رگە‌ن زاڭىندا بىلاي دە‌گە‌ن:‏ «بىرە‌ۋ.‏.‏.‏ قان اتاۋلىنى جە‌يتىن بولسا،‏ مە‌ن ونداي جانعا قارسى شىعىپ،‏ حالقىنىڭ اراسىنان كوزىن قۇ‌رتامىن.‏ ويتكە‌نى تىرشىلىك يە‌لە‌رىنىڭ ٶمىرى قاندا عوي» (‏مۇ‌سانىڭ 3-‏جازباسى 17:‏10،‏ 11‏)‏.‏

6 مۇ‌سا زاڭى بويىنشا،‏ ادام مالدى جە‌ۋ ٷشىن ولتىرسە،‏ ونىڭ قانىن جە‌رگە اعىزىپ تاستاۋعا ٴ‌تيىس ە‌دى.‏ وسىلاي ول مالدىڭ ٶمىرى قاسيە‌تتى ٵرى ە‌حوباعا تيە‌سىلى ە‌كە‌نىن كورسە‌تە‌تىن (‏مۇ‌سانىڭ 5-‏جازباسى 12:‏16؛‏ ە‌زە‌كيە‌ل 18:‏4‏)‏.‏ الايدا ە‌حوبانىڭ تالابى مالدىڭ قانىن سوڭعى تامشىسىنا دە‌يىن اعىزۋ كە‌رە‌ك دە‌گە‌ندى بىلدىرمە‌يتىن.‏ قاندى تيىسىنشە اعىزىپ بولعان سوڭ،‏ حالىق ە‌تتى تازا ار-‏ۇ‌جدانمە‌ن جە‌ي الاتىن.‏ مالدىڭ قانىنا قۇ‌رمە‌ت كورسە‌تۋلە‌رىمە‌ن ولار ٶمىر بە‌رۋشى ە‌حوبانى قۇ‌رمە‌تتە‌يتىندە‌رىن كورسە‌تە‌تىن.‏ سونداي-‏اق زاڭدا كۇ‌نالارى كە‌شىرىلۋ ٷشىن يسرايلدىكتە‌ردە‌ن مالدى قۇ‌رباندىققا اكە‌لۋ تالاپ ە‌تىلە‌تىن (‏19،‏ 20-‏تۇ‌سىندىرمە‌نى قاراڭىز)‏.‏

7.‏ ٴ‌داۋىت قاندى قۇ‌رمە‌تتە‌يتىنىن قالاي كورسە‌تتى؟‏

7 قاننىڭ قانشالىقتى قۇ‌ندى ە‌كە‌نىن ٴ‌داۋىتتىڭ فىلىستىرلە‌رمە‌ن سوعىسقان كە‌زدە‌گى ٴ‌بىر وقيعادان بايقاۋعا بولادى.‏ ٴ‌داۋىتتىڭ قاسىنداعى جىگىتتە‌رى ونىڭ قاتتى شولدە‌گە‌نىن كورە‌دى.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ وعان سۋ اكە‌لۋ ٷشىن باستارىن قاتە‌رگە تىگىپ،‏ جاۋدىڭ جە‌رىنە اياق باسادى.‏ ٴ‌بىراق سۋدى اكە‌لىپ بە‌رگە‌ندە،‏ ٴ‌داۋىت ونى ىشپە‌ي،‏ «ە‌حوبانىڭ الدىندا جە‌رگە توگىپ» تاستايدى.‏ ول:‏ «ە‌حوبا،‏ مىنا سۋدى قالاي ىشپە‌كپىن؟‏!‏ بۇ‌ل —‏ باستارىن قاتە‌رگە تىككە‌ن باتىرلاردىڭ قانى عوي!‏»—‏ دە‌يدى.‏ ٴ‌داۋىت ٷشىن بۇ‌ل سۋ جىگىتتە‌ردىڭ ٶمىرىن بە‌ينە‌لە‌گە‌ن.‏ ول ٶمىر مە‌ن قاننىڭ ە‌حوبا ٷشىن وتە قۇ‌ندى ە‌كە‌نىن جە‌تە تۇ‌سىنگە‌ن (‏سامۋيلدىڭ 2-‏جازباسى 23:‏15—‏17‏)‏.‏

8،‏ 9.‏ ماسىحشىلە‌ر قانعا قالاي قاراۋ كە‌رە‌ك؟‏

8 يسانىڭ ولىمىنە‌ن كە‌يىن مۇ‌سا زاڭى ٶز كۇ‌شىن جوعالتتى.‏ دە‌سە دە ٴ‌بىرىنشى عاسىرداعى ماسىحشىلە‌رگە زاڭنىڭ كە‌يبىر تۇ‌ستارىن ٵلى دە ۇ‌ستانۋ قاجە‌ت ە‌دى.‏ ولاردان قۇ‌رباندىققا مال اكە‌لۋ تالاپ ە‌تىلمە‌گە‌نىمە‌ن،‏ «قاننان اۋلاق بولۋ» تالاپ ە‌تىلدى.‏ ازعىندىقتان،‏ پۇ‌تقا تابىنۋدان اۋلاق بولۋ قالاي ماڭىزدى بولسا،‏ قاننان اۋلاق بولۋ دا ٴ‌دال سولاي ماڭىزدى ە‌دى (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 15:‏28،‏ 29‏)‏.‏

قان فراكسيالارىنا قاتىستى شە‌شىمىڭىزدى قالاي تۇ‌سىندىرە‌ر ە‌دىڭىز؟‏

9 بۇ‌گىندە دە مۇ‌نىڭ ماڭىزدىلىعى جوعالعان جوق.‏ ٴ‌بىز ٶمىردىڭ قاينار كوزى ە‌حوبا ە‌كە‌نىن جانە ٶمىر اتاۋلىنىڭ ٴ‌بارى وعان تيە‌سىلى ە‌كە‌نىن بىلە‌مىز.‏ سونداي-‏اق قاننىڭ قاسيە‌تتى ٵرى ٶمىردى بە‌ينە‌لە‌يتىنىن تۇ‌سىنە‌مىز.‏ سوندىقتان قانمە‌ن بايلانىستى ە‌مدە‌ۋ ادىستە‌رىن تاڭداعاندا،‏ كيە‌لى كىتاپ پرينسيپتە‌رىن جاقسىلاپ قاراستىرىپ الامىز.‏

قاندى مە‌ديسينالىق ماقساتتا پايدالانۋ

10،‏ 11.‏ ا)‏ ە‌حوبا كۋاگە‌رلە‌رى قاندى يا ونىڭ نە‌گىزگى ٴ‌تورت بولىگىن قۇ‌يدىرۋعا قالاي قارايدى؟‏ ٵ)‏ ٵربىر ٴ‌ماسىحشى نە‌نى شە‌شىپ الۋ كە‌رە‌ك؟‏

10 ە‌حوبا كۋاگە‌رلە‌رى «قاننان اۋلاق بول» دە‌گە‌ن تە‌ك ٸشىپ-‏جە‌مە‌ۋمە‌ن عانا شە‌كتە‌لمە‌يتىنىن تۇ‌سىنە‌دى.‏ «قاننان اۋلاق بولۋ» دە‌گە‌نگە قان قۇ‌يدىرماۋ،‏ قان وتكىزبە‌ۋ جانە قايتا قۇ‌يۋ ٷشىن ادامنىڭ ٶز قانىن ساقتاماۋ دا كىرە‌دى.‏ سونىمە‌ن قاتار بۇ‌ل قاننىڭ نە‌گىزگى ٴ‌تورت بولىگىن،‏ ياعني ە‌ريتروسيتتە‌ر،‏ لە‌يكوسيتتە‌ر،‏ ترومبوسيتتە‌ر مە‌ن پلازمانى قۇ‌يدىرۋدان اۋلاق بولۋدى بىلدىرە‌دى.‏

11 قاننىڭ نە‌گىزگى ٴ‌تورت بولىگى تاعى دا ۇ‌ساق بولىكتە‌رگە بولىنە‌دى.‏ ولار قان فراكسيالارى دە‌پ اتالادى.‏ ٵر ٴ‌ماسىحشى ولاردى قابىلداي ما،‏ قابىلداماي ما —‏ ٶزى شە‌شۋى ٴ‌تيىس.‏ ە‌م-‏شارا كە‌زىندە ٶز قانىن پايدالانا ما،‏ جوق پا —‏ مۇ‌نى دا ٴ‌ماسىحشى ٶزى شە‌شە‌دى.‏ وتا جاساتقاندا،‏ زە‌رتحاناعا قان تاپسىرعاندا،‏ يا بولماسا قازىر قابىلداپ جاتقان ە‌مدە‌ۋ ادىستە‌رىندە ٶز قانىن قالاي پايدالاناتىنىن اركىم ٶزى شە‌شىپ الۋ كە‌رە‌ك (‏21-‏تۇ‌سىندىرمە‌نى قاراڭىز)‏.‏

12.‏ ا)‏ ار-‏ۇ‌ياتىمىزعا سۇ‌يە‌نىپ قابىلدايتىن شە‌شىمدە‌رىمىز نە‌گە ە‌حوبا ٷشىن ماڭىزدى؟‏ ٵ)‏ مە‌ديسينالىق ە‌م تۇ‌رىنە قاتىستى شە‌شىم قابىلداردا نە ىستە‌ۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏

12 ار-‏ۇ‌ياتىمىزعا سۇ‌يە‌نىپ قانداي شە‌شىم قابىلدايتىنىمىز ە‌حوبا ٷشىن ماڭىزدى ما؟‏ ارينە،‏ ويتكە‌نى ونداي شە‌شىمدە‌ر جۇ‌رە‌ك تۇ‌بىندە نە بارىن ايان ە‌تە‌دى.‏ ال ە‌حوبا ٴ‌بىزدىڭ ويىمىز بە‌ن سە‌زىمدە‌رىمىزگە بە‌يجاي قارامايدى ‏(‏ناقىل سوزدە‌ر 17:‏3؛‏ 24:‏12 وقىڭىز)‏‏.‏ سوندىقتان ٴ‌بىز مە‌ديسينالىق ە‌م تۇ‌رىنە قاتىستى شە‌شىم قابىلداردا ە‌حوبادان باعىت-‏باعدار سۇ‌راپ دۇ‌عا ە‌تە‌مىز،‏ سوسىن تاڭداعالى تۇ‌رعان ە‌م ٴ‌تۇ‌رى جايلى زە‌رتتە‌ۋ جۇ‌رگىزە‌مىز.‏ سودان كە‌يىن كيە‌لى كىتاپپە‌ن تاربيە‌لە‌نگە‌ن ار-‏ۇ‌جدانىمىزعا سۇ‌يە‌نىپ شە‌شىم قابىلدايمىز.‏ باسقالاردان «مە‌نىڭ ورنىمدا بولساڭ نە ىستە‌ر ە‌دىڭ؟‏» دە‌پ سۇ‌راماعانىمىز ٴ‌جون.‏ باسقالار دا شە‌شىمىمىزگە ىقپال ە‌تپە‌ۋ قاجە‌ت.‏ ويتكە‌نى ٵر ٴ‌ماسىحشى «ٶز جۇ‌گىن ٶزى كوتە‌رە‌دى» (‏عالاتتىقتارعا 6:‏5؛‏ ريمدىكتە‌رگە 14:‏12‏)‏.‏

ە‌حوبانىڭ زاڭدارى —‏ سۇ‌يىسپە‌نشىلىكتىڭ كورىنىسى

13.‏ ە‌حوبانىڭ قانعا قاتىستى زاڭدارى مە‌ن پرينسيپتە‌رىنە‌ن ول جايىندا نە بىلە‌مىز؟‏

13 ە‌حوبا ٶز زاڭ-‏تالاپتارىن ٴ‌بىزدىڭ يگىلىگىمىز ٷشىن بە‌رگە‌ن،‏ ٵرى ولار ونىڭ بىزگە دە‌گە‌ن سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىن پاش ە‌تە‌دى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 19:‏7—‏11‏)‏.‏ الايدا ٴ‌بىز ە‌حوباعا زاڭ-‏تالاپتارىنىڭ پايداسى بار بولعاندىقتان عانا ە‌مە‌س،‏ ونى سۇ‌يگە‌ندىكتە‌ن مويىنسۇ‌نامىز.‏ ال سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىمىز ٴ‌بىزدى قان قۇ‌يدىرۋدان اۋلاق بولۋعا تالپىندىرادى (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 15:‏20‏)‏.‏ بۇ‌ل دە‌نساۋلىعىمىزدى دا ساقتايدى.‏ بۇ‌گىندە كوپتە‌گە‌ن ادام قان قۇ‌يدىرۋدىڭ قاۋىپتى ە‌كە‌نىمە‌ن كە‌لىسىپ جاتادى.‏ كوپ دارىگە‌رلە‌ر دە قانسىز جاسالعان وتا ناۋقاستىڭ دە‌نساۋلىعىنا اناعۇ‌رلىم جاقسى اسە‌ر ە‌تە‌تىنىن مويىندايدى.‏ راسىندا دا،‏ ە‌حوبانىڭ جولدارى دانالىق پە‌ن سۇ‌يىسپە‌نشىلىككە تولى (‏يشايا 55:‏9 وقىڭىز؛‏ جوحان 14:‏21،‏ 23‏)‏.‏

14،‏ 15.‏ ا)‏ حالقىنىڭ قاۋىپسىزدىگى ٷشىن ە‌حوبا قانداي زاڭدار بە‌رگە‌ن؟‏ ٵ)‏ وسى زاڭداردىڭ استارىندا جاتقان پرينسيپتە‌ردى قالاي ۇ‌ستانا الاسىز؟‏

14 قۇ‌دايدىڭ زاڭدارى قاشاندا حالقىنىڭ پايداسىنا اسىپ وتىرعان.‏ ە‌حوبا ە‌جە‌لدە‌گى يسرايل حالقىن وقىس جاعدايلاردان قورعاۋ ٷشىن زاڭدار بە‌رگە‌ن.‏ مىسالى،‏ ٷيدىڭ توبە‌سىنە‌ن بىرە‌ۋ-‏مىرە‌ۋ قۇ‌لاپ كە‌تپە‌س ٷشىن،‏ ٷي يە‌سى ونى اينالدىرا الاسا قابىرعامە‌ن قورشاۋ كە‌رە‌ك بولعان (‏مۇ‌سانىڭ 5-‏جازباسى 22:‏8‏)‏.‏ سونداي-‏اق مالعا قاتىستى دا زاڭ بولعان.‏ بىرە‌ۋدىڭ سۇ‌زە‌گە‌ن بۇ‌قاسى بولسا،‏ ول باسقالاردى ٴ‌سۇ‌زىپ يا ٶلتىرىپ قويماس ٷشىن،‏ يە‌سىنە‌ن وعان باس-‏كوز بولۋ تالاپ ە‌تىلگە‌ن (‏مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 21:‏28،‏ 29‏)‏.‏ الدە‌بىرە‌ۋدىڭ وسى زاڭدارعا مويىنسۇ‌نباعانىنىڭ كە‌سىرىنە‌ن كىمدە-‏كىم ٶلىپ كە‌تسە،‏ بۇ‌عان يە‌سى كىنالى بولاتىن.‏

15 وسى زاڭدارعا قاراپ-‏اق ە‌حوبا ٷشىن ٶمىردىڭ قانشالىقتى باعالى ە‌كە‌نىن تۇ‌سىنۋگە بولادى.‏ مۇ‌نى بىلگە‌نىمىز ٴ‌بىزدى نە ىستە‌ۋگە تالپىندىرۋ كە‌رە‌ك؟‏ ٶمىردى قۇ‌رمە‌تتە‌يتىنىمىز ٷيىمىز بە‌ن كولىگىمىزدىڭ كۇ‌يىنە‌ن،‏ كولىكتى قالاي ايدايتىنىمىزدان،‏ قانداي ويىن-‏ساۋىق تاڭدايتىنىمىزدان كورىنىپ تۇ‌رۋ كە‌رە‌ك.‏ كە‌يبىر ادامدار،‏ اسىرە‌سە جاستار «نە بولادى دە‌يسىڭ؟‏» دە‌گە‌ن ويمە‌ن باستارىن قاتە‌رگە تىگىپ،‏ قاۋىپتى ە‌لە‌مە‌ي جاتادى.‏ ٴ‌بىراق ە‌حوبا بۇ‌لاي ە‌تكە‌نىمىزدى قالامايدى.‏ قايتا،‏ ٶزىمىزدىڭ دە،‏ وزگە‌لە‌ردىڭ دە ٶمىرىن قاستە‌رلە‌سە‌ك ە‌كە‌ن دە‌يدى (‏ۋاعىزداۋشى 11:‏9،‏ 10‏)‏.‏

16.‏ ە‌حوبا تۇ‌سىك جاساتۋعا قالاي قارايدى؟‏

16 ە‌حوبانىڭ كوز الدىندا ٵربىر ادامنىڭ،‏ ٴ‌تىپتى ىشتە جاتقان بالانىڭ دا ٶمىرى قۇ‌ندى.‏ مۇ‌سا زاڭىنا سايكە‌س،‏ بىرە‌ۋ جۇ‌كتى ايە‌لدى ابايسىزدا ۇ‌رىپ جىبە‌رىپ،‏ سونىڭ سالدارىنان ايە‌لدىڭ ٶزى نە ىشتە جاتقان بالاسى ٶلىپ كە‌تسە،‏ ە‌حوبا سول ادامدى كىسى ٶلتىرۋشى دە‌پ قاراستىرعان.‏ بۇ‌ل ابايسىزدا بولعان جاعداي بولسا دا،‏ ولىمگە سە‌بە‌پشى بولعان ادام ولىمگە كە‌سىلۋ كە‌رە‌ك ە‌دى ‏(‏مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 21:‏22،‏ 23 وقىڭىز)‏‏.‏ قۇ‌داي ٷشىن قۇ‌رساقتا جاتقان بالا —‏ ٴ‌تىرى جان.‏ ولاي بولسا،‏ ە‌حوبا تۇ‌سىك جاساتۋعا قالاي قارايدى دە‌پ ويلايسىز؟‏ جىل سايىن ميلليونداعان ٴ‌سابيدىڭ تۋىلماي جاتىپ ٶلتىرىلىپ جاتقانىن كورگە‌ندە،‏ ول قانداي كۇ‌ي كە‌شە‌دى؟‏

17.‏ ە‌حوبانىڭ كوزقاراسىن بىلمە‌ي تۇ‌رعاندا تۇ‌سىك جاساتقان ايە‌لدى نە جۇ‌باتادى؟‏

17 ال بىرە‌ۋ ە‌حوبانىڭ كوزقاراسىن ٵلى بىلمە‌ي تۇ‌رعاندا تۇ‌سىك جاساتقان بولسا شە؟‏ ە‌حوبا يسانىڭ تولە‌مىن نە‌گىزگە الىپ،‏ ونى كە‌شىرە‌تىنىنە سە‌نىمدى بولسىن (‏لۇ‌قا 5:‏32؛‏ ە‌فە‌ستىكتە‌رگە 1:‏7‏)‏.‏ بۇ‌رىن وسىنداي قاتە‌لىككە بارعان ايە‌ل شىن وكىنگە‌ن بولسا،‏ ٶزىن جازعىرا بە‌رمە‌ۋ كە‌رە‌ك.‏ «ە‌حوبا مە‌يىرىمدى دە جاناشىر.‏.‏.‏ شىعىس باتىستان قانشا قاشىق بولسا،‏ ول بىزدە‌ن قىلمىستارىمىزدى سونشا قاشىقتاتتى» (‏ٴ‌زابۇ‌ر 103:‏8—‏14‏)‏.‏

جە‌ككورۋشىلىككە جە‌تە‌لە‌يتىن ويلاردان ساقتانىڭىز

18.‏ نە‌گە جە‌ككورۋشىلىككە جە‌تە‌لە‌يتىن ويلاردان ارىلۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏

18 ٶمىر سيىنا دە‌گە‌ن قۇ‌رمە‌ت جۇ‌رە‌ك تۇ‌بىنە‌ن باستاۋ الادى.‏ بۇ‌عان وزگە‌لە‌ر تۋرالى وي-‏سە‌زىمدە‌رىمىز كىرە‌دى.‏ ە‌لشى جوحان:‏ «باۋىرلاسىن جە‌ك كورە‌تىن اركىم —‏ كىسى ٶلتىرۋشى»،‏—‏ دە‌پ ايتقان (‏جوحاننىڭ 1-‏حاتى 3:‏15‏)‏.‏ ٶزىمىز اڭعارماستان جاقتىرمايتىن ادامىمىزدى جە‌ك كورىپ كە‌تۋىمىز مۇ‌مكىن.‏ جە‌ككورۋشىلىك بولسا قۇ‌رمە‌تسىزدىككە ۇ‌لاسىپ،‏ سول ادامعا جالعان ايىپ تاعۋىمىز،‏ ٴ‌تىپتى ونىڭ ٶلىمىن تىلە‌ۋىمىز مۇ‌مكىن.‏ ە‌حوباعا وزگە‌لە‌ر تۋرالى ىشتە‌ي نە ويلايتىنىمىز ايان (‏مۇ‌سانىڭ 3-‏جازباسى 19:‏16؛‏ مۇ‌سانىڭ 5-‏جازباسى 19:‏18—‏21؛‏ ماتاي 5:‏22‏)‏.‏ الدە‌كىمگە دە‌گە‌ن جاعىمسىز ويلارىمىزدىڭ بار ە‌كە‌نىن بايقاساق،‏ ولاردان ارىلۋ ٷشىن بارىنشا كۇ‌ش سالۋىمىز قاجە‌ت (‏جاقىپ 1:‏14،‏ 15؛‏ 4:‏1—‏3‏)‏.‏

19.‏ ٶمىردى باعالايتىنىمىزدى كورسە‌تۋدىڭ تاعى ٴ‌بىر جولى قانداي؟‏

19 ٶمىردى باعالايتىنىمىزدى كورسە‌تۋدىڭ تاعى ٴ‌بىر جولى بار.‏ ٴ‌زابۇ‌ر 11:‏5 تە ە‌حوبا جايلى:‏ «جاۋىزدىقتى سۇ‌يە‌تىندە‌ردى ول جە‌ك كورە‌دى»،‏—‏ دە‌لىنگە‌ن.‏ قاتىگە‌ز ويىن-‏ساۋىق ٴ‌تۇ‌رىن تاڭداساق،‏ قاتىگە‌زدىكتى جاقسى كورە‌تىنىمىزدى كورسە‌تپە‌يمىز بە؟‏!‏ سانامىزدى قاتىگە‌ز سوزدە‌رگە،‏ ويلار مە‌ن بە‌ينە‌لە‌رگە تولتىرىپ قايتە‌مىز؟‏!‏ ودان دا سانامىزدى تازا دا جاعىمدى ويلارعا تولتىرايىق ‏(‏فىلىپىلىكتە‌رگە 4:‏8،‏ 9 وقىڭىز)‏‏.‏

ٶمىردى قۇ‌رمە‌تتە‌مە‌يتىندە‌رگە ە‌رمە‌ڭىز

20.‏ ە‌حوبا شايتاننىڭ دۇ‌نيە‌سىنە قالاي قارايدى؟‏

20 شايتان بيلە‌گە‌ن دۇ‌نيە‌نىڭ ومىرگە دە‌گە‌ن ٴ‌بىر ٴ‌تۇ‌يىر قۇ‌رمە‌تى جوق.‏ سوندىقتان ە‌حوبا بۇ‌ل دۇ‌نيە‌نى قان توگۋشى،‏ ياعني كىسى ٶلتىرۋشى دە‌پ بىلە‌دى.‏ عاسىرلار بويى ساياسي ۇ‌كىمە‌تتە‌ر ميلليونداعان ادامنىڭ ولىمىنە سە‌بە‌پشى بولىپ كە‌لە‌دى.‏ اراسىندا ە‌حوبانىڭ كوپتە‌گە‌ن قىزمە‌تشىلە‌رى دە قۇ‌ربان بولدى.‏ كيە‌لى كىتاپتا بۇ‌ل ساياسي ۇ‌كىمە‌تتە‌ر اياۋشىلىق دە‌گە‌ندى بىلمە‌يتىن جىرتقىش اڭدارعا تە‌ڭە‌لە‌دى (‏دانيال 8:‏3،‏ 4،‏ 20—‏22؛‏ ايان 13:‏1،‏ 2،‏ 7،‏ 8‏)‏.‏ بۇ‌گىنگى كۇ‌ندە قارۋ-‏جاراق ساتۋ ٸرى بيزنە‌سكە اينالعان.‏ ٶلىم-‏ٴ‌جىتىم قارۋلارىن ساتىپ،‏ ادامدار كۇ‌رە‌كتە‌پ اقشا تابۋدا.‏ ٴ‌يا،‏ «بۇ‌كىل دۇ‌نيە شايتاننىڭ بيلىگىندە» ە‌كە‌نىندە داۋ جوق (‏جوحاننىڭ 1-‏حاتى 5:‏19‏)‏.‏

21،‏ 22.‏ قۇ‌دايدىڭ حالقى «وسى دۇ‌نيە‌لىك ە‌مە‌س» ە‌كە‌ندىكتە‌رىن قالاي كورسە‌تە‌دى؟‏

21 ماسىحشىلە‌ر «وسى دۇ‌نيە‌لىك ە‌مە‌س».‏ ە‌حوبانىڭ حالقى ساياسات پە‌ن سوعىسقا ارالاسپاي،‏ بە‌يتاراپتىق ساقتايدى.‏ ولار كىسى ولتىرمە‌يتىندىكتە‌ن،‏ سوعىساتىن يا قارۋ-‏جاراق شىعاراتىن توپتار مە‌ن ۇ‌يىمداردى ە‌ش قولدامايدى (‏جوحان 15:‏19؛‏ 17:‏16‏)‏.‏ قۋعىنعا ۇ‌شىراعاندا ماسىحشىلە‌ر زۇ‌لىمدىققا زۇ‌لىمدىقپە‌ن جاۋاپ قايتارمايدى.‏ ويتكە‌نى يسا ٴ‌تىپتى جاۋلارىمىزدى دا جاقسى كورۋىمىز كە‌رە‌كتىگىن ايتقان (‏ماتاي 5:‏44؛‏ ريمدىكتە‌رگە 12:‏17—‏21‏)‏.‏

22 ميلليونداعان ادامنىڭ ٶلىمىنىڭ ارتىندا تاعى ٴ‌دىن تۇ‌ر.‏ ۇ‌لى بابىل‏،‏ ياعني جالعان دىندە‌ر يمپە‌رياسى تۋرالى كيە‌لى كىتاپتا بىلاي دە‌لىنگە‌ن:‏ «پايعامبارلار مە‌ن قاسيە‌تتىلە‌ردىڭ جانە ولتىرىلگە‌ندە‌ردىڭ بارىنىڭ قانى وسى قالادان تابىلدى».‏ ە‌حوبانىڭ نە ٷشىن «مە‌نىڭ حالقىم،‏ ودان شىق» دە‌پ بۇ‌يىراتىنىن تۇ‌سىنە‌سىز بە؟‏ ە‌حوباعا عيبادات ە‌تە‌تىندە‌ر جالعان دىننە‌ن اۋلاق ٴ‌جۇ‌رۋ كە‌رە‌ك (‏ايان 17:‏6؛‏ 18:‏2،‏ 4،‏ 24‏)‏.‏

23.‏ ۇ‌لى بابىلدان شىعۋ دە‌گە‌ن نە‌نى بىلدىرە‌دى؟‏

23 ۇ‌لى بابىلدان شىعۋ دە‌گە‌ن جالعان دىنمە‌ن بايلانىستى تولىق ٷزۋدى بىلدىرە‌دى.‏ مىسالى،‏ قانداي دا ٴ‌بىر ٴ‌دىني ۇ‌يىمنىڭ مۇ‌شە‌لىگىنە تىركە‌لگە‌ن بولساق،‏ ە‌سىمىمىزدى ٶشىرتىپ تاستاۋ قاجە‌ت بولۋى مۇ‌مكىن.‏ ٴ‌بىراق بۇ‌ل جە‌تكىلىكسىز.‏ ٴ‌بىز جالعان ٴ‌دىننىڭ ىستە‌رىنە‌ن اۋلاق بولىپ،‏ ولاردى جە‌ك كورۋىمىز كە‌رە‌ك.‏ جالعان ٴ‌دىن ساياساتقا ارالاسۋعا،‏ جىنىستىق ونە‌گە‌سىزدىكپە‌ن اينالىسۋعا،‏ اشكوزدىككە سالىنۋعا تيىم سالمايدى،‏ بۇ‌ل ازداي،‏ سولاردى ٶزى ناسيحاتتايدى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 97:‏10 وقىڭىز؛‏ ايان 18:‏7،‏ 9،‏ 11—‏17‏)‏.‏ سونىڭ سالدارىنان جىلدار بويى ميلليونداعان ادام ومىرلە‌رىنە‌ن ايىرىلۋدا.‏

24،‏ 25.‏ نە‌گە ە‌حوبانى بىلگە‌نىمىز جانتىنىشتىق پە‌ن تازا ار-‏ۇ‌جدان سيلايدى؟‏

24 ە‌حوبانى بىلمە‌ي تۇ‌رعاندا ٴ‌بارىمىز دە قانداي دا ٴ‌بىر شامادا شايتاننىڭ دۇ‌نيە‌سىندە‌گى جامان ىستە‌رگە ورتاقتاسىپ جۇ‌ردىك.‏ ٴ‌بىراق ٴ‌بىز وزگە‌ردىك.‏ ٴ‌بىز تولە‌م قۇ‌رباندىعىنا سە‌نىپ،‏ ٶمىرىمىزدى قۇ‌دايعا باعىشتادىق.‏ ٴ‌بىز ٷشىن «ە‌حوبانىڭ قايتا نىعايتاتىن ۋاقىتى كە‌لدى».‏ باسقاشا ايتقاندا،‏ قۇ‌دايعا ۇ‌نامدى ە‌كە‌نىمىزدى بىلگە‌ندىكتە‌ن،‏ جانىمىز تىنىش،‏ ار-‏ۇ‌جدانىمىز تازا (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 3:‏19؛‏ يشايا 1:‏18‏)‏.‏

25 ٴ‌بىر كە‌زدە‌رى ومىرگە دە‌گە‌ن قۇ‌رمە‌تى جوق ۇ‌يىمدار مە‌ن توپتاردى قولداعان بولساق،‏ ە‌حوبا تولە‌مدى نە‌گىزگە الىپ،‏ ٴ‌بىزدى كە‌شىرە‌دى.‏ ٴ‌بىزدىڭ ٶمىر سيى ٷشىن ە‌حوباعا شە‌كسىز ريزامىز.‏ باسقالارعا ە‌حوبا جايلى ايتقاندا،‏ ولارعا شايتاننىڭ دۇ‌نيە‌سىنە‌ن شىعىپ،‏ قۇ‌دايمە‌ن دوس بولۋعا بارىنشا كومە‌كتە‌سكە‌ندە،‏ ومىرگە دە‌گە‌ن ريزاشىلىعىمىزدى كورسە‌تە‌مىز (‏قورىنتتىقتارعا 2-‏حات 6:‏1،‏ 2‏)‏.‏

پاتشالىق جايلى ايتىڭىز

26—‏28.‏ ا)‏ ە‌حوبا ە‌زە‌كيە‌لگە قانداي ە‌رە‌كشە تاپسىرما جۇ‌كتە‌گە‌ن؟‏ ٵ)‏ ە‌حوبا بۇ‌گىندە بىزگە قانداي تاپسىرما بە‌ردى؟‏

26 ە‌جە‌لگى يسرايلدە ە‌حوبا ە‌زە‌كيە‌ل پايعامبارعا يە‌رۋساليمنىڭ جۋىردا جويىلاتىنىن ە‌سكە‌رتىپ،‏ ادامدارعا امان قالۋ ٷشىن نە ىستە‌ۋ كە‌رە‌كتىگىن ۇ‌يرە‌تۋدى تاپسىردى.‏ ە‌زە‌كيە‌ل ە‌سكە‌رتپە‌يتىن بولسا،‏ ە‌حوبا ادامداردىڭ قانىن ونىڭ موينىنا جۇ‌كتە‌مە‌ك ە‌دى (‏ە‌زە‌كيە‌ل 33:‏7—‏9‏)‏.‏ ماڭىزدى حاباردى جە‌تكىزۋ ٷشىن بارىن سالعان ە‌زە‌كيە‌ل ادام ٶمىرىن قاستە‌رلە‌يتىنىن كورسە‌تتى.‏

27 ە‌حوبا بىزگە دە تاپسىرما بە‌رگە‌ن.‏ ٴ‌بىز ادامدارعا شايتاننىڭ دۇ‌نيە‌سى تاياۋدا جويىلاتىنىن ە‌سكە‌رتىپ،‏ ولارعا ە‌حوبانى تانىپ-‏بىلۋگە جانە امان-‏ە‌سە‌ن جاڭا ومىرگە جە‌تۋلە‌رىنە كومە‌كتە‌سۋىمىز قاجە‌ت (‏يشايا 61:‏2؛‏ ماتاي 24:‏14‏)‏.‏ وسى حاباردى باسقالارعا جە‌تكىزۋ ٷشىن ە‌ش ايانىپ قالعىمىز كە‌لمە‌يدى.‏ ٴ‌بىز دە پاۋىل سياقتى:‏ «مە‌نىڭ موينىمدا ە‌شكىمنىڭ قانى جوق،‏ ويتكە‌نى سە‌ندە‌رگە قۇ‌داي ە‌ركىن تۇ‌گە‌ل ايتۋدان تارتىنبادىم»،‏—‏ دە‌گىمىز كە‌لە‌ر ە‌دى (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 20:‏26،‏ 27‏)‏.‏

28 ارينە،‏ ە‌حوبانىڭ سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىنە بولە‌نە بە‌رۋ ٷشىن ٶمىر مە‌ن قانعا ە‌حوبا سياقتى قاراۋمە‌ن عانا شە‌كتە‌لمە‌ۋىمىز كە‌رە‌ك.‏ بۇ‌دان بولە‌ك،‏ ٴ‌بىز قۇ‌دايدىڭ الدىندا تازا بولۋىمىز قاجە‌ت.‏ بۇ‌ل جايىندا كە‌لە‌سى تاراۋدا ٴ‌سوز ە‌تە‌مىز.‏