15-تاراۋ
ەڭبەك ٴتۇبى — قۋانىش
«ٵربىر ادام... ەڭبەگىنىڭ جەمىسىنە قۋانسىن» (ۋاعىزداۋشى 3:13).
1—3. ا) كوپ ادام ٶز جۇمىستارىنا قالاي قارايدى؟ ٵ) وسى تاراۋدا قانداي سۇراقتاردى قاراستىرامىز؟
ادام اتاۋلىنىڭ ٴبارى ٶز باسىن، وتباسىن اسىراۋ ٷشىن ەڭبەك ەتەدى. كوبىسى ٶز جۇمىسىن ٴسۇيىپ ىستەمەيدى، ٴتىپتى كەيبىرى وزدەرىن جۇمىسقا سۇيرەپ اپارادى. ٴسىز دە وسىنداي ادامداردىڭ قاتارىنان بولساڭىز، جۇمىسىڭىزدى ٴسۇيىپ ىستەۋگە نە كومەكتەسەدى؟
2 ەحوبا: «ٵربىر ادام ٸشىپ-جەپ، ەڭبەگىنىڭ جەمىسىنە قۋانسىن. بۇل — قۇدايدىڭ سيى»،— دەگەن (ۋاعىزداۋشى 3:13). ول ٴبىزدى ەڭبەك ەتۋدى قاجەت ەتەتىندەي ٵرى سوعان ىقىلاستى ەتىپ جاراتقان. سونداي-اق ول ەڭبەگىمىزدىڭ جەمىسىن كورىپ، قۋانعانىمىزدى قالايدى (ۋاعىزداۋشى 2:24؛ 5:18 وقىڭىز).
3 ولاي بولسا، جۇمىسقا ىنتالى بولۋعا نە كومەكتەسەدى؟ ماسىحشىلەر قانداي جۇمىستان باس تارتۋ كەرەك؟ جۇمىس ىستەۋ مەن ەحوباعا عيبادات ەتۋگە قاتىستى قالاي دۇرىس كوزقاراس ساقتاي الامىز؟ ٴبىز اتقاراتىن ەڭ ماڭىزدى ٸس قانداي؟ بۇل سۇراقتاردىڭ جاۋابىن وسى تاراۋدان تابامىز.
ەڭبەكسۇيگىش ەكى ۇلى جۇمىسكەر
4، 5. ەحوبا ەڭبەكتەنۋگە قالاي قارايدى؟
4 ەحوبا ٵربىر ٸسىن ٴسۇيىپ ىستەيدى. مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:1 دە: «اۋەل باستا قۇداي اسپان مەن جەردى جاراتتى»،— دەلىنگەن. جەر مەن ونداعىنىڭ ٴبارىن جاراتىپ بولعان سوڭ، قۇداي اتقارعان ەڭبەگىنە قاراپ، ونىڭ «وتە جاقسى ەكەنىن كوردى» (مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:31). قولىنان شىققان تۋىندىلارى وعان قۋانىش سيلادى (تىموتەگە 1-حات 1:11).
5 ەحوبا ۇنەمى تىنباي ەڭبەك ەتەدى. يسا سونى راستاپ: «اكەم ەڭبەك ەتۋدى دوعارعان جوق»،— دەگەن (جوحان 5:17). ٴبىز ەحوبانىڭ تاماشا ىستەرىنىڭ ٴبارىن تۇگەل بىلمەسەك تە، كەيبىرىنەن حاباردارمىز. مىسالى، ول يسا ماسىحپەن بىرگە كوكتە بيلىك ەتەتىن ادامداردى تاڭداپ جاتىر (قورىنتتىقتارعا 2-حات 5:17). سونداي-اق ول ادامزاتقا تالماي جول سىلتەپ، قامقورلىق كورسەتىپ كەلەدى. دۇنيەجۇزى بويىنشا ٴجۇرىپ جاتقان ۋاعىز ٸسىنىڭ ارقاسىندا ميلليونداعان ادام ەحوبانى تانىپ-ٴبىلىپ، جەر بەتىندە ورنايتىن جۇماقتا ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە ٷمىتتى (جوحان 6:44؛ ريمدىكتەرگە 6:23).
6، 7. يسا قانداي جۇمىسشى؟
6 اكەسى سياقتى يسا دا ٴسۇيسىنىپ ەڭبەك ەتەدى. جەر بەتىنە كەلمەس بۇرىن يسا اكەسىنىڭ قاسىندا «شەبەر جۇمىسشى» بولعان. ول كوكتەگى مەن جەردەگىنىڭ ٴبارىن جاراتۋعا اتسالىسقان (ناقىل سوزدەر 8:22—31؛ قولوستىقتارعا 1:15—17). جەردە بولعان كەزىندە دە يسا تالماي ەڭبەك ەتتى. ول جاستايىنان اعاش ۇستالىعىن مەڭگەرىپ، ٷي جيھازدارى مەن ەسىك-تەرەزەلەر جاساسا كەرەك. يسا ٶز ٸسىنىڭ شەبەرى بولعانى سونشا — ول جۇرت اراسىندا «اعاش ۇستاسى» دەپ تانىلدى (مارقا 6:3).
7 دەسە دە يسا ٷشىن ەڭ ماڭىزدى ٸس ىزگى حاباردى ۋاعىزداپ، ادامدارعا ەحوبا جايلى ۇيرەتۋ ەدى. بۇل ٸستى اتقارۋعا ونىڭ ەنشىسىندە ٷش جارىم جىل ۋاقىت بولدى. ول تاڭنىڭ اتىسىنان تۇننىڭ باتىسىنا دەيىن ايانباي ەڭبەكتەندى (لۇقا 21:37، 38؛ جوحان 3:2). يسا جۇزدەگەن شاقىرىم شاڭدى جولدى ٴجۇرىپ ٶتىپ، مۇمكىندىگىنشە كوپ ادامعا ىزگى حاباردى جەتكىزدى (لۇقا 8:1).
8، 9. نەگە يسا ٶزىنىڭ ٸسىن قۋانىشپەن اتقارعان؟
8 يسا ٷشىن قۇدايدىڭ تاپسىرعان ٸسىن ورىنداۋ تاماقپەن تەڭ بولعان. وعان كۇش بەرگەن، بويىنا قۋات دارىتقان. ٸسىن جان سالىپ اتقارعانى سونشا — كەيبىر كۇندەرى تاماق ىشۋگە ۋاقىت تاپپاعان (جوحان 4:31—38). يسا وزگەلەرگە اكەسى جايلى ۇيرەتۋ ٷشىن ٵر مۇمكىندىكتى قالت جىبەرمەگەن. سوندىقتان ەحوباعا: «ماعان تاپسىرعان ٸسىڭدى اياقتاپ، جەر بەتىندە سەنى داڭقتادىم»،— دەپ ايتۋىنا تولىق نەگىز بولدى (جوحان 17:4).
9 ٴيا، ەحوبا دا، يسا دا ايانباي ەڭبەك ەتەدى، ٵرى سودان قۋانىش پەن قاناعاتقا بولەنەدى. ٴبىز دە «قۇدايعا ەلىكتەپ»، يسانىڭ «ىزىمەن تۋرا جۇرگىمىز» كەلەدى (ەفەستىكتەرگە 5:1؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 2:21). سول سەبەپتەن ايانباي تەر توگىپ، نە ىستەسەك تە جانىمىزدى سالىپ ىستەگىمىز كەلەدى.
جۇمىسقا دەگەن كوزقاراس
10، 11. جۇمىسقا وڭ كوزقاراسپەن قاراۋعا نە كومەكتەسەدى؟
10 ەحوبانىڭ حالقى بولعاندىقتان، ٴبىز ٶزىمىزدى، وتباسىمىزدى اسىراۋ ٷشىن جۇمىس ىستەيمىز. جۇمىسىمىزدى بار ىنتامەن ىستەگىمىز-اق كەلەدى، ٴبىراق بۇل كەيدە وڭاي بولماۋى مۇمكىن. جۇمىسىمىزدى جاقسى كورمەسەك، نە ىستەۋگە بولادى؟
وڭ كوزقاراس كەز كەلگەن جۇمىستى ىنتامەن اتقارۋعا كومەكتەسەدى
11 وڭ كوزقاراس تانىتۋ. قاي جەردە، قانشا ساعات جۇمىس ىستەيتىنىمىزدى وزگەرتۋ ٴبىزدىڭ قۇزىرىمىزدا ەمەس شىعار، ٴبىراق كوزقاراسىمىزدى وزگەرتۋ ٶز قولىمىزدا. ەحوبانىڭ بىزدەن نە كۇتەتىنىن بىلسەك، بۇل بىزگە زور كومەك بولادى. ماسەلەن، ەحوبا وتاعالارى قولدارىنان كەلگەنشە وتباسىنىڭ قامىن جاسايدى دەپ كۇتەدى. كيەلى كىتاپتا وتباسىنىڭ قامىن ويلامايتىن ادامنىڭ «قۇدايعا سەنبەيتىن ادامنان دا جامان» ەكەنى ايتىلعان (تىموتەگە 1-حات 5:8). ٴبىر ۇيدىڭ وتاعاسى بولساڭىز، وتباسىڭىزدى قامداۋ ٷشىن ايانباي ەڭبەك ەتىڭىز. جۇمىسىڭىز وزىڭىزگە ۇناسا دا، ۇناماسا دا، وتباسىڭىزدى اسىراپ جۇرگەنىڭىز ەحوباعا ۇنامدى ەكەنىن ٴبىلىپ ٴجۇرىڭىز.
12. ەڭبەكقورلىق پەن شىنشىلدىقتىڭ پايداسى قانداي؟
12 ەڭبەكقور ٵرى شىنشىل بولۋ. بۇل قاسيەتتەر سىزگە جۇمىسىڭىزدى ٴسۇيىپ ىستەۋگە سەپتەسەدى (ناقىل سوزدەر 12:24؛ 22:29). بۇنىڭ ٴبىر پايداسى — جۇمىس بەرۋشىنىڭ سەنىمىنە يە بولاسىز. ولار جۇمىستاعى زاتتاردى، اقشانى، ۋاقىتتى ۇرلامايتىن جۇمىسشىلاردى جوعارى باعالايدى (ەفەستىكتەرگە 4:28). ال بارىنەن دە ماڭىزدىسى — ٴسىزدىڭ ەڭبەكقورلىعىڭىز بەن شىنشىلدىعىڭىز ەحوبانىڭ نازارىنان تىس قالمايدى. قۇدايدىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ جاتقاندىقتان، «ار-ۇجدانىڭىز تازا» بولادى (ەۆرەيلەرگە 13:18؛ قولوستىقتارعا 3:22—24).
13. شىنشىلدىقتىڭ بەرەر جەمىسى قانداي؟
13 جاقسى ٴجۇرىس-تۇرىس ەحوبانى ماداقتايتىنىن ۇمىتپاۋ. بۇل — جۇمىسىڭىزدى جاقسى كورىپ ىستەۋدىڭ تاعى ٴبىر سەبەبى (تيتكە 2:9، 10). ٴسىزدىڭ ۇلگىلى ٴجۇرىس-تۇرىسىڭىزعا قاراپ، ٴبىر ارىپتەسىڭىزدىڭ كيەلى كىتاپتى زەرتتەۋگە ىقىلاسى ويانۋى مۇمكىن (ناقىل سوزدەر 27:11؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 2:12 وقىڭىز).
جۇمىس تاڭداۋ
14—16. جۇمىس تاڭداعاندا، نەنى ەسەپكە الۋ كەرەك؟
14 كيەلى كىتاپتا ماسىحشىلەر قانداي جۇمىسقا تۇرىپ، قانداي جۇمىسقا جولاماۋ كەرەكتىگى ٴتىزىپ ايتىلماعان. دەسە دە وندا جۇمىسقا قاتىستى دۇرىس شەشىم قابىلداۋىمىزعا كومەگىن بەرەتىن پرينسيپتەر بار (ناقىل سوزدەر 2:6). پرينسيپتەردى قاراستىرا وتىرىپ، كەلەسىدەي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ كورىڭىز.
ەحوبانىڭ نورمالارىنا قايشى كەلمەيتىن جۇمىس تاڭداڭىز
15 بۇل جۇمىس ەحوبا ماقۇلدامايتىن ىستەر جاساۋدى تالاپ ەتە مە؟ ەحوبا نەنى جەك كورەتىنىن ٴبىز جاقسى بىلەمىز. ۇرلىق پەن وتىرىكتى ونىڭ جانى جاراتپايدى (مۇسانىڭ 2-جازباسى 20:4؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 15:29؛ ەفەستىكتەرگە 4:28؛ ايان 21:8). سول ٷشىن دە ٴبىز ساق بولىپ، ەحوبانىڭ نورمالارىنا قايشى كەلەتىن جۇمىستان اۋلاق جۇرەمىز (جوحاننىڭ 1-حاتى 5:3 وقىڭىز).
16 بۇل جۇمىس ەحوبا ايىپتايتىن ىستەردى قولداپ، سوعان ۇندەي مە؟ مىسالى، سىزگە تەمەكى عانا ساتىلاتىن دۇكەندە جۇمىس ىستەۋدى ۇسىندى دەلىك. ارينە، ساتۋشى بولۋدىڭ ەش ايىبى جوق. الايدا ٴسىز ەحوبانىڭ تەمەكى تارتۋعا قالاي قارايتىنىن جاقسى بىلەسىز. ٶزىڭىز تەمەكى تارتپاساڭىز دا، ونى ساتقانىڭىزعا ەحوبا قالاي قارايدى؟ مۇنى وزگەلەردىڭ «ٴتاندى ارامدايتىن» ىسىنە ورتاقتاسۋ دەپ قاراستىرماي ما؟ (قورىنتتىقتارعا 2-حات 7:1).
17. قۇدايعا ۇنامدى شەشىمدەر قابىلداۋعا نە كومەكتەسەدى؟
17 قۇداي پرينسيپتەرىنىڭ ارقاسىندا ٴبىز ەۆرەيلەرگە 5:14 تە سيپاتتالعان ادامعا ۇقسايتىن بولامىز، ونداي ادام «ٴتۇيسىنۋ قابىلەتىن قولدانۋ ارقىلى ماشىقتاندىرىپ، جامان مەن جاقسىنى اجىراتا الادى». كەلەسى سۇراقتار جايلى ويلانىپ كورىڭىز: «وسى جۇمىسقا تۇرۋعا كەلىسسەم، باسقالار ٴسۇرىنىپ جۇرمەي مە؟ بۇل جۇمىسقا تۇرسام، جارىم مەن بالا-شاعامنان جىراقتا ٴجۇرۋ، ٴتىپتى باسقا ەلگە كەتۋ كەرەك بولا ما؟ بۇل وتباسىما قالاي اسەر ەتەدى؟»
«نەنىڭ ماڭىزدىراق ەكەنىنە كوز جەتكىزىڭىز»
18. عيباداتىمىزدى باستى ورىنعا قويۋ نەلىكتەن قيىن بولۋى مۇمكىن؟
18 قازىرگىدەي «ەرەكشە قيىن ۋاقىتتا» عيباداتىمىزدى باستى ورىنعا قويۋ وڭاي ەمەس (تىموتەگە 2-حات 3:1). جۇمىس تاۋىپ، ودان ايىرىلىپ قالماۋ قيىن ماسەلەگە اينالدى. وتباسىمىزدى اسىراۋىمىز كەرەك، ارينە. ٴبىراق العى شەپتە عيباداتىمىز تۇرۋ كەرەكتىگىن تۇسىنەمىز. ٴبىز ٷشىن اقشا مەن دۇنيە-مۇلىك تىم ماڭىزدى بولىپ كەتپەۋ كەرەك (تىموتەگە 1-حات 6:9، 10). ولاي بولسا، «نەنىڭ ماڭىزدىراق ەكەنىنە كوز جەتكىزە» وتىرىپ، وتباسىمىزدى قالاي اسىراي الامىز؟ (فىلىپىلىكتەرگە 1:10).
19. ەحوباعا سەنىم ارتۋ جۇمىسقا دۇرىس قاراۋعا قالاي كومەكتەسەدى؟
19 ەحوباعا تولىقتاي سەنىم ارتىڭىز (ناقىل سوزدەر 3:5، 6 وقىڭىز). ەحوبا نە نارسەگە مۇقتاج ەكەنىمىزدى ٴبىلىپ، شىن جۇرەكتەن قامىمىزدى ويلايتىنىنا ەش كۇمانىمىز جوق (ٴزابۇر 37:25؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 5:7). ونىڭ سوزىندە بىلاي دەلىنگەن: «اقشاقۇمار بولماي ٶمىر ٴسۇرىپ، قولدا باردى قاناعات تۇتىڭدار. ويتكەنى قۇداي: «مەن سەنى ەشقاشان قالدىرمايمىن، ەشقاشان تاستامايمىن»،— دەگەن» (ەۆرەيلەرگە 13:5). «وتباسىمدى قالاي اسىرايمىن» دەگەن وي ٴسىزدى ٵردايىم مازالاعانىن ەحوبا قالامايدى. قانشاما ۋاقىت بويى ول ٶز حالقىن قامدايتىنىن تالماي دالەلدەپ كەلەدى (ماتاي 6:25—32). جۇمىسقا قاتىستى جاعدايىمىز قانداي بولماسىن، ٴبىز ۇنەمى قۇداي ٴسوزىن زەرتتەپ، ىزگى حاباردى ۋاعىزداپ، قاۋىم كەزدەسۋلەرىن قالدىرمايمىز (ماتاي 24:14؛ ەۆرەيلەرگە 10:24، 25).
20. قالاي قاراپايىم ٶمىر كەشە الامىز؟
20 كوزىڭىزدى ٴبىر-اق نارسەگە تىگىڭىز (ماتاي 6:22، 23 وقىڭىز). بۇل بار نازارىمىزدى عيباداتقا اۋدارۋ ٷشىن قاراپايىم ٶمىر كەشۋدى بىلدىرەدى. اقشا، جايلى ٶمىر، يا بولماسا سوڭعى ۇلگىدەگى ەلەكتروندى قۇرىلعىلار قۇدايمەن قارىم-قاتىناسىمىزدان باسىم بولىپ كەتسە، بۇل ناعىز اقىماقتىق بولار ەدى. ەندەشە، ماڭىزدى نارسەنى ٴتيىستى ورنىنا قويۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ قولدان كەلگەنشە قارىزعا كىرىپ كەتپەۋگە تىرىسۋ قاجەت. ال قارىزىڭىز بار بولسا، ودان قۇتىلۋدىڭ يا ازايتۋدىڭ جوسپارىن جاساڭىز. اباي بولماساق، اقشا مەن دۇنيە-مۇلىك كوپ ۋاقىتىمىز بەن كۇشىمىزدى الىپ قويىپ، دۇعا ايتۋعا، زەرتتەۋگە، ۋاعىزعا شىعۋعا ۋاقىت تاپپاي قالۋىمىز مۇمكىن. دۇنيە-مۇلىك پەن اقشا ٷشىن ٶمىرىمىزدى قيىنداتقانشا، «ىشەر اس، كيەر كيىم» سياقتى نەگىزگى نارسەلەردى قاناعات ەتۋدى ۇيرەنەيىك (تىموتەگە 1-حات 6:8). ومىرلىك جاعدايىمىز قانداي بولماسىن، ەحوباعا الدە دە كوبىرەك قىزمەت ەتۋ ٷشىن نە ىستەي الاتىنىمىز تۋرالى ارا-تۇرا ويلانىپ تۇرعانىمىز ابزال.
21. ٶمىرىمىزدىڭ تورىندە نە تۇراتىنىن شەشىپ الۋ نەلىكتەن ماڭىزدى؟
21 نەنىڭ ماڭىزدىراق ەكەنىن ايىرا ٴبىلىڭىز. ۋاقىتىمىزدى، كۇشىمىزدى، مۇلكىمىز بەن قاراجاتىمىزدى اقىلمەن قولدانعانىمىز ٴجون. ساق بولماساق، وقۋ، اقشا سياقتى اسا ماڭىزدى ەمەس نارسەلەر التىن ۋاقىتىمىزدى الىپ قويۋى مۇمكىن. يسا: «قۇداي پاتشالىعىن... ٵردايىم ٴبىرىنشى ورىنعا قويىڭدار»،— دەگەن (ماتاي 6:33). شەشىمدەرىمىز، ادەتتەرىمىز، كۇندەلىكتى ىستەرىمىز بەن ماقساتتارىمىز جۇرەگىمىزدىڭ تورىندە نە تۇرعانىن ايان ەتەدى.
ەڭ ماڭىزدى ٸس
22، 23. ا) ماسىحشىلەر اتقاراتىن ەڭ ماڭىزدى ٸس قانداي؟ ٵ) جۇمىسىمىزدى ٴسۇيىپ ىستەۋگە نە كومەكتەسەدى؟
22 ٴبىز اتقارا الاتىن ەڭ ماڭىزدى ٸس — ەحوباعا قىزمەت ەتۋ مەن ىزگى حاباردى جاريالاۋ (ماتاي 24:14؛ 28:19، 20). يسا سياقتى ٴبىز دە بۇل ٸستى بار كۇشىمىزدى سالىپ اتقارعىمىز كەلەدى. كەيبىرەۋلەر ۋاعىزداۋشىلارعا قاجەتتىلىك بار جەرگە كوشىپ بارعان. تاعى بىرەۋلەرى شەت ٴتىلىن ۇيرەنىپ، سول تىلدە سويلەيتىن ادامدارعا ۋاعىزداپ ٴجۇر. سونداي باۋىرلاستارمەن سويلەسىپ، قىزمەتتەرى جايىندا سۇراستىرىپ كورىڭىز. ولار سىزگە ومىرلەرى اناعۇرلىم باقىتتى دا ماعىنالى ەكەنىن ايتىپ بەرەدى (ناقىل سوزدەر 10:22 وقىڭىز).
ەحوباعا قىزمەت ەتۋ — ەڭ ماڭىزدى ٸس
23 كوبىمىز وتباسىمىزدى ەڭ باستى نارسەمەن قامتاماسىز ەتۋ ٷشىن ٴبىر نە بىرنەشە جۇمىستا بەل جازباي ەڭبەك ەتەمىز. مۇنى كورىپ جۇرگەن ەحوبا وتباسىڭىز ٷشىن توككەن ٵربىر ماڭداي تەرىڭىزدى باعالايدى. ولاي بولسا، جۇمىسىمىز قانداي بولماسىن، ەڭبەكسۇيگىش ەحوبا مەن يساعا ەلىكتەي بەرەيىك. سونداي-اق ٴبىز اتقاراتىن ەڭ ماڭىزدى ٸس ەحوباعا قىزمەت ەتۋ مەن ىزگى حاباردى جاريالاۋ ەكەنىن ۇمىتپايىق. بۇل — ناعىز باقىتتىڭ كوزى.
