27 تاراۋ
سەنىڭ قۇدايىڭ كىم؟
«سەنىڭ قۇدايىڭ كىم؟» دەگەن سۇراقتىڭ جاۋابىن ٴبىلۋ نەگە ماڭىزدى؟ ~ ويتكەنى بۇگىندە ادامدار كوپ قۇدايعا تابىنادى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 8:5). وسىعان قاتىستى ەلشى پاۋىلمەن بولعان ٴبىر وقيعانى قاراستىرايىق. بىردە ول تۋىلعاننان سال كىسىنى ەحوبانىڭ كۇشىمەن ساۋىقتىردى. مۇنى كورگەن حالىق: «تاڭىرلەر ادام كەيپىنە ەنىپ، بىزگە كوكتەن ٴتۇستى!»— دەپ ايقايلادى. ولار پاۋىل مەن ونىڭ دوسى بارناباعا تابىنعىسى كەلىپ، پاۋىلدى گەرمەس، ال بارنابانى زەۆس دەپ اتادى. بۇل ولاردىڭ جالعان قۇدايلارىنىڭ اتى ەدى.
ٴبىراق پاۋىل مەن بارنابا ولاردىڭ تابىنۋىنا جول بەرمەدى. ەكەۋى بىردەن كوپشىلىكتىڭ اراسىنا بارىپ: «تۇككە تۇرمايتىن نارسەلەردى تاستاپ، ٴتىرى قۇدايعا بەت بۇرىڭدار»،— دەپ شاقىرا باستادى (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 14:8—15). ەندى ماعان ايتشى، ٴبارىن جاراتقان «ٴتىرى قۇداي» كىم؟ ~ دۇرىس، ەحوبا. ول — بۇكىل جەر بەتىندەگىلەردەن جوعارى قۇداي. يسا ەحوبانى «جالعىز شىنايى قۇداي» دەگەن. ولاي بولسا، تەك كىمگە عيبادات ەتۋىمىز كەرەك؟ ~ تەك ەحوباعا! (زابۋر 82:19؛ جوحان 17:3؛ ايان 4:11).
ادامداردىڭ كوبى «جالعىز شىنايى قۇدايعا» ەمەس، جالعان قۇدايلارعا عيبادات ەتەدى. بۇل قۇدايلار ٴجيى اعاشتان، تاستان، تەمىردەن جاسالادى (مىسىردان شىعۋ 32:4—7؛ لەۋىلىكتەر 26:1؛ يشايا 44:14—17). كەيدە ادامدار ٴتىپتى ەلگە تانىمال ەرلەر مەن ايەلدەردى قۇدايلار نەمەسە جۇلدىزدار دەپ اتايدى. ادامداردى وسىلاي دارىپتەۋ دۇرىس پا؟ ~
ەلشى پاۋىل مىناداي سوزدەر جازعان: «وسى دۇنيەنىڭ قۇدايى ادامداردىڭ سانالارىن سوقىر قىلىپ قويعان» (قورىنتتىقتارعا 2-حات 4:4). وسى دۇنيەنىڭ قۇدايى كىم ەدى؟ ~ ٴيا، شايتان ٸبىلىس. سونىڭ كەسىرىنەن جۇرتتىڭ كوبى زاتتارعا جانە ادامدارعا تابىنىپ ٴجۇر.
شايتان يسانى وزىنە تابىندىرۋعا تىرىسقاندا، يسا وعان نە دەپ ەدى؟ ~ ول: «ەحوبا قۇدايىڭا عيبادات ەتىپ، تەك سوعان عانا قاسيەتتى قىزمەت اتقار!»— دەگەن (ماتاي 4:10). وسىلايشا يسا ەحوباعا عانا عيبادات ەتۋىمىز كەرەكتىگىن انىق كورسەتتى. ال قازىر وسىنى جاقسى تۇسىنگەن ٷش جىگىتتىڭ باسىنان وتكەن وقيعانى وقىپ كورەيىك. ولاردىڭ ەسىمدەرى شيدراق، ميشاق جانە ابدەناگو.
بۇل ەۆرەي جىگىتتەر ەحوباعا عيبادات ەتەتىن. ولار بابىل دەگەن ەلدە تۇتقىندا جۇرگەن ەدى. سول ەلدىڭ پاتشاسى نابۋحودونوسور التىننان ۇلكەن ٴمۇسىن جاساتادى. ٴسۇيتىپ، «اۋەن ەستىلگەندە، بارلىق ادام باس ٴيىپ، مۇسىنگە تاعزىم ەتسىن!» دەگەن جارلىق شىعاردى. «كىمدە-كىم باس ٴيىپ، تابىنباسا، ول ادام
جانىپ تۇرعان پەشكە تاستالادى»،— دەپ ەسكەرتتى پاتشا. سەن سول جەردە بولساڭ، نە ىستەر ەدىڭ؟ ~شيدراق، ميشاق جانە ابدەناگو پاتشانىڭ بارلىق بۇيرىعىن ورىنداپ جۇرەتىن. ٴبىراق بۇل جولى بۇيرىقتى ورىنداۋدان باس تارتتى. نەگە ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟ ~ ويتكەنى قۇدايدىڭ زاڭىندا بىلاي دەلىنگەن: «مەنەن باسقا ەشقانداي تاڭىرلەرىڭ بولماسىن! بەينەلەرگە باس ٴيىپ، تابىنباڭدار!» (مىسىردان شىعۋ 20:3—5). سوندىقتان شيدراق، ميشاق جانە ابدەناگو پاتشانىڭ بۇيرىعىنا ەمەس، ەحوبانىڭ زاڭىنا مويىنسۇنۋدى شەشتى.
پاتشا بۇعان قاتتى اشۋلانىپ، بىردەن ٷش جاس جىگىتتى الدىنا اكەلۋگە بۇيرىق بەردى. سوسىن، ولارعا بىلاي دەدى: «مەنىڭ قۇدايلارىما قۇلشىلىق ەتپەگەندەرىڭ راس پا؟ سەندەرگە تاعى ٴبىر مۇمكىندىك بەرەمىن. اۋەن ەستىلگەندە، مۇسىنگە باس ٴيىپ، تابىنىڭدار! ەگەر ولاي ەتپەسەڭدەر، جانىپ تۇرعان پەشكە لاقتىرامىن. سوندا قانداي قۇداي سەندەردى قۇتقاراتىنىن كورەرمىز؟!»
ەندى جاس جىگىتتەر نە ىستەر ەكەن؟ ال سەن نە ىستەر ەدىڭ؟ ~ ولار پاتشاعا بىلاي دەدى: «قۇدايىمىزدىڭ ٴبىزدى قۇتقارۋعا كۇشى جەتەدى. ٴبىراق ول ٴبىزدى قۇتقارماسا دا، ٴسىزدىڭ قۇدايلارىڭىزعا قىزمەت ەتپەيمىز. التىن مۇسىنگە باس ٴيىپ تابىنبايمىز».
مۇنى ەستىگەندە، پاتشا قاتتى ىزالانىپ، قىزمەتشىلەرىنە: «پەشتى جەتى ەسە ىستىق ەتىپ جاعىڭدار!»— دەپ بۇيىردى. سوسىن، ول دەنەلى ٵرى مىقتى ساربازدارىنا شيدراق، ميشاق جانە ابدەناگونى بايلاتىپ، پەشكە لاقتىرتتى. پەشتىڭ ىستىق بولعانى سونشا، ساربازداردىڭ وزدەرى كۇيىپ ٶلىپ قالدى. ال ٷش ەۆرەي جىگىتىمەن نە بولدى ەكەن؟
شيدراق، ميشاق جانە ابدەناگو وتتىڭ ٴدال ورتاسىنا لاقتىرىلدى. ٴبىراق ولار ورىندارىنان تۇرىپ قاراسا، ەش جەرلەرى كۇيمەگەن ٵرى قولدارى بايلاۋلى ەمەس ەكەن. مىنە، عاجاپ، بۇل قالاي بولدى؟ ~ پاتشا پەشتىڭ ىشىنە قاراپ، ٶز كوزىنە ٶزى سەنبەي، قورقىپ كەتتى دە: «وتقا ٷش ادامدى تاستاماپ پا ەدىك؟»— دەپ سۇرادى قىزمەتشىسىنەن. «ٴيا، سولاي بولعان، تاقسىر يەم!»— دەپ جاۋاپ بەردى ول.
سوندا پاتشا: «انانى قارا! پەشتىڭ ىشىندە ٴتورت ادام ٴجۇر عوي. ولار جانىپ تا جاتقان جوق!»— دەدى. سەن ٴتورتىنشى ادامنىڭ كىم ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟ ~ ول — ەحوبانىڭ پەرىشتەسى. ەحوبا ونى ٷش جىگىتتى قۇتقارۋ ٷشىن جىبەرگەن بولاتىن.
بۇل جايتقا تاڭعالعان پاتشا پەشتىڭ اۋزىنا جاقىنداپ كەلىپ: «شيدراق، ميشاق، ابدەناگو، دانيال 3 تاراۋ).
قۇدىرەتتى قۇدايدىڭ قىزمەتشىلەرى، بەرى شىعىڭدار!»— دەدى. ولار سىرتقا شىققاندا، سول جەردەگى ادامدار جىگىتتەردىڭ ەش جەرى كۇيمەگەنىن، ٴتىپتى كيىمدەرىنەن وتتىڭ ٴيىسى دە شىقپايتىنىن بايقادى. سوندا پاتشا: «شيدراق، ميشاق، ابدەناگونىڭ قۇدايى ماداقتالسىن. ٶز قۇدايىنان باسقا قۇدايلارعا باس يمەگەنى ٷشىن، ول پەرىشتەسىن جىبەرىپ، قىزمەتشىلەرىن امان الىپ قالدى»،— دەدى (ەرتەدە بولعان وسى وقيعا — ٴبىز ٷشىن جاقسى ساباق. ويتكەنى قازىر دە ادامدار بەينە، ٴمۇسىن سياقتى پۇتتارعا تابىنادى. ٴبىر ەنسيكلوپەديادا ادامدار مەملەكەتتىك تۋدى دا قاسيەتتى دەپ قاراستىراتىنى ايتىلعان («anaciremA aidepolcycnE ehT»). ادەتتە پۇتتار اعاشتان، تاستان، تەمىردەن نەمەسە ماتادان جاسالادى. ەرتەدەگى يسانىڭ شاكىرتتەرى ريم پاتشاسىنا تابىنۋ بولىپ ەسەپتەلەتىن ٸس-ارەكەتتەردەن باس تارتقان. ٴبىر تاريحشىنىڭ ايتۋىنشا، ولاردىڭ بۇل ارەكەتى «قازىرگى كەزدە تۋعا تاعزىم ەتۋدەن جانە مەملەكەتكە انت بەرۋدەن باس تارتۋمەن بىردەي» بولعان (P leinaD. xinnaM).
قالاي ويلايسىڭ، پۇتتاردىڭ ماتادان، اعاشتان، تاستان نەمەسە تەمىردەن جاسالعانى قۇداي ٷشىن ماڭىزدى ما؟ ~ ەحوبانىڭ قىزمەتشىسىنە پۇتقا تابىنۋعا بولا ما؟ ~ شيدراق، ميشاق پەن ابدەناگو تابىنباعان، سوندىقتان ولار ەحوباعا ۇنامدى بولعان. ال سەن ولارعا قالاي ەلىكتەي الاسىڭ؟ ~
ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى ەشبىر ادامعا جانە زاتقا تابىنبايدى. بۇل جايلى كەلەسى تارماقتاردان وقىپ كورەيىك: ەشۋا 24:14، 15، 19—22؛ يشايا 42:8؛ جوحاننىڭ 1-حاتى 5:21 جانە ايان 19:10.