8-تاراۋ
قايتا قالپىنا كەلتىرەتىن كۇش: ەحوبا ‹ٴبارىن دە جاڭادان جاراتادى›
1، 2. ادامزات وتباسى بۇگىندە نەدەن ايىرىلۋدا جانە بۇل بىزگە قالاي اسەر ەتەدى؟
كىشكەنتاي بوبەك جاقسى كورەتىن ويىنشىعىن سىندىرىپ نە جوعالتىپ الىپ، بوزداپ جىلاپ جاتىر. داۋسى نەتكەن جالىنىشتى! الايدا اتا-اناسى قۇرىعان زاتتى قالپىنا كەلتىرگەندە، بالانىڭ ٴجۇزى جايناپ شىعا كەلگەنىن كورگەنسىڭ بە؟ اتا-اناسى ٷشىن ويىنشىقتى تابۋ نەمەسە جوندەي سالۋ وپ-وڭاي بولار. ال بالاقاي تاڭ-تاماشا، باقىتىندا شەك جوق. ويتكەنى ماڭگىگە قۇرىعان نارسە قالپىنا كەلتىرىلدى عوي!
2 ەڭ كەرەمەت اكە ەحوبانىڭ ادامي بالالارى ماڭگىگە ايىرىلعانداي كورەتىن نارسەلەردى قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشى بار. ارينە، مۇندا اڭگىمە جاي عانا ويىنشىق جايىندا ەمەس. قازىرگى ‹قيىن-قىستاۋ كۇندەردە› ٴبىز الدەقايدا ۇلكەن نارسەلەردەن ايىرىلۋدامىز (تىموتەگە 2-حات 3:1—5). ادام باعالى دەپ ەسەپتەيتىن نارسەلەرگە — ٷي-جاي، مال-مۇلىك، جۇمىس، ٴتىپتى دەنساۋلىققا — ۇنەمى قاتەر ٴتونىپ تۇراتىنداي كورىنەدى. سونداي-اق قورشاعان ورتانىڭ ٴبۇلىنىپ، ناتيجەسىندە كوپتەگەن تىرشىلىك تۇرلەرى جويىلىپ كەتىپ جاتقانىن كورگەندە، بويىمىزدى ۇرەي بيلەيتىن بولار. الايدا ەڭ اۋىرى — جاقسى كورگەن ادامىڭنىڭ ٶلىمى. مۇندايدا تۇلا بويىڭدى ٸشتى ورتەگەن وكىنىش پەن دارمەنسىزدىك مەڭدەپ الۋى مۇمكىن (پاتشالىقتار 2-جازبا 18:33).
3. ەلشىلەردىڭ ىستەرى 3:21 دە جۇبانىش بەرەتىن قانداي بولاشاق جونىندە ايتىلعان جانە ەحوبا مۇنى نە ارقىلى جۇزەگە اسىرادى؟
3 ولاي بولسا، ەحوبانىڭ قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشى تۋرالى ٴبىلۋ نەتكەن جۇبانىش! ٶزىمىز كورەتىندەي، قۇدايدىڭ ادامي بالالارى ٷشىن قالپىنا كەلتىرە الاتىن ٵرى كەلتىرەتىن نارسەلەرىنىڭ كولەمىنىڭ كەڭدىگى قايران قالدىرادى. كيەلى كىتاپ ەحوبانىڭ ەركى ‹بارلىق نارسەنى قالپىنا كەلتىرۋ› ەكەنىن كورسەتەدى (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 3:21). بۇنى جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن ەحوبا ٶز ۇلى يسا ٴماسىح باسقاراتىن پاتشالىقتى قولدانادى. تاريحتا بولعان وقيعالاردان بۇل پاتشالىقتىڭ 1914-جىلى كوكتە بيلىك ەتۋدى باستاعانىن بىلەمىز a (ماتاي 24:3—14). ٴبىراق نە نارسە قالپىنا كەلتىرىلمەك؟ ەحوبانىڭ قالپىنا كەلتىرۋ ٷشىن جاساعان زور ارەكەتتەرىنىڭ كەيبىرەۋىن قاراستىرىپ كورەيىك. سونداي ارەكەتتەردىڭ بىرەۋىن ٴبىز كورە دە، وعان اتسالىسا دا الامىز. ال وزگەلەرى بولاشاقتا ايرىقشا كەڭ كولەمدە جۇزەگە اسپاق.
تازا عيباداتتىڭ قالپىنا كەلتىرىلۋى
4، 5. ب. ز. ب. 607-جىلى قۇداي حالقىمەن نە بولدى جانە ەحوبا ولارعا قانداي ٷمىت بەردى؟
4 ەحوبا قالپىنا كەلتىرىپ قويعان نارسەنىڭ ٴبىرى — تازا عيبادات. مۇنىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن تەرەڭ ٴتۇسىنۋ ٷشىن، ياھۋدا پاتشالىعىنىڭ تاريحىنا قىسقاشا شولۋ جاساپ كورەيىك. بۇل ەحوبانىڭ قالپىنا كەلتىرەتىن كەرەمەت كۇشىن قالاي قولداناتىنىن تۇسىنۋىمىزگە كومەكتەسەدى (ريمدىكتەرگە 15:4).
5 ب. ز. ب. 607-جىلى يەرۋساليم كۇيرەگەندە، ادال ياھۋديلەردىڭ قانداي سەزىمدە بولعانى جايلى ويلاپ كورشى. سۇيىكتى قالالارى تاس-تالقان بولىپ، قابىرعالارى دا قۇلاپ جاتتى. ال جانعا ەڭ قاتتى باتقانى، جەر بەتىندە ەحوباعا ارنالىپ اتقارىلاتىن تازا عيباداتتىڭ ورتالىعى بولعان، سۇلەيمەن سوققان ەڭسەلى عيباداتحانانىڭ جەرمەن-جەكسەن بولعانى ەدى (ٴزابۋر 79:1 [78:1]). امان قالعاندارى بابىلعا قۇلدىققا ايدالدى، ال سۇيىكتى وتاندارىنىڭ جۇرتى جابايى اڭداردىڭ تۇراعىنا اينالدى (ەرەميا 9:11). ادامي تۇرعىدان قاراعاندا، ٴبارى دە جوعالعانداي كورىنگەن (ٴزابۋر 137:1 [136:1]). ٴبىراق يەرۋساليمنىڭ كۇيرەيتىنىن كۇنى بۇرىن ايتقان ەحوبا الداعى ۋاقىتتا ونى قايتا قالپىنا كەلتىرەتىنىنە دە ٷمىت بەرگەن.
6—8. ا) ەۆرەي پايعامبارلارىنىڭ جازبالارىندا قانداي تاقىرىپ قايتالانىپ وتىرادى جانە ولار كىشىگىرىم كولەمدە قالاي ورىندالعان؟ ٵ) قازىرگى ۋاقىتتا قۇداي حالقىنا قاتىستى وسى پايعامبارلىقتار قالاي ورىندالۋدا؟
6 قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ەۆرەي پايعامبارلارىنىڭ جازبالارىندا ٴجيى قايتالاناتىن تاقىرىپ بولعان b. سولار ارقىلى ەحوبا ەلدەرىنىڭ قالپىنا كەلتىرىلىپ، قايتادان قونىستاندىرىلعان قۇنارلى جەر بولاتىنىن، ال حالقىن جابايى اڭداردان جانە جاۋلاردىڭ شابۋىلىنان قورعاۋدى ۋادە ەتكەن. ول سول ولكەنى ناعىز جۇماق رەتىندە سۋرەتتەگەن! (يشايا 65:25؛ ەزەكيەل 34:25؛ 36:35) ال ەڭ باستىسى، تازا عيبادات قالپىنا كەلتىرىلىپ، عيباداتحانا دا قايتا سوعىلماق ەدى (ميحا 4:1—5). وسى پايعامبارلىقتار قۇلدىقتاعى ياھۋديلەردىڭ كوڭىلدەرىندە ٷمىت وتىن جاعىپ، بابىلداعى 70 جىل بويى قۇلدىقتا تار جول تايعاق كەشكەندە ٴتوزىمدى بولۋعا كومەكتەستى.
7 اقىرىندا، قايتا قالپىنا كەلتىرىلەتىن ۋاقىت تا كەلىپ جەتتى. ازاتتىق الىپ، يەرۋساليمگە ورالعان ياھۋديلەر ونداعى ەحوبانىڭ عيباداتحاناسىن قايتا تۇرعىزدى (ەزرا 1:1، 2). ولار تازا عيباداتتى بەرىك ۇستانعان ۋاقىتتا، ەحوبا باتاسىن توگىپ، جەرلەرى مول جەمىس بەرىپ، ال ەلدەرى گۇلدەنە ٴتۇستى. ەحوبا ولاردى جاۋلارى مەن ونداعان جىلدار بويى ەلدەرىن مەكەن ەتىپ العان جابايى اڭداردان قورعادى. ەحوبانىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشىن كورىپ، ياھۋديلەر قاتتى قۋانسا كەرەك! ٴبىراق بۇل قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە قاتىستى پايعامبارلىقتاردىڭ العاشقى رەت ٵرى كىشكەنتاي كولەمدە عانا ورىندالۋى ەدى. ونىڭ اناعۇرلىم ۇلكەن كولەمدە ورىندالۋى «كەيىنگى زاماندا»، ياعني كۇنى بۇرىن ۋادە ەتىلگەن ٴداۋىت پاتشانىڭ مۇراگەرى تاققا وتىرعان ٴبىزدىڭ زامانىمىزدا، جۇزەگە اسۋ كەرەك-ٴتىن (يشايا 2:2—4؛ 9:6، 7).
8 يسا 1914-جىلى كوكتەگى پاتشالىقتىڭ تاعىنا وتىرعاننان كەيىن، كوپ ۇزاماي قۇدايدىڭ جەردەگى ادال قىزمەتشىلەرىنىڭ رۋحاني قاجەتتىلىكتەرىنە قاتىستى شارالار جاساۋدى باستادى. پارسىلىق جەڭىمپاز كيردىڭ ب. ز. ب. 537-جىلى ياھۋديلەردىڭ تامتىعىن ازات ەتكەنى سياقتى، يسا دا رۋحاني ياھۋديلەردىڭ تامتىعىن، ٶز ٸزباسارلارىن، «ۇلى بابىلدىڭ»، ياعني دۇنيەجۇزىلىك جالعان دىندەر يمپەرياسىنىڭ، ىقپالىنان ازات ەتتى (ايان 18:1—5؛ ريمدىكتەرگە 2:29). 1919-جىلدان باستاپ تازا عيبادات قالپىنا كەلتىرىلىپ، شىنايى ماسىحشىلەردىڭ ومىرىنەن لايىقتى ورىن الدى (مالاحي 3:1—5). سودان بەرى ەحوبانىڭ حالقى ونىڭ رۋحاني عيباداتحاناسىندا، ياعني تازا عيبادات ٷشىن ورناتقان قۇرىلىمىندا، قىزمەت ەتۋدە. نەگە بۇل بۇگىندە ٴبىز ٷشىن ماڭىزدى؟
رۋحاني قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى
9. ەلشىلەر ولگەننەن كەيىن، ماسىحشىلەر الەمىنىڭ شىركەۋلەرى نە ىستەدى، ٴبىراق ٴبىزدىڭ كۇندەرىمىزدە ەحوبا قانداي ارەكەت جاسادى؟
9 تاريحقا شولۋ جاساپ كورەيىكشى. ٴبىرىنشى عاسىرداعى ماسىحشىلەر كوپتەگەن رۋحاني باتالارعا يە بولعان. ٴبىراق يسا دا، ەلشىلەر دە شىنايى عيباداتتىڭ ارامدالىپ، جەر بەتىنەن عايىپ بولاتىنىن الدىن الا ايتقان (ماتاي 13:24—30؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 20:29، 30). ەلشىلەر ولگەن سوڭ، ماسىحشىلەر الەمى پايدا بولدى. ونىڭ ٴدىنباسىلارى جالعان ٴدىننىڭ ىلىمدەرى مەن سالت-جورالارىن قابىلدادى. سونداي-اق ولار قۇدايعا جاقىنداۋدى مۇمكىن ەمەستەي ەتىپ جىبەردى: قۇدايدى ادام ٴتۇسىنىپ بولمايتىن ۇشتىك رەتىندە سۋرەتتەدى، كۇنانى ٴدىني قىزمەتكەردىڭ الدىنا بارىپ مويىنداۋدى جانە ٴماريام مەن سان الۋان «قاسيەتتىلەرگە» دۇعا ەتۋدى ۇيرەتتى. ادامدار عاسىرلار بويى شىندىقتان وسىنشاما الشاقتاپ كەتكەننەن كەيىن، ەحوبا نە ىستەدى؟ ول ٴدىني جالعاندىق كەڭىنەن ەتەك العان وسى قۇدايسىز دۇنيەنىڭ اراسىندا تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىرۋدى شەشىپ، ٶزى ىسكە كىرىستى! بۇل ارەكەت قازىرگى ۋاقىتتاعى ەڭ ماڭىزدى جايتتاردىڭ ٴبىرى دەسەك، اسىرا سىلتەۋشىلىك بولمايدى.
10، 11. ا) رۋحاني جۇماقتىڭ قانداي ەكى قىرى بار جانە مۇنىڭ بىزگە قانداي قاتىسى بار؟ ٵ) ەحوبا رۋحاني جۇماققا قانداي ادامداردى جيناۋدا جانە ولار قانداي مارتەبەگە يە بولادى؟
10 وسىنىڭ ارقاسىندا ماسىحشىلەر بۇگىندە بارعان سايىن جاقسارىپ جاتقان رۋحاني جۇماقتا ٶمىر سۇرۋدە. بۇل نەنى بىلدىرەدى؟ نەگىزىنەن، مۇنىڭ ەكى قىرى بار. ٴبىرىنشىسى شىنايى قۇداي ەحوباعا تازا عيبادات ەتۋمەن بايلانىستى. ەحوبا باتاسىن بەرىپ، ەش جالعانسىز ٵرى بۇرمالانباعان عيبادات ورناتىپ بەردى. سونىمەن قاتار رۋحاني اس-سۋمەن دە قامتاماسىز ەتىپ وتىر. وسىنىڭ ارقاسىندا ٴبىز كوكتەگى اكەمىز جايلى ٴبىلىپ، وعان ۇنامدى بولىپ ٵرى جاقىنداي الامىز (جوحان 4:24). ەكىنشىسى رۋحاني جۇماقتىڭ ادامداردان تۇراتىنىنا قاتىستى. يشايانىڭ اقىرعى كۇندەرگە قاتىستى الدىن الا ايتقان سوزدەرىنە ساي، ەحوبا ٶز قىزمەتشىلەرىن تاتۋلىققا ۇيرەتۋدە. ٴبىز سوعىسقا قاتىسپايمىز. كەمەلسىزدىگىمىزگە قاراماستان، قۇداي ٴبىزدى ‹جاڭا ادام بولۋعا› ۇيرەتىپ جاتىر. ول بويىمىزدا كەرەمەت قاسيەتتەر دامىتاتىن كيەلى رۋحىن بەرۋ ارقىلى وزگەرۋگە دەگەن تالپىنىسىمىزعا باتاسىن بەرۋدە (ەفەستىكتەرگە 4:22—24؛ عالاتتىقتارعا 5:22، 23). قۇدايدىڭ كيەلى رۋحىنىڭ اسەر ەتۋىنە جول بەرەر بولساق، شىنىمەن رۋحاني جۇماقتاعىلاردىڭ قاتارىندا بولامىز.
11 ەحوبا رۋحاني جۇماعىنا ٶزى سۇيەتىن ادامداردى — قۇدايدى جانە تاتۋلىقتى سۇيەتىن ٵرى ‹رۋحاني مۇقتاجدىقتارىن مويىندايتىنداردى› — جيناۋدا (ماتاي 5:3، جد). مۇنداي ادامدار بۇكىل ادامزات پەن جەردىڭ يگىلىگى ٷشىن بولاتىن اناعۇرلىم زور قالپىنا كەلتىرۋدى ٶز كوزدەرىمەن كورۋ مارتەبەسىنە يە بولادى.
«ەندى ٴبارىن دە جاڭادان جاراتامىن»
12، 13. ا) نەگە قالپىنا كەلتىرۋ تۋرالى پايعامبارلىقتار ٵلى باسقاشا ورىندالۋعا ٴتيىس؟ ٵ) ەدەمدە بەلگىلى بولعانداي، ەحوبانىڭ جەرگە قاتىستى نيەتى قانداي جانە نەگە بۇل بىزگە بولاشاققا ٷمىت بەرەدى؟
12 قالپىنا كەلتىرۋ تۋرالى پايعامبارلىقتاردىڭ كوبىسى تەك رۋحاني نارسەلەرگە عانا قاتىستى ەمەس. مىسالى، يشايا اۋرۋلار، اقساقتار، زاعيپتار مەن ساڭىراۋلاردىڭ ايىعاتىن، ٴتىپتى ٶلىم دە ماڭگىلىككە جوق بولاتىن ۋاقىت جايىندا جازعان (يشايا 25:8؛ 35:1—7). ەجەلگى يسرايلدە مۇنداي پايعامبارلىقتار ورىندالعان جوق. بۇگىندە ٴبىز بۇل پايعامبارلىقتاردىڭ رۋحاني ماعىنادا ورىندالعانىن كورىپ ٴجۇرمىز، ٴبىراق بولاشاقتا ولاردىڭ تۋرا ماعىنادا ٵرى ۇلكەن كولەمدە ورىندالاتىنىنا سەنۋگە تولىق نەگىز بار. مۇنى قايدان بىلەمىز؟
13 ەحوبا ەدەمدە جەرگە قاتىستى نيەتىن انىق جەتكىزگەن: ول جەر بەتىندە باقىتتى، دەنساۋلىعى زور، تاتۋ ادامزات وتباسىنىڭ ٶمىر سۇرگەنىن قالاعان. العاشقى ەركەك پەن ايەل جەر مەن ونداعى تىرشىلىك اتاۋلىعا قامقورلىق ەتىپ، ونى تۇگەلدەي جۇماققا اينالدىرۋعا ٴتيىس ەدى (جاراتىلىس 1:28). ال بۇنىڭ جەردەگى قازىرگى احۋالدان ايىرماشىلىعى جەر مەن كوكتەي. سويتكەنمەن دە ەحوبانىڭ نيەتىنىڭ جۇزەگە اسۋىنا ەشتەڭە كەدەرگى ەتە المايتىنىنا سەنىمدى بولا الامىز (يشايا 55:10، 11). يسا ەحوبا تاعايىنداعان پاتشا رەتىندە دۇنيە ٴجۇزىن جۇماققا اينالدىرادى (لۇقا 23:43).
14، 15. ا) قالاي ەحوبا «ٴبارىن دە جاڭادان» جاراتادى؟ ٵ) جۇماقتاعى ٶمىر قانداي بولادى جانە سەن ٷشىن ەڭ تارتىمدى نارسە نە؟
14 ويلاپ كورشى، بۇكىل جەر بەتى جۇماققا اينالادى! ەحوبا سول ۋاقىت جونىندە: «ەندى ٴبارىن دە جاڭادان جاراتامىن»،— دەگەن (ايان 21:5). مۇنىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن قاراستىرىپ كورەيىك. ەحوبا وسى زۇلىم دۇنيەگە قارسى جويۋشى كۇشىن قولدانۋدى توقتاتقاندا، تەك ‹جاڭا اسپان مەن جاڭا جەر› امان قالادى. بۇل ەحوبانى سۇيەتىن ٵرى ونىڭ ەركىن ورىندايتىن ادامداردان قۇرالعان جەردەگى جاڭا قوعامعا كوكتەن جاڭا ۇكىمەت بيلىك ەتەدى دەگەندى بىلدىرەدى (پەتىردىڭ 2-حاتى 3:13). شايتان جىندارىمەن قوسا ارەكەتسىز كۇيدە بولادى (ايان 20:3). مىڭداعان جىلدار بويى زىمياندىق پەن زۇلىمدىقتان زارداپ شەگىپ كەلگەن ادامزات ولاردان العاشقى رەت بوسايدى. سوندا ادام قانداي جەڭىلدىك سەزىنەدى دەسەڭشى!
15 اقىرىندا، باستاپقى نيەتكە ساي، سۇلۋ پلانەتامىزعا قامقورلىق ەتەتىن بولامىز. جەر، نەگىزىندە، ٶز-ٶزىن قالپىنا كەلتىرە الاتىنداي ەتىپ جاراتىلعان. ەگەر لاستايتىن نارسەلەردىڭ كوزى قۇرتىلسا، كولدەر مەن وزەندەر وزدەرىن قايتا تازارتا الادى؛ سوعىستار توقتاسا، بۇلىنگەن جەر قىرتىسى قالپىنا كەلەدى. قورشاعان ورتانىڭ تابيعي زاڭدارىمەن ۇيلەسە وتىرىپ، جەردى ساياباققا، سان الۋان تىرشىلىك تۇرلەرىنە تولعان دۇنيەجۇزىلىك ەدەم باعىنا اينالدىرۋعا اتسالىسۋ نەتكەن جانعا جاعىمدى جۇمىس! ادام بالاسى جەر بەتىندەگى جانۋارلار مەن وسىمدىك تۇرلەرىن ويلانباستان جويا بەرمەيتىن بولادى، قايتا، تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ اراسىندا تىنىشتىق ورنايدى. ٴتىپتى بالالار دا جىرتقىش اڭداردان قورىقپايتىن بولادى (يشايا 9:6، 7؛ 11:1—9).
16. جۇماقتا بارلىق ادامعا قاتىستى قانداي قالپىنا كەلتىرۋ بولادى؟
16 ەحوبانىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشىن ٶز بويىمىزدان دا سەزىنەتىن بولامىز. ھار-ماگەدوننان كەيىن امان قالعاندار دۇنيە ٴجۇزى بويىنشا ادامداردىڭ كەرەمەت تۇردە اۋرۋلارىنان ايىعىپ جاتقاندارىنىڭ كۋاسى بولادى. يسا جەردە بولعاندا، قۇداي بەرگەن كۇشىن زاعيپتاردىڭ كوزىن، ساڭىراۋلاردىڭ قۇلاعىن اشۋ ٷشىن، اقساقتار مەن مۇگەدەكتەردى ساۋىقتىرۋ ٷشىن قولدانعانىنداي، بولاشاقتا دا تاپ سولاي ەتەتىن بولادى (ماتاي 15:30). ەگدە تارتقاندارعا جاس كەزىندەگى كۇشى مەن دەنساۋلىعىنىڭ، جىگەر-قايراتىنىڭ قالپىنا كەلۋى قۋانىش سيلايدى (ٵيۇپ 33:25). ولاردىڭ اجىمدەرى جازىلىپ، بۋىندارىنا قۋات ٴبىتىپ، بۇلشىق ەتتەرى يكەمگە كەلىپ، بويلارىنا جاڭا كۇش ەنەدى. ادال ادامداردىڭ ٴبارى كۇنا مەن كەمەلسىزدىكتىڭ اسەرى جايمەن السىرەپ، عايىپ بولعانىن سەزىنەتىن بولادى. ەحوبا قۇدايدىڭ قالپىنا كەلتىرەتىن كەرەمەت كۇشىن وسىلاي قولدانعانىنا قانشالىقتى ريزا بولامىز دەسەڭدەرشى! ال ەندى جۇرەككە ەرەكشە جىلۋ بەرەتىن ٴبىر جايتقا كوڭىل بولەيىك.
ولىلەردىڭ قايتا ٴتىرىلۋى
17، 18. ا) يسا ساددۋكەيلەردى نە ٷشىن ايىپتادى؟ ٵ) قانداي جاعداي ٸلياستىڭ ەحوبادان قايتا ٴتىرىلتۋدى سۇراۋىنا سەبەپ بولدى؟
17 ٴبىرىنشى عاسىردا ساددۋكەيلەر دەپ اتالاتىن ٴدىنباسىلار توبى قايتا تىرىلۋگە سەنبەگەن. يسا ولاردى: «كيەلى جازبالاردى جانە قۇدايدىڭ قۇدىرەتىن ۇقپاعاندىقتان جاڭىلىپ جۇرسىڭدەر!»— دەپ ايىپتادى (ماتاي 22:29). ٴيا، جازبالاردا ەحوبانىڭ قايتا ٴتىرىلتۋ ارقىلى قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشى بار ەكەندىگى اشىلادى. مۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟
18 ٸلياستىڭ زامانىندا نە بولعانىن كوز الدىڭا ەلەستەتىپ كورشى. جەسىر ايەل جالعىز بالاسىنىڭ سۇلىق جاتقان دەنەسىن ۇستاپ وتىر. بالا ٶلى. ٴبىرازدان بەرى سول ۇيدە قوناق بولىپ جۇرگەن ٸلياس پايعامبارعا بۇل توبەسىنەن جاي تۇسكەندەي اسەر ەتسە كەرەك. بۇدان الدىن ونىڭ وسى بالانىڭ اشتىقتان امان قالۋىنا سەپتىگى تيگەن ەدى. ٸلياس سول قارعاداي بالانى جاقسى كورگەن شىعار. ال اناسىنىڭ جۇرەگى قارس ايىرىلدى. ول مارقۇم كۇيەۋىنىڭ كوزىندەي بولعان جالعىزى ەدى. قارتايعاندا قامقورلىق ەتەتىن وسى بالا دەپ ۇمىتتەنگەن دە شىعار. قايعى مەڭدەگەن جەسىر ايەل بۇرىنعى كۇنام ٷشىن جازالانىپ جاتىرمىن با دەپ تە قورىقتى. ٸلياس قايعىعا قايعى قوسىلعانىنا قاراپ تۇرا المادى. ول ابايلاپ بالانىڭ دەنەسىن اناسىنىڭ باۋىرىنان الىپ، جوعارىداعى بولمەسىنە اپارادى دا، ەحوبادان بالانىڭ بويىنا قايتا جان كىرگىزۋىن، نەمەسە ٶمىر بەرۋىن، سۇرايدى (پاتشالىقتار 3-جازبا 17:8—21).
19، 20. ا) ىبىرايىم ەحوبانىڭ قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشىنە سەنەتىنىن قالاي كورسەتتى جانە ونىڭ سەنىمى نەگە نەگىزدەلگەن ەدى؟ ٵ) ەحوبا ٸلياستىڭ سەنىمىنە قالاي باتاسىن بەردى؟
19 قايتا تىرىلۋگە سەنگەن ٴبىرىنشى ادام ٸلياس ەمەس. بۇدان عاسىرلار بۇرىن ەحوبانىڭ وسىلايشا قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشى بار ەكەنىنە ىبىرايىم سەنگەن، ٵرى ونىڭ سەنۋىنە كەلەلى سەبەپ تە بار ەدى. ىبىرايىم ٴجۇز، ال سارا 90 جاستا بولعاندا، ەحوبا كەرەمەت تۇردە سارانى ۇل تابا الاتىنداي ەتىپ، ولاردىڭ بالالى بولۋ مۇمكىندىكتەرىن قالپىنا كەلتىردى (جاراتىلىس 17:17؛ 21:2، 3). كەيىنىرەك، بالا ابدەن وسكەندە، ەحوبا ىبىرايىمنان ونى قۇرباندىققا شالۋىن سۇرادى. ىبىرايىم سۇيىكتى ۇلى ىسقاقتى ەحوبا قايتا تىرىلتە الادى دەپ ويلاپ، سەنىم تانىتادى (ەۆرەيلەرگە 11:17—19). ٴيا، ىبىرايىمنىڭ قايتا تىرىلۋگە دەگەن سەنىمى بەرىك بولعان. بۇل بالاسىن قۇرباندىققا شالۋ ٷشىن تاۋعا كوتەرىلمەس بۇرىن، قىزمەتشىلەرىنە ىسقاق ەكەۋى دە قايتا ورالاتىنىن سەنىمدى تۇردە ايتقانىنان كورىنەدى (جاراتىلىس 22:5).
قارا، ۇلىڭ ٴتىرى!
20 ٴبىراق ونى قايتا ٴتىرىلتۋدىڭ قاجەتى بولمادى، ويتكەنى ەحوبا ىسقاقتى امان الىپ قالدى. ال ٸلياستىڭ جاعدايىندا جەسىر ايەلدىڭ بالاسى ٶلىپ قالعان ەدى، ٴبىراق ٶلى كۇيدە ۇزاق بولعان جوق. ەحوبا پايعامباردىڭ سەنىمىنە باتاسىن بەرىپ، بالانى قايتا ٴتىرىلتتى! سودان ٸلياس بالانى اناسىنا تاپسىرىپ جاتىپ: «قارا، ۇلىڭ ٴتىرى»،— دەگەن ۇمىتىلماس سوزدەردى ايتتى. (پاتشالىقتار 3-جازبا 17:22—24)
21، 22. ا) كيەلى كىتاپتا قايتا ٴتىرىلۋ تۋرالى وقيعالار نە ٷشىن جازىلعان؟ ٵ) جۇماقتاعى قايتا ٴتىرىلۋ قانشالىقتى كولەمدى بولماق جانە ونى كىم جۇزەگە اسىرادى؟
21 بۇل — كيەلى كىتاپتاعى ەحوبانىڭ ادامدى ومىرگە قايتارۋ ٷشىن ٶز كۇشىن قولدانعانىن كورسەتەتىن ٴبىرىنشى وقيعا. ال كەيىنىرەك ەحوبا ەلىشا، يسا، پاۋىل جانە پەتىرگە دە ولىلەردى قايتا تىرىلتۋگە كۇش بەرگەن. ارينە، قايتا تىرىلگەندەر اقىرىندا ٴبارىبىر ولگەن. دەسە دە كيەلى كىتاپتا جازىلعان مۇنداي وقيعالار ٴبىز ٷشىن الداعى كەرەمەت وقيعالاردىڭ نىشانى بولىپ تابىلادى.
22 جۇماقتا يسا «قايتا ٴتىرىلۋ مەن شىنايى ٶمىر» رەتىندەگى ٴرولىن اتقارادى (جوحان 11:25). ول سانسىز كوپ ادامداردى قايتا ٴتىرىلتىپ، جەردەگى جۇماقتا ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى (جوحان 5:28، 29). ٶلىم ۇزاق ۋاقىتقا اجىراتقان سۇيىكتى دوستار مەن تۋىس ادامداردىڭ قۋانىشتارى قويىندارىنا سيماي ٴبىر-ٴبىرىن قۇشاقتاپ جاتقاندارىن كوز الدىڭا ەلەستەتشى! سوندا بۇكىل ادامزات قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشىن وسىلاي قولدانعانى ٷشىن ەحوبانى دارىپتەيتىن بولادى.
23. ەحوبا ٶز كۇشىن ايرىقشا تۇردە قالاي پاش ەتتى جانە قالايشا بۇل بولاشاعىمىزعا كەپىلدىك بەرەدى؟
23 ەحوبا وسىنداي ۋادەسىنىڭ بەرىكتىگىنە ەرەكشە تۇردە كەپىلدىك بەردى. ول يسانى دارەجەسى جاعىنان وزىنەن عانا تومەن ەتىپ، زور رۋحاني جاراتىلىس رەتىندە قايتا ٴتىرىلتۋ ارقىلى كۇشىن ايرىقشا پاش ەتتى. قايتا تىرىلگەن يسا جۇزدەگەن ادامعا كورىنگەن (قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:5، 6). ٴتىپتى سكەپتيكتەر ٷشىن وسى دالەلدىڭ ٶزى جەتكىلىكتى بولۋ كەرەك ەدى. ەحوبانىڭ ادامدى ومىرگە قايتارا الاتىن كۇشى بار.
24. ەحوبانىڭ ولىلەردى قايتا تىرىلتەتىنىنە نەگە ٴبىز سەنىمدى بولا الامىز جانە ٴارقايسىسىمىزدىڭ قانداي ٷمىتتى باعالاعانىمىز دۇرىس؟
24 ەحوبانىڭ قايتا تىرىلتە الاتىن كۇشى عانا ەمەس، سولاي ەتۋگە ىستىق ىقىلاسى دا بار. ادال كىسى ٵيۇپ كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن ەحوبانىڭ ولىلەردى قايتا ومىرگە اكەلۋدى «اڭسايتىنىن» ايتقان (ٵيۇپ 14:15، جد). قايتا قالپىنا كەلتىرەتىن كۇشىن وسىلايشا سۇيىسپەنشىلىكپەن قولدانۋعا زور ىقىلاسى بار قۇدايىمىزعا جاقىنداۋدى قالايدى ەمەسسىڭ بە؟ الايدا ولىلەردى قايتا ٴتىرىلتۋ ەحوبانىڭ قالپىنا كەلتىرەتىن زور كۇشىن بولاشاقتا قالاي قولداناتىنىنىڭ ٴبىر عانا قىرى ەكەنىن ۇمىتپا. ەحوباعا جاقىنداي ٴتۇسىپ، ونىڭ ‹ٴبارىن دە جاڭادان جاراتاتىنىن› كورە الاتىنىڭا دەگەن ٷمىتىڭدى باعالاي بەر (ايان 21:5).
a ‹بارلىق نارسە قالپىنا كەلەتىن ۋاقىت› ادال پاتشا ٴداۋىتتىڭ مۇراگەرى تاققا وتىرىپ، ٴماسىحتىڭ پاتشالىعى ورناعاندا باستالعان. ەحوبا داۋىتكە مۇراگەرىنىڭ ماڭگى بيلىك ەتەتىنىن ۋادە ەتكەن (ٴزابۋر 89:35—37 [88:36—38]). ٴبىراق ب. ز. ب. 607-جىلى بابىلدىقتار يەرۋساليمدى كۇيرەتكەننەن كەيىن، قۇداي تاعىنا ٴداۋىتتىڭ ۇرپاعى وتىرماعان. سوڭىنان ٴداۋىتتىڭ مۇراگەرى رەتىندە جەردە ادام بولىپ تۋىلعان يسا كوكتەگى تاققا وتىرعاندا، كوپتەن كۇتكەن پاتشا بولدى.
b مۇسا، يشايا، ەرەميا، ەزەكيەل، وشيا، جوەل، اموس، اباديا، ميحا جانە سافونيا سياقتى پايعامبارلاردىڭ ٴبارى وسى تاقىرىپتى وربىتكەن.
