جاستاردىڭ ساۋالدارى
ار-ۇجدانىمدى قالاي تاربيەلەسەم بولادى؟
ار-ۇجداندى مىنالاردىڭ قايسىسىنا تەڭەۋگە بولادى؟
كومپاس
اينا
دوس
سوت
دۇرىس جاۋابى تورتەۋى دە. وسى ماقالادا بۇنىڭ سەبەبى تۇسىندىرىلەدى.
ار-ۇجدان دەگەن نە؟
ار-ۇجدان دەگەنىمىز — جاقسى مەن جاماندى اجىراتاتىن ىشكى سەزىم. كيەلى كىتاپتا ار-ۇجداننىڭ «جۇرەككە جازىلعان زاڭ-تالاپتارى» سياقتى ەكەنى ايتىلعان (ريمدىكتەرگە 2:15). جاقسى تاربيەلەنگەن ار-ۇجدان ىستەگەن نە ىستەگەلى جاتقان ارەكەتتەرىڭە باعا بەرۋگە كومەكتەسەدى.
ار-ۇجدان كومپاس سياقتى. ول ساعان دۇرىس جولدى كورسەتەدى. سونىڭ ارقاسىندا قاۋىپ-قاتەردى اينالىپ وتە الاسىڭ.
ار-ۇجدان اينا سياقتى. ول سەنىڭ مورالدىق كۇيىڭدى، شىن مانىندە قانداي ادام ەكەنىڭدى كورسەتەدى.
ار-ۇجدان ادال دوس سياقتى. ول ساعان اقىل-كەڭەس بەرەدى. ەگەر وعان قۇلاق اسساڭ، ٸسىڭ وڭعا باسادى.
ار-ۇجدان سوت سياقتى. ەگەر جامان نارسە ىستەسەڭ، ول سەنى ايىپتايدى.
ويتۇيىن. ار-ۇجدان بىزگە اسا قاجەت. ول ساعان 1) دۇرىس شەشىمدەر قابىلداۋعا، 2) قاتەلىگىڭدى مويىنداپ، ورنىن تولتىرۋعا كومەكتەسەدى.
ار-ۇجداندى نە ٷشىن تاربيەلەۋ كەرەك؟
كيەلى كىتاپ «ار-ۇجداندى تازا ساقتاۋعا» شاقىرادى (پەتىردىڭ 1-حاتى 3:16). ەگەر ار-ۇجدان تاربيەلەنبەسە، ونى تازا ساقتاۋ قيىن.
«قايدا بولعانىمدى، قايدا بارا جاتقانىمدى جاسىرىپ، اتا-اناما وتىرىك ايتاتىن ەدىم. باسىندا ار-ۇجدانىم مازالايتىن. ٴبىراق ۋاقىت وتە وتىرىك ايتۋ كادىمگى نارسەگە اينالىپ كەتتى» (دجەنيفەر).
اقىر سوڭىندا دجەنيفەردىڭ ار-ۇجدانى اتا-اناسىن الداۋدى قويىپ، ولارعا شىندىقتى ايتۋعا تالپىندىردى.
ويلانىپ كور. دجەنيفەر قاي كەزدە-اق ار-ۇجدانىنا قۇلاق اسسا بولار ەدى؟
«ەكىجۇزدى ٶمىر ٴسۇرۋ قيىن ٵرى سترەسكە تۇسىرەدى. ەگەر ار-ۇجدانىڭ ٴبىر رەت جامان شەشىم قابىلداۋعا جول بەرسە، كەيىن دە جامان شەشىم قابىلداۋعا جول بەرە بەرەدى» (مەتيۋ).
كەيبىر ادامدار ار-ۇجداندارىن مۇلدەم تىڭدامايدى. كيەلى كىتاپتا ولار «ۇياتتان ابدەن بەزگەن ادامدار» دەپ ايتىلادى (ەفەستىكتەرگە 4:19).
ويلانىپ كور. جاساعان جامان ارەكەتتەرى ٷشىن ٶزىن كىنالى سەزىنبەيتىن ادامدار شىنىمەن باقىتتى ما؟ ولار قانداي قيىندىقتارعا تاپ بولادى؟
ويتۇيىن. ار-ۇجداندى تازا ساقتاۋ ٷشىن، جامان مەن جاقسىنى اجىراتاتىن ٴتۇيسىنۋ قابىلەتىن جاتتىقتىرۋ كەرەك (ەۆرەيلەرگە 5:14).
ار-ۇجداندى قالاي تاربيەلەۋگە بولادى؟
ار-ۇجدانىڭدى تاربيەلەۋ ٷشىن ٸس ارەكەتتەرىڭە باعا بەرەتىن پرينسيپتەر كەرەك. كەي ادامدار:
وتباسى مەن مادەنيەتىنىڭ
قۇربى-قۇرداستارىنىڭ
تانىمال تۇلعالاردىڭ پرينسيپتەرى بويىنشا ٶمىر سۇرەدى.
الايدا كيەلى كىتاپتىڭ پرينسيپتەرىنە جەتەتىن ەشقانداي پرينسيپ جوق. بۇل سولاي بولۋ كەرەك تە. ويتكەنى كيەلى كىتاپ قۇداي رۋحىنىڭ جەتەلەۋىمەن جازىلعان. ال قۇداي ٴبىزدى جاراتتى جانە ٴبىز ٷشىن نەنىڭ جاقسى ەكەنىن بىلەدى (تىموتەگە 2-حات 3:16).
بۇعان بىرنەشە مىسال كەلتىرەيىك.
پرينسيپ: «بارلىق جاعدايدا ادال ٴجۇرىپ-تۇرعىمىز كەلەدى» (ەۆرەيلەرگە 13:18).
ەمتيحاندا كوشىرۋگە، اتا-اناڭدى الداۋعا، ۇرلاۋعا ازعىرىلعاندا، وسى پرينسيپ ار-ۇجدانىڭا قالاي اسەر ەتەدى؟
ەگەر ار-ۇجدانىڭ بارلىق جاعدايدا ادال ٴجۇرىپ-تۇرۋعا تالپىندىرسا، بۇل ساعان قازىر جانە بولاشاقتا قانداي پايداسىن تيگىزەدى؟
پرينسيپ: «ازعىندىقتان اۋلاق بولىڭدار» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 6:18).
پورنوگرافيا كورۋگە نەمەسە نەكەگە دەيىنگى جىنىستىق قاتىناسقا تۇسۋگە ازعىرىلعاندا، بۇل پرينسيپ سەنىڭ ار-ۇجدانىڭا قالاي اسەر ەتەدى؟
ار-ۇجدان ازعىندىقتان اۋلاق بولۋعا تالپىندىرسا، بۇل ساعان قازىر جانە بولاشاقتا قانداي پايداسىن تيگىزەدى؟
پرينسيپ: «ٴبىر-بىرىڭە مەيىرىمدى دە بارىنشا جاناشىر بولىڭدار... كەڭپەيىلمەن كەشىرىڭدەر» (ەفەستىكتەرگە 4:32).
باۋىرلارىڭمەن نە دوسىڭمەن كەلىسپەي قالعاندا، وسى پرينسيپ ساعان قالاي اسەر ەتەدى؟
ەگەر ار-ۇجدانىڭ مەيىرىمدى دە جاناشىر بولۋعا تالپىندىرسا، بۇل ساعان قازىر جانە بولاشاقتا قانداي پايداسىن تيگىزەدى؟
پرينسيپ: «ەحوبا... جاۋىزدىقتى سۇيەتىندەردى جەك كورەدى» (ٴزابۇر 11:5).
بۇل پرينسيپ قانداي دا ٴبىر ٴفيلمدى، تەلەباعدارلامانى نە ۆيدەو-ويىندى تاڭداعاندا، ساعان قالاي اسەر ەتەدى؟
ەگەر ار-ۇجدانىڭ قاتىگەز كوڭىل كوتەرۋ تۇرىنەن باس تارتۋعا تالپىندىرسا، بۇل ساعان قازىر جانە بولاشاقتا قانداي پايداسىن تيگىزەدى؟
ومىردە بولعان وقيعا. «مەنىڭ دوستارىم قاتىگەز ۆيدەو-ويىندار وينايتىن جانە ول ويىنداردى مەن دە وينايتىنمىن. كەيىن اكەم ماعان ونداي ويىنداردى مۇلدەم ويناماۋىم كەرەكتىگىن ايتتى. ٴبىراق مەن ولاردى دوستارىمنىڭ ۇيىنە بارعاندا ويناپ، ال ۇيگە كەلگەندە بۇل تۋرالى ٴتىس جارماي، جاسىرىپ قالاتىنمىن. اكەم بىردەڭە بوپ قالدى ما دەپ سۇراسا، ٴبارى جاقسى دەپ جۇرە بەرەتىنمىن. ٴبىر كۇنى ٴزابۇر 11:5 ٴتى وقىدىم. سوندا، ىستەپ جۇرگەن قىلىعىم ٷشىن كوڭىلىم قاتتى ٴتۇستى. سودان بۇل ويىنداردى ويناۋدى دوعارۋىم كەرەكتىگىن ٴتۇسىندىم. وسى جولى مەن ٶزىمدى توقتاتتىم. مۇنى كورگەن ٴبىر دوسىم دا قاتىگەز ويىنداردى ويناۋدى توقتاتتى» (دجەرەمي).
ويلانىپ كور. دجەرەميدىڭ ار-ۇجدانى قاي كەزدە جۇمىس ىستەي باستادى، ال ول قاي كەزدە وعان قۇلاق استى؟ دجەرەميدىڭ وقيعاسىنان نە ۇيرەندىڭ؟
ويتۇيىن. ار-ۇجدانىڭ سەنىڭ قانداي ادام ەكەنىڭدى جانە سەن ٷشىن نە ماڭىزدى ەكەنىن كورسەتەدى. سەنىڭ ار-ۇجدانىڭنان سەن تۋرالى نە بىلۋگە بولادى؟