جاستاردىڭ ساۋالدارى
بۇل جاي عانا دوستىق پا، الدە ماحاببات پا؟ (1-ٴبولىم). ونىڭ نيەتى قانداي؟
سەن ول جىگىتتى (قىزدى) قاتتى ۇناتاسىڭ جانە ونىڭ دا سەنى ۇناتاتىنىنا سەنىمدىسىڭ. ٴبىر-بىرىڭە ۇنەمى حابارلاما جازىپ تۇراسىڭدار، وتىرىستاردا دا ٴبىر-بىرىڭمەن ٴجيى ارالاساسىڭدار. ونىڭ ۇستىنە، ونىڭ كەيبىر حابارلامالارىنان ساعان قىرىنداپ جاتقانىن بايقايسىڭ.
ٴسۇيتىپ، ونىڭ دا سەزىمدەرى سەنىكىندەي ەكەنىنە كوز جەتكىزۋ ٷشىن قارىم-قاتىناستارىڭ تۋرالى سۇراۋدى شەشتىڭ. سوندا ول ساعان: «ٴبىز جاي عانا دوسپىز عوي، ارامىزدا باسقا ەشتەڭە جوق»،— دەيدى.
نە سەزىنەسىڭ؟
«مەن قاتتى ىزالاندىم، وعان دا، وزىمە دە اشۋىم كەلدى. ٴبىز كۇنىگە حات جازىساتىنبىز، ول ماعان شىن كوڭىل بولەتىن. سوندىقتان دا وعان دەگەن سەزىمىم ٶرشىپ كەتتى» (جاسمين).
«بۇل قىزدىڭ قۇربىسى مەن مەنىڭ دوسىم كەزدەسىپ جۇرگەن ەدى، ال ٴبىز ولاردىڭ قاسىندا جۇرەتىنبىز. كەيدە سىرت كوزگە ٴبىز كەزدەسىپ جۇرگەن ەكى جۇپقا ۇقسايتىنبىز. ٴبىز ول قىزبەن كوپ اڭگىمەلەسەتىنبىز، كەيىن اڭگىمەمىز حابارلامالارعا ۇلاستى. ٴبىراق ول قىز ماعان جاي عانا دوسى دەپ قارايتىنىن ايتقاندا جانە ٴبىز ارالاسقان ۋاقىتتىڭ بارىندە باسقا ٴبىر جىگىتپەن جۇرگەنىن بىلگەنىمدە، جۇرەگىم قاتتى اۋىردى» (ريچارد).
«ٴبىر جىگىت ماعان كۇندە حابارلاما جازاتىن، كەيىن ەكەۋمىز دە ٴبىر-بىرىمىزگە قىرىنداپ-قىلىمسيتىن بولدىق. ٴبىراق مەن وعان سەزىمىم بار ەكەنىن ايتقانىمدا، ول كۇلىپ جىبەردى دە: «قازىر مەنىڭ ەشكىممەن دە جۇرەتىن ويىم جوق»،— دەدى. بۇدان كەيىن مەنىڭ كوپ كۇندەرىم جىلاۋمەن ٶتتى» (تامارا).
توقسان اۋىز ٴسوزدىڭ توبىقتاي ٴتۇيىنى: ەگەر بىرەۋدى ەرەكشە دوسىم دەپ ساناپ، ونى ۇناتىپ جۇرسەڭ، ٴبىراق كەيىن ونىڭ ساعان دەگەن سەزىمى جوق ەكەنىن بىلسەڭ، اشۋلاناتىنىڭ، ۇيالاتىنىڭ، ٴتىپتى ٶزىڭدى ساتىپ كەتكەندەي سەزىنەتىنىڭ ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. «ونىڭ جاقسى كورمەيتىنىن بىلگەنىمدە، جان دۇنيەم قۇلازىپ، رۋحىم كۇيرەدى. بۇل ماعان اۋىر ٴتيدى. بۇدان كەيىن ەشكىمگە سەنە الماي قالدىم»،— دەيدى ستيۆەن اتتى جاس جىگىت.
مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟
حابارلامالار جىبەرىپ، الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ارالاسقاندا وزىڭە دەگەن سەزىمى جوق ادامعا باۋىر باسىپ قالۋىڭ وپ-وڭاي. بۇعان قاتىستى قۇرداستارىڭ نە دەر ەكەن، سونى قاراستىرايىق.
«الدەكىم ساعان تەك ۋاقىت وتكىزۋ ٷشىن حابارلاما جازۋى مۇمكىن، ال سەن ونى سەزىمىن ٴبىلدىرىپ جاتىر دەپ ٴتۇسىنىپ قالاسىڭ. ال ەگەر ول ساعان كۇندە جازاتىن بولسا، ول مەنى قاتتى ۇناتادى دەپ قاتەلەسىپ قالاسىڭ» (دجەنيفەر).
«بىرەۋدە شىنايى سەزىم بولۋى مۇمكىن، ال وزگە بىرەۋگە جاي اڭگىمەلەسكەن ۇنايدى نە بىرەۋمەن سويلەسكەنى وزىنە سەنىمدىلىك بەرەدى» (دجەيمس).
«الدەكىمنىڭ «قايىرلى ٴتۇن!» دەگەن حابارلاماسىنان ماحابباتتىڭ لەبى سەزىلۋى مۇمكىن، ٴبىراق ونداعى «ماحاببات» جارنامالىق حابارمالاردان ەش اسپايدى» (حەيلي).
«ەگەر بىرەۋ سمايليك جىبەرسە، بۇل ونىڭ «مەندە ٴبارى جاقسى» دەگەنىن نەمەسە «مەن ساعان قىرىنداپ جاتىرمىن» دەگەنىن ٴبىلدىرۋى مۇمكىن. ال مۇنداي حابارلامانى العان ادام كەيدە «ول ماعان قىرىنداپ جاتىر» دەپ ٴتۇسىنىپ قالادى» (اليسا).
توقسان اۋىز ٴسوزدىڭ توبىقتاي ٴتۇيىنى: قاراپ قالسا، كۇلدى دەمە. كۇلىپ قالسا، ٴسۇيدى دەمە.
«مۇنى اۋىزبەن ايتۋ وڭاي، ىستەۋ قيىن»،— دەرسىڭ سەن. ٴيا، بۇنىڭ راس. ٴبىراق كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «ادام جۇرەگى بارىنەن دە الدامشى ٵرى ەشتەڭەدەن تايىنبايدى» (ەرەميا 17:9). الدامشى جۇرەك «ماحاببات وتىن» ٶرشىتىپ جىبەرۋى مۇمكىن، ٴبىراق بۇنىڭ بوس قيال ەكەنىن تۇسىنگەن كەزدە، كوڭىلىڭ سۋ سەپكەندەي باسىلادى.
نە ىستەۋىڭە بولادى؟
جان-جاقتى ويلان. ٴسال كىدىرىپ، اراقاتىناستارىڭ جايلى ويلانىپ كور. «بۇل ادام ماعان ەرەكشە قارايدى دەپ ويلاۋعا مەندە كەلەلى سەبەپتەر بار ما؟»— دەپ ويلان. سەزىمدەرىڭنىڭ «اقىل-ويىڭنان» ۇستەم بولىپ كەتۋىنە جول بەرمە (ريمدىكتەرگە 12:1).
پاراساتتى بول. «ٴبىز جاي عانا دوس ەمەسپىز» دەپ ويلاۋعا سەبەپ بولسا دا، بۇلاي ويلاماۋدىڭ سەبەپتەرىنە ەكى ەسە دەن قوي. ەگەر سەنىڭ بىرەۋگە سەزىمىڭ بولسا، ونىڭ دا ساعان سەزىمى بار دەپ ويلاما.
شىدامدى بول. جىگىتتىڭ نە قىزدىڭ ٶزى كەلىپ، سەنىمەن جاقىنىراق تانىسۋعا دەگەن نيەتىن اشىق ايتپايىنشا، قارىم-قاتىناستارىڭدى نىعايتامىن دەپ اۋرەلەنبە.
شىنشىل بول. كيەلى كىتاپتا «سويلەيتىن ۋاقىتتىڭ بار» ەكەنى ايتىلعان (ۋاعىزداۋشى 3:7). ەگەر الدەكىمنىڭ ساعان سەزىمى بار-جوعىن بىلگىڭ كەلسە، ونىمەن اشىق سويلەس. «بىرنەشە اي بويى جۇرە بەرىپ، كۇندەردىڭ كۇنىندە ول ادامنىڭ ۇناتپايتىنىن تۇسىنگەننەن گورى، بىردەن ٴبىلىپ، جۇرەگىڭ ٴسال اۋىرىپ قويا سالعانى جاقسى»،— دەيدى ۆالەريا ەسىمدى قىز.
توقسان اۋىز ٴسوزدىڭ توبىقتاي ٴتۇيىنى: «بارىنەن دە بۇرىن ساقتا جۇرەگىڭدى»،— دەلىنگەن ناقىل سوزدەر 4:23 تە. ەگەر الدەكىمدى ۇناتىپ جۇرسەڭ، ول دا سەنى ۇناتا ما، سونى انىقتاپ ال. ال بۇعان دەيىن سەزىمدى ٶرشىتىپ جىبەرگەن ادام — تاقىر تاستىڭ ۇستىنە گۇل وسىرۋگە تىرىسقان جان.
ەگەر الگى ادامنىڭ سەنى ۇناتاتىنىن بىلسەڭ، ٵرى كەزدەسەتىندەي شامادا ەرەسەك بولساڭ، وندا اراقاتىناستارىڭدى نىعايتاسىڭ با، جوق پا، سونى شەشىپ الۋىڭ قاجەت. ەسىڭدە بولسىن، مىقتى نەكە بىردەي رۋحاني ماقساتتاردى كوزدەيتىن، ٶزارا شىنشىل ٵرى ويلارىن جاسىرماي اشىق ايتاتىن كۇيەۋ مەن ايەلدەن قۇرالادى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:39). ارينە، مۇنىڭ بارلىعى جاقسى دوس بولۋدان باستالادى، ال مۇنداي دوستىق كۇن ساناپ قاتايادى (ناقىل سوزدەر 5:18).