جاستاردىڭ ساۋالدارى
قانداي مۋزىكا تاڭدايمىن؟
«مەن كۇنىمدى مۋزىكامەن باستايمىن. كولىگىمە وتىرا سالىسىمەن مۋزىكانى قوسامىن. دەمالعاندا، ٷيدى جيناستىرعاندا، ٴتىپتى وقىپ وتىرعاندا، بارلىق ۋاقىتتا ٵن تىڭداپ جۇرەمىن» (كارلا).
سەن دە كارلا سياقتى مۋزىكا تىڭداعاندى جاقسى كورەسىڭ بە؟ ولاي بولسا، وسى ماقالادان مۋزىكانىڭ پايدالى جانە زياندى اسەرى تۋرالى وقىپ، تالعامپاز بولۋدى ۇيرەنە الاسىڭ.
پايدالى اسەرى
مۋزىكانى تاماقپەن سالىستىرۋعا بولادى. دۇرىس ٴتۇرىن تاڭداپ، شاماسىن ٴبىلىپ قولدانساڭ، ول سەن ٷشىن پايدالى بولادى. مىسالى:
مۋزىكا كوڭىل كۇيىڭدى كوتەرەدى.
«كۇنىم جامان ٶتىپ جاتسا، سۇيىكتى ٵنىمدى تىڭدايمىن، سوندا كوڭىلىم بىردەن جايلانادى» (مارك).
مۋزىكا جاعىمدى ساتتەردى ەسكە سالادى.
«بەلگىلى ٴبىر اندەردى تىڭداعاندا، ومىرىمدەگى قىزىقتى ساتتەر ەسىمە تۇسەدى. ولاردى تىڭداعان سايىن، ٶزىمدى سونداي باقىتتى سەزىنەمىن» (شەيلا).
مۋزىكا ادامداردى بىرىكتىرەدى.
«ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ حالىقارالىق كونگرەسىندە قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى بىردەي سوڭعى ٵندى ايتقاندا، كوزىمە جاس ٷيىرىلدى. ٴتۇرلى تىلدەردە سويلەسەك تە، اۋەن ٴبىزدى بىرىكتىردى» (تەمي).
مۋزىكا جاقسى قاسيەتتەر دامىتۋعا كومەكتەسەدى.
«مۋزىكالىق اسپاپتا ويناپ ۇيرەنۋ ٴبىر ساتتىك ٸس ەمەس. شىڭدالا ٴتۇسۋ ٷشىن تالماي جاتتىعۋ كەرەك. سوندىقتان ٶز-ٶزىڭدى تارتىپكە سالىپ، شىدامدى بولۋعا ۇيرەنەسىڭ» (اننا).
بىلەسىڭ بە؟ كيەلى كىتاپتىڭ ەڭ ۇلكەن كىتابى ٴزابۇر 150 جىردان تۇرادى.
زياندى اسەرى
مۋزىكانىڭ كەيبىر ٴتۇرى بۇزىلعان تاماق سياقتى. ودان ادام ۋلانىپ قالۋى مۇمكىن. قالايشا؟
كوپ اندەردىڭ سوزدەرى ٴناپسىنى قوزدىرادى.
«تانىمال اندەردىڭ بارلىعى دەرلىك جىنىستىق قاتىناس تۋرالى. بۇل تاقىرىپ اشىقتان-اشىق ايتىلا بەرەتىن بولعان» (حاننا).
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «ارالارىڭدا ازعىندىق، ٵرقيلى ارام ىستەر مەن اشكوزدىكتىڭ ٴتىپتى اتى دا اتالماسىن» (ەفەستىكتەرگە 5:3). «تىڭدايتىن اندەرىم وسى كەڭەسكە ساي ٴجۇرىپ-تۇرۋىما كەدەرگى جاساماي ما؟» دەپ ويلانىپ كور.
كەيبىر اندەر كوڭىلگە مۇڭ ۇيالاتادى.
«كەيدە تۇندە توسەكتە جاتىپ، كوڭىلدى قۇلازىتىپ، ٴتۇڭىلدىرىپ جىبەرەتىن اندەر تىڭدايمىن. سوندا سانامدى جاعىمسىز ويلار باسادى» (تەمي).
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «بارىنەن دە بۇرىن ساقتا جۇرەگىڭدى» (ناقىل سوزدەر 4:23). «مەن كوبىنەسە جاعىمسىز سەزىمدەر وياتاتىن اندەر تىڭدايمىن با؟» دەپ ويلانىپ كور.
كەيبىر اندەر ادامدى اشۋعا بەرىلگىش ەتۋى مۇمكىن.
«اشۋ-ىزا، ٶز-وزىنە دەگەن جەككورۋشىلىكتى، وشپەندىلىكتى تۋدىراتىن اندەردىڭ بىردەن بايقالمايتىن اسەرى بار. وسىنداي اندەردى تىڭداعان سوڭ كوڭىل-كۇيىمنىڭ قاتتى وزگەرەتىنىن بايقادىم. مۇنى ۇيدەگىلەر دە بايقادى» (دجون).
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «ال ەندى اشۋ، ىزاقورلىق، جاماندىق، قورلىق سوزدەر سياقتى نارسەنىڭ بارىنەن ارىلىڭدار. اۋىزدارىڭنان ادەپسىز ٴسوز دە شىقپاسىن» (قولوستىقتارعا 3:8). «تىڭدايتىن اندەرىم مەنى اشۋلانشاق، ٴتىپتى باسقالاردىڭ سەزىمدەرىنە نەمكەتتى بولۋعا يتەرمەلەي مە؟» دەپ ويلانىپ كور.
سونىمەن ٵن تىڭداعاندا، تالعامپاز بولعان دۇرىس. دجۋلي ەسىمدى ٴبىر جاسوسپىرىم سولاي ەتۋگە تىرىسىپ ٴجۇر. ول بىلاي دەيدى: «مەن تىڭدايتىن اندەرىمدى ٴجيى تەكسەرىپ وتىرامىن دا، لايىقسىز دەگەندەرىن ٶشىرىپ تاستايمىن. بۇل ٵردايىم وڭاي بولا بەرمەيدى، ٴبىراق وسىلاي ەتكەنىم دۇرىس ەكەنىن بىلەمىن».
تالعامپاز بولۋدى ۇيرەنىپ جۇرگەن تارا ەسىمدى جاس قىز بىلاي دەيدى: «كەيدە راديودان ىرعاعى كۇشتى اندەر قويىلادى، ٴبىراق ٵننىڭ سوزدەرىن ەستىگەندە، باسقا ارناعا اۋىستىرۋىم كەرەكتىگىن تۇسىنەمىن. بۇلاي ەتۋ ٴبىر تىستەپ ٴدامىن كورگەن ٴتاتتى تورتتان باس تارتۋمەن بىردەي! ٴبىراق ەگەر مەن جىنىستىق قاتىناس تۋرالى اننەن باس تارتا السام، نەكەگە دەيىن جىنىستىق قاتىناستا بولۋدان دا باس تارتا الامىن دەپ ويلايمىن. تاڭداعان مۋزىكامنىڭ ماعان قالاي اسەر ەتەتىنىنە نەمقۇرايدى قاراعىم كەلمەيدى».