سەنىمىن سەرىك ەتكەندەر | ٸلياس
ول تاباندىلىعىنان تايمادى
ٸلياس سۋىق حابار ەستىدى: احاب پاتشا قازا تاۋىپتى. ەگدە تارتقان بۇل پايعامبار ساقالىن سيپاپ، ويعا شومىپ كەتتى. ونىڭ ويىنا سوڭعى ونداعان جىلدار بويى وسى زۇلىم پاتشامەن قالاي ارپالىسىپ كەلگەنى ورالدى. ٸلياستىڭ كورمەگەنى جوق! وعان سەس كورسەتىلدى، ىزىنە ٴتۇسىپ، قۋعىندالدى، ٴتىپتى ولىممەن بەتپە-بەت كەلدى. وسىنىڭ بارىنە سەبەپكەر — احاب پاتشا مەن ەزابەل پاتشايىم. ەزابەل ەحوبانىڭ كوپ پايعامبارىن ولتىرۋگە بۇيرىق بەرگەندە، احاب پاتشا ونىڭ جولىن كەس-كەستەمەدى. اشكوزدىك مەڭدەگەن ەكەۋى ٴتىپتى ٴسوز بايلاسىپ، جازىقسىز ٵدىل كىسى نابۋتاي مەن ونىڭ ۇلدارىن قاستاندىقپەن ٶلتىردى. سوندا ٸلياس ەحوبانىڭ احاب پەن ونىڭ بۇكىل اۋلەتىنە شىعارعان ۇكىمىن جاريالاعان ەدى. ەندى، مىنە، قۇدايدىڭ ٴسوزى جۇزەگە استى: احاب تۋرا ەحوبا ايتقان جولمەن ٶلىم قۇشتى (پاتشالار 1-جازبا 18:4؛ 21:1—26؛ 22:37، 38؛ پاتشالار 2-جازبا 9:26).
ايتكەنمەن ٸلياس ٵلى ارقانى كەڭگە سالاتىن ۋاقىت ەمەس ەكەنىن بىلەتىن. ويتكەنى ەزابەل ٵلى ٴتىرى ەدى. ول ٶز وتباسى مەن يسرايل حالقىنا سوراقىلىق جاساۋىن دوعارمادى. ٸلياستى الدا تالاي قيىندىقتار كۇتىپ تۇردى. ونىڭ ۇستىنە، ول ٶز ورنىن باساتىن دوسى ەلىشەنى دە كوپ نارسەگە ۇيرەتۋ كەرەك ەدى. قازىر ٸلياسقا جۇكتەلگەن سوڭعى ٷش تاپسىرما تۋرالى بىلەيىك. سەنىمىن سەرىك ەتكەندىكتەن ول تاباندىلىعىنان تايمادى. بۇل بىزگە دە قازىرگى سەرگەلدەڭ زاماندا سەنىمىمىزدىڭ تۇعىرىن بەرىك ەتۋگە كومەكتەسەدى.
احازياعا اۋىر ۇكىمدى جەتكىزۋ
ٴيسرايلدىڭ تاعىنا ەندى احاب پەن ەزابەلدىڭ ۇلى احازيا وتىردى. اكە-شەشەسىنىڭ اقىماقتىعىنان ساباق الۋدىڭ ورنىنا، ول سولاردىڭ ىزىمەن كەتتى (پاتشالار 1-جازبا 22:52). احازيا ولارعا ەلىكتەپ، باعالعا تابىندى. كىم-كىمدى دە ازعىندايتىن بۇل ٴدىن عيباداتحاناداعى جەزوكشەلىككە، ٴتىپتى بالالاردى قۇرباندىققا شالۋعا ناسيحاتتايتىن. احازيا تاۋبەسىنە كەلىپ، ٶزىنىڭ دە، وپاسىز حالقىنىڭ دا جولىن تۇزەپ، ەحوباعا بەت بۇرار ما ەكەن؟
كەۋدە كەرگەن بۇل جاس پاتشا كۇتپەگەن جەردەن باقىتسىزدىققا ۇشىرادى: ول شاتىرىنداعى بولمەسىنىڭ توركوز تەرەزەسىنەن قۇلاپ كەتىپ، قاتتى جاراقاتتاندى. ٶمىرى قىل ۇستىندە تۇرسا دا، ول ەحوبانىڭ كومەگىنە جۇگىنبەدى. مۇنىڭ ورنىنا جاۋلارى فىلىستىرلەردىڭ ەكرون قالاسىنا حابارشىلار جىبەرىپ، ساۋىعار-ساۋىقپاسىن باعال-زەبۋب تاڭىرىنەن سۇراپ كەلۋدى تاپسىردى. وسى كەزدە ەحوبانىڭ شىدامى شەگىنە جەتتى. ول پەرىشتەسى ارقىلى ٸلياسقا حابارشىلاردىڭ الدىنان شىعۋدى ايتتى. پايعامبار ولاردى پاتشاعا اۋىر حابارمەن كەرى قايتارىپ جىبەردى. احازيا يسرايلدە قۇداي جوقتاي ارەكەت ەتتى، مۇنىسى وتە اۋىر كۇنا ەدى! سوندىقتان ەحوبا وعان مىناداي ۇكىم شىعاردى: احازيا جاتقان توسەگىنەن قايتىپ تۇرمايدى (پاتشالار 2-جازبا 1:2—4).
وكىنۋ ويىنا كىرىپ-شىقپاعان احازيا دولدانىپ: «الدارىڭنان شىعىپ، وسى سوزدەردى ايتقان ادامنىڭ ٴتۇرى قانداي ەدى؟»— دەپ سۇرادى. حابارشىلار پايعامباردىڭ قاراپايىم كيىمىن سيپاتتاپ بەرگەنى سول-اق ەكەن، پاتشا: «بۇل — ٸلياس قوي!»— دەدى (پاتشالار 2-جازبا 1:7، 8). كوڭىل قويارلىق ٴبىر جايت، ٸلياستىڭ قاراپايىم ٶمىر كەشكەنى سونشا — ونى ٴتىپتى كيىمىن سۋرەتتەپ بەرگەننەن-اق تانىپ قويۋعا بولاتىن. ول بار نازارىن قۇدايعا قىزمەت ەتۋگە تىكتى. ال احازيا مەن دۇنيە-مۇلىككە كەنەدەي جابىسقان اتا-اناسى تۋرالى مۇلدەم بۇلاي دەي المايسىڭ! ٸلياستىڭ ۇلگىسى يسانىڭ كەڭەسىن ەسىمىزگە سالادى: ٴبىز دە ناعىز قۇنى بار نارسەلەرگە كوز تىگىپ، قاراپايىم ٶمىر كەشۋىمىز قاجەت (ماتاي 6:22—24).
كەۋدەسىن كەك كەرنەگەن احازيا ٸلياستى ۇستاپ اكەلۋ ٷشىن ٴبىر ەلۋباسىن 50 ساربازىمەن بىرگە جىبەردى. ولار كەلگەندە، ٸلياس «توبە a باسىندا وتىرعان ەدى». ەلۋباسى پاتشانىڭ اتىنان وعان: «ٴتۇس!»— دەپ دورەكىلىكپەن بۇيىردى. بۇل ٴزىلدى بۇيرىق، ٴسىرا، ٸلياستىڭ ٶلىم جازاسىنا كەسىلگەنىن بىلدىرگەن. ويلاپ كورىڭىزشى، ولار ٸلياستىڭ «شىنايى قۇدايدىڭ ادامى» ەكەنىن بىلە تۇرا، ونى قورقىتىپ-ۇركىتپەك بولدى! بۇلارى بارىپ تۇرعان اقىماقتىق ەدى! ٸلياس ەلۋباسىنا: «ەگەر مەن شىنايى قۇدايدىڭ ادامى بولسام، كوكتەن وت ٴتۇسىپ، سەنى دە، 50 ساربازىڭدى دا جالماپ قويسىن!»— دەدى. سوندا ىسكە ەحوبا ارالاستى: «كوكتەن وت ٴتۇسىپ، ەلۋباسىن دا، ونىڭ 50 ساربازىن دا جالماپ قويدى» (پاتشالار 2-جازبا 1:9، 10). وسى قايعىلى وقيعادان مىنا جايت تايعا تاڭبا باسقانداي انىق كورىنەدى: ادامدار قىزمەتشىلەرىن قۇرمەتتەمەي، قورلاعاندا، ەحوبا بۇعان بەيجاي قارامايدى (شەجىرەلەر 1-جازبا 16:21، 22).
احازيا تاعى ٴبىر ەلۋباسىن 50 ساربازىمەن بىرگە جىبەردى. بۇل ەلۋباسى بىرىنشىسىنەن دە وتكەن اقىماق بولىپ شىقتى! ول توبەنىڭ ەتەگىندە كۇلى ٵلى شاشىلىپ جاتقان الگى 51 كىسىنىڭ ولىمىنەن ەشتەڭە تۇيمەدى. ول الدىڭعى ەلۋباسىنىڭ بۇيرىعىن قايتالاپ قانا قويماي، ونىسىنا «تەز!» دەپ قوستى. نە دەگەن ەسسىزدىك! وسى ساربازدار دا العاشقى توپتىڭ كەبىن كيىپ، ٶلىم قۇشتى. الايدا ناعىز اقىماقتىڭ كوكەسى پاتشانىڭ ٶزى بولىپ شىقتى! ول ەش شىمىرىكپەستەن تاعى ٴبىر توپ ساربازدى جىبەردى. قۋانىشقا وراي، ٷشىنشى ەلۋباسى اقىلدى ادام ەكەن. ول كىشىپەيىلدىلىكپەن ٸلياستىڭ قاسىنا بارىپ، وزىنە دە، ساربازدارىنا دا اياۋشىلىق تانىتۋىن ٶتىندى. شىنايى قۇدايدىڭ ادامى بولعان ٸلياس وسى ٴبىر كىشىپەيىل ەلۋباسىعا مەيىرىمدىلىك تانىتىپ، ەحوباعا ەلىكتەدى. قۇدايدىڭ پەرىشتەسى وعان الگى ساربازدارمەن بىرگە بارۋدى ايتتى. ٸلياس قۇلاق اسىپ، پاتشانىڭ الدىنا باردى. ٴسۇيتىپ، وسى زۇلىم پاتشاعا ەحوبانىڭ شىعارعان ۇكىمىن قايتالاپ ايتتى. قۇدايدىڭ ايتقانى كەلىپ، احازيا كوز جۇمدى. ونىڭ بيلىگى نەبارى ەكى-اق جىلعا سوزىلدى (پاتشالار 2-جازبا 1:11—17).
قىڭىر، بۇلىكشىل ادامدار اراسىندا ٸلياس قالاي ادالدىق جولىنان تايماي ٴجۇردى؟ بۇنىڭ جاۋابى بىزگە دە قىزىقتى بولار. جاقىن ادامىڭىز ايتقان اقىلىڭىزدى تىڭداماي، جامان جولىنان قايتپاي قويعان كەز بولعان با؟ وسىندايدا جىگەرىڭىزدى جاسىتپاۋعا نە كومەكتەسەدى؟ ەسىڭىزدە بولسا، ساربازدار كەلگەندە، ٸلياس «توبە باسىندا وتىرعان ەدى». ونىڭ سول جەرگە نە ٷشىن بارعانىن كەسىپ ايتا المايمىز. دەسە دە دۇعانى جوعارى باعالايتىن بۇل كىسى جاقسى كورەتىن قۇدايىمەن تىنىش تا وڭاشا جەردە سويلەسكىسى كەلگەن بولار (جاقىپ 5:16—18). ٸلياس سەكىلدى ٴبىز دە قۇدايمەن وڭاشادا سويلەسۋگە ۋاقىت تاۋىپ، ونىڭ ەسىمىن شاقىرىپ، كوڭىلىمىزدەگى ۋايىمىمىز بەن قيىندىقتارىمىزدى اقتارىپ ايتا الامىز. سوندا اينالامىزداعىلاردىڭ ەسسىزدىگى مەن قۇردىمعا جەتەلەيتىن ارەكەتتەرىنە قاراماستان، ەش بەرىلمەي، تاباندى بولىپ قالامىز.
مىندەتىن ەلىشەگە جۇكتەۋ
مىنە، ٸلياستىڭ ٶز قىزمەتىن تاپسىراتىن ۋاقىتى دا كەلدى. عىلعالدان 11 شاقىرىمداي جەردەگى بەتەلگە بەت العاندا، ٸلياس ەلىشەگە ٵرى قاراي جالعىز باراتىنىن ايتتى. ٴبىراق ەلىشە: «ٴتىرى قۇداي ەحوبانىڭ جانە ٴسىزدىڭ الدىڭىزدا شىن ايتامىن، مەن ٴسىزدى تاستامايمىن!»— دەپ نىق ايتتى. ەكەۋى بەتەلگە كەلگەندە، ٸلياس ەندى 22 شاقىرىمداي جەردەگى يەريحونعا جول تارتپاقشى بولدى. بۇل جولى دا ول ەلىشەدەن وزىنە ەرمەۋدى ٶتىندى. الايدا ەلىشەنىڭ العان بەتىنەن قايتقىسى جوق. يەريحونعا جەتكەندە، وسىنداي جاعداي تاعى قايتالاندى. بۇل جولى ٸلياس 8 شاقىرىمداي جەردەگى يوردان وزەنىنە قاراي اتتانباق بولدى. جاس سەرىكتەسى ودان ٴبىر ەلى قالعىسى كەلمەيتىنىن تاعى كەسىپ ايتتى! (پاتشالار 2-جازبا 2:1—6).
وسى جاعدايدا ەلىشە اسقاق قاسيەت — اينىماس سۇيىسپەنشىلىك — تانىتتى. رۋت تا كەزىندە ناعيماعا ٴدال وسىنداي سۇيىسپەنشىلىك تانىتقان ەدى. بۇل — بىرەۋگە ۇزبەي تانىتىلاتىن ٵرى ەش سارقىلمايتىن سۇيىسپەنشىلىك (رۋت 1:15، 16). قۇدايدىڭ قىزمەتشىلەرىنىڭ بارىنە، اسىرەسە بۇگىنگى تاڭدا، بۇل قاسيەت اۋاداي قاجەت. ٴبىز دە ەلىشە سياقتى مۇنىڭ ماڭىزدىلىعىن تۇسىنەمىز بە؟
جاس دوسىنىڭ وسىنداي اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى ٸلياستىڭ جۇرەگىن ەلجىرەتىپ جىبەرگەنى ٴشۇباسىز. وسى قاسيەتتى تانىتقانىنىڭ ارقاسىندا ەلىشە ٸلياستىڭ سوڭعى كەرەمەتىن كورىپ، مارتەبەگە بولەندى. ەكەۋى اعىسى قاتتى، تەرەڭ بولىپ كەلەتىن يوردان وزەنىنىڭ جاعاسىنا كەلدى. سوندا ٸلياس شاپانىمەن سۋدى ۇرىپ قالىپ ەدى، وزەن قاق ٴبولىندى! وسى كەرەمەتكە «پايعامبارلار ۇلدارىنىڭ ەلۋى» دە كۋا بولدى. بۇل ەر ادامدار ەلدە تازا عيباداتتى وركەندەتۋگە دايىندايتىن ارنايى مەكتەپتە ٴتالىم الىپ جۇرگەندەر بولسا كەرەك. وندا وقيتىنداردىڭ سانى كۇن ساناپ ارتىپ جاتتى (پاتشالار 2-جازبا 2:7، 8). بۇل مەكتەپكە ٸلياستىڭ ٶزى جەتەكشىلىك ەتكەنگە ۇقسايدى. ٴبىر كەزدەرى وعان يسرايلدە وزىنەن باسقا ەشكىم ەحوباعا عيبادات ەتپەيتىندەي كورىنىپ ەدى. ەحوبا ٸلياستىڭ تاباندىلىعىن جارىلقاپ، وزىنە عيبادات ەتۋشىلەردىڭ كوبەيىپ جاتقانىن كورسەتتى (پاتشالار 1-جازبا 19:10).
يورداننان وتكەن سوڭ ٸلياس ەلىشەگە: «قاسىڭنان اكەتىلمەي تۇرعانىمدا ايت، مەنەن نە تىلەيسىڭ؟»— دەدى. ٸلياس قوشتاساتىن ۋاقىتتىڭ كەلگەنىن ٴتۇسىنىپ تۇرعان ەدى. ول الدا كوپتەگەن مارتەبەلى ىستەر كۇتىپ تۇرعان دوسىنا قىزعانىشپەن قارامادى. قايتا، وعان جان-تانىمەن كومەكتەسۋگە دايىن بولدى. ەلىشە ٸلياستان ٴبىر عانا نارسە ٶتىنىپ: «ەنشىمە سىزدەگى رۋحتان ەكى ەسە بەرىلسە ەكەن»،— دەدى (پاتشالار 2-جازبا 2:9). ول ىلياستىكىنەن ەكى ەسە كوپ كيەلى رۋح سۇراپ تۇرعان جوق ەدى. ەلىشە تۇڭعىش ۇلعا تيەسىلى مۇرا تۋرالى ايتقان بولسا كەرەك. زاڭ بويىنشا، وتاعانىڭ ورنىن باساتىن تۇڭعىش ۇلعا جاڭا مىندەتتەرىن اتقارا الۋ ٷشىن مۇرانىڭ باسىم بولىگى، نەمەسە ەكى ەسە كوپ ۇلەس، بەرىلەتىن (مۇسانىڭ 5-جازباسى 21:17). ەلىشە رۋحاني ماعىنادا ٸلياستىڭ مۇراگەرى ەدى. سوندىقتان وزىنە جۇكتەلەتىن جاڭا مىندەتتى اتقارا الۋ ٷشىن ۇستازىنىڭ بويىنداعى باتىلدىق رۋحىن قاجەت ەتەتىنىن تۇسىنگەن.
ٸلياس ەلىشەنىڭ ٶتىنىشىن كىشىپەيىلدىلىكپەن ەحوبانىڭ ەنشىسىنە قالدىردى. ەگەر ەحوبا ەگدە جاستاعى پايعامباردىڭ قالاي اكەتىلەتىنىن ەلىشەگە كورسەتسە، بۇل ونىڭ ٶتىنىشى ورىندالاتىنىن بىلدىرمەك ەدى. وسى ەكى اينىماس دوس «اڭگىمەلەسىپ بارا جاتقاندا»، ٴبىر تاڭعاجايىپ جاعداي ورىن الدى! (پاتشالار 2-جازبا 2:10، 11).
ٸلياس پەن ەلىشەنىڭ اينىماس دوستىعى ەكەۋىنە دە سىن ساعاتتاردان سۇرىنبەي وتۋگە كومەكتەستى
كەنەت كوكتە ٴبىر جارقىراعان نارسە پايدا بولىپ، بارعان سايىن جاقىنداي ٴتۇستى. سول ساتتە قاتتى جەل تۇرىپ، ىسقىرعان دىبىس پەن ۇدەگەن گۋىل ەستىلدى. الگى جارقىراعان نارسە تۋرا ٸلياس پەن ەلىشەگە ٴتونىپ كەلىپ، ەكەۋىن اجىراتىپ جىبەردى. بالكىم، ەكەۋى قاتتى تاڭىرقاپ، كەرى شەگىنىپ قالعان بولار. ولاردىڭ كورگەنى وتتاي جالىنداعان اتتى اربا ەدى. ٸلياس اكەتىلەتىن ۋاقىتى كەلىپ جەتكەنىن ٴتۇسىندى. ول ارباعا ٴمىندى مە، جوق پا — بۇل جايلى كيەلى كىتاپتا ەشتەڭە ايتىلماعان. قالاي بولعان كۇندە دە، ٸلياس ٶزىنىڭ قۇيىننىڭ ىشىندە زاڭعار كوككە كوتەرىلىپ بارا جاتقانىن سەزدى.
بۇعان تاڭعالعان ەلىشە سىلەيىپ تۇرىپ قالدى. وسى تاڭعاجايىپ وقيعانى كورگەنى ەحوبا وعان ٸلياستىڭ باتىلدىق رۋحىنان «ەكى ەسە بەرەتىنىنە» كوزىن جەتكىزدى. ٴبىراق كوڭىلى قاتتى تۇسكەن ەلىشە بۇل جايلى ويلاپ جاتپادى. ول جاقىن دوسىنىڭ قايدا كەتىپ بارا جاتقانىن بىلگەن جوق. ونى كورەمىن دەپ ۇمىتتەنبەگەن دە بولار. ول ٸلياستىڭ ارتىنان: «اكەم-اۋ، اكەم! ٴيسرايلدىڭ ارباسى، ونىڭ سالت اتتىلارى!»— دەپ ايعايلادى. ەلىشە اياۋلى ۇستازى كوزدەن عايىپ بولعانشا كوز الماي قاراپ تۇردى. كەيىن قايعىدان كيىمىنىڭ ٶڭىرىن ايىرىپ جىبەردى (پاتشالار 2-جازبا 2:12).
ٸلياس كوككە كوتەرىلىپ بارا جاتىپ، جاس دوسىنىڭ ايانىشتى داۋسىن ەستىدى مە؟ كوزىنە جاس الدى ما ەكەن؟ قالاي بولعان كۇندە دە، قيىن ساتتەردە وسى اياۋلى دوسى جانىنان تابىلىپ، قولداۋ كورسەتكەنىنە ريزا بولعانى انىق. ٴبىز دە ٸلياستان ۇلگى-ونەگە الىپ، قۇدايدى جاقسى كورەتىن ٵرى ونىڭ ەركىن ورىنداۋعا ۇمتىلاتىن ادامدارمەن دوس بولعانىمىز ابزال.
سوڭعى تاپسىرماسى
وتتى اربا ٸلياستى قايدا الىپ كەتتى؟ كەيبىر دىندەردە ٸلياس كوككە قۇدايدىڭ قاسىنا اكەتىلدى دەپ ۇيرەتەدى. ٴبىراق ولاي بولۋى مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى عاسىرلار وتە جەرگە كەلگەن يسا ٴماسىح وزىنە دەيىن ەشبىر ادامنىڭ كوككە كوتەرىلمەگەنىن ايتقان (جوحان 3:13). ولاي بولسا، كيەلى كىتاپتان «ٸلياس قۇيىننىڭ ىشىندە كوككە كوتەرىلىپ كەتكەنى» جايلى وقىعاندا، «كوكتىڭ» نەگە نۇسقاپ تۇرعانىن ٴبىلۋىمىز كەرەك (پاتشالار 2-جازبا 2:11). كيەلى كىتاپتا «كوك» دەگەن ٴسوز ەحوبانىڭ مەكەندەيتىن تۇراعىنا عانا ەمەس، قۇستار ۇشىپ، بۇلتتار قالىقتايتىن اۋەگە دە نۇسقايدى (ٴزابۇر 147:8). دەمەك، ٸلياس ٴدال وسى اۋەگە كوتەرىلگەن. ٵرى قاراي ونىمەن نە بولدى؟
ەحوبا ٶزىنىڭ ادال پايعامبارىن كورشىلەس ياھۋدا پاتشالىعىنا الىپ كەتىپ، جاڭا تاپسىرما بەردى. كيەلى كىتاپتان كورەتىنىمىزدەي، ٸلياس سول وقيعادان، ٴسىرا، جەتى جىل وتكەننەن كەيىن دە ياھۋدا جەرىندە پايعامبارلىق ەتىپ جۇرگەن. سول ۋاقىتتا بۇل ەلدى زۇلىم پاتشا جورام بيلەپ وتىردى. ول احاب پەن ەزابەلدىڭ قىزىن ايەلدىككە العاندىقتان، ولاردىڭ زۇلىمدىعىنىڭ داۋرەنى ٵلى دە ٴجۇرىپ تۇرعان ەدى. ەحوبا ٸلياسقا حات جازدىرىپ، جورام پاتشاعا شىعارعان ۇكىمىن جاريالادى. ٸلياس پايعامبارلىق ەتكەندەي-اق، جورام جانتۇرشىگەرلىك ولىمگە دۋشار بولدى. ەڭ سوراقىسى، «ول ولگەندە، ەشكىم قايعىرمادى» (شەجىرەلەر 2-جازبا 21:12—20).
بۇل زالىم پاتشا مەن ٸلياستىڭ ايىرماشىلىعى جەر مەن كوكتەي ەدى! ٴبىز ٸلياستىڭ قاشان جانە قالاي ومىردەن وتكەنىن بىلمەيمىز. ٴبىراق ٴبىر بىلەرىمىز — ول جورام پاتشا سياقتى جوقتاۋسىز قالعان جوق. ونى جان دوسى ەلىشەنىڭ ساعىنىپ جۇرگەنىندە داۋ جوق. ونىڭ جوقتىعى باسقا پايعامبارلارعا دا بىلىنگەنى انىق. ٴتىپتى ەحوبانىڭ ٶزى 1000 جىل وتكەننەن كەيىن دە ٸلياستى ۇمىتپادى: ول يسانىڭ كەلبەتى وزگەرىسكە تۇسكەن كورىنىستە جانىنا جاقىن وسى پايعامبارىن دا كورسەتكەن (ماتاي 17:1—9). ٴسىز دە ٸلياسقا ۇقساپ، ەشبىر سىنعا سىنبايتىن سەنىم دامىتقىڭىز كەلە مە؟ وندا قۇدايدى جاقسى كورەتىندەرمەن دوستاسىڭىز، رۋحاني ىستەرگە ٶمىرىڭىزدىڭ تورىنەن ورىن بەرىڭىز، سونداي-اق جان-تانىڭىزبەن دۇعا ايتىڭىز. لايىم ٴسىز دە ەحوبانىڭ ماحابباتقا تولى جۇرەگىنەن ماڭگىلىككە ورىن العايسىز!
a كەيبىر عالىمدار مۇنداعى توبە كارميل تاۋىنا نۇسقايدى دەپ پايىمدايدى. ٴبىراز جىل بۇرىن ەحوبا وسى تاۋدا ٸلياسقا باعالدىڭ پايعامبارلارىنىڭ كوزىن قۇرتۋعا كۇش دارىتقان ەدى. الايدا كيەلى كىتاپتا بۇل قانداي تاۋ ەكەنى ناقتى ايتىلماعان.