Jehovap oqaasia uumavoq

Danielimik allakkanit pingaarnersat

„DANIELIMIK ALLAKKAT Biibilimi atuakkat tiguartinnarnerpaartaasa ilagaat,“ Holman Illustrated Bible Dictionary-mi allassimavoq. „Qupperneri ilumoortuujuartussanik ulikkaarput.“ Danielip oqaluttuaa ukiumi 618-imi u.n.s. aallartippoq Babylonip kunngiata Nebukadnesarip Jerusalemi tikimmagu, illoqarfik ungusarimmagu „Israelikkullu ilaannik“ Babylonimut aallarussimmat. (Danieli 1:1-3) Taakkua ilagaat inuusuttoq Danieli, inuusuttuararsuugunartoq. Danieli suli Babylonimiittoq atuagaq allallugu naammassineqarpoq. Danieli 100-t missaanni ukioqarluni Guutimit ima neriorsorneqarpoq: „Makikkumaarputit ullut naggatissaanni pissarsiassat pissarsiarissallugu!“ — Danieli 12:13.

Danielimik allakkat immikkoortuat siulleq pisimaneri tulleriiaarlugit kinaassusersiutillu pingajuat atorlugu allagaavoq, immikkoortulli aappaat kinaassusersiutit siulliat atorlugu allagaalluni. Atuakkami, Danielimit allaataasumi, allaaserineqarput naalagaaffissuit silarsuarmi pissaaneqarnerpaat pissatseruttornerat ajorsartitaanerallu, Missiarsip qaqugu tikiunnissaa ullutsinnilu pisut. * Pruffiitip utoqqalisup inuunini kingumut qiviarpaa pisimasullu Guutimut ilumoorfiginnittuarnissatsinnut assuarnaattuarnissatsinnullu iluaqutigisinnaasavut oqaluttuaralugit. Danielimik allakkani tusarliussaq uumavoq sunniisinnaassuseqarlunilu. — Hebræerit 4:12.

PISIMASUT TULLERIIAARLUGIT OQALUTTUARINEQARNERAT SUMIK ILINNIARFIGISINNAAVARPUT?

(Danieli 1:1–6:29)

Ukioq 617-iuvoq u.n.s. Danieli ikinngutaalu pingasut, Shadraki, Meshaki Abed-Negolu, Babylonimi kunngikkormiuni ilinniartitaapput. Ukiuni pingasuni ilinniartitaanerminni Guutimut aalajaattuarput. Ukiut arfineq-pingasut missaasa tamatuma kingorna kunngi Nebukadnesari eqqumiitsumik sinnattorpoq. Danielip kunngi sinnattuanik oqaluttuuppaa nassuiaallugulu. Kunngip paasivaa Jehova tassaasoq ’guutit Guutiat kunngillu naalagaat, isertukkanillu saqqummersitsisinnaassuseqartoq’. (Danieli 2:47) Sivitsunngitsorli Nebukadnesarip paasisani taakkua puiorsimagunarpai. Danieli ikinngutaalu pingasut inuusaliarujussuarmik pallorfiginnikkumanngimmata aatsitsivimmut iginneqassasut kunngi peqqusivoq. Guutip ilumoortup annaappai, Nebukadnesarillu nassuerutigisariaqarpaa una: ’Allamik guuteqanngilaq taassumatut annaassisinnaasumik.’ — Danieli 3:29.

Nebukadnesari maluginiarnartumik allamik sinnattorpoq. Orpik portusoorujussuaq, kipineqarluni uppitinneqartoq alliartorsinnaajunnaartinneqartorlu, takuaa. Danielip kunngi sinnattuanik nassuiaappaa. Sinnattoq ilaannakuusumik eqquuppoq Nebukadnesari silanngajaartunngormat kingornalu silaqassutsi kingumut pigilermagu. Ukiorpassuit tamatuma kingorna kunngi Belshassari naalagartaminik qassimiuaartitsivoq immersakkallu illernartut Jehovap naalaffianit aallarussat ataqqinninngitsumik atorlugit. Unnuaq taanna  Belshassari toqutaavoq, Mederiusumullu Dareiosimut naalagaaffik tunniunneqarpoq. (Danieli 5:30; 6:1) Dareiosip nalaani atorfillit sinngasut Danieli, 90-it sinnerlugit ukioqartoq, toqutaatinnialerpaat. Jehovalli „løvit pissaanerannit“ aniguisippaa. — Danieli 6:28.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

1:11-15 — Inuusuttut sisamat juutiusut naatitaannarnik nerinertik pissutigalugu meeqqanit allanit isikkorinneruppat? Naamik. Ulluni quliinnarni immikkut nerisaqarnikkut taamatut allanngortoqarsinnaanngilaq. Hebræerit inuusuttut isikkorinnerunerat Jehovap ataqqinaatissaraa, taassuma imminik tatiginnimmata pilluaqquai. — Ussatit 10:22.

2:1 — Qanga Nebukadnesarip inuusaliarujussuaq sinnattoraa? Oqaluttuami allassimavoq „Nebukadnesari ukiut naalakkersuiffimmi aappaanni“ sinnattortoq. Ukiumi 624-mi u.n.s. Nebukadnesari kunnginngorpoq, taamaammat naalakkersuiffiisa ukiuisa aappaat ukiumi 623-mi u.n.s. aallartippoq — Judamik tigusarinninnera sioqquterujussuarlugu. Taama siusitsigisukkut Danieli Babylonimiissimanngilaq sinnattoq nassuiarsinnaassallugu. Erseqqippoq ’ukiut naalakkersuiffiisa aappaat’ Danieli 2:1-imi eqqaaneqartoq 607-imiit u.n.s. naatsorsorneqartussaasoq, Babylonip kunngiata Jerusalemi piuneerummagu silarsuarmilu naalaganngormat.

2:32, 39 — Qanoq ililluni naalagaaffik sølviusoq naalagaaffimmut kuultiusumik niaqulimmut assersuunneqartoq nikanarnerua, qanorlu naalagaaffik kanngussaasoq sølviusumit nikanarnerua? Medo-Persiamiut silarsuarmi naalagaaffiat, inuusaliami sølvimut assersuunneqartoq, Babylonimit, niaqqumit kuultiusumit, nikanarneruvoq, tassa imaappoq Judamik ajorsartitsinermigut malunnaateqarani. Silarsuarmi naalagaaffissuanngortup tulleraa Grækerit Nunaat, kanngussammut assersuunneqartoq. Soorlu kanngussak sølvimit nalikinnerusoq, taamattaaq Grækerit Nunaat Medo-Persiamit nikanarneruvoq. Grækerit silarsuarmi naalagaaffissuat siammarsimanerugaluarluni, Medo-Persiamiutuulli Guutip innuttaanik aniguisitsinissamut immikkut pisinnaatitaaffeqanngillat.

4:5, 6 — Danieli nammineq angakkuarniartartuua? Naamik. „Angakkuarniartartut pikkorinnersaat“-nik allassimanerani pineqarpoq Danielip ’Babylonip ilisimasortaanut tamanut qullersaasutut’ atorfeqarnera. — Danieli 2:48.

4:7, 8, 17-19 — Nebukadnesarip sinnattua, orpik portusoorujussuaq, sumut assersuutaava? Siullermik orpik assersuutaavoq Nebukadnesarimut silarsuarmi naalagaaffissuarmut naalakkersuisutut. Naalagaassuserli „nunarsuup isuanut“ anngummat, orpik qutsinnerungaartumut allamut assersuutaasimassaaq. Sinnattoq Danieli 4:14-imi „Qutsinnerussaartup“ inunnut naalakkersuineranut atatinneqarpoq. Taamaalilluni orpik aamma assersuutaavoq Jehovap qilammi nunamilu kisimi oqartussaaneranut, pingaartumik nunarsuarmut tunngatillugu. Taamaattumik sinnattoq marloriarluni eqquutissaaq — Nebukadnesarip naalakkersuineranut Jehovallu kisimi oqartussaaneranut.

4:13, 20, 22, 29, 30 — „Piffissarititat arfineq-marluk“ qanoq sivisutigippat? Kunngi Nebukadnesarip nalaatai tamaasa eqqarsaatigalugit „piffissarititat arfineq-marluk“ ullunit arfineq-marlunnit sivisunerujussuusariaqarput. Nebukadnesarimut tunngatillugu piffissarititat taakkua ukiunik arfineq-marlunnik, tamarmik 360-inik ullulinnik, katillugit ullunik 2520-nik, sivisussuseqarput. Eqquunnerani pingaarnerusumi „piffissarititat arfineq-marluk“ ukiunik 2520-nik sivisussuseqarput. (Ezekieli 4:6, 7) Ukiut taakkua Jerusalemi 607 u.n.s. aserugaammat aallartipput, naappullu Jiisusi 1914-imi qilammi kunnginngormat. — Lukasi 21:24.

6:7-11 — Jehovamut qinunermi aalajangersimasumik inissisimanissaq piumasarineqanngimmat, Danieli silatusaarnerusimassanngikkaluarpa ulluni 30-ni taakkunani isertorluni qinusarsimasuuguni? Danieli ullormut pingasoriarluni qinusartoq amerlanernit ilisimaneqarpoq. Taamaattuminguna perullulioqatigiinniat qinunermut atatillugu inerteqquteqarnissaq isumassarsiarisimagaat. Danieli qinunermi ileqquminik allannguisuuppat isumaqartoqalersinnaavoq aalajangiusimasaminik qasukkartitsisoq Jehovamullu tunniusimalluinnarunnaarneranut ersiutaasinnaasoq.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:3-8. Danielip ikinngutaasalu Jehovamik ilumoorfiginnittuarumallutik  aalajangiusimanninnerisa takutippaat angajoqqaaminnik ilinniartinneqarsimanerisa pingaaruteqarnera. Angajoqqaat Guutimik mianerinnittut soqutigisanik anersaakkut ittunik salliutitsigaangata qitornatillu aamma taamaaliornissaannik ilinniartikkaangatigik, meeqqat atuarfimmi allanilu ussernartunik tatineqarnernillu akiuisinnaanissaat ilimanarnerussaaq.

1:10-12. Danielip paasivaa sooq ’kunngikkormiuni qullersaasup’ kunngi siooragigaa, taamaattumillu pineqartoq taassumunnga uteriisissutiginngilaa. Kingusinnerusukkulli Danieli ’nakkutilliisuutitamut’, immaqa qinnutiminik akuersaarumanerusinnaasumut, saaffiginnippoq. Misilinneqarnitsinni taamatulli siuneqassuseqartumik, paasinnittumik ilisimassuseqartumillu periaaseqartariaqarpugut.

2:29, 30. Jehovap aaqqissuussaasa anersaakkut ittut kingunerisaannik ilisimalersimasinnaasavut, pissuserilersimasinnaasavut piginnaanerilersimasinnaasavullu tamaasa Danielitulli Jehovamut ataqqinaataatittariaqarpavut.

3:16-18. Hebræeriusut taakkua pingasut siusinnerusukkut nerisassanut tunngatillugu aalajangiusimasaminnik qasukkartitsisimagaluarunik ilimananngilaq taama aalajaatsigisimanissaat. Uaguttaaq ’tamatigut ilumoortuuniartariaqarpugut’. — 1 Timotheusi 3:11.

4:21-24. Guutip naalagaaffianik tusarliussaq, aamma Guutip iluarisaanngitsutut eqqartuussineri, oqaluussissutigigaangatsigu, Danielip Nebukadnesari qanoq pineqarumaartoq, kunngilu ’eqqissisimalluni sivisuumik inuusinnaassaguni’ qanoq iliortariaqartoq, oqaluttuukkamiuk Danielip ersersitsineratulli uppissuseqartariaqarpugut sapiissuseqartariaqarlutalu.

5:30; 6:1. ’Babylonip kunngiata mitaatigineqarneratut’ pisoqarpoq. (Esaja 14:3, 4, 12-15) Saatani Diaavulu, Babylonimi kunngit kinguaariit makitasuujunerattut makitasuujusoq, aamma nikanarsaataasumik suujunnaarsitaassaaq. — Danieli 4:27; 5:2-4, 23.

DANIELIP TAKORRUUGAI SUNIK PAASISSUTISSARTAQARPAT?

(Danieli 7:1–12:13)

Danieli ukiumi 553-imi u.n.s. takorruugaqaqqaarami 70-it sinnerlugit ukioqarpoq. Uumasut angisoorsuit sisamat naliminiit nalitsinnut naalagaaffissuarnut silarsuarmi pissaaneqarnerpaanut kingoraartaattunut assersuutaasut takuai. Qilammi pisoqarneranik takorruugaqarpoq, takuaa „inuup erneratut isikkoqartoq“ tunineqartoq ’naalagaassusermik soraajuitsuusussamik’. (Danieli 7:13, 14) Tamatuma kingorna ukiut marluk qaangiuttut Danielip Medo-Persiamut, Grækerit Nunaannut ’kunngimullu talornartumut’ tunngasut takorroorpai. — Danieli 8:23.

Maanna ukioq 539-iuvoq u.n.s. Babyloni uppereerpoq, Dareiosilu Mederiusoq Kaldæerit naalagaaffianni naalakkersuilereerpoq. Israelip kingumut aaqqissuugaalluartunngortinneqarnissaanut tunngasoq Danielip Jehovamut qinnutigaa. Danieli suli qinutillugu Jehovap inngili Gabrieli aallartippaa Danieli Missiarsip tikiunnissaa pillugu paasisimasaqassutsimik tuniartortillugu. (Danieli 9:20-25) Maanna ukiunut 536/535-nut u.n.s. siuarpugut. Amiakkuusut Jerusalemimut utersimalerput, naalaffiliornerli akerlilersorneqarpoq. Tamanna Danielip isumakuluutigaa. Ajornartorsiut Jehovamut qinunikkut saqqummiuppaa, Jehovallu inngili qutsissumik inissisimasoq Danielimut aallartippaa. Inngilip Danieli nakussatsillugulu qiimmassarpaa, taava Avannaata kunngiata Kujataatalu kunngiata pissaaneqarniuunnissaannik siulittuut inngilip saqqummiuppaa.  Kunngit taakkua marluk akerleriipput Alexanderersuup sakkutuuisa naalagaasa sisamaasut Alexanderersuup naalagaaffianik akunnerminni agguaanerisa nalaaniit naalagaanersuup, Mikaelip, ’saqqummernerata’ tungaanut. — Danieli 12:1.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

8:9 — ’Nuna alianaatsoq’ sumut assersuutaava? ’Nuna alianaatsoq’ uani assersuutaavoq tuluit Amerikamiullu naalagaaffissuat piugallarmat kristumiut tanitat nunarsuarmi atugaannut.

8:25 — ’Naalagaanerit naalagaat’ kinaava? Hebræerit oqaasiat sar ’naalagaanermik’ nutserneqartoq isumaqaannarpoq „qutsinnerpaaq“ imaluunniit „siulersorti“. Taaguut ’naalagaanerit naalagaanerat’ pineqaraangat Jehova Guuti, inngilinit naalagaasunit tamanit, ilaatigut ’Mikaelimit naalagaanerit nuimanerit ilaannit’ qutsinnerusoq, kisimi pineqartarpoq. — Danieli 10:13.

9:21 — Sooq Danielip inngili Gabrieli ’angummik’ taavaa? Taama taavaa Gabrielip ornimmani inuttut isikkoqarluni, siusinnerusukkut takorruukkami isikkoqarnermisut. — Danieli 8:15-17.

9:27 — Angeruseq sorleq ’amerlasuunut atuutitiinnarneqarallarpa’ sapaatit-akunnerisa 70-iusut ulluisa ukiunngortitat naanerisa, imaluunniit ukiup 36-p u.n.k., tungaanut? Inatsisit tunngavigalugit angeruseq ukiumi 33-mi atorunnaarpoq Jiisusi nappakkamut kikiattugaammat. Abrahamimilli angerutsimik uinikkut Israelikkunnut ukiup 36-p tungaanut atuutitsitsiinnarallarnermigut Jehovap juutit Abrahamimit kingoqqisuunerat pissutigalugu immikkut iluarisaanerannik ersersitsivigai. Abrahamimik angeruseq suli ’Israeli Guutip pigisaanut’ atuuppoq. — Galatiamiut 3:7-9, 14-18, 29; 6:16.

Ilinniarfigisinnaasavut:

9:1-23; 10:11. Danieli ’nuannarineqangaartutut’ oqaatigineqarpoq Guutip oqaasia peqqissaartumik atuaqqissaartaramiuk, maniguuttuugami, Guutimut tunniusimasuugami qasusuillunilu qinusarami. Taamatut pissuseqartuunini aamma toqussi tikillugu Guutimut aalajaattuarnerminut iluaqutigaa. Danielip maligassiaanik malinninnissarput aalajangiusimajuartigu.

9:17-19. Guutip silarsuassaata nutaap ’iluassutsip najugarisassaata’ tikiunnissaa qinnutigigaangatsigu, Jehovap aqqata illernartinneqarnissaa kisimilu oqartussaanerata qutsitsisinneqarnissaa pingaartinnerusariaqarpavut, uagut nammineq naalliuutitta ajornartorsiortittalu qanittukkut atorunnaarsinneqarnissaat pinnagit. — 2 Petrusi 3:13.

10:9-11, 18, 19. Inngili Danielimukartoq ilaarsinnaavarput tuppallernartunik oqaaseqarnikkut ikioqatigiinnikkullu qiimmassaqatigiissinnaallutalu nakussatseqatigiissinnaavugut.

12:3. Ullussani kingullerni „paasisimasartuut“ — kristumiut tanitat — ’qaammaqqutaallutik qinngorsimapput’ ’amerlasuunillu unnersuussipput iluarnermut’, ilaatigut ’savanik allanik’ ’amerlangaartunik’. (Filippimiut 2:15; Saqqummersitat 7:9; Johannesi 10:16) Tanitat tamakkiisumik „ullorissatut qaamassapput“, Kristusip ukiuni tusindini naalakkersuinerani Kristusi peqatigalugu taassuma utertitsissutitut akiliutaata iluaqutissartai nunarsuarmi inunnut Guutimut naalattunut tamakkiisumik iluaqutaasumik atorunikku. ’Savat allat’ ilumoorfiginnillutik tanitat attavigisariaqarpaat uummatikkullu iluunngarlutik sutigut tamatigut tapersersorlugit.

Jehovap ’imminik mianerinnittut pilluaqqusarpai’

Guuti pallorfigisarput pillugu Danielimik allakkat sunik ilinniarfigaavut? Eqqarsaatigikkit siulittuutit taakkunani allassimasut — eqquutereersut sulilu eqquutinngitsut. Taakkunani takorlooruminartumik allaaserineqarpoq Jehova tassaasoq oqaatsiminik eqquutsisartuusoq! — Esaja 55:11.

Oqaluttuarisaanerup ilaa Danielimik allakkani allassimasoq Guuterput pillugu sumik ersersitsiva? Guutip ilumoortup hebræerit inuusuttut sisamat — Babylonimiut kunngikkormiuini inooqataanermut ilanngutivitsinneqarniarnerminnik itigartitsisut — ’silaqassuseqalersillugillu, paasisimasaqalersillugillu ilisimasaqalersippai’. (Danieli 1:17) Guutip inngilini aallartillugu Shadraki, Meshaki Abed-Negolu aatsitsivimmit annaappai. Danieli løvit inaannit annaanneqarpoq. Jehovap tatiginnitsini ikiorlugillu illersortarpai ’mianerinnitsinilu pilluaqqusarlugit’. — Tussiaat 115:9, 13. (wE 9/1 07)

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

[Qupp. 10-mi assiliartaq]

Sooq Danieli ’nuannarineqangaarpa’?