1, 2. (a) Misilinneqarnerit naammagalugit atorsinnaassagutsigit pissuserineqartussat suut iluaqutigisinnaavavut? (b) Upperneq qanoq paasisariaqarpa? Assersuuteqarit.

JEHOVAMUT kiffartornerput uagutsinnik nuannaalersitsisarpoq. Taamaakkaluartoq allatulli ajornartorsiuteqartarpugut. Eqqortuliorusunnerpullu pissutigalugu atugarliortitaasarpugut. (1 Petr 3:14; 5:8, 9; 1 Kor 10:13) Misilinneqarnerit taakku naammagalugit atussagutsigit uppersuseqartariaqarlutalu sapiitsuusariaqarpugut.

² Upperneq qanoq paasisariaqarami? Apustili Paulusi ima allappoq: “Upperneq tassa neriugisani nakimassutiginaveerlugit piviusullu takussaanngitsut nalorninarinagit.” (Hebr 11:1, NW) Oqaaseq grækerisooq matumani “nalorninarinagit”-mik nutserneqarsimasoq niuernermut uppernarsaatini atorneqarajuppoq pisisullu arlaannik aalajangersimasumik piginnilerumaarneranik qularnaveeqqutinut tunngatillugu atorneqartarluni. Taamatuttaaq Guutip neriorsuutiminik eqquutitsiumaarneranik upperinnittut neriuutaat qularnaveequseqqappullusooq. Guutip neriorsuutaasa piviusunngorumaarnerat taassumalu oqaasianiittut allaat ‘takusinnaanngisatta’ sallusuissutaanerat qularutiginngilluinnarparput.

3, 4. (a) Sapiissuseq qanoq paasisariaqarpa? (b) Qanoq ililluta uppernerulersinnaallutalu sapiissuseqarnerulersinnaavugut?

³ Sapiissuseq tassaavoq misilinneqarnermi navianartorsiornermilu sapiilluni sassarluni oqalussinnaaneq. Sapiitsuugutta nukittusimassaagut qunusuillutalu allaat naalliukkumassaagut. — Mark 6:49, 50; 2 Tim 1:7.

⁴ Tamatta upperusullutalu sapiikkusuppugut. Ilaatigulli uppernerusariaqartutut sapiinnerusariaqartutullu misigisinnaasarpugut. Uppernermut sapiissuseqarnermullu tunngatillugu Guutip kiffai tusindilippassuit maligassaalluartut Biibilimi allaatigineqarput. Maligassaalluartut taakku ilaannik eqqarsaatiginneqqissaarnikkut uppernerulersinnaallutalu sapiissuseqarnerulersinnaavugut.

5. Josva siulersuilluassaguni pissuserineqartussat suut pisariaqartippai?

⁵ Ukiut 3.500-t matuma siorna pisimasoq sammeriartigu.  Jehovap Israelikkunnik millionilinnik Egyptenimit aninguisitsineranit ukiut 40-t qaangiussimapput. Pruffiiti Mosesi Israelikkunnik siulersuisuuvoq. Nuna neriorsuutigisaq qaqqamit Nebomit takusaramiuk 120-nik ukioqarpoq. Qaqqallu qaavaniitilluni toquvoq. Kingoraartigaa Josva ‘anersaamik ilisimassutaasumik ilumioqangaartoq’. (5 Mos 34:1-9) Israelikkut sakkutuui Kana’animik tiguaanissaminnut piareersimapput. Josva siulersuilluassaguni Guutimeersumik ilisimassuseqartariaqarpoq, uppertariaqarpoq, sapiitsuusariaqarlunilu Jehovamik tatiginnittariaqarpoq. — 5 Mos 31:22, 23.

6. (a) Josva 23:6 naapertorlugu sumik piumaffigineqarpugut? (b)  Apustilit Suliaat 4:18-20-mi 5:29-milu allassimasut qanoq ilinniarfigisinnaavavut?

⁶ Israelikkut ukiorpassuarni Kana’animik tiguaaniarnerminni Josvap ilisimassusia, sapiissusia uppersusialu nakussatsissutigisarsimassavaat. Tiguaaniarnerminniinnaanngitsoq Guutimulli naalattuarniarnerminni aamma sapiissuseqartariaqarput. Josvap toqunngitsiarluni ima oqarfigai: ‘Pissatsingaaritsi taava, Mosesip inatsisaasa alIassimaffianni alIassimasut tamaasa aaIajangiulIugit naammassilIugilIu, tassannga saqinnaveerlusi taIerpiulIuunniit tungaanut saamiulluunniit tungaanut.’ (Jos 23:6, 1900) Uaguttaaq Jehovamut naalattuarumalluta sapiissuseqartariaqarpugut, ingammik Guutip piumasaanut akerliusumik iliortinniarneqaraangatta. (Atuakkit Apustilit Suliaat 4:18-20; 5:29). Jehovap siulersuinissaa qinnutigisarutsigu pisariaqartumik sapissuseqalersissavaatigut.

7. Josva sapiilluni iliuuseqarsinnaajumalluni iluatsilluasinnaajumallunilu susariaqarpa?

⁷ Sapiilluta Guutip piumasaatut iliorsinnaajumalluta taassuma oqaasia atuaqqissaartariaqarlugulu malittariaqarparput. Josva Mosesi kingoraarlugu siulersuisussanngorami ima oqarfigineqarpoq: “Tuppallerit pissatsillutillu [Sapiillutillu nukittungaarit, NW], inatsisillu kiffama Mosesip ilinnut tunniussai tamaasa maleruaqqissaakkit. . . . Inatsisit allassimaffiat taanna qarlunniitittuassavat; ullukkut unnuakkullu eqqarsaatigiuaannaruk tassanilu allassimasut tamaasa maleruaqqissaarlugit; taava iluatsitsilluassaatit pilluarumaarlutillu.” (Jos 1:7, 8) Josva siunnersuut tamanna malillugu iliorami iluatsilluarpoq. Uaguttaaq taamaaliorutta sapiissuseqarnerulissaagut Guutimullu kiffartornitsinni iluatsilluarnerussalluta.

8. Allassimaffik suna ukiumut 2013-imut allassimaffiusussatut toqqarneqarsimava, oqaatsillu taakku qanoq iluaqutigisinnaavigit?

⁸ Jehova nangilluni Josvamut ima oqarpoq: “Tuppallerit pissatsillutillu! [Sapiillutillu nukittugit, NW] Erseqinak nikallornalluunniit; uangami Naalagaq, tassaasunga Guuti, najorpakkit [Jehovammi Guutivit najorpaatit, NW] qanoq iliorninni tamani.” (Jos 1:9) Uaguttaaq Jehovap najorpaatigut. Taamaattumik qanorluunniit misilinneqaraluarutta annilaangasariaqanngilagut. Oqaatsit “sapiillutillu nukittugit, Jehovammi Guutivit najorpaatit” ingammik soqutiginartippavut. Oqaatsit taakku Josva 1:9-miittut ukiumut 2013-imut allassimaffiusussatut toqqarneqarsimapput. Josvamut oqaaserineqartut taakku inuillu allat uppernermut sapiissuseqarnermullu tunngatillugu oqaasii maligassiaallu qaammatini tulliuttuni nakussatsissutigissavavut.

9. Rahabip uppernini sapiissuseqarninilu qanoq ersersippaa?

⁹ Josvap angutit marluk Kana’animut alapernaarsuiartortimmagit arnap atortittartup Rahabip toqqortippai akeraallu allamukartillugit. Upperami sapiissuseqarlunilu illoqarfik Jeriko Israelikkunnit suujunnaarsinneqarmat taanna ilaqutaalu aniguisinneqarput. (Hebr 11:30, 31; Jaak 2:25) Rahabi Jehovamit iluarisaajumalluni kinguaassiuutitigut inuunerlukkunnaarpoq. Taamatuttaaq kristumiunngorsimasut ilaat Guutimit iluarisaajumallutik uppersuseqarlutik sapiissuseqarlutillu inuunerminnik allannguisimapput.

10. Ruthi qanoq atugaqarluni Jehovamik pallorfiginninniarluni aalajangerpa, Jehovamillu qanoq pilluaqquneqarpa?

¹⁰ Ruthi, Moabikkuusoq, Josvap toqunerata kingorna inuuvoq. Israelikkuusumik ueqarnikuugami Jehovamut tunngasunik ilisimasaqarsimassagunarpoq. Jehovamik pallorfiginninnissaminut sapiissuseqarpoq. Sakia, No’omi, uillarnerusoq Moabimi nunaqarsimavoq Betlehemimulli Israelimittumut uterniarluni aalajangersimalluni. Aqqusinikkut ingerlatillutik Ruthi No’omimit inuiaqatiminut Moabikkuusunut uteqqeqquneqarami ima akivoq: “Ilinnit qimagunnissannut angerlarnissannullu kimigiiserfigeqinanga. . . . Inuiaqatitit uangattaaq inuiaqatigissavakka, illillu Guutit uangattaaq Guutigissavara.” (Ruth 1:16) Ilaanni Ruthi Boazimut, No’omip ilaqutaanut, katippoq. Ernertaarput, taannalu Daavimut Jiisusimullu siuaasanngorpoq. Ersarippoq uppertut sapiitsullu Jehovap pilluaqqusarai. — Ruth 2:12; 4:17-22; Matt 1:1-6.

11. Jojada Joshebalu qanoq sapiitsuliorpat, taamaaliornerallu qanoq kinguneqarpa?

¹¹ Inuit Guutip piumasaatut ilioramik qatanngutiminnillu illersuigamik inuunerminnik navianartorsiortitsisut Guutimit najorneqartartut takugaangatsigu uppersuseqarnerulertarlutalu sapiinnerulertarpugut. Assersuutigalugu palasiuneq Jojada taassumalu nulia Josheba eqqarsaatigikkit. Kunngi Akazja toqummat taassuma arnaata, Ataljap, kunngip qitornai — Joashi kisiat pinnagu — toqorarpai imminullu dronninginngortilluni. Jojadap Josheballu inuunerminnik navianartorsiortillutik Akazjap ernera Joashi toqutaaqqunagu ukiuni arfinilinni toqqoqqavaat. Ukiut arfineq-aappaanni Jojadap Joashi kunnginngortippaa Ataljalu toqutaatillugu. (2 Kng 11:1-16) Kingusinnerusukkut Jojadap kunngi Joashi naalaffimmik iluarsaassinerani ikiorpaa. Jojada 130-nik ukioqarluni toquvoq “[Israelimilu] Guutimut illuanullu ajunngitsunik naammassisaqarsimaqimmat” kunngit iliveqarfianni ilineqarpoq. (2 Nal 24:15, 16) Jojadap nuliatalu sapiitsuliornerat pissutigalugu Missiarsip siuaavi illersorneqarput.

12. Ebed-Meleki qanoq sapiitsuliorpa?

¹² Ebed-Meleki, kunngip Sidkijap illuani kiffaasoq, Jeremia annaanniarlugu inuunerminik navianartorsiortitsivoq. Judami naalagartat kunngimut oqaluttuarput Jeremiap sakkutuut inuillu tamaasa qunulersinniarsarigai. Kunngip Jeremiap qanorluunniit iliorfigineqarsinnaanera akueraa. Taamaammallu imiisiviliamut marullummik ulikkaartumut toqusussanngorlugu ninginneqarpoq. (Jer 38:4-6) Ebed-Melekip kunngi Sidkija Jeremia ikiorsinnaanerlugu aperaa. Jeremiamilli uumissuisorpassuaqarmat Ebed-Meleki navianartorsiorpoq. Sidkijap Ebed-Meleki oqarfigaa angutinik 30-nik ilalerluni Jeremia aniguisikkiartoqqullugu. Jeremia aqqutigalugu Guutip Ebed-Meleki neriorsorpaa Jerusalemi Babylonimiunit saassunneqarpat toqunneqassanngitsoq. (Jer 39:15-18) Sapiitsut Guutimit akissarsisinneqartarput.

13. Hebræerit pingasut qanoq sapiitsuliorpat, taakkulu pillugit oqaluttuaq qanoq ilinniarfigisinnaavarput?

¹³ Ukiut 600-t missiliorlugit Kristusip inunngornerata siornatigut hebræerit pingasut Guutimut kiffaasut uppernertik sapiitsuuliornertillu pissutigalugit akissarsisinneqarput. Kunngi Nebukadnesari peqqusivoq angutit  Babylonimiut nuimasut tamarmik katersuuttassasut inuusaliarujussuarlu kuultiusoq pallorfigisassagaat. Taamaaliunngitsullu tamarmik aatsitsivimmi aamaannaasumi toqunneqassapput. Hebræerit pingasut Nebukadnesari ataqqinnittumik ima oqarfigaat: “Uagut Guutitta upperfigisatta annaassinnaavaatigut. Annaassinnaavaatigut aatsitsivimmit aamaannaasumit illit assannit, kunngi. Kisianni ilisimassavat, kunngi, taama pisoqanngikkaluarpalluunniit taamaattoq illit guutigisat guutisiorfigiumanngikkipput inuusaliarlu kuultiusoq nappakkat pallorfigiumanagu!” (Dan 3:16-18) Hebræerit pingasut taakku Jehovamit annaanneqarnerannik oqaluttuaq pissanganartoq Danieli 3:19-30-mi atuarsinnaavarput. Uagut aatsitsivimmi aamaannaasumi ikuallanneqarnissamut siorasaarneqarnissarput ilimananngilaq, piffissalli ilaani pissutsini artornartuni Guutimut naalattariaqartarsinnaavugut. Qularutiginngilluinnarsinnaavarpulli uppertuarutta sapiissuseqartuaruttalu Guutimit pilluaqquneqarumaarluta.

14. Danielimik allakkat kapitali 6 naapertorlugu Danieli qanoq sapiitsuliorpa, tamannalu qanoq kinguneqarpa?

¹⁴ Danielip akeraasa kunngi Dareiosi Danielimik ajoqusiisussamik inatsisiliortippaat. Kunngi ima oqarfigaat: “Kinaluunniit ullut 30-t ingerlaneranni kimut guutiusumut inuinnaasumulluunniit illiunngitsumut qinusoq itersaliamut løvit inaannut [iginneqassaaq].” Pisumi tamatumani Danieli uppersuseqarlunilu sapiissuseqarpoq. Inatsit “suliarineqartoq tusaramiuk angerlarpoq. Inimi qullermi igalaaqarpoq Jerusalemip tungaanut sammisunik, ullormullu pingasoriarluni seeqqummerluni Guutini qinnuigalugulu unnersiutigisarpaa siornatigut ileqqoriuakkamisut.” (Dan 6:7-11) Danieli løvit inaannut iginneqarpoq — Jehovalli aniguisippaa! — Dan 6:17-24.

15. (a) Akvila Priskillalu qanoq upperlutillu sapiissuseqarpat? (b) Jiisusip oqaasii Johannesi 13:34-miittut qanoq paasisariaqarpat, kristumiorpassuillu taamatut asanninnertik qanoq ersersittarpaat?

¹⁵ Biibilimi allassimavoq Akvilap Priskillallu Paulusi illersorniarlugu ‘inuunertik navianartorsiortikkaat’. (ApS 18:2; Rom 16:3, 4) Sapiissuseqarput Jiisusillu inassutaa malillugu ima iliorlutik: “Inassummik nutaamik tunivassi: Asaqatigiissaasi. Soorlu uanga asagissi, taamattaaq ilissi asaqatigiissaasi.” (Joh 13:34) Mosesip inatsisaani piumasarineqarpoq inuup inuk alla immisulli asassagaa. (3 Mos 19:18) Sooruna Jiisusip inassutaa ‘nutaajusoq’? Nutaajuvoq Jiisusitulli inuunitta allat pillugit tunniukkumaneratigut asanninnerput erserseqquneqarmat. Kristumiorpassuit qatanngutitik akeqqaminnit ajoquserneqaqqunagit imaluunniit toqunneqaqqunagit inuunerminnik navianartorsiortitsinermikkut asanninnertik ersersittarpaat. — Atuaruk 1 Johannesi 3:16.

16, 17. Kristumiut siulliit ilaat uppernermikkut qanoq misilinneqartarsimappat, nalitsinni aamma kristumiut ilaat uppernermikkut qanoq misilinneqarsimappat?

 ¹⁶ Kristumiut siulliit Jiisusitulli Jehovannarmik pallorfiginnittarput. (Matt 4:8-10) Taakku Romamiut kaasariannut ataqqinaataasumik tipigissaatilleerusunngillat. (Takuuk asseq). Daniel P. Mannix ima allappoq: “Pilliivik innermik ikumatitsiffiusoq isiginnaartitsisarfiup qeqqanut tigusanit atorneqartussanngorlugu inissinneqartaraluartoq kristumiut ikittuinnaat upperisartik upperisariunnaarniarlugu uppernarsaasarsimapput. Tigusaq innermut tipigissaatilliissummik nakkartitsilaaginnartartussaavoq, tamatumalu kingorna pilliuteqarsimanermut uppernarsaammik tunineqartarpoq iperagaallunilu. Aamma nassuiaanneqaqqissaartarpoq taamaaliornermigut kaasari pallorfigissanngikkaa — kaasarilli guutiussusia Romamiullu naalagaaffianni qullersaanera akueriinnassagaa. Taamaakkaluartorli kristumiut ikittuinnaat aniguiniarlutik periarfissaq tamanna atortarsimavaat.” — Those About to Die (Toqusussat).

¹⁷ Kristumiut nazistit tigusanut inissiarsuiniittut iperagaanissaminnut toqutaannginnissaminnullu periarfissinneqaqqeqattaartarsimapput. Jehovamik pallorfiginnittuujunnaarnerminnut uppernarsaat atsiuinnartussaasimavaat. Ikittuinnaalli atsiorsimapput. Rwandami sorsuttoqarnerani Tutsit Hutullu nalunaajaasuusut imminnut illersorniarlutik inuunerminnik navianartorsiortitsisarsimapput. Pissutsini taamatut ittuni Guutip innuttai sapiissuseqartariaqarlutillu uppertariaqarput.

18, 19. Oqaluussisinnaajumalluta kikkut Biibilimi uppersuseqarnermut sapiissuseqarnermullu tunngatillugu maligassaalluartut iluaqutigisinnaavavut?

¹⁸ Naalagaaffik pillugu oqaluussineq ajoqersuganngortitsinissarlu massakkut immikkut pisinnaatitaaffigaarput. Tamanna Guutip kiffartortiminut nunarsuarmiittunut suliassiissutigisaanit tamanit annerpaavoq. (Matt 24:14; 28:19, 20) Jiisusip maligassiaa naammalluinnartoq qujamasuutigingaarparput. Taanna “angalaarpoq illoqarfiit illoqarfeeqqallu aqqusaartorlugit oqaluussisarluni Guutillu naalagaaffianik iivangkiiliu tusarliuttarlugu.” (Luk 8:1) Naalagaaffik pillugu oqaluussisinnaajumalluta taassumatut uppersuseqartariaqarlutalu sapiissuseqartariaqarpugut. Guutip ikiuineratigut Noatut sapiitsigilersinnaavugut. Taanna guutiitsut, ulersuarmi suujunnaarsitaasussat, silarsuaanni naapertuilluarnermik oqaluussissutiginnippoq. — 2 Petr 2:4, 5.

¹⁹ Qinusarnerput oqaluussiuarnissatsinnut iluaqutigisarparput. Jiisusip ajoqersugaasa ilaasa malersugaasut Guutip oqaasiata nakimaallutik nalunaajaatiginissaa qinnutigaat, qinnutaallu akineqarpoq. (Atuakkit Apustilit Suliaat 4:29-31). Illumiit illumut oqaluussinissamut annilaangasaruit Jehova uppersuseqarneroqqullutillu sapiissuseqarneroqqullutit qinnuigisaruk, taassumanngalu ikiorneqarumaarputit. — Atuakkit Tussiaat 66:19, 20. *

20. Jehovamut kiffaagatta qanoq ikiorneqartarpugut?

²⁰ Silarsuarmi ajortumi matumani Guutip piumasaatut iliortuarnissaq ajornaatsuinnaanngilaq. Kisimiinngilagulli. Guutip najorpaatigut. Aamma Ernerata, ilagiinnut niaquusup, ikiortarpaatigut. Silarsuarlu tamakkerlugu allat Jehovamut Nalunaajaasoqativut 7.000.000-nit amerlanerupput. Tamatta uppersuseqartuarta nutaarsiassarlu nuannersoq oqaluussissutigalugu. Taamaaliornissatsinnut ukiumut 2013-mut allassimaffik iluaqutigissavarput: ‘Sapiillutillu nukittugit, Jehovammi Guutivit najorpaatit.’ — Jos 1:9, NW.