1, 2. (a) Guutip Adami sunik tunivaa? (b) Sooq Guutip Adami nuliassaanik tunivaa? (Allaaserisap aallaqqaataani assiliaq takuuk).

JEHOVA nunarsuarmik pinngortitsinermini siunertaqarpoq. Nunarsuaq inunnut ‘najugaqarfissanngortippaa’. (Es 45:18) Inuk siulleq, Adami, naammalluinnartuuvoq, Jehovallu Adami naatsiivimmik Edenimik orpippassualimmik soqutiginartumillu uumasulimmik angerlarsimaffeqartippaa. Pingaarutilimmilli suli pinngortitsinngilaq. Jehovap tamanna ilisimavaa, imami oqarpoq: “Iluanngilaq inuk kisimiimmat, ikiortissiussavara taassumunnga tulluartumik.” Jehovap Adami itisuumik sinitsippaa najungasuisalu ilaannit ‘arnaliorluni’. Adami iterami nuliani takullugu nuannaarsimassaqaaq! Ima oqarpoq: “Tamanna tassa saaneq saanerma ilaa uinillu uinimma ilaa. Una arnamik taaneqassaaq angummit tigusaagami.” — 1 Mos 2:18-23; Biibili-mi quppernerup ataani ilanngussaq takuuk.

² Arnaq ikiortissatut naammalluinnartutut Guutimit Adamimut tunissutaavoq. Arnaq aamma meerartaarsinnaanissaminik immikkut pisinnaatitaaffilerneqarpoq. Biibilimi ima allassimavoq: “Adamip nuliani Evamik atserpaa inuit tamarmik anaanagilermassuk.” (1 Mos 3:20; Biibili-mi quppernerup ataani ilanngussaq  takuuk.) Adami Evalu marluullutik nunarsuaq inunnik naammalluinnartunik ulikkaartussaavaat. Angajoqqaat siulliit taakkualu meeraat nunarsuarmik paratiisinngortitsissallutillu uumasunik paarsisussaapput. — 1 Mos 1:27, 28.

3. (a) Adami Evalu Guutimit pilluaqquneqarumallutik susariaqarpat, qanorli pisoqarpa? (b) Apeqqutit suut akissutissarsissavavut?

³ Taamatut pilluaqquneqarumagunik Adamip Evallu Jehova naalattariaqarlugulu taassuma oqartussaanera akuerisariaqarpaat. (1 Mos 2:15-17) Aatsaat Guuti ilumoorfigigunikku Guutip taakkununnga siunertaanik naammassinnissinnaatitaassapput. Ajoraluartumik Adami Evalu Saatanimit sunnerneqarlutik ajortuliornermikkut Jehovamut naalanngitsuliorput. (1 Mos 3:1-6; Saqq 12:9) Naalanngitsuliorneq tamanna arnanut qanoq sunniuteqarsimava? Itsaq arnat aalajaatsut ilaat sumik naammassisaqarpat? Sooq oqarsinnaavugut arnat kristumiut ullumikkut ‘amerlaqisut’? — Tuss 68:12.

4. Adamip Evallu ajortuliornerannut kina akisussaatinneqarpa?

⁴ Adami sooq ajortuliorsimalluni Jehovamit aperineqarami utoqqatsissutipalaaqarluni ima oqarpoq: “Arnap uannut tunniussavit orpimmiittumik tunimmanga nerivunga.” (1 Mos 3:12) Adamip iliorsimanini peqqissimissutiginagu Eva pisuunerarpaa allaallu Jehova, arnamik Pinngortitsisoq, pisuutillugu! Adami Evalu marluullutik ajortulioraluartut Jehovap Adami taakkua ajortuliornerannut akisussaatippaa. Taamaattumik Biibilimi allassimavoq “inukkut ataasiinnakkut ajorti silarsuarmut tikiuttoq ajortikkullu toqu tikiulluni”. — Rom 5:12.

5. Inuit namminneq naalakkersuinerat qanoq kinguneqarpa?

⁵ Saatanip inuit siulliit eqqarsalersippai Jehova naalakkamissut pisariaqartinngikkaat. Taamaalilluni kiap inunnik naalakkersuisinnaatitaanera pillugu akerleriissut pilersinneqarpoq. Kina naalakkersuisinnaatitaanersoq uppernarsarniarlugu Jehovap piffissami killilimmi inuit namminneq naalakkersuisinnaatippai. Inuit naalakkersuinerat qanoq kinguneqarpa? Alianartorpassuarnik kinguneqarpoq. Ukiut hundredit kingulliit ingerlaneranni inuit 100 millionit missaat sorsunnerni toqutaasimapput — taakkua ilagaat angutit, arnat meeqqallu pisuussuteqanngitsut millionillit. Soorlu Biibilimi allassimasoq uppernarsarneqarpoq inuup ‘ingerlasup alloriartarnini aqussinnaanngikkai’. (Jer 10:23, NW) Taamaattumik kristumiut ilumoortut Jehova kisiat naalagaraat. — Ussatit 3:5, 6 atuakkit.

6. Nunarpassuarni arnat niviarsiaqqallu qanoq pineqartarpat?

⁶ Silarsuarmi Saatanimit aqunneqartumi angutit arnallu ajortorujussuarmik pineqartarput. (Oqal 8:9; 1 Joh 5:19) Arnalli ilaat naakkittaannerpaamik pinerluttuliorfigineqarsimapput. Assersuutigalugu nunarsuaq tamakkerlugu arnat pingasuugaangata ataaseq uiminit angutaatiminilluunniit persuttarneqartarpoq. Aamma inuiaqatigiit ilaanni nukappiaqqanik pingaartitsineq nalinginnaavoq. Sooq? Nukappiaqqat perorunik angajoqqaatik isumassorsinnaallugillu kinguliaanik ingerlatsitseqqiisinnaammata. Nunat ilaanni niviarsiaqqat naleqanngitsutut isigineqartarput, naartullu peersinneqartartut amerlanersaat niviarsiarassannguusarput.

7. Guutip angut arnarlu qanoq ittumik aallartiffeqartippai?

⁷ Jehovap arnat pinerluffineqartarnerat iluarinngilluinnarpaa. Arnat naapertuilluartuliorfigalugit ataqqivai. Jehovap Eva pinngortikkamiuk Adamimut inussiaasussanngortillugu pinngortinngilaa. Naammalluinnartuuvoq ajunngitsunillu pissuserpassuaqarami uiminut tulluartuulluni. Taamaattumik Biibilimi allassimavoq Guutip  pinngortitsereerami ‘pinngortitani tamaasa isigigai, takullugillu ajunngingaartut’. (1 Mos 1:31) Aap, arnanut angutinullu pitsaanerusumik aallartiffeqarsinnaanngilaq.

8. (a) Inuit amerlanerit qanoq pissusilersortarpat? (b) Inuit oqaluttuarisaaneranni Guutip kikkut ikiorlugillu tapersersortuarsimavai?

⁸ Edenimi pikitsitsisoqarnerata kingorna inuit Jehovamut naalanngitsuliortuarput. ‘Ulluni kingullerni’ inuit pissusilersornerat ajorsigaluttuinnarpoq. Biibilimi siulittuutigineqartutut ‘ullut atugarliungaarfiupput’. (2 Tim 3:1-5) Taamaakkaluartorli inuit oqaluttuarisaaneranni angutit arnallu ilaasa Guutip inatsisai naalallugillu Taanna tatigalugulu naalakkamissut toqqarsimavaat. Jehovallu taakku ikiorlugillu tapersersortuarsimavai. — Tussiaat 71:5 atuaruk.

9. Inuit ulersuarmit aniguisitaasut qassiuppat, aamma sooq aniguippat?

⁹ Noap nalaani Jehovap inuit ajortut ulersuarmi suujunnaarsippai, inuillu ikittuinnaat aniguisinneqarput. Noap qatanngutai taamani suli inuugunik aamma ulersuarmi ajunaarsimassapput. (1 Mos 5:30) Arnat angutillu ulersuarmi aniguisitaasut amerlaqatigiipput. Tassaappullu Noa, taassumalu nulia, erneri pingasut ukuaalu pingasut. Jehova mianeralugulu taassuma piumasaatut ilioramik aniguisitaapput. Inuit tamarmik ullumikkut inuusut inuit arfineq-pingasut taakku siuaasaraat. — 1 Mos 7:7; 1 Petr 3:20.

10. Sooq Jehovap ataataanerpaat aalajaatsut nuliaat illersortarpai?

¹⁰ Ukiut arlallit tamatuma kingorna ataataanerpaat aalajaatsut nuliaat aamma Guutimit ikiorneqarlutillu illersorneqarput. Pissutsit atukkatik naammagittaalliuutiginnginnamikkit Jehovamit pilluaqquneqarput. (Jud 16) Taakkua ilagaat Sara. Angerlarsimaffimminit ilorrisimaarnartumit Urimiittumit aallaqquneqarlunilu tuperni najugaqaqquneqarami naammagittaalliunngilaq. Allaat ‘uini Aaperaat naalappaa naalakkaminillu taallugu’. (1 Petr 3:6) Aamma Iisaap nulia, Rebekka, eqqarsaatigeriaruk. Taanna nuliaavoq pitsaasoq Jehovamit tunissutaasoq. Biibilimi allassimavoq ‘Iisaap Rebekka asasarileraa anaanamilu toqunerani aliasunnini qaangerlugu’. (1 Mos 24:67) Ullumikkut qujamasuutigingaarparput Jehovap innuttaani arnarpassuaqarmat aalajaatsunik Saratut Rebekkatullu ittunik.

11. Ernisussiortut Israelikkuusut marluk qanoq sapiitsuliorpat?

¹¹ Israelikkut Egyptenimi inussiaataagamik piffissap ingerlanerani amerliartuinnarlutillu inuiassuanngorput. Taamaattumik Farao peqqusivoq nukappiaqqat inunnguinnartut toqunneqartassasut. Arnalli Israelikkuusut marluk ernisussiortunut akisussaaffillit, Shifra Pualu, eqqarsaatigeriakkit. Taakkua Faraop nukappiaqqanik Israelikkuusunik toqutsinissamik peqqussutaa naalakkumanngilluinnarpaat. Ernisussiortut taakku Jehova Faraomit mianerinerugamikku sapiitsuupput. Jehovallu pilluaqquai kingusinnerusukkullu meerartaartillugit. — 2 Mos 1:15-21.

12. Deboramut Jaelimullu tunngatillugu suna maluginiarnarpa?

¹² Israelimi eqqartuussisut nalaanni Guutip arnaq Deboramik atilik pruffiitinngortippaa. Deborap eqqartuussisoq Baraki kaammattorpaa Israelikkullu akeqqaminnit naqisimaneqarunnaarnissaannut ikiorlugit. Siulittuutigaa Kana’anikkut ajugaaffigineqarnerat Barakip ataqqinaatiginagu arnap ataqqinaatigissagaa. Arnap Israelikkuunngitsup Jaelimik atillip Sisera, Kana’anikkut sakkutuuisa naalagaanerat, toqummagu taakku ajugaaffigineqarput. — Eqq 4:4-9, 17-22.

13. Biibilimi Abigajili qanoq allaatigineqarpa?

 ¹³ Arnaq aalajaatsoq Abigajilimik atilik ukiuni 1000-kkunni Kr.in.si. inuusimasoq eqqarsaatigeriaruk. Biibilimi allassimavoq silassorissuusoq uiali, Nabali, peqqarniitsuulluni, inupiluullunilu sianiitsuusoq. (1 Sam 25:2, 3, 25) Daavip Nabalip kiffai illersorsimagamigit kiffani peqqumaatissanik taassumunnga qinnuigiartortippai. Nabalilli “oqalorujuffigai” tuninagillu. Daavi kamangaarami Nabali kiffaalu pillariartorniarlugit pilersaarussiorpoq. Abigajili tamanna tusaramiuk nerisassanik allanillu Daavimukaassivoq. Abigajilip silatusaarluni iliuuseqarnera pissutigalugu Daavip Nabali toqunngilaa. (1 Sam 25:8-18) Daavip Abigajili ima oqarfigaa: “Qujanarsili Naalagaq Israelip Guutia, ullumi uannukartikkamisit!” (1 Sam 25:32) Nabalip toqunerata kingorna Daavip Abigajili nuliartaaraa. — 1 Sam 25:37-42.

14. Shallumip panii sumik suliaqarpat, ullumikkullu kristumiut arnarpassuit aamma sumik suliaqartarpat?

¹⁴ Ukiumi 607-imi Kr.in.si. Babylonimiut Jerusalemi naalaffialu piuneerummatigit anguterpassuit, arnarpassuit meerarpassuillu toqutaapput. Ukiumi 455-imi Kr.in.si. Nehemia nakkutilliisoralugu Jerusalemip qarmai qarmaqqinneqarput. Sanaartoqataasorpassuit ilagaat Shallumip, Jerusalemip immikkoortoqarfiata affaani pisortaasup, panii. (Neh 3:12) Ataatartik pisortaagaluartoq nikanartutut isigineqartunik kajumillutik suliaqarput. Ullumikkut kristumiut arnarpassuit nunarsuaq tamakkerlugu sanaartoqataasartut qujamasuutigingaarpavut!

15. Jehovap Maria sumik immikkut pisinnaatitaaffilerpaa?

¹⁵ Jiisusip nunarsuarmiinnerata nalaani aammalu tamatuma siuninngua Jehovap arnat ilaat immikkut pisinnaatitaaffilerpai. Taakkua ilagaat niviarsiaq Maria, Josefip pissiaa. Katinnginnerminili Maria Jehovap anersaavagut illernartukkut naartulerpoq. Sooq Guutip Maria Jiisusimut anaananngortussatut toqqarpaa? Qularnanngitsumik Maria ernerminik naammalluinnartumik perorsaanissamut pisariaqartunik naleqangaartunik pissuseqarmat. Inummut inunnit tamanit pingaarnerpaamut anaananngornissaq immikkut pisinnaatitaaffiungaarpoq! — Matt 1:18-25.

16. Jiisusip arnat qanoq isiginnittaaseqarfigai? Assersuuteqarit.

¹⁶ Jiisusip arnat inussiarnerfigingaarpai. “Arnaq ukiuni aqqaneq-marlunni aaqartuarsimasoq” assersuutigeriartigu. Ajorunnaarsinneqarumalluni Jiisusip qallersaataa attorpaa. Jiisusip arnaq naveerpaa? Naamik. Inussiarnerluni ima oqarfigaa: “Panik, uppernerpit annaappaatit. Eqqissillutit qimagunniarit, ajoqutinnillu ajorunnaarsitaagit!” — Mark 5:25-34.

17. Ukiumi 33-mi piinsip ulluani qanoq pisoqarpa?

¹⁷ Jiisusip apustilillu angalaneranni arnat ilaasa taakkua pisariaqartitaat isumagisarpaat. (Luk 8:1-3) Ukiumi 33-mi piinsip ulluani angutit arnallu 120-it missaasa Guutip anersaavanit illernartumit immikkuullarissumik taninneqarput. (Apustilit Suliaat 2:1-4 atuakkit). Ukiorpassuit tamatuma siorna Jehova ima siulittuivoq: “Anersaara kuiumaarpara inunnut tamanut. Ernisi panisilu siulittuissapput ... Anersaara kuiumaarpara allaat inussiaatissinnut angutinut inussiaatissinnullu arnanut.” (Joeli 3:1, 2) Piinsip ulluani tupinnartuliaq tamanna iluaqutigalugu uppernarsarneqarpoq Jehovap angutit arnallu, ‘Israelimik Guutip pigisaanik’ taaguuteqalertut, iluarigai. (Gal 3:28; 6:15, 16) Kristumiut siulliit nalaanni oqaluussisartut arnat ilagaat Filipip iivangkiiliulersaartup panii sisamat. — ApS 21:8, 9.

18, 19. (a) Guutip angutit arnallu sumik immikkut pisinnaatitaaffilerpai? (b) Tussiaasiortup arnat nutaarsiassamik nuannersumik oqaluussisartut qanoq allaatigai?

¹⁸ 1870-ikkunni angutit arnallu ikittunnguit sallusuissut Biibilimeersoq soqutigingaarpaat. Jiisusip siulittuutaanik uuminnga eqquutitsinissamik aqqutissiuisuupput: “[Naalagaaffimmik] iivangkiiliu taanna silarsuarmi tamarmi oqaluussissutigineqassaaq inuiannut tamanut nalujunnaarsillugu, taavalu naggatissaq nalliutissaaq.” — Matt 24:14.

¹⁹ Biibilimik Atuaqqissaartartut ikittunnguit taakku ullumikkut nalunaajaasuupput 8 millionit missaanniittut. Jiisusillu toquneranik eqqaaniaanermi 2013-imi najuuttut 11 millioninit amerlanerupput. Nunarpassuarni najuussimasut amerlanerit arnaapput. Aamma piffissaq tamaat kiffartortut 1 millioninit amerlanerupput taakkulu amerlanerit arnaallutik. Jehovap arnat aalajaatsut tussiaammik uuminnga eqquutitseqataanissaannut immikkut pisinnaatitaaffilerpai: “Naalakkap oqaaseq tutsiutitippaa, arnallu amerlaqaat tipaatsunnartumik nalunaariartortut.” — Tuss 68:12.

20. Atuaqqissaarnermi sammisassat suut iluaqutigisinnaavavut?

²⁰ Allaaserisami matumani arnat aalajaatsut Biibilimi allaatigineqartut ilaannaat sammisimavavut. Guutip oqaasiani Biibililersaarutinilu allani arnarpassuit allat pillugit atuarsinnaavugut. Assersuutigalugu Ruthip ilumoorfiginninnera maligassiaalu eqqarsaatigeqqissaarsinnaavarput. (Ruth 1:16, 17) Aamma Dronningip Esterip maligassiaanik eqqarsaatiginneqqissaarnerput iluaqutigisinnaavarput. Ilaqutariittut atuaqqissaaqatigiikkaangatta kisimiittuuguttaluunniit nammineq atuaqqissaaraangatta arnat taakku allallu pillugit sammisaqartarsinnaavugut.

21. Arnat aalajaatsut Jehovamik ilumoorfiginninnertik qanoq ersersippaat?

²¹ Erseqqippoq Jehovap arnat aalajaatsut misilinneqangaaraluarlutik oqaluussinerat pilluaqqugaa. Assersuutigalugu nazistit malersuineranni kommunistillu naalakkersuinerisa nalaanni Jehovap arnat aalajaatsut ilumoorfiginnittuarsinnaaqqullugit ikiorpai. Guutimut naalannertik pissutigalugu ilarpassui naalliuutitaasimapput taakkualu ilaat allaat toqutaasimallutik. (ApS 5:29) Arnat aalajaatsut taakku ilaarlugit ullumikkut kristumiut arnat allallu Guuti naalakkamissut toqqarpaat. Jehovap Israelikkunnut oqarsimanermisut taakku ima oqarfigai: “Siooraqinak, ikiortigaarma.” — Es 41:10-13.

22. Siunissami suut immikkut pisinnaatitaaffigisinnaavavut?

²² Siunissami angutit arnallu Guutimik mianerinnittut Jehova taassumalu inuiannut siunertaa nuannivissoq pillugit inunnik millionilinnik toqusunit makititaasunik ilinniartitsiumaarput. Aamma nunarsuaq tamaat paratiisinngortikkiartuassavaat. Tamatta ‘isumaqatigiilluta’ Jehovamut kiffartornitsinnik immikkut pisinnaatitaaffeqarnerput maannangaaq pingaartitsigu. — Sef 3:9.