Imarisai

Imarisai

MISIGISALIKKERSAARUT

‘Qeqer­tar­pas­suit nuan­naas­sap­put’

‘Qeqer­tar­pas­suit nuan­naas­sap­put’

Brooklynimi pisimasoq puiun­ngisaan­nar­para. Qatan­ngutit nunani tamalaaneersut peqatigalugit Siulersuisoqatigiit ataatsimiit­tarfian­ni utaq­qivunga. Aaq­qis­suisoqar­nermut Ataatsimiititaliamut ilaasor­tat iser­nis­saat utaq­qivar­put. Nutserinermi ajor­nar­torsiutinut aaq­qiis­sutis­samik siun­nersuutis­saqar­pugut, pis­sangaqaagul­lu. Maajip 22-an­ni 2000-mi taman­na pivoq. Sooruna ataatsimiin­nis­saq taman­na taama pingaaruteqar­tigisoq? Tamatuma nas­suian­ngin­nerani im­minut ilisariteq­qaalaariarlanga.

Queenslandimi kuisip­punga, Tasmaniami pioneriuvunga, taavalu Tuvalumi, Samoami Fijimilu ajoqersuiar­tor­titaavunga

NAALAGAAF­FIM­MI Queenslandimi Australiamiit­tumi 1955-imi inun­ngor­punga. Inun­ngoriitsiar­tunga anaanaga, Estel­le, Jehovap Nalunaajaasuinit Biibilimik atuaq­qis­saaqatigineqaler­poq. Atuaq­qis­saar­taler­neraniit ukioq ataaseq qaangium­mat kuisip­poq. Tamatumalu ukiut 13-it kingor­na ataataga, Ron, aam­ma nalunaajaasun­ngor­poq. Uanga 1968-imi Queenslandip avin­ngarusimasor­taani kuisip­punga.

Meeraal­lungali atuar­neq oqaatsil­lu nuan­narisaraak­ka. Angajoq­qaak­kalu isorar­tuumut biileraangat­ta atuarusaar­tar­punga. Ingerlaar­til­luta nuna alianaatsoq isigin­naar­neq ajorak­ku angajoq­qaama ugguarisarunar­paat. Atuar­nermil­li nuan­narisaqar­nera atuarfim­mi angusaris­saar­nin­nut iluaqutigaara. Qeqer­tami Tasmaniami il­loqarfim­mi Glenorchymi atuar­nin­ni angusaris­saarluar­nin­nik arlalin­nik akis­sarsisin­neqar­tar­punga.

Pif­fis­sami tamatumani pingaarutilim­mik aalajangiisariaqar­punga. Ilin­niar­ner­tuun­ngor­niarfim­mut ingerlaq­qin­nis­samut aningaasat ikiorsiis­sutit uan­nut neqeroorutigisimasaat akueris­savak­ka? Naak atuar­neq ilin­niar­nerlu nuan­narigaluarlugit qujamasuutigisaqaara anaanama ilin­niar­tis­simam­manga Jehova sunit tamanit asanerus­sagiga. (1 Kor 3:18, 19) Angajoq­qaama akuersineratigut aalajanger­punga meeq­qat atuarfian­ni atuar­nera naam­mas­siguk­ku pionerin­ngor­niarlunga. 15-inik ukioqarlunga 1971-imi januaarimi pionerin­ngor­punga.

Ukiuni tul­liut­tuni arfineq-pingasuni Tasmaniami pioneriunera nuan­nareqaara. Pif­fis­sami tamatumani ar­naq Tasmaniamiu nuan­naringaagara, Jen­ny Alcock, katip­para. Ukiuni sisamani il­loqarfin­ni avin­ngarusimasuni, Smithtonimi aam­ma Queenstownimi, specialpioneriuvugut.

MANERASSUARMI QEQERTANI AJOQERSUIARTORTITAANERPUT

1978-imi Papua Ny Guineami il­loqarfim­mut Por­t Moresbymut nuliaralu ataatsimeersuariar­pugut. Ajoqersuiar­tor­titaq oqaatsit hiri motu atorlugit oqalugiar­toq eq­qaamasar­para. Oqaasii paasin­ngik­kaluarlugit nam­mineq ajoqersuiar­tor­titan­ngor­nis­san­nut, al­lamiutut oqalun­nermik ilin­niar­nis­san­nut qatan­ngutil­lu tikitat oqaasii atorlugit kajumis­saarisin­naaler­nis­san­nut kajumis­suseqalersip­paanga. Oqaatsinik nuan­narisaqar­nera qanoq Jehovamut kif­far­tor­nin­ni atus­sanerlugu kiisami paasiler­para.

Ataatsimeersuareerluta uterat­ta ajoqersuiar­tor­titan­ngoq­quneqar­ner­put tupaal­laatigeqaar­put. Tuvalup qeqer­taasa ilaan­nut, Funafutimut, 1979-imi januaarimi tikip­pugut. Tuvalu tamak­kerlugu oqaluus­sisar­tut kuisimasut pingasuin­naap­put.

Tuvalumi Jennylu

Tuvalumiutut ilin­niar­neq ajor­naatsuin­naan­ngilaq. Atuagaq taak­kua oqaasiinut nutser­neqarsimasutuaq tas­saavoq “Testamentitaaq”. Taak­kua oqaasiinik qinerlerfis­siaqaraniluun­niit pik­koris­sar­titsisoqar­toqan­ngilaq, taamaat­tumik aalajanger­pugut ul­lut tamaasa oqaatsit nutaat quliniit 20-t tungaan­nut ilin­niar­tar­niarlutigit. Paasivar­pul­li oqaatsit ilik­kak­kavut amerlanerit eq­qor­tumik paasisimanatigit. Anersaarsior­nerup ajor­tuuneranik inuit paasitin­niaraluarlugit oqar­tarsimavugut oqimaalut­tat ajaap­pis­sal­lu ator­tas­san­ngik­kaat! Arlalin­nil­li Biibilimik atuaq­qis­saaqateqalerat­ta oqaatsit ilin­niar­tuar­tariaqar­pavut. Ukior­pas­suit qaangium­mata Biibilimik atuaq­qis­saaqatigisat­ta ilaata oqarfigaatigut: “Oqaatsivut atorlugit kiisami oqalus­sin­naaler­nersi nuan­naarutigeqaar­put. Aal­laq­qaam­mut qanoq oqar­niar­nersusi paasisin­naan­ngivit­taratsigit!”

Suk­kanerusumik oqaatsinik ilin­niar­nis­samut iluaqutis­sarsivugut. Inimik at­tar­tugas­saqan­ngim­mat ilaqutariin­ni nalunaajaasuni nunaqarfim­mi pingaar­nermi najugaqar­tariaqaler­pugut. Tuvalumiutut sumiluun­niit, aam­ma angerlarsimaf­fitsin­ni, oqalut­tariaqar­tar­pugut. Ukior­paalun­ni tulut­tut oqalut­tan­ngin­nat­ta Tuvalumiut oqaasii oqaaserilersimavavut pingaar­nerit.

Tikis­simatsiaan­narluta inup­pas­suit sal­lusuis­sum­mik soqutigin­niler­put. Suul­li atuaq­qis­saaqatigiis­sutigis­savavut? Taak­kua oqaasiinik Biibililersaarutaateqan­ngilagut. Qanoq nam­mineerlutik atuaq­qis­saar­tas­sap­pat? Ataatsimiigiar­talerunik suut erinarsuutigisas­savaat, qanoq oqalugiaatilior­tas­sap­pat qanorlu ataatsimiin­nis­samut piareersar­tas­sap­pat? Qanoq ilil­lutik kuisin­nis­sar­tik angus­savaat? Inuit taak­ku maniguut­tut Jehovamik ilisiman­nilis­sagunik nam­mineq oqaatsimin­ni Biibililersaarutinik pisariaqar­titsip­put. (1 Kor 14:9) Ima eq­qarsar­pugut: ‘Inun­nut 15.000-t inorlugit Tuvalumiutut oqalut­tunut Biibililersaarutaateqalis­saner­pugut?’ Jehovap apeq­quter­put akivaa ukunin­nga marlun­nik ersersitsinermigut: Jehovap kis­saatigaa (1) inuit ‘qeqer­tani ungasis­sumiit­tut’ ilisarisimalis­sagaan­ni, aam­ma (2) ‘ikior­tarialit­tut san­ngiitsutul­lu’ silarsuarmi isigineqar­tut Jehovap aq­qa qimar­nguf­figis­sagaat. – Jer 31:10; Sef 3:12.

NUTSERISALERPUGUT

1980-imi Biibililersaarutinik Tuvalumiutut nutserinis­samik im­mik­koor­tor­taqarfim­mit suliak­ker­neqar­pugut. Im­minut piuk­kutin­ngik­kaluarluta nutseril­luta aal­lar­tip­pugut. (1 Kor 1:28, 29) Siul­ler­tut, ataatsimiin­nermi atugas­satsin­nik naqiterisin­naajumal­luta pisor­tanit duplikaatorimik nutaan­ngitsumik pisivugut. Kingor­na al­laat atuagaq sagdlusuís­sut inûnigs­samut nâgs­sáungitsumut sangmisoĸ Tuvalumiutut nutseriarlugu naqiter­par­put. Kias­suup ataani Biibililersaarutinik taama amerlatigisunik nukivut atorlugit naqiteriniar­nerup ilungersunar­nera pilik­kil­lu tipersua suli eq­qaamasar­pak­ka. Taamani in­naal­lagiaqan­ngilaq.

Tuvalumiutut qinerlerfis­siaqaraniluun­niit iluaqutis­satsin­nik atuagaqan­ngim­mat Tuvalumiutut nutseriniar­neq ilungersunarsimaqaaq. Ilaatigul­li ilimagin­ngeq­qis­saak­katsin­nik ikiorser­neqar­tar­pugut. Ul­laat ilaan­ni sal­lusuis­sum­mik akerliusumut kuk­kul­lunga kasut­tor­punga. Angutip utoq­qaap ilin­niar­titsisuusimasup oqarfigaanga angerlarsimaf­fim­minut kasut­tor­taq­qunata imalu nangil­luni: “Oqarfigerusup­pak­kil­li, nutsik­kani oqaluutinik atueriaasersi Tuvalumiutut ator­neqar­piar­neq ajor­poq.” Taman­na al­lanut paasiniarak­ku eq­qor­tumik oqarsimavoq. Nutserisar­ner­put pitsaanerulersin­niarlugu al­lan­nguivugut. Jehovap angut sal­lusuis­sum­mik akerliusoq atuagas­siaatitsin­nil­li atuar­tar­toq aq­qutigalugu ikiormatigut tupigusoqaanga!

Tuvalumiutut Naalagaaffimmik Nutaarsiassat nr. 30

Biibililersaarut Tuvalumiutut naqitigar­put siul­leq tas­saavoq eq­qaaniaal­luni nal­liut­torsior­nis­samut qaaq­qusis­sut. Kingor­natigut naqitaaraq Naalagaaf­fim­mik Nutaarsias­sat nr. 30 tulut­tut Tuvalumiutul­lu ataatsik­kut saq­qum­mersin­neqar­put. Taak­kua nam­min­neq oqaasiini al­las­simasunik neqerooruteqarsin­naaner­put nuan­naarutigeqaar­put. Pif­fis­sap ingerlanerani Tuvalumiutut qup­persak­kat al­laal­lu atuak­kat saq­qum­mersip­pavut. 1983-imi Tuvalumiutut Napasuliaq Alaper­naarsuif­fik Australiami im­mik­koor­tor­taqarfim­mi naqiter­neqar­taler­poq. Atuagas­siaq 24-nik qup­per­neqar­poq qaam­matil­lu pingasuk­kaarlugit saq­qum­mersin­neqar­tarluni. Tuvalumiut atuagas­siat atuak­kal­lu nuan­naarutigeqaat? Ilaana, atuar­nermi nuan­nareqigamik­ku. Biibililersaarutinik nutaanik saq­qum­mer­toqaraangat Tuvalup radiuatigut nutaarsias­satigut tusarliun­neqar­tar­poq ilaatigul­lu ul­lormut nutaarsias­saasarluni pingaar­neq! *

Qanoq nutserineq ingerlan­neqar­tar­pa? Siul­lermik suna tamaat as­sam­mik al­lat­tar­par­put. Taava skrivemaskiinamik al­laq­qeqat­taar­tar­par­put, piareeraangal­lu Australiami im­mik­koor­tor­taqarfim­mut nas­siun­neqar­tar­poq. Qatan­ngutit ar­nat im­mik­koor­tor­taqarfim­miit­tut marluk Tuvalumiut oqaasii paasin­ngik­kaluarlugit im­mik­koorlutik Tuvalumiutut al­latat qarasaasiamut al­laq­qit­tar­paat, al­laq­qital­lu taak­kua marluk im­min­nut naleq­qiun­nerisigut kuk­kunersioruminar­nerusar­put. Taava al­latat as­silis­sal­lu tul­luarsarlugit inis­sititer­neqar­tar­put. Al­laaserisat piareer­neqareeraangamik tim­misar­tumik uagutsin­nut uter­tin­neqar­tar­put. Uagut kuk­kunersioriarlugit im­mik­koor­tor­taqarfim­mut uter­teq­qit­tar­pavut.

Maan­nak­kut suleriaaseq pitsan­ngoriarujus­suarsimavoq! Ul­lumik­kut nutserisut al­laaserisaq qarasaasiak­kut nam­min­neq al­lat­tarlugulu kuk­kunersior­tar­paat, amerlaner­tigul­lu nutserisoqarfin­ni atuagas­siat atuak­kal­lu inis­sititer­neqar­tar­put. Taava Biibililersaarutit naam­mas­seriik­kat inter­netik­kut im­mik­koor­tor­taqarfin­nut naqiterivilin­nut nas­siun­neqar­tar­put. Ul­lumik­kut al­lak­keriviup matun­ngitsiar­nerani nutsik­kanik nas­sitsiar­tor­tariaarup­poq.

SULIASSAT ALLAT

Ukiut ingerlaneran­ni qeqer­tani al­lani Jen­nylu as­sigiin­ngitsunik sulias­sin­neqar­tar­pugut. 1985-imi Tuvalumiit im­mik­koor­tor­taqarfim­mut Samoamiit­tumut nooq­quneqar­pugut. Tas­sani Tuvalumiutut nutserisar­nit­ta saniatigut Samoamiutut, Tongamiutut Tokelaumiutul­lu nutserinermut ikiuut­taler­pugut. * 1996-imi Fijimi im­mik­koor­tor­taqarfim­mi Fijimiutut, Kiribatimiutut, Naurumiutut, Rotumamiutut Tuvalumiutul­lu nutserinermi ikiuuteq­quneqar­pugut.

Tuvalumiutut Biibililersaarutit atorlugit ilinniartitsisunga

Nutserineq ajor­naatsuin­naananilu qasunar­taraluar­toq nutserisut suliamin­nut tun­niusimal­luin­nar­nerat tupigusuutigisar­para. Qatan­ngutit aalajaatsut taak­kua Jehovatul­li kis­saatigaat inuit nam­min­neq oqaatsimin­nik nutaarsias­saq nuan­nersoq tusas­sagaat. (Saq­q 14:6) As­sersuutigalugu Napasuliaq Alaper­naarsuif­fik-up Tongamiutut nutser­neqar­nis­saa pilersaarusior­neqalermat utoq­qaaner­tat Tongamiit­tut tamaasa ataatsimeeqatigalugit aperaak­ka kina nutserisus­satut ilin­niar­tin­neqarsin­naanersoq. Utoq­qaaner­tat ilaat mekanikerisut atorfigis­saar­toq oqar­poq aqagumut sulif­fim­minit soraar­niuteqarumaniarluni ingerlaan­narlu nutserisutut sulilerumal­luni. Up­perluar­tuunera tup­pal­liutigeqaara, pilersuisuuvormi, suliluun­niit naluaa qanoq ilaqut­taminik pilersuis­sanerluni. Jehoval­li taan­na ilaqutaalu isumagil­luar­pai, ukior­pas­suar­nilu nutserisutut sulivoq.

Nutserisut taak­ku as­sigalugit qatan­ngutit Siulersuisoqatigiit Biibililersaarutit oqaatsinut tamanut nutser­neqar­nis­saat soqutigingaar­paat, aam­ma inun­nit ikit­tuin­nar­nit oqaaserineqaraluar­pataluun­niit. As­sersuutigalugu Tuvaluamiutut Biibililersaarutinik nutserisar­nis­saq akilersin­naanersoq apeq­quser­neqarmat, Siulersuisoqatigiit akis­sutaat una qiim­maal­laatigeqaara: “Isumaqar­pugut Tuvalumiutut nutserinerup taamaatiin­nar­nis­saanut pis­sutis­saqan­ngil­luin­nar­toq. Inuiaat Tuvalumiut inuian­nut al­lanut naleq­qiul­lutik ikin­nerugaluar­tut nam­min­neq oqaatsimin­nik nutaarsias­saq nuan­nersoq tusas­sal­lugu pisariaqar­tip­paat.”

Tatsimi kuisitsisunga

2003-mi Fijimi im­mik­koor­tor­taqarfim­miit Translation Servicesimut Pat­tersonimiit­tumut USA-miit­tumut nooq­quneqar­pugut. Kis­saatigisar­tagar­put piviusun­ngoratar­poq! Biibililersaarutit­ta oqaatsinut amerlanerusunut nutser­neqar­tar­neran­nik ikiuisunut suleqataaler­pugut. Ukiut marluk mis­saan­ni nutserisunik ilin­niar­titsiar­torluta nunanut as­sigiin­ngitsunut angalasar­pugut.

AALAJANGIINERIT PINGAARUTILERUJUSSUIT

Ataatsimiin­neq pingaarutilik al­laaserisap matuma aal­laq­qaataani eq­qaasara uterfigilaariarlara. Ukiumi 2000-mi Siulersuisoqatigiit paasivaat nunarsuaq tamak­kerlugu nutserisut ikior­neqar­tariaqar­tut, amerlanerim­mi pik­koris­sar­tin­neqar­tarsiman­ngim­mata. Aaq­qis­suisoqar­nermut Ataatsimiititaliami ataatsimiin­nerup kingor­na Siulersuisoqatigiit aalajanger­put nutserisut tamarmik pik­koris­sar­tin­neqas­sasut. Tulut­tut al­latat paasinerunis­saan­nik nutserinermilu ajor­nar­torsiutit aaq­qin­nis­saan­nik qanorlu suleqatigiit­toqar­nis­saanik ilin­niar­tin­neqas­sap­put.

Nutserisut pik­koris­sar­tin­neqar­nerat qanoq kinguneqar­pa? Nutsik­kat pitsan­ngoriar­put. Aam­ma Biibililersaarutaativut oqaatsinut amerlanerusunut nutser­neqar­taler­put. 1979-imi ajoqersuiar­tor­titatut kif­far­tulerat­ta Napasuliaq Alaper­naarsuif­fik taamaal­laat oqaatsinut as­sigiin­ngitsunut 82-inut nutser­neqar­tar­poq. Napasuliaq Alaper­naarsuif­fik-up tulut­tut saq­qum­mersin­neqareer­neranit qaam­matit arlal­lit qaangiuk­kaangata aatsaat oqaatsini al­lani amerlaner­ni saq­qum­mersin­neqar­tar­poq. Ul­lumik­kul­li Napasuliaq Alaper­naarsuif­fik oqaatsinut 240-nit amerlanerusunut nutser­neqar­tar­poq, oqaatsinilu taak­kunani amerlaner­ni tulut­tut atuagas­siap saq­qum­mersin­neqar­nera ilutigalugu saq­qum­mer­tarluni. Ukiualuit matuma sior­natigut takorloorsiman­ngisaan­nak­katsin­nik maan­nak­kut sal­lusuis­sum­mik Biibilimeersumik ilin­niar­titsis­sutit oqaatsini 700-nit amerlanerusuni atuar­neqarsin­naap­put.

2004-mi Siulersuisoqatigiit aam­ma aalajanger­put New World Translation-ip oqaatsinut amerlanerusunut piaar­tumik nutser­neqar­nis­saa pingaar­tin­nerujumal­lugu. Aalajangiineq taan­na pis­sutigalugu maan­nak­kut New World Translation inuit amerlanerit oqaatsimin­ni atuarsin­naaler­paat. 2014-imi Biibili taan­na tamaat ilaan­naaluun­niit oqaatsini 128-ni, ilaatigut Maneras­suarmi qeqer­tani oqaatsini ator­neqar­tuni, atuar­neqarsin­naaler­poq.

New World Translation of the Christian Greek Scriptures-mik Tuvalumiutoortumik saqqummiussisunga

2011-mi Tuvalumi ataatsimeersuar­neq eq­qaamasan­nit nuan­ner­ner­paat ilagaat. Qaam­matini arlalin­ni nunami tamarmi paner­nersuaqarsimavoq. Qatan­ngutit ataatsimeersuar­nis­sap taamaatiin­nar­neqar­tariaqaler­nis­saa isumakuluutigaat. Qujanar­tumil­li tikin­nit­ta un­nuk­kuani sialus­sualer­poq. Taamaalil­luni pilersaarut naaper­torlugu ataatsimeersuar­toqarsin­naaler­poq. Uan­nut nuan­ner­ner­paavoq New World Translation of the Christian Greek Scriptures Tuvalumiutoor­toq saq­qum­mius­sin­naagak­ku! Al­laat qatan­ngutit Tuvalumiutut oqaasil­lit ikit­tuin­naagaluarlutik Jehovamit tunis­sut nuan­ningaar­toq taman­na nuan­naarutigisin­naavaat. Ataatsimeersuar­neq naam­mas­sim­mat sialus­suarujus­suaq­qiler­poq. Maan­nak­kut naam­mat­torsuarmik imis­saqalerlutil­lu sal­lusuis­sum­mik imer­ter­neqarluar­pul­lusooq.

2014-imi Townsvillemi Australiamiittumi ataatsimeersuarnermi angajoqqaakka, Ron Estellelu, apersorikka

Alianaraluar­tumik nulian­nguara Jen­ny pisumut nuan­ningaar­tumut peqataan­ngilaq. Ukiuni qulini kræftimut akiuutereerluni 2009-mi toquvoq. Ukiuni 35-ni aap­pariip­pugut. Makititaaguni Biibili Tuvalumiutut saq­qum­mersin­neqarsimasoq tusaruniuk ila nuan­naarutigis­saqaa.

Jehovamit pil­luaq­quneqar­nik­kut nuliaq­qip­punga. Nuliaq­qiutiga, Loraini Sikivou, Jennylu Fijimi Betelimi suleqatigiin­nikuup­put, aam­ma Loraini nutserisutut sulinikuuvoq. Aam­ma aap­pas­saanik Jehovamut aalajaal­luni kif­far­tor­tumik uat­tul­lu oqaatsinik nuan­narisaqar­tumik nuliar­punga!

Fijimi Lorainilu nalunaajaasugut

Ukiuni taak­kunani takusimavara Ataatat­ta asan­nit­tup, Jehovap, inuiaqatigiit tamanit oqaasil­lit isumagisarai, aam­ma al­laat inuiaat im­mik­kut oqaasil­lit qanorluun­niit ikitsigigaluar­pata. (Tus­s 49:2-4) Inuit nam­min­neq oqaatsimin­ni siul­ler­paamik atuagas­siaatitsin­nik atuarlutil­lu erinarsor­tut qanoq nuan­naar­tigisar­tut takusar­pak­ka. Pisuni taamaat­tuni Jehovap uagutsin­nut asan­ningaar­nera eq­qarsaatigisar­para. (ApS 2:8, 11) Qatan­ngutip Tuvalumiup utoq­qaap, Saulo Teasip, oqaasii suli eq­qaasar­pak­ka. Siul­ler­paamik oqaatsiminik erinarsuutinik naalagaaf­filersaarutinik erinarsoreerluni ima oqar­poq: “Siulersuisoqatigiit oqarfigis­savatit Tuvalumiutut erinarsuutit tulut­tuumin­ngar­nit tusar­ner­nerujus­suusut.”

2005-imi septembarimi tup­pal­liutigeqisan­nik Jehovap Nalunaajaasuisa Siulersuisoqatigiivinut ilaasor­tan­ngoq­quneqar­nera im­mik­kut pisin­naatitaaf­figaara. Naak nutserisutut suliun­naaraluarlunga, nunarsuaq tamak­kerlugu nutserinermut ikiuut­tuarsin­naagama Jehova qutsavigisar­para. Nuan­naarutigisar­para Jehovap inuit kik­kul­luun­niit, al­laat Maneras­suarmi qeqer­tani avin­ngarusimasumiit­tut, pisariaqar­titaan­nik isumas­sor­tuar­tarmagit! Tus­siaasior­tup erinarsor­neratut, Jehova “kun­ngiuvoq! Nunarsuaq qiimasus­saaq, qeqer­tar­pas­suit ungasis­sumiit­tut nuan­naas­sap­put”. – Tus­s 97:1.

^ imm. 18 Inuit atuagas­siaatitsin­nut qanoq qisuariarsimanerat pil­lugu ukunani atuar­neqarsin­naavoq: Vagt­tår­net decembarip 15-iat 2000-moor­toq, qup­p. 32; aggustip aal­laq­qaataat 1988-imoor­toq, qup­p 22; aam­ma Vågn op! decembarip 22-at 2000-moor­toq, qup­p. 9.

^ imm. 22 Samoami nutserineq pil­lugu paasisaqar­nerorusuk­kuit takuuk: ‘Årbogen’ 2009-moor­toq, qup­p. 120-121, 123-124.