Kyoso Kya Kukatula Kusalu—Jivelusu Jebhi Jabibidya Jitena Kukukwatekesa Kudibhana ni Maka Enya?
O kukamba salu kikukubhangesa kukamba ngó kitadi, maji kibhekela we ibhidi kumwiji wé, kikuluwalesa ni kukuthandanganyesa. Tala jindunge jakayela jokatule mu Bibidya jitena kukukwatekesa kudibhana ni maka enya.
Dizwelese ni akwenu yalungu ni kyebhi kiwamudivwa.
Ihi yamba o Bibidya: “Dikamba uzola mu thembu joso.”—Jisabhu 17:17.
Kyoso kyakukatula kusalu eye uluwa, ukala ni jinda, ukamba kwijiya yakubhanga, kate mwene utena kudivwa kwila kiwala ni valolo. Kyoso ki ujikula o muxima we phala kuzwela kyebhi kiwamudivwa ni jindandu jê ni makamba mê eye utena kudivwa dingi kyambote. Ene nange andakubhana jindunge jatokala jandakukwatekesa kuswina dingi.
Kimukale ni hele yavulu.
Ihi yamba o Bibidya: “Kimukale ni hele ya kizuwa kya mungu, mukonda o kizuwa kya mungu kyala ni jihele jê.”—Matesu 6:34.
O Bibidya ituswinisa kudisokejeka mba kubhanga programa ni kithangana kyasoko. (Jisa. 21:5) Maji yene itudimuna we kwila kitwatokala kukala ni hele yavulu yalungu ni mungu. Muveji javulu o kima kituthandanganya nanyu nange nuka ibhita. Kyenyiki, o kima kyambote kyakubhanga o kulunga o mesu mu kima kitutena kubhanga mu kizuwa kyalelu.
O Bibidya itena kutubhana itendelesu ya unjimu yalungu ni kyebhi kitutena kudibhana ni kuluwala kuwamudivwa kindala. Tanga o milongi ni dyambu “Como lidar com o estresse” phala udilonge dingi.
Lungulula o ukexilu wé wakungastala o kitadi.
Ihi yamba o Bibidya: “Ngadilongo . . . kukala ni ima ya nzungule ni kubhindama.”—Filipe 4:12.
Lungulula o ukexilu we wakumona o ima. Kiki kyalungu ni kudilanga mu ukexilu uwandangastala o kitadi mukonda kindala kiwala dingi ni kitadi kala kiwexile nakyu. O kudilanga kyandakukwatekesa phala ki udite mu makongo.—Jisa. 22:7.
Phala kwijiya dingi jindunge jengi jalungu ni kyebhi ki utena kulungulula o ukexilu we wakungastala kyambote o kitadi, tala o milongi ni dyambu “Como viver com menos dinheiro?”
Kalakala ni unjimu ni kithangana kyé.
Ihi yamba o Bibidya: “Kwatenu kilunji. Bhangenu ima yambote ni kithangana kimwala nakyu.”—Kolose 4:5.
Sumbala eye kiwala dingi ni programa yoyo yakuya mukalakala, maji kalakala kyambote ni kithangana kyé, kala ni ima yavulu yakubhanga. Bhanga ima yandakukwatekesa kudivwa kyambote kumwenyu wé.
Ejiya kudibhana ni ukexilu wa ubhe.
Ihi yamba o Bibidya: “O kututumba kwoso mwene ni kukalakala kubhekela, kubhanduluka.”—Jisabhu 14:23.
Kala polondo phala kubhanga kikalakalu kiyadifu ni yoyo iwexile mubhanga m’ukulu. Nange eye wandamona o salu kala kiyala ni valolo mba andafuta kitadi kikyasoko ni wexile mutambula m’ukulu.
Kolokota.
Ihi yamba o Bibidya: “Kuna mbutu yê mu kimene, o ku kyemba we, ’kwaku lwé kilunyohe, mukonda eye kwijiya se mbutu yebhi ku wanda kuzediwila.”—Ndongixi 11:6.
Kolokota mukusota salu. Tangela akwenu kwila eye wamusota salu. Tangela kujidandu jê, ku athu uwa ejiya, kujikoleka jokulu ni kujivizinyu jê. Sota kwijiya mu matenda, mu jijornali, mu maloja, mu jisayite ni kutonginina kyambote o jinjimbu jita o athu mu jinjanela, mu mabhitu, mu jiphalelu ni mu jiposto. Kala polondo phala kuzwela yalungu neye ni ufunu wé ni phala kuxisa madukumendu avulu ande dya kusanga salu.