Makatukilu 22:1-31

22  “Se muthu unyana mbudi mba ngombe anga u ijibha mba u isumbisa, o ngombe watokala ku ifuta ni ngombe jitanu, o mbudi watokala ku ifuta ni mbudi jiwana. 2  (“Se o mwiyi a musanga yu ubula o inzo yangene, a mukwama anga ufwa, o yó wa mujibha kanda kala ni kikuma kya manyinga. 3  Maji se kuma kwaki kyá, o kiki anga kibhita, woso wa mujibha wanda kala ni kikuma kya manyinga.) “O mwiyi wanda futa yoso ya nyana. Se mwene kala ni kima, anda musumbisa phala kufuta yoso ya nyana. 4  Se o kima kya nyana a musangana-kyu ni mwenyu, kikale ngombe, kikale jumendu, kikale mbudi, mwene watokala ku ifuta mu luyadi. 5  “Se muthu wambata o ibhaku yê phala kudya mu mukáwu mba mu dibhya dya mividi, anga wehela o ibhaku kudya mu dibhya dyangene, mwene watokala kubhana o mbandu yabetakota ya mukáwu wê mba o mbandu yabetakota ya dibhya dyê dya mividi. 6  “Se awika* kitumba, o túbhya anga tudimwanga mu isasa, anga twoha o ita yobhongolole kya, twoha o idima* mba o dibhya dyoso, o yó wawika o kitumba watokala kufuta yoso ya jokota. 7  “Se muthu ubhana kitadi mba ima kwa mukwa phala ku ibhaka, o yene anga a inyana mu inzo yê, se o mwiyi a musanga, yoso wanda ifuta mu luyadi. 8  Se o mwiyi kamusange, o ngana ya inzo anda mwambata bhu pholo ya Nzambi yakidi, phala kwijiya se mwene watambula o* ima yangene. 9  Mu maka oso alungu ni kukala ni kima kyangene, kikale se ngombe, jumendu, mbudi, kizwatu mba kima kyoso-kyoso kya jimbidila, kibhangesa o muthu kuzwela: ‘O kiki kima kyami!’ Kiyadi kyâ anda kwambata o maka mâ bhu pholo ya Nzambi yakidi. Yó a mubelesa kwa Nzambi wanda futa mukwa mu luyadi. 10  “Se muthu ubhana jumendu, ngombe, mbudi mba kibhaku kyoso-kyoso kwa mukwa phala ku kibhaka, o kyene anga kifwa, kikala kinema* mba a kinyana sé muthu ku kimona, 11  se kiyadi kyâ a lôkela bhu pholo ya Jihova kwila, o diyala kanyana o ima yamukwa, o yó wavu o kibhaku watokala kuxikina o maka ya. O mukwa katokala kufuta kima. 12  Maji se o kibhaku a kinyana bhu maku dya yó wexile mu kilanga,* mwene watokala kufuta yó wavu o kibhaku. 13  Se o kibhaku a kijibha ku kyama kya muxitu, mwene watokala kwambata o kibhaku kyojibhe,* phala kikale umbangi. Mwene katokala kufuta o kibhaku kyojibhe ku kyama kya muxitu. 14  “Maji se muthu usobha kibhaku kwa mukwa, o kyene anga kikala kinema mba kifwa, o ngana yê kala-bhu, o muthu wasobho o kibhaku watokala ku kifuta. 15  Se o wavu o kibhaku bhwene bhwa kexile, katokala kubhinga mukwa phala ku kifuta. Se mu kusobhesa o kibhaku watambwile kitadi, o kitadi kya tambwile, kyene kya mwene o futu ya kibhaku. 16  “Se diyala dinganala muzeletete kamusolo luwa phala kukazala, anga uzeka-nê, mwene watokala kufuta o kilembu phala n’a kituka muhat’wê. 17  Né mwene se o tata ya kilumba kaxikina ku mubhana-nê, o diyala dyatokala kufuta o kilembu. 18  “O muloji* kana ku mwehela kukala ku mwenyu. 19  “Woso uzeka ni kyama, sé phata atokala ku mujibha. 20  “Woso ubhakula jisata ku nzambi yengi, o kwa Jihova kana, atokala ku mubwika. 21  “Kanenu kutalatala kyayibha mba kutatesa o mukwa ixi yengi, mukonda enu we mwatungile kala mu asonyi ku ixi ya Ijitu. 22  “Kanenu kutatesa mutudi mba mon’â kitungu.* 23  Se wa atatesa mu ukexilu woso-woso, ene anga adikola kokwami, sé phata nganda kwívwa o kudikola kwâ, 24  nganda kala ni njinda yavulu, nganda mibwikisa ni xibhata, o ahatu enu a kà kala atudi, o twana twenu a kà kala an’a itungu. 25  “Se usobhesa kitadi ku muthu wala ngadyama bhukaxi ka mundu wami, muthu watungu kumoxi n’eye, kana kubhangesa kwila o kitadi kyé kidivwalula, kana ku mubhinga kibandekesu.* 26  “Se wambata o divunga dya mukwenu kala umbangi wa kima ki wa musobhesa, watokala ku muvutwila-dyu ande dya kufwa o dikumbi, 27  mukonda dyene ngo o divunga dimoxi dyala-nadyu, o kizwatu kivungina o mukutu wê.* Mwene wanda zekela kwebhi? Kyoso mwene kyanda dikola kokwami, sé phata eme nganda mwivwa, mukonda ngimukwa henda.* 28  “Kana kubhubhidila* Nzambi, kana kubhubhidila we o mwadyakime* bhukaxi ka mundu wé. 29  “Ku nzungule ya idima yé ya mabhya ni ku ima ikunguluka ku matangi* mé, kana kufula ku ngibhana-ku maujitu. Watokala ku ngibhana o mon’a wa phande-kumbi ku twana twé. 30  Watokala ubhanga kiki ni ngombe yé ni mbudi yé: O mona wanda kala sambwadi dya izuwa ni mama. Maji mu kizuwa kya dinake, watokala ku ngibhana o mona yú. 31  “Mwatokala mukala mu mundu wami wazele, kimwatokala kudya o xitu ya kibhaku kyojibhe ku mukáwu ku kyama kya muxitu. Mwatokala ku ibhana ku jimbwa.

Footnotes

Mba, “aximika; asumika.”
Mba, “tiliku; sevada.”
Mu Heba.: “wate o maku ku.”
Mba, “kinemana.”
Nange mukonda mwene wexile mukwa usudi, kalange kyambote o kibhaku.
Mba, “o kisasu kyasubhuka.”
Mu madivulu a Hebalayiku atumbula benge-benge o ahatu ala aloji.
Mba, “mona wakambe o tata.”
Mba, “kana kukingila kutambula avasu.”
Mu Heba.: “o kikonda kyê.”
Mba, “ngi mukwa kubhanga mbote.”
Mba, “kana kulokalala.”
Mba, “nguvulu.”
Kifwa, matangi a máji ni a vinyu.