1. Ibhidi yebhi ya mu dibhana nayu o jiselevende ja fiyele ja Jihova?

KU MUNDU woso jiselevende javulu ja Jihova ja mu dibhana ni hele ni kuluwala. Eye wene mu mona o ima yiyi mu kilunga kyé? Sayi jiphange a mu dibhana ni uhaxi wabhonzo mba afundu dandu ya kazola. Amukwá a mu dibhana ni ndolo ya kumona ndandu mba dikamba dya muxima kuxisa o kidi. Amukwá hanji a mu tala hadi mukonda dya mavuwa. O jiphange joso jiji a bhindamena o kiximbaketesu. Kyebhi ki tu tena ku akwatekesa?

2. Mukonda dyahi sayi ithangana Phawulu wabhingile kiximbakatesu?

² O mwenyu wa poxolo Phawulu wa kexile mu ilwezu mu veji javulu. (2 Kol. 11:23-28) Mwene wa dibhana ni “uhaxi wonéne mu xitu.” (2 Kol. 12:7) Wa dibhana we ni kuluwala kyoso Demase wexile mu kalakalane kya mu bwazeka, “mukonda dya kuzola mundu wenyú.” (2 Tim. 4:10) Phawulu wexile Kidistá wa swina a mu undu ni nzumbi ikôla, wexile mu bhanga yoso phala kuximbakatesa akwâ. Maji sayi ithangana mwene wabhingile we kiximbakatesu.—Loma 9:1, 2.

3. Phawulu wa tambula o kiximbakatesu kwa ananyi?

³ Phawulu wa tambula o kiximbakatesu ni kikwatekesau kya bhindamene. Kyebhi? Sé phata, Jihova bhu kaxi ka nzumbi yê ikôla wa mu kolokotesa. (2 Kol. 4:7; Fil. 4:13) Jihova wa mu ximbakatesa we bhu kaxi ka jiphange ni akwâ. Sayi yá, Phawulu wa a tumbula kala “athu a mu ngi konda malamba.” (Kol. 4:11) Bhu kaxi ka athu a tumbula mu majina tu sangamu Adistaku, Tikiku, ni Máluku. Ene a swinisa Phawulu, a mu kwatekesa kukolokota. Idifwa yebhi ya kwatekesa o Jikidistá jitatu jiji kuximbakatesa  Phawulu? Kyebhi ki tu tena kukayela o phangu yâ yambote kyoso ki tu sota kuximbakatesa ni kudiswinisa mu dyetu?

4. Adistaku wa londekesa kyebhi kwila wexile dikamba dya fiyele dya Phawulu?

⁴ Adistaku a mu vwalela mu mbanza ya Tesalonika, wexile mu sidivila mu mbanza ya Masedonya. Wa londekesa kwila, wexile dikamba dya fiyele dya Phawulu. O veji yadyanga i tu sanga o dijina dya Adistaku mu Bibidya, mu musoso wa njila ya katatu ya bhange Phawulu ku mbanza ya Efezu kala mukunji wa jixi. Kyoso kyexile mu xinjikila Phawulu, Adistaku amukwata ku athu exile mubhanga kavwanza. (Ika. 19:29) Kyoso kya mweha, mwene ka lenge phala kulanga o mwenyu wê, kana. Maji ni ufiyele woso, wa suluka ni kwenda ni Phawulu. Mu kubhita jimbeji, mwene wexile hanji ni Phawulu mu ixi ya Ngelesya, sumbala o jinguma jexile musota ndunge phala kujibha Phawulu. (Ika. 20:2-4) Mu muvu wa 58 K.K., kyoso Phawulu kya mu tumikisa ku Loma mu kangolonda, Adistaku wa mu xinjikila, a kolokota kumoxi kyoso kya bobele ni ulungu mu njila yendele. (Ika. 27:1, 2, 41) Yoso ilondekesa kwila, kyoso kya bhixila ku Loma, Adistaku nange wa bhiti ithangana ni Phawulu mu kaleya. (Kol. 4:10) Tu tena kutendela se mukonda dyahi kukala ni dikamba didi dya fiyele kwa ximbakatesa ni kuswinisa Phawulu!

5. Kala kilondekesa Jisabhu 17:17, kyebhi ki tu tena kukala makamba a fiyele?

⁵ Kala Adistaku, tu tena kukala we tu makamba a fiyele, mu kudikwatenena ku jiphange jetu, kana ngó mu ithangana yambote, maji we mu ithangana ya “jiphaxi.” (Tanga Jisabhu 17:17.) Né mwene se kibhidi kya bhiti kyá, o jiphange jetu abhindamena hanji ku aximbakatesa. Filomena, * wa fundu o tata ni mama mu mbeji jitatu, wambe: “Nga mono kwila, o ibhidi i tu bhekela hadi mu thembu yavulu. Ngi wabhela kyavulu kyoso o makamba a fiyele kya lembalala kwila, ngala hanji ni ndolo ku muxima, sumbala kwa bhiti kyá ithangana tundé kyafu o jitata jami.”

6. Se tu kala tu athu a fiyele, ihi i twanda bhanga?

 ⁶ O makamba a kidi a bhana o kithangana ni nguzu yâ phala kukwatekesa o jiphange jâ. Mu kifika, sayi phange a mwixana Phetele, o dotolo yê ya mu tangela kwila, wala ni uhaxi wabhonzo, utena ku mu jibha. Muhat’wê Kati, wambe: “Sayi dikaza mu kilunga kyetu, a dibakula phala ku twambata ku kididi kya mu kalakala o dotolo wa mono o uhaxi wa Phetele. Mu kithangana kyenyokyo, ene a mateka ku tu kwatekesa, ka twehela ubheka wetu kyoso ki twa dibhana ni ibhididi yiyi.” Sé phata, kima kyambote kukala ni makamba a kidi, a tu kwatekesa kukolokota mu ithangana ya ibhidi!

7-8. Kala kilondekesa Kolose 4:7-9, kyebhi Tikiku kya londekesa kukala dikamba dya kidi?

⁷ Tikiku, Kidistá wa tokala ku Loma, ku ixi ya Aziya, wexile dikamba dya kidi phala Phawulu. (Ika. 20:4) Mu muvu 55 K.K., Phawulu wa phopheka kitadi kya sangela o ilunga phala kukwatekesa o Jikidistá mu Judeya. Nange Tikiku wa kwatekesa Phawulu mu kikalakalu kiki kya katunda. (2 Kol. 8:18-20) Mu kubhita kithangana kyoso Phawulu a mu te mu kangolonda mu veji yadyanga, Tikiku wexile mu mu kalakela kala mwambati a mikanda mu ilunga. Mwene wambata o mikanda ya Phawulu, ni jinjimbu ja kuswinisa o ilunga ku Aziya.—Kol. 4:7-9.

⁸ Tikiku wa suluka ni kukala dikamba dya kidi dya Phawulu. (Titu 3:12) O Jikidistá joso ku hama ya dyanga kexile athu a kudyelela kala Tikiku. Ku muvu wa 65 K.K., mu veji ya kayadi kyate Phawulu mu kaleya, mwene wa sonekena mukanda phala o Jikidistá javulu ku Aziya ka mesenene kudilunga ni mwene, nange mukonda exile ni wôma wa jinguma. (2 Tim. 1:15) Maji Phawulu wa dyelele kwa Tikiku yu wa mu bhana dingi kikalakalu kya mukwa. (2 Tim. 4:12) Phawulu wa wabhelele kyavulu kukala ni dikamba kala Tikiku.

9. Kyebhi ki tu tena kukayela o phangu ya Tikiku?

⁹ Tu tena kukayela o phangu ya Tikiku mu kukala dikamba dya kidi. Mu kifika, etu ki tu zweletu ngó kwila twanda kwatekesa o jiphange ja bhindama, maji tu bhanga ima phala ku a kwatekesa. (Mat. 5:37; Luka 16:10) Kyoso yó a bhindamena o kikwatekesu kya mona kwila a tena ku tu dyelela, ene a divwa dingi kyambote.  Sayi phange wa jimbulula se mukonda dyahi. Mwene wambe: “Eye u tululuka dingi mukonda wejiya kwila o athu u wa dyelela anda kubhana o kikwatekesu mu kithangana ki wa bhindama.”

10. Kala kilondekesa Jisabhu 18:24, o yó a mu dibhana ni ibhidi ni kuluwala atena kusanga o kikwatekesu kwa nanyi?

¹⁰ Yó a dibhana ni ibhidi mba kuluwala mu veji javulu, a sanga kiximbakatesu mu kudyelela ku makamba. (Tanga Jisabhu 18:24.) Phange Bejami wa luwalele kyavulu kyoso mon’ê wa dyanga a mute mu kamukonde, mwene wambe: “Eme nga bhindamene kujikula o muxima wami ku dikamba dya kidi.” Mukonda dya kitondalu kyê, phange Karlu ka tokalele dingi kubhanga o kikalakalu kya kexile mu bhanga. Mwene wambe: “Nga bhindamene ‘dikamba dya kidi’ phala kujikula o muxima wami se wôma wa ku ngi fundisa.” Karlu wa sange dikamba dya kidi. O muthu yu kafunga wa mu kwatekesa kutolola o maka. Mwene wa mono o kikwatekesu mu kwijiya kwila o kafunga muthu u bhaka o kikutu.

11. Ihi ya bhingi phala kukala dikamba dya kidi ni kwijiya kubhaka kikutu?

¹¹ Phala kukala dikamba dya kidi ni kwijiya kubhaka kikutu, twa bhingi tu kala ni mwanyu. Suzana kyoso kya mu xisa kwala mwadiwe, mwene wa divu dingi kyambote kyoso kya zwela ni makamba mê a kazola. Mwene wambe: “Ene a ngivu ni mwanyu woso, sumbala nga bhitulula ima mu veji javulu.” Eye we u tena kukala dikamba dyambote mu kukala ngivwidi yambote.

12. Máluku wexile nanyi ni kyebhi kya londekesa kwila wexile mukwá kudibhakula?

¹² Máluku wexile Kidistá mu mbanza ya Jeluzaleme. Sekul’wê Balanabé, wexile mukunji wa jixi, a mwijidile kyambote. (Kol. 4:10) O mwiji wa Máluku, exile jimvwama. Né kiki, o jimbongo ki jene jexile o kima kya beta-kota ku mwenyu wa Máluku. Ku mwenyu wê woso, Máluku wa londekesa o ukexilu wa kudibhakula, wa sangulukile mu kusidivila akwâ. Mu kifika, mwene wa sidivila kikale ni poxolo Phawulu kikale ni poxolo Phetele, mu ikalakalu yâ. Nange Máluku mwene wa bhana kudya, wa sange inzo phala ene, wa bhange dingi ima yengi. (Ika. 13:2-5; 1 Phe. 5:13) Phawulu wa jimbulula kwila, Máluku wexile bhu kaxi ka yó a mu “bande mba a mu kwatekesa mu kikalakalu kya Utuminu wa Nzambi,” kala “athu a mu ngi konda malamba.”—Kol. 4:10, 11.

13. O mukanda wa 2 Timote 4:11 ulondekesa kyebhi kwila, Phawulu wa wabhelele o sidivisu ya fiyele ya Máluku?

¹³ Máluku wa kituka dikamba dya muxima dya Phawulu. Mu kifika, ku muvu wa 65 K.K., kyoso Phawulu kya mutele mu kaleya mu veji yasukina, ku Loma, mwene wasoneka mukanda kwa Timote. Mu mukanda yú, Phawulu wabhingi kwa Timote phala kwiza ku Loma kumoxi ni Máluku. (2 Tim. 4:11) Sé phata, Phawulu wa wabhelele o sidivisu ya fiyele ya bhangele Máluku, kyene kya mu bhangesa kumwixana mu kithangana kiki kya katunda. Máluku wa kwatekesa kyavulu Phawulu, nange wa mu dikila o nzala, wa mu bhana jifalamenda phala kusoneka. O kikwatekesu ni kiswinisu kya tambula Phawulu, kya mu kwatekesa kukolokota mu izuwa ya sukidilaku ya mwenyu wê, katé kya mu jibha.

14-15. O divulu dya Matesu 7:12 i tena ku tu longa ihi yalungu ni mawukexile a kukwatekesa akwetu?

¹⁴ Tanga Matesu 7:12. Kyoso ki tu dibhana ni ibhidi yabhonzo, tu wabhela kyavulu kutambula o kikwatekesu kya akwetu! Phange Litu wa fundu tat’ê, wambe: “Kwala ima yavulu i twejidila kubhanga kyá, ki tu bhonza ku ibhanga kyoso ki twa mu bhita mu ibhidi.  Kiximbakatesa kyoso muthu kya bhanga kima phala ku tu kwatekesa, né mwene mu kama kofele.”

¹⁵ Se tu tonginina kyambote, tu tena kusanga mawukexilu a kukwatekesa akwetu. Mu kifika, o dikaza Phetele ni Kati, twa a tumbula kudimatekenu, a tambula o kikwatekesa kya phange ya muhatu wa dibhakula phala kwa ambata mu inzo ya kusaka. Kikale Phetele kikale Kati, katenene kwendesa o dikalu. Kyenyiki-phe, sayi phange ya muhatu wa sokejeka o ima phala o jiphange javulu ja dibhakula mu kilunga, a tene kudibhinganesa mu kwambata o dikaza mu inzo ya kusaka, phala kutambula o milongo. O kwila o ndunge yiyi ya kwatekesa o dikaza? Kati wambe: “Twa divu wila a tu katula dibunda mu isuxi.” Lembalala kwila, eye utena kukwatekesa kyavulu akwenu mu kubhanga né mwene ima yofele.

16. Yalungu ni kubhana o kiximbakatesu, ihi i tu dilonga ku phangu ya Máluku?

¹⁶ O dixibulu Máluku, wa tungile mu kithangana kya Jezú, sé phata wexile ni ikalakalu yavulu mu kilunga. Mwene wa tambula ikalakala ya katunda mu kilunga, kala o kusoneka o divulu dyambata o dijina dyê, ditanga o musoso wa mwenyu wa Jezú. Né kiki, Máluku wa soto kithangana phala kuximbakatesa Phawulu. O poxolo Phawulu wejidile kwila, Máluku wexile ni kithangana phala ku mu kwatekesa. Anjelina, wa sakidila kyavulu o jiphange ejile ku mu ximbakatesa, kyoso avo yê kya mu jibha. Mwene wambe: “Kyoso o makamba a kidi kya tu kwatekesa, ene a zwela sé hele. Ka kala ni jisonyi ja ku tu kwatekesa.” Tu tena kudibhwidisa: ‘O kwila ngene mu kala polondo phala kuximbakatesa o jiphange mu mawukexilu avulu?’

17. Kyebhi o kuxinganeka mu 2 Kolindu 1:3, 4 ku tu swinisa kuximbakatesa akwetu?

¹⁷ Ki kubhonzu’e kusanga jiphange a bhindamena o kiximbakatesu. O kiximbakatesu ki twa tambula kwa akwetu, tu tena we ku kwatekesa nakyu athu engi a bhindamena o kiximbakatesu. Ninu, wa fundu avo yê, wambe: “Se twehela, Jihova utena kuximbakatesa akwetu bhu kaxi k’etu.” (Tanga 2 Kolindu 1:3, 4.) Filomena,  twa mu tumbula kudimatekenu, wambe: “O izwelu ya 2 Kolindu 1:4, ya kidi mwene. Tu tena kukonda o malamba a jiphange, bhu kaxi ka kiximbakatesu ki twa tambula we kwa akwetu.”

18. (a) Mukonda dyahi tu tena kukala ni hele ya kuximbakatesa akwetu? (b) Kyebhi ki tu tena kuditunda kyambote mu kuximbakatesa akwetu? Bhana phangu.

¹⁸ Sumbala ni hele, twa tokala kusota ndunge phala kukwatekesa akwetu. Mu kifika, tu tena kukala ni hele ya kukonda o malamba a akwetu, mukonda ki twejiya i twanda zwela. Mba ki twejiya i twanda bhanga kwa yó wa bhindamena o kiximbakatesu. Mu kifika, sayi kafunga a mwixana Xavitu wa lembalala o nguzu ya bhange akwâ phala ku mu ximbakatesa, kyoso kya fundu tat’ê. Mwene wambe: “Kya a bhonzele kuxikama ku mbandu yami ni kuzwela n’eme. Ene kejidile se eji zwela ihi. Né kiki, nga wabhela kyavulu o nguzu ya bhange phala ku ngi ximbakatesa ni ku ngi konda o malamba.” Kyene we kya bhiti ni phange Tajone, wa dibhana ni divuwa dya kitungutu kya ixi. Mwene wambe: “Mu kidi nga jimbi o jinjimbu joso ja ngi tumikisa o athu mu kizuwa kya kayela o kitungutu. Maji ngi lembala kwila, ene a ngi suwu, a sotele kwijiya se ngexile mwene kyambote.” Etu we tu tena kuditunda kyambote mu kuximbakatesa akwetu, se tu londekesa kwila twa a suwu.

19. Mukonda dyahi eye wanda bhanga yoso phala ku “konda malamba” a akwenu?

¹⁹ Kuma twa zukama ku disukilu dya mundu yú wabolo, o kuyibha ni ibhidi yanda dibandekesa dingi. (2 Tim. 3:13) Twanda suluka jinga ni kubhindamena o kiximbakatesu mukonda twa akwa ituxi, twene mu tondala. Poxolo Phawulu wa tenene kukolokota ni ufiyele katé ku ufwilu wê, bhu mbandu, mukonda dya kiximbakatesu kya tambula ku Jikidistá ni akwâ. Tu bhange yoso phala tu kale tu athu a fiyele kala kyexile Adistaku, tu kale tu athu a ku dyelela kala Tikiku, tu kale polondo phala kusidivila akwetu kala Máluku. Mu kubhanga kiki, twanda tena kukwatekesa o jiphange jetu, ene anda suluka ni kusidivila Jihova ni ufiyele woso.—1 Tes. 3:2, 3.