1-3. (a) Kyebhi ki twa tokala kudivwa ya lungu ni kidi kya Bibidya? Bhana phangu. (Tala o foto ya dyanga.) (b) Ihi i twa-nda dilonga mu mbandu yiyi?

LELU avulu ene mu vutula o ima ya sumbu mu maloja. Katé mwene o athu a sumba o ima bhu kaxi ka internete, ene mu vutula o ima ya sumbu. Nange ene ka wabhela o kima kya sumbu kala kya fikile, mba kya zanganya. Mu kiki, ene a sola kima kyengi mba a bhinga phala ku a vutwila o kitadi kyâ.

² Etu ki tu sumbisa mba tu vutula o kidi kya Bibidya ki twa sumbu. Kyoso ki tu “sumba” o kidi, ki tu mesena ku ki “sumbisa,” kiki kilombolola kwila, kyoso ki tu dilonga o kidi, ki tu mesena kukyeha. (Tanga Jisabhu 23:23; 1 Timote 2:4) Kala ki twa mono mu milongi ya tundu-mu, twa bhiti thembu yavulu ni kudilonga o kidi. Nange twa xisa we mawufunu eji tu bhana kitadi kyavulu. Nange twa lungulula o ukexilu wa kutalatala o athu, twa lungulula ibanzelu ni ixinganeku yetu, mba tweha o ijila ni ibhangelu ya yibhila Jihova. Maji twa dyelela kwila, kana-ku kima ki twa xisa, kyala dingi ni valolo kala  o mabesá u twa tambula mu kudilonga o kidi.

³ Jezú wa te kifika kya lungu ni ngenji u sota jiphélula jambote. Kyoso kya sange phélula imoxi ya kexile ni valolo ya dikota, mwene wa sumbisa yoso ya kexile na-yu ni lusolo, phala ku i sumba. O phélula yoyó, i lombolola o kidi kya Utuminu wa Nzambi. Mu kuta o kifika kiki, Jezú wa londekesa o valolo ya dikota ya kidi, phala yó a ki sota. (Matesu 13:45, 46) Kyoso ki twa dilongo o kidi kya Utuminu wa Nzambi ni milongi ya mukwá ya Bibidya mu veji ya dyanga, twa kexile we polondo phala kuxisa kima kyoso-kyoso. Se tu suluka ni kubhana valolo mu kidi, ki twa-nda kyeha. Maji sayi yá bhu kaxi ka mundu wa Nzambi, kene mu bhana dingi valolo mu kidi, sayi bhabha, a ki xisa mwene. Ki kyene ki twa mesena kubhanga! Twa bhingi kukayela o itendelesu ya Bibidya, phala “kwenda izuwa yoso mu kidi.” (Tanga 3 Nzwá 2-4.) Kiki kilombolola kwila twa te o kidi kupholo, tu ki londekesa mu wendelu wetu. Maji mukonda dyahi ni kyebhi o muthu kya tena “kusumbisa,” mba kweha o kidi? Ihi i tu tena kubhanga phala ki tu sumbise o kidi? Ni kyebhi ki tu tena kubandekesa o vondadi yetu ya “kwenda izuwa yoso mu kidi”?

4. Ihi ya fidisa amoxi kwendela mu kidi mu izuwa ya Jezú?

⁴ Sayi athu a xikina o kidi mu izuwa ya Jezú, ka suluka ni kwendela-mu. Mu kifika, kyoso Jezú kya bhange madiwanu ni kudikila mundu wa vulu, o mundu yú wa mu kayela katé ku sambwa dya Ngalileya. Maji kupholo Jezú wa zwela ima ya a luwalesa: “Se mu kamba kúdya xitu ya Mon’a Muthu, se mu kamba kùnwa manyinga mê, ki mu tena kukala ni mwenyu moxi dyenu.” Mu veji dya kubhinga kwa Jezú phala ku a jimbulwila o maka, ene ambe: ‘Maka yá a mu longa a bhonzo! Im’iyi nanyi u tena ku i xikina?’ Mukonda dya kiki, “jixibulu jamukwá já vutuka ku dima, kende dingi ni Jezú.”—Nzwá 6:53-66.

5, 6. (a) Mukonda dyahi amoxi ene mu xisa o kidi mu izuwa ya lelu? (b) Kyebhi muthu kya tena kubwazeka o kidi?

⁵ Athu avulu lelu, ene mu xisa we o kidi. Mukonda dyahi? Sayi yá a tondala mukonda ka tendela kyambote velusu ya Bibidya mba milongi yó lungulule, mba phange wa mwijiya kyambote wa zwela mba wa bhange kima. Amukwá a divu kyayibha kyoso kya a bazela bhu kaxi ka Bibidya, mba ka di tendela ni muthu mu kilunga. Amukwá a kayela milongi ya athu a balukila o kidi, ni yó a tanga makutu a lungu n’etu. Yá ene o maka ene mu bhangesa athu avulu kuxisa Jihova ni kilunga. (Jihebelewu 3:12-14) Kyeji kala kima kyambote se a dyelele kwa Jezú kala kya bhangele Phetele! Kyoso o athu ku mundu kya luwala mukonda dya izuwelu ya Jezú, Jezú webhwidisa o jipoxolo jê se a mesenene we ku mu xisa. Phetele wa tambwijila. “Ngana, tuya kwa nanyi? Eye-eye wala ni maka ma mwenyu ki wâbhwa.”—Nzwá 6:67-69.

⁶ Amukwa ene mu bhambuka o njila ya kidi bhofele-bhofele, sé ku ki bhana konda. O muthu u xisa o kidi, bhofele-bhofele, tu tena ku mu sokesa ni ulungu u kunguluka mu ngiji bhofele-bhofele. O Bibidya i tu dimuna ‘phala ki tu di ehelele, kunguluka.’  (Jihebelewu 2:1) O muthu u xisa o kidi, ku dimatekenu wila kala walé kyambote mu nzumbi. Maji mwene weha o ukamba wê ni Jihova kuzoza, kupholo dya kwenda u batuka. Ihi i tu tena kubhanga phala kiki ki bhite n’etu?

7. Ihi ya-nda tu kwatekesa phala ki tu sumbise o kidi?

⁷ Phala kusuluka kwenda mu kidi, twa tokala kuxikina ni kubelesela yoso i zwela Jihova. Twa tokala kumona o kidi kala o kima kya beta o kota ku mwenyu wetu ni kukayela o itendelusu ya Bibidya mu ima yoso i tu bhanga. Sobha Davidi wa kanena kwa Jihova mu musambu: ‛Nga-nda kwenda jinga mu kidi kyé.ʼ (Jisálamu 86:11) Davidi wa mesenene kusuluka ni kwendela mu kidi, kyene we ki twa tokala kubhanga. Se ki tu bhange kiki, tu tena kumateka kuxinganeka mu ima i twa xisa mukonda dya kidi, nange tu tena mwene kumesena kukala ni ima i twa xisa kyá kudima. Maji ki tu tokala kusola o kidi kya Bibidya ki tu xikina, ni kidi ki tu dituna, kana. Twa tokala kwenda mu “kidi kyoso.” (Nzwá 16:13) Mu milongi ya tundu-mu twa dilongo ima itanu i tu tena kuxisa phala kudilonga ni kukumbidila o kidi. Lelu twa-nda mona ihi i tu tena kubhanga phala ki tu vutuke mu ima i twa xixa kudima.—Matesu 6:19.

8. Kyebhi o ukexilu wa kungastala o kithangana u bhangesa o Kidistá kudisondolola mu kidi? Bhana phangu.

⁸ Kithangana. Phala ki tu di sondolole ku kidi, twa tokala kubhanga o ima ni unjimu ni kithangana ki twala na-kyu. Se ki tu dilange, tu tena kuzanga kithangana kyavulu ni itonokenu, internete mba kutala o mutelembe wa izuzumbya. Sumbala ima yiyi ki ya yibha, tu tena kuzanga o kithangana ki tweji dilonga ni kuya mu ukunji. Maka yá a bhiti ni Emma. * (Tala ku lwiji.) Tundé mu undenge wê, wa zolele kuhaba ni kwendesa jikabalu ithangana yavulu. Maji wa mateka kudivwa kyayibha, mukonda wa kexile mu zanga kithangana kyavulu ni kitonokenu kiki. Kyenyiki, mwene wa solo kulungulula o ima ya kexile mu ta kupholo. Emma wa dilongo we ni musoso wa phange Cory Wells, wa wabhele we o ufunu wa kwendesa ni kutonoka ni jikabalu. * (Tala ku lwiji.) Lelu, Emma u bhita dingi kithangana mu sidivisu ya Jihova, wala dingi ni kithangana phala kukala ni mwiji wê, ni makamba a mu sidivila we Jihova. Mwene wa zukama dingi kwa Nzambi, wa sanguluka mu kwijiya kwila, wa mu bhanga o ima ni unjimu ni kithangana kyala na-kyu.

9. Kyebhi o jimbote ji tena ku beta dingi kota ku mwenyu wetu?

⁹ Jimbote. Phala kusuluka kwenda mu kidi, ki tu tena kwehela o jimbote kukituka o kima kya beta o kota ku mwenyu wetu.  Kyoso ki twa dilongo o kidi, twa mono kwila kusidivila Jihova kwa beta kota o jimbote ndenge, twa sangulukile mu kuxisa ima kudima mukonda dya kwijiya o kidi. Maji kupholo dya kwenda, tu tena kumona akwetu kusumba mitelembe ya ubhe, ni ima yamukwa i sumba o kitadi. Tu tena kumateka kudivwa kala, kwa tu kambe kima. Ki tu tena kusanguluka se tu mateka kusota dingi jimbote ni kubhana dikunda mu sidivisu ya Jihova. Kiki, ki tu lembalesa ya bhitile ni Demase. Mwene wa zolele kyavulu ‘o mundu yú,’ katé kya xisa o kikalakalu kya kexile mu bhanga ni poxolo Phawulu. (2 Timote 4:10) Nange Demase wa zolele dingi o jimbote o sidivisu ya Nzambi ndenge. Mba ka mesenene kuxisa ima kudima phala kukalakala ni Phawulu. Ihi i tu longa o musoso yú? Nange m’ukulu twa zolele o jimbote. Se ki tu dilange, o henda yoyó i tena kukula dingi ku muxima wetu, i tena kubhangesa o henda yetu mu kidi kuzoza.

10. Kifunyisu kyebhi ki twa tokala kubhânga na-kyu?

¹⁰ Kudibhana ni athu. Phala kusuluka kwenda mu kidi, ki tu tokala kwehela o athu ka mu sidivila Jihova ku tu funyisa. Kyoso ki twa dilongo o kidi, o ukexilu wetu wa kudibhana ni makamba ni jindandu ki Jimbangi wa lunguluka. Sayi yá a xila o ukexilu wetu wa ubhe wa mwenyu, maji amukwá nange ka tu wabhela dingi. (1 Phetele 4:4) Mu kidi, tu bhanga yoso phala kudibhana kyambote ni jindandu jetu, ni ku a londekesa henda. Maji ki tu xibhaka o itumu ya Jihova phala ku a sangulukisa. Kala ki twene mu dilonga mu divulu dya 1 Kolindo 15:33, o makamba metu a kazola a tokala kukala yó a zolo Jihova.

11. Kyebhi ki tu tena kutolola mba kulenga o ibanzelu ni ibhangelu yayibha?

¹¹ Ixinganeku ni ibhangelu ya bolo. Phala kwenda mu kidi, twa bhingi kuzela bhu pholo ya Jihova. (Isaya 35:8; tanga 1 Phetele 1:14-16.) Kyoso ki twa dilong o kidi, twa lungulula ima yavulu ku mwenyu wetu, phala kukayela o itumu ya Bibidya. Sayi athu a lungulula ima yavulu. Maji twa bhingi hanji kudilanga phala ki tu sumbise o wendelu wetu wa zele ni wendelu wa ufusa. Ihi i tena ku tu kwatekesa kutolola tendasá ya kubhanga kima kya ufusa? Xinganeka mu yoso ya tu bhana Jihova phala kukala ni wendelu wa zele. Mwene wa tu bhana o mwenyu wa Mon’ê umoxyelele wa kazola, Jezú Kidistu! (1 Phetele 1:18, 19) Phala ku tu kwatekesa kukala ni wendele wa zele ku pholo ya Jihova, ithangana yoso twa bhingi kulembalala o valolo ya dikota ya sata ya Jezú.

12, 13. (a) Mukonda dyahi twa tokala kumona o izuwa ya kunyoha kala kya i mona Jihova? (b) Ihi i twa-nda dilonga?

¹² Ijila ni ibhangelu ya yibhila Nzambi. Jindandu, jikoleka ja salu mba ja xikola, nange a tu funyisa phala kuya mu jifesa jâ. Ihi i tena ku tu kwatekesa kudituna o kijijidiku kya kuya mu jifesa ja ijila mba izuwa ya kunyoha, ya zembe Jihova? Twa tokala kutetuluka ni kwijiya se mukonda dyahi Jihova wa zembe o izuwa yiyi. Tu tena kutokwesa mu madivulu m’etu phala kwijiya kyebhi kya mateka kulembalala o izuwa yiyi ya kunyoha. Kyoso ki tu xinganeka mu ima iala mu Mikanda Ikôla i tu fidisa kulembalala izuwa yiyi ya kunyoha, ki twandaya mu jifesa jiji. Twa-nda mona kwila, twa mu kwendela mu njila ya “wabhela kyambote  Nzambi.” (Efezo 5:10) Se tu dyelela kwa Jihova ni mu Maka mê, ki twa-nda kala ni wôma wa ixinganeku ya athu.—Jisabhu 29:25.

¹³ Twala ni kidyelelu kya kusuluka ni kwenda mu kidi, ndu ku hádya. Ihi i tena ku tu kwatekesa kubandekesa o vondadi yetu ya kusuluka kwenda mu kidi? Kwene ima itatu i tu tena kubhanga.

14. (a) Kyebhi o kusuluka mu kudilonga o Bibidya ku tu kwatekesa phala ki tu xise o kidi? (b) Mukonda dyahi twa bhindamena o unjimu, kibazelu ni kwijya?

¹⁴ Kya dyanga, suluka ni kudilonga o Bibidya ni kuxinganeka kyavulu mu milongi i wa mu dilonga. Bhanga yoso phala kudilonga ithangana yoso. Se u dilonga kyavulu, wa-nda zola we kyavulu o kidi, ki wa-nda mesena ku ki xisa. O divulu dya Jisabhu 23:23, di twambela, ku “sumba o kidi,” di twambela we: Sumba o ‘unjimu, di kondese e’mwene kyambote, hé u ta-ku ni masunga.’ Kwijiya ngó o kidi kya Bibidya, ki kusoko. Twa bhingi ku ki kumbidila ku mwenyu wetu. Kyoso ki tu tukulula kima, tu ki sokesa ni ima i twa mu dilonga, ni ima i twejiya kyá. O unjimu u tu kwatekesa kukumbidila o milongi i twejiya kyá. Sayi ithangana o kidi ki tu bazela mu ku tu londekesa o kima ki twa bhingi kulungulula ku mwenyu. Twa bhingi kuxikina o kibazelu ni lusolo. O Bibidya yamba kwila, o kibazelu kya beta kota o phalata ndenge.—Jisabhu 8:10.

15. Mukwa ni phonda, o kidi ki tu langa kyebhi?

¹⁵ Kayadi, kukala polondo phala kukumbidila o kidi ku mwenyu wé kizuwa ni kizuwa. O Bibidya i sokesa o kidi ni phonda ya disoladi. (Efezo 6:14) M’ukulu, o phonda ya kexile mu kwatekesa ni kulanga o disoladi mu ita, se a i kutile kyambote. Se ka i kutile kyambote, mba ya zozele, ki yeji mu kwatekesa. Kyebhi o kidi ki tu langa kala o phonda? Se tu dilonga o kidi kya Bibidya ithangana yoso, kya-nda tu langa phala ki tu kale ni ixinganeku ya yibha, kya-nda tu kwatekesa we kusola kyambote. Kyoso ki tu kala ni maka a dikota mba a tu jijidika kubhanga kima kya yibha, o kidi kya Bibidya, kya-nda bandekesa o vondadi yetu ya kubhanga o kima kya tokala. O disoladi ya mu ita sé kuzwata o phonda yê. Kyene kimoxi we n’etu, ki tu mesena kuxisa o kidi. Twa tokala kwijiya ni kidi kyoso kwila, twa mu kumbidila o kidi kya Bibidya mu mawukexilu oso a mwenyu wetu. O disoladi wa tokalele we kwambata o xibhata yê mu phonda. Tu mone kyebhi ki tu tena kubhanga we kiki.

16. Kyebhi o kulonga o kidi ku tu kwatekesa kusuluka kwenda mu kidi?

¹⁶ Katatu, longa o kidi kya Bibidiya ku akwenu katé bhoso bhu wa tena. O Bibidya a i sokesa ni xibhata. Kala o disoladi  dyambote u di kwatenena ni nguzu mu xibhata yê, etu twa bhingi ku di kwatenena mu Mak’â Nzambi ni nguzu yoso. (Efezo 6:17) Etwenyoso tu tena kukala tu alongexi ambote, tu ‘akwa kulonga kyambote o maka ma kidi.’ (2 Timote 2:15) Kyoso ki tu longa o Bibiya ku akwetu, twijiya dingi o kidi, tu ki zola we dingi. Tu kala dingi ni vondadi ya kusuluka kwenda mu kidi.

17. Mukonda dyahi o kidi kyala ni valolo ya dikota phala eye?

¹⁷ O kidi, ujitu wa katunda wa Jihova. Ki tu kwatekesa kukala ni ukamba wambote ni Tata yetu ya dyulu. Kyene o kima kya beta kota ki twala na-kyu. Jihova wene mu tu longa kyá kyavulu, maji didi o dimatekenu ngó! Mwene wa kanena kusuluka ni ku tu longa katé ku hádya. Mu kiki, sota o kidi kala ki weji sota phélula yala ni valolo ya dikota. Suluka ni “kusumba o kidi, kana ku ki sumbisa.” Kala Davidi wa-nda kumbidila o kikanenu kyé kwa Jihova kya ‘kwenda Jinga mu kidi kyê.’—Jisálamu 86:11.