1, 2. Һьнәка чь готьн дәрһәԛа Шәʹдед Йаһоԝа?

ГӘЛӘК мәрьв дьбежьн, кӧ хәйсәт-һʹӧнӧред Шәʹдед Йаһоԝа гәләк баш ьн. Мәсәлә, автор Антон Гилл пʹайе Шәʹдед Йаһоԝа да, йед кӧ ԝәʹде Натсиста һатьнә зерʹандьне. Әԝи ньвиси: «Натсиста дьжмьнатийа мәзьн Шәʹдед Йаһоԝарʹа дькʹьшандьн. . . . Сала 1939-да 6 000 Шәʹдед Йаһоԝа [гьртигәһеда] бун». Әви автори гот ԝәки рʹаст ә Шәʹдед Йаһоԝа гәләк дьһатьнә зерʹандьне, ле әԝана әʹйан бун бь ԝе йәке кӧ хԝәгьрти, бь итʹбар, ԝәʹде стресе рʹьһʹәт, у тʹьфаԛ бун, һьн жи Хԝәдайе хԝәрʹа амьн бун.

² Ԝан пашԝәхтийада Африкайа Башуреда мәрьва нав Шәʹдед Йаһоԝада тьштәки мәхсус тʹәхмин кьрьн. Ԝәʹдәке, ԝи ԝәлатида изьн тʹӧнә бу кӧ щурʹә-щурʹә раса тʹәвайи тʹоп бьн у ләма Шәʹдед Йаһоԝа жи нькарьбун тʹәвайи тʹоп бьн. Ле 18 Кануна Пешьн, сала 2011-да, 78 000 зедәтьр Шәʹдед Йаһоԝа жь щурʹә-щурʹә раса тʹоп бун стадионеда ль шәһәре Йоһанесбурге. Әԝана жь Африкайа Башуре у жь ԝәлатед незики ве бун. Менещерәки ве стадионе гот: «Мьн ве стадионеда тʹӧ щар әʹлаләтәкә бь рʹабун-рʹуньштьна ӧса баш нәдитийә. Гьшка гәләк тʹәмьз у маԛули хԝәкьрьнә. У ԝә әв стадион гәләк рʹьнд дайә һәв. Ле лапә һʹәԝас әԝ ә, кӧ һун жь гәләк щурʹә мьләта нә».

3. Чьрʹа бьратийа мә мәхсус ә?

 ³ Әв гьлийед нә Шәʹдед Йаһоԝа дьдьнә кʹьфше, кӧ бьратийа мәйә һʹәмдьнйайе рʹасти жи мәхсус ә (1 Пәт. 5:9). Ле гәло чьрʹа әм гәләк щӧдә дьбьн жь тʹәшкиләтед дьн? Әм бь аликʹарийа Хәбәра Хԝәде у рʹӧһʹе ԝийи Пироз зәʹф сәр хԝә дьхәбьтьн, ԝәки «мәрьве кәвьн» ль сәр хԝә бехьн у дәԝсе «мәрьве ну» ль хԝә кьн, кʹижан кӧ Хԝәде хԝәш те (Колс. 3:9, 10).

4. Әме чь шеԝьр кьн ве готареда?

⁴ Мәрьве кәвьн ль сәр хԝә бехьн тьштәки дьн ә, ле ида хԝә нәкьн тьштәки дьн ә. Ве готареда әме шеԝьр кьн, кӧ ча әм дькарьн мәрьве кәвьн сәр хԝә бехьн, чьрʹа әԝ йәк гәләк фәрз ә, у чьрʹа әм дькарьн бенә гӧһастьне ԝи чахи жи, һәрге хәйсәт-һʹӧнӧред хьраб нав мәда кʹур рʹуньштьнә. Әме ӧса жи шеԝьр кьн, кӧ чаԝа хушк-бьред мә йед кӧ гәләк сала нава рʹастийеда ньн, карьбунә бь тʹәмами тʹәрка мәрьве кәвьн бькьн. Ле чьрʹа лазьм ә әԝан тьшта шеԝьр кьн? Чьмки йазьх һьнә хушк-бьред мә йед кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьрьн, сьст бун у вәгәрʹийанә әʹмьре хԝәйә бәре. Ләма жи мәрʹа лазьм ә әԝ гьлийед жь Кʹьтеба Пироз дьле хԝәда хԝәй кьн у бир нәкьн: «Кʹи дьфькьрә кӧ әԝ мьԛәрʹм сәкьни йә, бьра һаш жь хԝә һәбә кӧ нәкʹәвә» (1 Корн. 10:12).

5. а) Биньн мәсәле кӧ чьрʹа фәрз ә мәрьве кәвьн ль сәр хԝә бехьн. (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.) б) Ль гора Колоси 3:5-9, кʹижан кьред хьраб йед мәрьве кәвьн ьн?

⁵ Һуне чь бькьн һәрге кʹьнще ԝә ԛьреж буйә, йан һәла һе жи бина мьрʹдар те? Һуне дәрберʹа әԝи кʹьнщи бехьн, ӧса нинә? Бь ԝи щурʹәйи, чахе әм дьвиньн кӧ кьред мә йан хәйсәт-һʹӧнӧред мә Хԝәде хԝәш найен, әм гәрәке дәрберʹа дәстпекьн хԝә бьгӧһезьн, демәк бь симболик ԝан тьшта жь хԝә бехьн. Дәрһәԛа ԝе йәке Паԝлос ширәтәкә ӧса да Мәсиһийа: «Ван һʹәмуйа жь хԝә дур хьн». Ԝәрә әм шеԝьр кьн дӧ кьред хьраб, дәрһәԛа кʹижана Паԝлос гот, әԝ һәнә бенамуси у һʹәрами. (Бьхунә Колоси 3:5-9.)

6, 7. а) Паԝлос ча да кʹьфше ԝәки лазьм ә зәʹф сәр хԝә бьхәбьтьн сәва мәрьве кәвьн ль сәр хԝә бехьн? б) Сакура бәре ча дьжит, у чь али ԝе кьр кӧ әԝе әʹмьре хԝә гӧһаст?

⁶ Бенамуси. Хәбәра орижинал кӧ һатә ԝәлгәрʹандьне ча «бенамуси», те һʹәсабе һәләԛәтийа сексуал ортʹа дӧ мәрьва кӧ бь ԛануни зәԝащеда ниньн у һомосексуәли. Паԝлос Мәсиһийарʹа гот, ԝәки һәр «хԝәстьнед дьле хԝә» һьндава бенамусийе «бькӧжьн». Гьлийе Паԝлос, кӧ гот «бькӧжьн», дьдә кʹьфше ԝәки һеса нинә ве йәке бькьн. Лазьм ә зәʹф сәр хԝә бьхәбьтьн, шәрʹ бькьн, сәва әв хԝәстьнед хьраб кʹокева нав хԝә дәрхьн. Бәле, әв чәтьн ә, ле әм дькарьн ԝи шәрʹида сәркʹәвьн.

⁷ Дина хԝә бьдьнә сәрһатийа Сакурайе * кӧ жь Жапонйайе йә. Чахе әԝ һьнәки мәзьн бу, әԝе хԝә тʹәне у бебәхт тʹәхмин дькьр. У сәва кӧ хԝә тʹәне тʹәхмин нәкә, әԝе 15 салийа хԝәда дәстпекьр тʹәви щурʹә-щурʹә мера бенамусийе бькә. Сакура гьли дькә: «Ахьрийеда, мьн се зарʹ бәр хԝә кьр. Рʹаст бежьм, пешийе чахе мьн дәстпекьр ӧса бьжим, мьн тʹьре әз ида тʹәне ниньм у мьн һʹьз дькьн. Ле мьн дьдит кӧ әз чьԛас зедә бенамусийе дькьм, һаԛас һе зедә бебәхт ьм у тʹәне мә». Сакурайе ӧса дьжит һʹәта бу 23 сали. Ле паше әԝ рʹасти Шәʹдед Йаһоԝа һат, дәстпекьр Кʹьтеба Пироз һин бә у рʹастийе һʹьз кә. Әԝ гәләк дьчәрчьри, чьмки әԝе хԝә нәһәԛ дькьр у  гәләк шәрм дькьр сәва гӧнед хԝә. Ле бь аликʹарийа Йаһоԝа әԝе ԛәԝат станд у тʹәрка бенамусийе да. Ньһа Сакура пешәнг ә у ида хԝә тʹәне тʹәхмин накә. Әԝ дьбежә: «Әз ньһа бь рʹастийе бәхтәԝар ьм, чьмки әз рʹож бь рʹож һʹьзкьрьна Йаһоԝа һьндава хԝә дьвиньм».

8. Кʹижан тьшт дькарьн мә һʹәрам кьн?

⁸ Һʹәрами. Хәбәра орижинал кӧ һатә ԝәлгәрʹандьне ча «һʹәрами», тʹәне бенамуси найе һʹәсабе. Мәсәлә, дькарьн бежьн кӧ щьхарәкʹьшандьн у һʹәнәкед нәщайиз жи дькʹәвьнә нава ве йәке (2 Корн. 7:1; Әфәс. 5:3, 4). Һʹәрами ӧса жи әԝ ә, чахе мәрьв тьштед нәрʹаст дьзива дькә, мәсәлә хԝәндьна кʹьтебед дәрһәԛа бенамусийе, ньһерʹандьна порнографйайе, кʹижан кӧ дьбә бәрбь хәйсәте һʹәрам, демәк мастурбасийайе (Колс. 3:5). *

9. «Тәме хьраб» дькарә чь ахьрийа хьраб бинә?

⁹ Мәрьвед кӧ тʹьме порнографйайе дьньһерʹьн, нав хԝәда «тәме хьраб» пешда тиньн, у паше секс бона ԝан дьбә чаԝа наркотик. Бь леколинкьрьнәке һатә кʹьфше, кӧ мәрьвед ӧсарʹа һе чәтьн ә тʹәрка ве йәке бьдьн, нә кӧ тʹәрка наркотикайе йан алкоголизме. Бәле, ньһерʹандьна порнографйайе ахьрийа хьраб тинә, мәсәлә шәрми, хәбатеда сьст, малбәтеда бебәхт, һәвԛәтандьн, у хԝәкӧштьн. Мерәки, кӧ тʹәрка порнографйайе да у саләк дәрбаз бу, ньвиси: «Мьн бәре ԛәдьре хԝә ньзаньбу, ле ньһа әз ида ԛәдьре хԝә дьгьрьм».

10. Чаԝа Рибеиро тʹәрка порнографйайе да?

¹⁰ Бона гәләк мәрьва ԝәхт лазьм ә сәва бь тʹәмами тʹәрка порнографйайе бьдьн. Ле әв те стандьне, у әв йәк те кʹьфше жь мәсәла Рибеиро кӧ жь Бразилйайе йә. Рибеиро щаһьлтийеда жь мал чу у паше дәстпекьр бьхәбьтә кʹархана кʹахазада, кʹидәре жь әʹдәбйәтед кәвьн кʹахазед тʹәзә чедькьрьн. Ль ԝедәре әԝи дәстпекьр әʹдәбйәтед бь шьклед бенамуси бьньһерʹә, у әв йәк жерʹа бу хәйсәт. Әԝ гьли дькә: «Һеди-һеди, әз ида һини ван тьшта бум. Әв хәйсәт ӧса кʹур нав мьнда рʹуньшт, кӧ мьнрʹа гәләк чәтьн бу һивийе бьм һʹәта әԝ жьнька кӧ әз тʹәв дьмам, жь мал дәре сәва әз порнографйайе бьньһерʹьм». Щарәке сәр хәбате, Рибеиро нава гәләк әʹдәбйәтада кʹьтеба бь наве «Чаԝа Малбәта Хԝә Бәхтәԝар кьн» дит. Әԝи әв кʹьтеб һьлда у хԝәнд. Чь кӧ әԝ жь ве кʹьтебе пеһʹәсийа, ԝи һелан кьр кӧ тʹәви Шәʹдед Йаһоԝа һинбуна Кʹьтеба Пироз дәстпекә. Ле жерʹа гәләк чәтьн бу тʹәрка порнографйайе бьдә. Гәло чь али ԝи кьр кӧ әԝи тʹәрк да? Әԝ дьбежә: «Дӧа, Кʹьтеба Пироз, у чь кӧ әз педьһʹәсийам сәр дьфькьрим, әԝан тьшта али мьн кьрьн кӧ һʹӧнӧред Хԝәде ԛимәт кьм. Ахьрийеда, һʹьзкьрьна мьн һьндава Йаһоԝа, жь хԝәстьна мьн кӧ порнографйайе бьньһерʹьм ԛәԝитьр бу». Бь аликʹарийа ԛәԝата Хәбәра Хԝәде у рʹӧһʹе ԝийи пироз, Рибеиро мәрьве кәвьн ль сәр хԝә ехьст, һатә ньхӧмандьне, у ньһа щьватеда рʹуспи йә.

11. Чь дькарә али мәрьв бькә ԝәки порнографйайе тʹәрк бьдә?

¹¹ Дина хԝә бьдьне ԝәки Рибеиро нә кӧ тʹәне жь хԝәндьна Кʹьтеба Пироз ԛәԝат станд кӧ тʹәрка порнографйайе да, ле һәбун тьштед дьн жи. Жерʹа ԝәʹдә лазьм бу сәва гьлийед жь Хәбәра Хԝәде дьле ԝи бьгьрьн. Бь сайа дӧа у фькьрандьне, һʹьзкьрьна ԝи һьндава Хԝәде ӧса ԛайим бу, кӧ әԝ ида нәдьхԝаст порнографйайе бьньһерʹә. Бәле, мәрьв дькарә тʹәрка порнографйайе бьдә һәрге әԝ  Йаһоԝа ԛайим һʹьз дькә у хьрабийе нәфрʹәт дькә. (Бьхунә Зәбур 97:10.)

12. Чь али Стефан кьр, кӧ әԝ бу йәки мьлук у хәбәрдана хьраб тʹәрьканд?

¹² Һьнә мәрьв зу һерс дькʹәвьн у кʹьфьри-зьфьрийа дькьн. Әԝ йәк сәр бәхтәԝарийа малбәте һʹӧкӧм дькә. Бавәк жь Австралйайе бь наве Стефан дьбежә: «Мьн тʹьме гьлийед хьраб дьгот у һәла һе сәр тьштед бьчʹук жи һерс дькʹәтьм. Әз у жьна хԝә се щара жь һәв дур кʹәтьн у һьндьк мабу әм һәв бьԛәтийана». Паше әԝ жьн у мер дәстпекьрьн тʹәви Шәʹдед Йаһоԝа Кʹьтеба Пироз һин бьн. Ле чахе Стефан дәстпекьр ширәтед жь Кʹьтеба Пироз бинә сери, әве йәке чь кʹар жерʹа ани? Әԝ дьбежә: «Малбәта мә бәхтәԝар буйә. Бь аликʹарийа Йаһоԝа мьн әʹдьлайи у рʹьһʹәти станд. Ле бәре әз йәки хьраб у һерс бум, у тьштед бьчʹук жи кӧ мьн хԝәш нәдьһатьн мьн һерс дьхьстьн». Иро Стефан хьзмәт дькә ча бәрдәстийе щьвате, ле жьна ԝи ида чәнд сал ә пешәнга һәртʹьм ә. Рʹуспийед жь щьвата Стефан дьбежьн: «Стефан бьраки хәбатһʹьз у мьлук ә». Ԝана ӧса жи гот кӧ ԛә нәдитьнә ԝәки әԝ һерс кʹәвә. Стефан набежә кӧ әԝ бь ԛәԝата хԝә һатә гӧһастьне. Әԝ дьбежә: «Мьне әԝ кʹәрәмед баш нәсьтандана, һәрге мьн аликʹарийа Йаһоԝа ԛәбул нәкьра у нәһатама гӧһастьне».

13. Чьрʹа һерс хоф ә, у Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа ве йәке чь ширәте дьдә?

¹³ Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ һерсе, хәбәрдана хьраб у ԛарʹә-ԛарʹе жь хԝә дур хьн (Әфәс. 4:31). Гәло чьрʹа? Чьмки әԝ тьшт дькарьн мәрьва бьбьнә бәрбь зорбәтийе. Ве дьнеда һерскʹәтьн у зорбәти нормал ә, ле әԝ йәк Әʹфьрандаре мә беһӧрмәт дькә. Гәләк хушк-бьред мә ԝан тьштада хԝә гӧһастьнә, у мәрьве ну ль сәр хԝә кьрьнә. (Бьхунә Зәбур 37:8-11.)

14. Гәло мәрьве һерс дькарә бе гӧһастьне у бьбә йәки мьлук?

¹⁴ Ԝәрә шеԝьр кьн мәсәләкә бьраки бь наве Һанс, йе кӧ щьватәкә Австрйайеда рʹуспи йә. Кординаторе кʹома рʹуспийа йе щьвата Һанс дьбежә: «Әԝ бьраки ӧса шкәсти йә, тʹәви кʹе жи мәрьв ԝе бьхԝазә һәвалтийе бькә». Ле Һанс тʹьме йәки ӧса нибуйә. Щаһьлтийеда әԝи дәстпекьр тʹьме ичʹке вәхԝә, у бу йәки һерс у зӧлм. Щарәке, чахе әԝ вәхԝари бу, жь һерсе һʹьзкьрийа хԝә кӧшт. У бона ве йәке 20 сал гӧнә данә ԝи, кӧ кәледа рʹуне. Ле әԝ кәледа нәһатә гӧһастьне. Ԝәʹдә шунда дийа ԝи готә рʹуспики, ԝәки һәрʹә кәле тʹәсәлийа кӧрʹе ԝе бькә. У Һанс дәстпекьр тʹәви ԝи бьрайи Кʹьтеба Пироз һин бә. Әԝ дьбежә: «Мьнрʹа гәләк чәтьн бу, ԝәки мәрьве кәвьн сәр хԝә бехьм. Рʹезед жь Кʹьтеба Пироз али мьн кьрьн кӧ әз һатьмә гӧһастьне, әԝ Ишайа 55:7 бу, кʹидәреда те готьне: ‹Бьра кәсе хьраб рʹийа хԝә . . . бәрʹдә›, у 1 Корьнтʹи 6:11 бу, кʹидәреда дәрһәԛа мәрьвед кӧ рʹийа хьраб һиштьн, те готьне: ‹Жь ԝә һьнәк ӧса бун›. Нава гәләк салада Йаһоԝа пе рʹӧһʹе хԝәйи пироз бь сәбьр али мьн дькьр, сәва әз мәрьве ну ль хԝә кьм». Һанс 17 сал у нива кәледа рʹуньшт, у чахе дәркʹәт, әԝ ида Мәсиһийе ньхӧманди бу. Әԝ дьбежә: «Әз гәләк жь Йаһоԝа рʹази мә сәва рʹәʹмтийа ԝийә мәзьн у бахшандьна ԝи».

15. Диса чь йә пʹара мәрьве кәвьн, у Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа ве йәке чь дьбежә?

¹⁵ Дәрәԝи жи пʹара мәрьве кәвьн ә. Мәсәлә, гәләк мәрьв дәрәԝа дькьн сәва хәрще дәԝләте нәдьн, йан жи сәва шаши йан гӧне ԝан әшкәрә нәбә у  щәзайе нәстиньн. Ле Йаһоԝа Хԝәде рʹастийе һʹьз дькә (Зәб. 31:5). Ләма әԝ дәʹԝа дькә, ԝәки һәр хьзмәткʹаре ԝи «һәвале хԝәрʹа рʹаст хәбәр дә» у «дәрәԝа» нәкә (Әфәс. 4:25; Колс. 3:9). Бәле, һәрге жи әм шәрм дькьн йан жи мәрʹа чәтьн ә, йәкә әм гәрәке тʹьме рʹастийе бежьн (Мәтʹлк. 6:16-19).

16. Чь ԝе али мә бькә кӧ мәрьве кәвьн ль сәр хԝә бехьн?

¹⁶ Бь ԛәԝата хԝә әм нькарьн бенә гӧһастьне, демәк мәрьве кәвьн ль сәр хԝә бехьн. Сакура, Рибеиро, Стефан, у Һанс, гәләк сәр хԝә дьхәбьтин сәва хәйсәт у кьред хьраб бьһельн. У әԝана ԝи шәрʹида сәр кʹәтьн, чьмки ԝана һʹьш у дьле хԝә вәкьрьн сәва Хәбәра Хԝәде у рʹӧһʹе ԝийи пироз ԝана бьгӧһезьн (Луԛа 11:13; Ибрн. 4:12). Сәва әм әве ԛәԝате бьстиньн, гәрәке һәр рʹож Кʹьтеба Пироз бьхуньн, сәр бьфькьрьн, у һәр гав дӧа бькьн, сәва Хԝәде биланийе у ԛәԝате бьдә мә, ԝәки әм ширәтед Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате (Йешу 1:8; Зәб. 119:97; 1 Тʹеслн. 5:17). Хенщи ве йәке, чахе әм бона щьвате хԝә һазьр дькьн у тенә щьвате, һьнге жи әм кʹаре дьстиньн жь Хәбәра Хԝәде у рʹӧһʹе ԝийи пироз (Ибрн. 10:24, 25). Һьн жи, ԝе баш бә у керһати бә һәрге әм һәр һащәтед жь тʹәшкиләта Хԝәде кӧ әм дьстиньн, бьдьнә хәбате (Луԛа 12:42).

17. Готара дьнда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

¹⁷ Мә шеԝьр кьр чәнд кьред хьраб кӧ Мәсиһи гәрәке ль сәр хԝә бехә у бавежә. Ле гәло әԝ йәк бәс ә сәва Хԝәде мә ԛәбул кә? На. Әм гәрәке ӧса жи мәрьве ну ль сәр хԝә кьн. Готара дьнда, әме чәнд тьшта шеԝьр кьн, кӧ чаԝа әм дькарьн мәрьве ну ль хԝә кьн у тʹьме ӧса бьжин.