1-2. Чь һевийа мә һәйә?

ҺЕВИ тьштәки пʹьрʹ фәрз ә. Һьнә мәрьв һевидар ьн кӧ зәԝаща ԝан баш бә, кӧ зарʹед ԝан ԝе сәркʹәти бьн, йан жи кӧ әԝана ԝе жь нәхԝәшикә гьран бьфьльтьн. Дьбә кӧ әм жи һʹьзрәта ве йәке нә. Ле бәле, һевийа мә йа һәри мәзьн әв ә кӧ әм һʹәта-һʹәтайе бьжин у кӧ һʹьзкьрийед мә жь мьрьне рʹабьн.

² Паԝлосе шанди ӧса гот: «Әз Хԝәдеда жи гӧман ьм . . . кӧ һʹәму һәԛ у нәһәԛе жь мьрьне рʹабьн» (Кʹар. Шанд. 24:15). Ле тʹәне Паԝлос нибу кӧ бәʹса рʹабуна мьрийа дькьр, Ибо жи бәʹса рʹабуна мьрийа кьрьбу. Әԝ баԝәр бу кӧ Хԝәде ԝе ԝи бинә бира хԝә у жь мьрьне рʹакә (Иб. 14:7-10, 12-15).

3. Әм чаԝа дькарьн жь сәре 15 йа 1 Корьнтʹи кʹаре бьстиньн?

³ Рʹабуна мьрийа пʹарәкә «һʹиме» баԝәрийа мә йә (Ибрн. 6:1, 2). Ль сәре 15 йа 1 Корьнтʹи, Паԝлос дәрһәԛа рʹабуна мьрийа ньвиси. Шагьртед ль ԛьрʹна йәке бешьк жь готьнед ԝи һелан дьстанд. Әв сәри дькарә ԛәԝате бьдә мә у һевийа мә һе ԛәԝи бькә.

4. Һʹиме баԝәрийа мә кӧ һʹьзкьрийед мә ԝе жь мьрьне рʹабьн, чь йә?

⁴ Рʹабуна Иса Мәсиһ баԝәрийа мә һе ԛәԝи дькә кӧ һʹьзкьрийед мә ԝе жь мьрьне рʹабьн. Рʹабуна Иса пʹара мьзгине бу, йа кӧ Паԝлос Кʹорьнтʹийарʹа әʹлам дькьр (1 Корн. 15:1, 2). Паԝлос гот кӧ һәгәр кәсәк рʹабуна Иса Мәсиһ баԝәр накә, баԝәрийа ԝи пʹучʹ ә (1 Корн. 15:17). Бәле, әв йәк кӧ Иса Мәсиһ жь мьрьне рʹабу һевийе дьдә мә кӧ кәсед дьн жи ԝе жь мьрьне рʹабьн.

5-6. Готьнед 1 Корьнтʹи 15:3, 4 бона мә чьма фәрз ьн?

⁵ Дь нәʹма хԝәда, Паԝлос бәʹса се тьштед фәрз кьр: (1) «Мәсиһ бона гӧнед мә мьр». (2) Әԝ «һатә дәфьнкьрьне». (3) Әԝ «рʹожа сьсийа . . . жь мьрьне рʹабу ль  гора ньвисара» (1 Корьнтʹи 15:3, 4 бьхунә).

⁶ Мьрьн, дәфьнкьрьн у рʹабуна Иса Мәсиһ бона мә чьма фәрз ьн? Ишайа пʹехәмбәр жь бәреда готьбу кӧ Мәсиһ ԝе бе кӧштьн у тʹәви хьраба бе дәфьн кьрьн. Ӧса жи, Ишайа готьбу кӧ Мәсиһ ԝе гӧнед гәләк мәрьва һьлдә сәр хԝә. Гава Иса Мәсиһ әʹмьре хԝә ԝәк кʹьрʹин да, әԝи әв пʹехәмбәрти ани сери (Иша. 53:8, 9, 12; Мәт. 20:28; Рʹом. 5:8). Ләма, мьрьн, дәфьнкьрьн у рʹабуна Иса Мәсиһ һевийе дьдьн мә кӧ әме жь гӧнә у мьрьне аза бьбьн у һʹьзкьрийед хԝә йед кӧ мьрьнә, диса бьвиньн.

7-8. Әм чьма дькарьн баԝәр бьн кӧ Иса Мәсиһ жь мьрьне рʹабу?

⁷ Һевийа рʹабуна мьрийа бь рʹабуна Иса Мәсиһва гьредайи йә, ләма жи гәрәке әм бәри пешьн баԝәр бьн кӧ Иса Мәсиһ бь рʹасти жи жь мьрьне рʹабу. Гәло әм жь кʹӧ заньн кӧ Иса Мәсиһ бь рʹасти жь алийе Хԝәдева жь мьрьне һат рʹакьрьн?

⁸ Гәләк кәса бь чʹәʹве хԝә дит кӧ Иса Мәсиһ жь мьрьне һатьбу рʹакьрьн (1 Корн. 15:5-7). Шәʹде пешьн, йе кӧ Паԝлос бәʹса ԝи кьр, Пәтрусе шанди бу, йе кӧ ԝәк Кифас жи дьһат нав кьрьн. Чәнд шагьртед дьн жи избат кьрьн кӧ Иса паши рʹабуна хԝә Пәтрусрʹа хӧйа бу (Луԛа 24:33, 34). Ӧса жи, Иса Мәсиһ 12 шандийед хԝәрʹа жи хӧйа бу. Паше, Иса Мәсиһ «щарәкерʹа пенсьд хушк-бьрайи зедәтьрва хӧйа бу». Дьбә кӧ Мәтта 28:16-20 бәʹса ве ԛәԝьмандьне дькә. Хенщи ве йәке, Иса «паше Аԛубва хӧйа бу». Дьԛәԝьмә әв Аԛуб, бьре Иса бу, йе кӧ дь сәрида Иса ԝәк Мәсиһ ԛәбул нәдькьр (Йуһʹн. 7:5). Паши кӧ Иса Мәсиһ Аԛубрʹа хӧйа бу, әԝи баԝәрийа хԝә бь Иса ани. Дь сала 55 йа Д.М., гава Паԝлос әв нәʹмә ньвиси, гәләк шәʹдед рʹабуна Иса Мәсиһ һе сах бун. Ләма, кәсед кӧ бь рʹабуна Иса Мәсиһ баԝәр нәдькьрьн дькарьбун рʹастә-рʹаст жь ван шәʹда әʹламәтийе бьстиньн.

9. Кʹаред Шандийа 9:3-5 чаԝа избат дькә кӧ Иса Мәсиһ бь рʹасти жь мьрьне рʹабу?

⁹ Паше, Иса Мәсиһ Паԝлосрʹа жи хӧйа бу (1 Корн. 15:8). Гава әԝ дьчу бажаре Шаме, әԝи дәнге Иса Мәсиһ бьһист у әԝ хәйаледа дит (Кʹаред Шандийа 9:3-5 бьхунә). Сәрһатийа Паԝлос жи избат дькә кӧ рʹабуна Иса Мәсиһ чʹирок нинә (Кʹар. Шанд. 26:12-15).

10. Баԝәрийа Паԝлос кӧ Иса Мәсиһ жь мьрьне рʹабу, чаԝа али ԝи дькьр?

¹⁰ Пешийа кӧ Паԝлос баԝәрийа хԝә бь Иса Мәсиһ ани, әԝи зӧльм ль шагьртед Иса кьрьбу. Ле бәле, гава әԝи баԝәр кьр кӧ Иса Мәсиһ жь мьрьне рʹабу, ԝи пʹьрʹ хирәт кьр кӧ кәсед дьн жи бьдә баԝәр кьрьн. Жь бо ве йәке кӧ әԝи мьзгина дәрһәԛа мьрьн у рʹабуна Иса Мәсиһ бәла дькьр, әԝ рʹасти гәләк тәнгасийа дьһат. Паԝлос гәләк щара һат ледане, ԝи давитьнә кәле, у се щара гәмийед кӧ әԝ теда бу, ноԛ бун (1 Корн. 15:9-11; 2 Корн. 11:23-27). Паԝлос бь рʹабуна Иса Мәсиһ һаԛас баԝәр дькьр кӧ әԝ һазьр бу ԝәки бона баԝәрийа хԝә бьмьрә. Гәло готьнед ван шәʹда тә надьнә баԝәркьрьне, кӧ Иса бь рʹасти жь мьрьне рʹабу? Гәло әв йәк баԝәрийа тә дьһа ԛәԝи накә кӧ рʹожәке мьри ԝе рʹабьн?

11. Һьнә кәсед ль бажаре Корьнтʹе бәлки чьма рʹабуна мьрийа баԝәр нәдькьрьн?

¹¹ Ль бажаре Корьнтʹе, һьнә хушк у бьра дәрһәԛа рʹабуна мьрийа хԝәйе ньһерʹандьнед шаш бун. Һәла һе жи, һьнәка дьгот кӧ «рʹабуна мьрийа тʹӧнә». Гәло чьма? (1 Корн. 15:12). Ль бажаре Атʹинайе жи, һьнә философа ԛәрфед хԝә бь рʹабуна Иса Мәсиһ дькьрьн. Ньһерʹандьнед ван философа бәлки ль сәр һьнә шагьртед ль Корьнтʹе һʹӧкӧм дькьр (Кʹар. Шанд. 17:18, 31, 32). Һьнә кәс дьԛәԝьмә дьфькьрин кӧ рʹабуна мьрийа тʹәне тьштәки симболик ә. Әԝ бәлки дьфькьрин кӧ кәсед гӧнәкʹар «мьри» нә, ле гава әԝ дьбьн шагьртед Иса Мәсиһ, әԝ «сах» дьбьн. Сәбәбед ньһерʹандьнед ԝан һәр чь бун жи, әв йәк кӧ ԝана бь рʹабуна мьрийа баԝәр нәдькьр те һʹәсабе кӧ баԝәрийа ԝан пʹучʹ бу. Һәгәр Иса Мәсиһ жь мьрьне рʹанәбуйа, әв йәк ԝе бьһата һʹәсабе кӧ ԛӧрбан нәһатийә дайин у һәр кәс һе дь нав гӧнада йә. Ләма, кәсед кӧ бь рʹабуна мьрийа баԝәр нәдькьр, беһеви бун (1 Корн. 15:13-19; Ибрн. 9:12, 14).

12. Ль гора 1 Пәтрус 3:18, 22, рʹабуна Иса Мәсиһ чаԝа жь рʹабуна кәсед дьн щӧдә бу?

¹² Паԝлос заньбу кӧ «Мәсиһ жь мьрьне рʹабуйә». Рʹабуна Иса Мәсиһ жь рʹабуна кәсед дьн четьр бу, йед кӧ бь зәманрʹа диса мьрьн. Паԝлос гот кӧ Иса Мәсиһ «бәре дәрәмәта пешьн жь нава мьрийа рʹабуйи» бу. Гәло Иса Мәсиһ чаԝа «бәре дәрәмәта пешьн» бу? Әԝ һьлбәт нә мәрьве пешьн бу, йе кӧ жь мьрьне һат рʹакьрьн, ле әԝ мәрьве пешьн бу, йе кӧ ԝәк рʹӧһʹ һат рʹакьрьн у чу әʹзмана (1 Корн. 15:20; Кʹар. Шанд. 26:23; 1 Пәтрус 3:18, 22 бьхунә).

13. Ль гора готьнед Паԝлосе шанди, рʹийа рʹабуна мьрийа чаԝа вәбуйә?

¹³ Бь милйона инсан чаԝа дькарьн бь сайа мьрьна мәрьвәки жийане бьстиньн? Паԝлосе шанди зәлал кьр кӧ әв йәк чаԝа дьбә. Әԝи кьрьнед Адәм бь кьрьнед Иса Мәсиһ һьмбәри һәв кьр. Паԝлос дәрһәԛа Адәм ньвиси кӧ «мьрьн рʹуйе мәрьвәкида бу». Гава Адәм гӧнә кьр, ԝи бәла ани сәр хԝә у  сәр зарʹед хԝә. Әм жи ахьрийа хьраб йа нәгӧһдарийа ԝи дькʹьшиньн. Ле бәле, бь сайа ве йәке кӧ Хԝәде Кӧрʹе хԝә жь мьрьне рʹакьр, әм дькарьн жь ви һʹали бьфьльтьн. «Бь мәрьвәки жи ԝе рʹабуна мьрийа бьбә», демәк бь Иса Мәсиһ. Паԝлос ӧса гот: «Чаԝа һʹәмуйед жь Адәм буйи дьмьрьн, ӧса жи һʹәмуйед жь Мәсиһ буйи ԝе сах бьн» (1 Корн. 15:21, 22).

14. Гәло Адәм ԝе жь мьрьне бе рʹакьрьн?

¹⁴ Гава Паԝлос гот кӧ «һʹәмуйед жь Адәм буйи дьмьрьн», әԝи бәʹса кʹе дькьр? Бь ван готьна, Паԝлос бәʹса зарʹед Адәм дькьр, йед кӧ гӧнә у ԛьсурдари жь Адәм миратʹ стандьнә у ләма дьмьрьн (Рʹом. 5:12). Адәм ԝе жь мьрьне нәйе рʹакьрьн. Ԛӧрбана Иса Мәсиһ гӧне Адәм данадә, чьмки Адәм мәрьвәки беԛьсур бу, йе кӧ бь һʹәмде хԝә гӧһ нәда Хԝәде. Ԝәк ‹бьзьнен› кӧ ԝе диԝана мьрьна һәр-һәйи бьстиньн, Адәм жи ԝе тʹӧ щара жь мьрьне рʹанәбә (Мәт. 25:31-33, 46; Ибрн. 5:9).

15. Кʹи дькʹәвнә нава «һʹәмуйед» кӧ «ԝе сах бьн»?

¹⁵ Ӧса жи, Паԝлос гот кӧ «һʹәмуйед жь Мәсиһ буйи ԝе сах бьн» (1 Корн. 15:22). Паԝлос нәʹма хԝә шагьртед бь рʹӧһʹе пироз бьжартирʹа дьньвиси,  йед кӧ ԝе бона жийана һәр-һәйи жь мьрьне бьһатана рʹакьрьн. Паԝлос гот кӧ әԝ «бӧһӧрти-жьбарәбуйийед йәктийа Мәсиһ Исада, йед пирозбунерʹа газикьри» бун. Ӧса жи, әԝи бәʹса һьнә кәса кьр, «әԝед баԝәрийа Мәсиһда жи мьрьнә» (1 Корн. 1:2; 15:18; 2 Корн. 5:17). Нәʹма дьнда, Паԝлос ньвиси кӧ йед кӧ ԝе мина Иса Мәсиһ бьмьрьн ԝе мина ԝи бен рʹакьрьн (Рʹом. 6:3-5). Иса Мәсиһ ԝәк рʹӧһʹ һат рʹакьрьн у чу әʹзмана. Мина ԝи, һʹәму шагьртед йед бь рʹӧһʹ кʹьфшкьри жи ԝәк рʹӧһʹ тен рʹакьрьн у дьчьн әʹзмана.

16. Паԝлос чьма Иса Мәсиһ ԝәк «бәре дәрәмәта пешьн» нав кьр?

¹⁶ Паԝлос ньвиси кӧ Мәсиһ «рʹабуйә, чаԝа бәре дәрәмәта пешьн жь нава мьрийа рʹабуйи». Бәле, кәсед дьн бона жийана ль рʹуйе әʹрде һатьбун рʹакьрьн, ле Иса мәрьве пешьн бу, йе кӧ ԝәк рʹӧһʹ жь мьрьне һат рʹакьрьн у жийана һәр-һәйи станд. Әԝ ԝәк «бәре дәрәмәта пешьн» бу, йе кӧ Исраелийа пʹешкʹеши Хԝәде дькьр. Ӧса жи, Паԝлосе шанди Иса Мәсиһ ԝәк «бәре дәрәмәта пешьн» нав кьр, чьмки кәсед дьн жи ԝе бона жийана ль әʹзмана жь мьрьне бьһатана рʹакьрьн. Демәк, әԝе жи ԝәк Иса Мәсиһ жь мьрьне бьһатана рʹакьрьн.

17. Кәсед кӧ «баԝәрийа Мәсиһда» бун ԝе хәлата әʹзмани кʹәнге бьстандана?

¹⁷ Ԝәхта кӧ Паԝлос нәʹма хԝә Корьнтʹийарʹа дьньвиси, рʹабуна бона жийана ль әʹзмана һе дәстпенәбьбу. Паԝлос гот кӧ әв йәк ԝе паше бьԛәԝьмә: «Һәр кәс дора хԝәда: Пешийе Мәсиһ чаԝа бәре дәрәмәта пешьн, паше йед пʹара Мәсиһ» (1 Корн. 15:23; 1 Тʹеслн. 4:15, 16). Бәле, лазьм бу кӧ шандийед Иса Мәсиһ у бьжартийед дьн һивийа ԝәхта һазьрбуна Мәсиһ бьбуна кӧ хәлата әʹзмани бьстандана у ԝәк Иса Мәсиһ бьһатана рʹакьрьн. Иро, әм дь ве ԝәхта мәхсусда дьжин.

18. (а) Әм чьма баԝәр ьн кӧ паши рʹабуна бона жийана ль әʹзмана, рʹабунәкә дьн жи ԝе һәбә? (б) Чаԝа кӧ 1 Корьнтʹи 15:24-26 нишан дькә, ль әʹзмана чь ԝе бьԛәԝьмә?

¹⁸ Ле һʹале шагьртед амьн, йед кӧ мьрьнә, ле нәһатьнә һьлбьжартьн кӧ бь Мәсиһрʹа ль әʹзмана бьжин, ԝе чаԝа бә? Әԝе жи бен рʹакьрьн! Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ Паԝлос у йед бь рʹӧһʹе  кʹьфшкьри ԝе дь рʹабуна пешьнда бен рʹакьрьн (Әʹйан 20:6). Әв йәк нишан дькә кӧ рʹабунәкә дьн жи һәйә. Ибо жи бәʹса ве йәке кьрьбу (Иб. 14:15). Гава Мәсиһ «кʹока һәр сәрԝертийе, һʹӧкӧмәтийе у ԛәԝате бинә», йед бь рʹӧһʹ кʹьфшкьри ԝе ль әʹзмана бьн. Паше, «дьжмьне хьлазийе кӧ . . . мьрьн хԝәха йә», ԝе кʹокева бе рʹакьрьн. Бәле, мьрьн ԝе ль сәр кәсед кӧ бона жийана ль әʹзмана тен рʹакьрьн, һʹӧкӧм нәкә. Ле һʹале кәсед дьн ԝе чаԝа бә? (1 Корьнтʹи 15:24-26 бьхунә).

19. Һʹале кәсед кӧ бона жийана ль әʹзмана нәһатьнә һьлбьжартьн, ԝе чь бә?

¹⁹ Кәсед кӧ нәһатьнә һьлбьжартьн кӧ ль әʹзмана бьжин һивийа чь нә? Әԝ дькарьн жь ван готьнед Паԝлос һевийе бьстиньн: «Әз . . . гӧман ьм . . . кӧ һʹәму һәԛ у нәһәԛе жь мьрьне рʹабьн» (Кʹар. Шанд. 24:15). Әшкәрә йә кӧ кәсед «нәһәԛ» нькарьн һәрʹьн әʹзмана, ләма готьнед Паԝлос мәрʹа әʹйан дькьн кӧ әԝе ль рʹуйе әʹрде бен рʹакьрьн.

20. Һевийа тә бь рʹабуна мьрийа чаԝа һе ԛәԝи бу?

²⁰ Бәле, шьк тʹӧнә кӧ мьри ԝе рʹабьн! Йед кӧ ԝе бона жийана ль рʹуйе әʹрде бен рʹакьрьн ԝе бькарьбьн һʹәта-һʹәтайе бьжин. Тӧ дькари бь ве созе баԝәр би! Һәгәр тә һʹьзкьрийед хԝә ӧнда кьрьнә, әв һеви дькарә дьле тә рʹьһʹәт бькә. Ԝәхта кӧ Иса Мәсиһ у һәмпʹадшед ԝи «тʹәви ԝи һʹәзар сали пʹадшатийе бькьн», әԝана ԝе жь мьрьне бен рʹакьрьн (Әʹйан. 20:6). Ӧса жи, тӧ дькари баԝәр би кӧ һәгәр тӧ жийана хԝә ӧнда ки пешийа кӧ Һʹӧкӧмдарийа Һʹәзарсали дәстпебә, тӧйе жи жь мьрьне бейи рʹакьрьн. Әв һеви ԝе вала дәрнәкʹәвә (Рʹом. 5:5). Бь сайа ве һевийе, тӧ дькари амьн бьмини у бь шабуне Хԝәдерʹа хьзмәт бьки. Ле бәле, әм дькарьн жь сәре 15 йа 1 Корьнтʹи тьштед дьн жи һин бьбьн. Готара дьнда, әме дина хԝә бьдьн ван тьшта.