Сала 1941-да, әз Париседа (Франса) малбәтәкә нәдәԝләмәндда һатьм буйине. Мьн һинбун гәләк һʹьз дькьр, ләма гава әз 10 сали бум у бь тӧбәркӧлозе нәхԝәш кʹәтьм, әз гәләк хәмгин бум, чьмки изна мьн тʹӧнә бу һәрʹьм мәкʹтәбе. Доктор дьготьн кӧ пʹьшкед мьн сьст ьн, у ләма жи әз гәрәке жь нав-щийе хԝә рʹанәбьм. Чәнд мәһа мьн фәрһәнгәк дьхԝәнд у гӧһ дьда бәрнама Радйойа Сорбоне йа Занингәһа Парисе. Гава докторе мьн гот, ԝәки әз ида ԛәнщ бумә у дькарьм вәгәрʹьм мәкʹтәбе, жь шабуна ньге мьн әʹрд нәдьгьрт. Мьн хԝәрʹа гот: «Хәбата доктора чьԛас хԝәш ә!» Һьнгева, хԝәстьна мьн әв бу, ԝәки мәрьвед нәхԝәш ԛәнщ кьм. Гава баве мьн жь мьн дьпьрси, кӧ чахе әз мәзьн бьм әзе чь бькьм, мьн һәр гав ӧса щаб дьда: «Әз дьхԝазьм бьбьм доктор!» Әв хԝәстьн бу нета жийина мьн.

Малбәта мьн Католик бу, ле диса жи мьн дәрһәԛа Хԝәде гәләк тьшт ньзаньбу. Ӧса жи гәләк пьрсед мьн һәбун, сәр кʹижана щаб тʹӧнә бун. Ле паши ве йәке чахе мьн дәстпекьр занингәһеда һʹәкимтийе һин бьм, әз баԝәр бум кӧ жийин һатийә әʹфьрандьне.

Һʹәта ньһа те бира мьн, кӧ мьн чаԝа щара пешьн шанәйед гӧләки бьн микроскопеда леколин дькьр. Әз әʹщебмайи мам кӧ шанәйед ԝе чаԝа хԝә жь сӧрʹ у гәрме дьпарастьн. Ӧса жи, мьн дина хԝә дьда кӧ ситоплазма (демәк ава һьндӧрʹе шанәйеда) чаԝа кем дьбә гава хԝе ле дькʹәвә, у чаԝа зедә дьбә гава ава паԛьж ле дькʹәвә. Бь сайа реаксийед ӧса, организмед бьчʹук  дькарьн һини һʹале тʹәзә бьн. Система кӧ һәр шанәйеда һәйә, мьн да баԝәр кьрьне, кӧ жийин хԝәха нәһатийә чекьрьне.

Сала дӧда йа занингәһеда, әз дьһа зедә избат бум кӧ Хԝәде бь рʹасти һәйә. Сәр дәрсед анатомийе, мә леколин дькьр кӧ дәсте мәрьва ча дькарә бь аликʹарийа масулкә, бәтан у һәстийа бьльвә. Мәсәлә, мьн дит кӧ бәтанәкә жь масулкед мьл һәстийа дӧда йа тʹьлива гьредайә, у дьбьн дӧ пʹар. Бьн ԝанда, бәтанед тʹьли һеса дьльвьн у һәстийа тʹьли йа пешьн йа дӧдава гьредьдьн. Ӧса жи, чʹил бәтана незики һәстуйед тʹьлийа ԛәԝи дьгьрьн. Һәгәр әв механизм тʹӧнә буйа, мәйе нькарьбуйа дәсте хԝә һеса бьвьра-бьанийа. Мьн зәлал дит кӧ бәдәна мәрьва жь алийе кәсәки гәләк сәрԝахт һатийә әʹфьрандьне.

Гава мьн леколин дькьр кӧ зарʹ чаԝа тенә буйине, әз жь Әʹфьрандаре жийинерʹа һʹәйран-һʹӧжмәкʹар дьмам. Әз пеһʹәсийам ԝәки пешийа кӧ зарʹ те буйине, әԝ бь сайа бәна навька де, оксижәне дьстинә. Ләма алвәолед пʹьшьке бь оксижәне һе тʹьжә набьн. Ле гава ԝәхт незик дьбә, ԝәки зарʹ бе буйине, һьндӧрʹе алвәола бь авәки тенә дадане. Гава зарʹ те буйине у щара пешьн бина хԝә дькʹьшинә, һьнге чәнд тьштед әʹщебмайи дьԛәԝьмьн. Ԛӧләкә дьлке зарʹеда те гьртьне, у хун дьчә пʹьшька. Гава һәԝа дькʹәвә алвәола, ава һьндӧрʹе ԝанда аликʹарийе дьдә кӧ диԝаред алвәола ль һәв нәзәльԛьн. Ԝи чахи зарʹ дәрберʹа ида хԝәха дькарә бина хԝә бькʹьшинә.

Мьн дьхԝәст Әʹфьрандаре ван тьшта һе зедә нас кьм, ләма жи мьн Кʹьтеба Пироз кʹур леколин кьр. Мәсәлә, ԛанунед тʹәмьзайева гьредайи, йед кӧ Хԝәде 3 000 сал зедәтьр пешда дабу мьләте Исраеле, гәләк дина мьн дькʹьшандьн. Хԝәде ԝанрʹа готьбу кӧ әԝана әʹдәбе хԝә халийеда чʹәʹл кьн, тʹьме сәре хԝә бьшон у кәсед кӧ гьран нәхԝәш ьн, бьшиньн карантине (Ԛануна Кʹаһинтийе 13:50; 15:11; Ԛануна Дӧщари 23:13). Зандара анщах ԝәкә сәд пенщи сал пешда фәʹм кьрьн, кӧ нәхԝәши чаԝа бәла дьбьн, ле әв әʹламәти бь һʹәзара сал пешда Кʹьтеба Пирозда һәбу. Ӧса жи, мьн дит кӧ ԛанунед дәрһәԛа тʹәмьзайа щьнси чаԝа сьһʹәт-ԛәԝата мьләт дьпараст (Ԛануна Кʹаһинтийе 12:1-6; 15:16-24). Мьн фәʹм кьр кӧ Әʹфьрандаре әв ԛанун бона кʹара мәрьва дабу, у әԝи кәсед кӧ гӧһ дьда ван ԛануна, кʹәрәм дькьр. Әз баԝәр бум кӧ Кʹьтеба Пироз жь бина бәр Хԝәде һатийә ньвисаре, ле мьн наве Хԝәде ньзаньбу.

Гава әз занингәһа һʹәкимтийеда һин дьбум, әз рʹасти кәчʹькәкә бь наве Лидиа һатьм у дьле мьн кʹәтә ԝе. Сала 1965-да, гава әз һе ниве хԝәндьна хԝәда бум, әз перʹа зәԝьщим. Сала 1971-да, жь 6 зарʹед мә, ида 3 һатьбун буйине. Лидиа бона мьн пьштованәкә мәзьн бу, һьм хәбата мьнда, һьм жи малбәтеда.

Паши кӧ әз 3 сал нәхԝәшханеда хәбьтим, мьн клиника хԝә вәкьр. Ԝәʹдә шунда, әв жьн у мере кӧ мьн дәстпекеда бәʹса ԝан кьрьбу, бона ԛәнщкьрьне һатьнә клиника  мьн. Гава кӧ мьн хԝәст мерькрʹа дәрмана бьньвисьм, жьна ԝи жь мьн һиви кьр: «Доктор, жь кʹәрәма хԝә, бьра һәр тьшт бе хун бә». Әз әʹщебмайи мам у мьн ле пьрси: «Рʹасти? Ле чьрʹа?» Әԝе гот: «Әм Шәʹдед Йаһоԝа нә». Мьн дәрһәԛа Шәʹдед Йаһоԝа у ньһерʹандьна ԝан дәрһәԛа хуне ԛәт нәбьһистьбу. Әԝе Кʹьтеба Пироз дәрхьст у бь сайа ԝе нишани мьн кьр, ԝәки әԝ у мере ԝе чьма хуне бәри хԝә надьн (Кʹаред Шандийа 15:28, 29). Паше, ԝана мьнрʹа гот кӧ Пʹадшатийа Хԝәде ԝе чь бькә. Әԝ ԝе кӧл у дәрд, нәхԝәши у мьрьне кʹӧта кә (Әʹйанти 21:3, 4). Әз ша бум у мьн гот: «Ньһа һун бәʹса чь жи дькьн, мьн жь бьчʹуктайе ве йәке дьхԝәст! Әз бум доктор ԝәки еш у дәрдед мәрьва һьнәки сьвьк кьм». Готьнед ԝан һаԛас хԝәш бун кӧ мә сьһʹәт-нивәк дәрһәԛа ве йәке хәбәр да. Чахе әԝана чун, мьн дӧ тьшт фәʹм кьр: Мьн ида нәдьхԝәст Католик бума у әз пеһʹәсийам ԝәки наве Әʹфьрандаре кӧ мьн дьхԝәст гәләк нас кьра, Йаһоԝа йә!

Әв жьн у мер 3 щара һатьнә клиника мьн у һәр щар, хәбәрдана мә ԝәкә сьһʹәтәк дькʹьшанд. Мьн әԝана тʹәглифи мала хԝә кьрьн, ԝәки әм бькарьбьн дәрһәԛа Кʹьтеба Пироз һе зедә хәбәр дьн. Жьна мьн Лидиа һәр чьԛас дьһатә сәр һинбуне жи, әԝе ԛәбул нәдькьр ԝәки һьнә һинкьрьнед дера Католики нәрʹаст ьн. Ләма мьн сафи кьр, ԝәки кʹәшишәки гази мала хԝә кьм. Мә һʹәта ниве шәве һинкьрьнед дере бь сайа Кʹьтеба Пироз бәрамбәр дькьр. Паши ве хәбәрдане, Лидиайе ԛәбул кьр ԝәки Шәʹдед Йаһоԝа рʹастийе һин дькьн. Чьԛас дьчу мә Йаһоԝа Хԝәде дьһа зедә һʹьз кьр у сала 1974-да, әм һатьнә ньхӧмандьне.

Гава әз пеһʹәсийам кӧ ԛьрара Хԝәде бона мәрьва чь йә, нетед жийина мьн бь тʹәмами һатьнә гӧһастьне. Мьн у Лидиа, мә жийина хԝәда ида һәри зедә дина хԝә дьда хьзмәта Йаһоԝа. Мә хирәт дькьр кӧ зарʹед хԝә ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз мәзьн кьн. Мә зарʹед хԝә һин дькьр кӧ гәрәке әԝана Хԝәде у мәрьва һʹьз бькьн. Бь сайа ве йәке, йәктийа малбәта мә ԛәԝи бу (Мәтта 22:37-39).

Гава әм тиньн бира хԝә кӧ зарʹед мә йәктийа нав мәда чаԝа дьдитьн, әм гәләк щар дькʹәньн. Ԝана заньбу кӧ ԛануна мала мә, әв тʹәмийа Иса бу: «Бьра готьна ԝә бьбә ‹бәле-бәле› йан жи ‹на-на›» (Мәтта  5:37). Мәсәлә, щарәке Лидиа ԛизәкә мәрʹа, йа кӧ ԝе дәме 17 сали бу, изьн нәда кӧ әԝ тʹәви кʹомәкә щаһьла һәрʹә һеса бә. Йәк жь ԝан щаһьла ԛиза мәрʹа гот: «Һәгәр дийа тә изне надә, жь баве хԝә изне бьхԝазә!» У ԛиза мә ӧса щаб да: «Щаб диса жи ԝе әԝ бә. Де у баве мьн һәртʹьм ль сәр фькрәке нә». Бәле, һʹәму зарʹед мә дьдитьн ԝәки әз у Лидиа, әм бь йәкти принсипед Кʹьтеба Пироз тиньн сери. Әм Йаһоԝарʹа шькьрдар ьн, кӧ иро гәләк жь нәфәред мә Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьн.

Рʹастийа жь Хәбәра Хԝәде нета жийина мьн гӧһаст, ләма жи мьн хԝәст занәбуна хԝәйә һʹәкимтийе бона кʹара хьзмәткʹаред Хԝәде бьдьмә хәбате. У мьн бь рʹәзәдьли Бәйтʹәла Париседа у паше Бәйтʹәла тʹәза йа Лувереда ча доктор хьзмәт дькьр. Ида ԝәкә 50 сал ә кӧ әз аликʹарийе дьдьм Бәйтʹәле. Нав ван салада, мьн хԝәрʹа гәләк һәвалед баш Бәйтʹәледа дитьн у һьнә жь ԝан 90 сали зедәтьр ьн. Рʹожәке, гава мьн Бәйтʹәлванәки тʹәзә нас кьр, әз гәләк ша бум гава әз пеһʹәсийам, ԝәки ԝәкә 20 сал пешда, докторе кӧ али буйина ԝи кьрьбу, әз бум.

Бь сала, гава кӧ мьн дьдит кӧ Йаһоԝа чаԝа бь сайа тʹәшкиләта хԝә рʹебәрийе дьдә хьзмәткʹаред хԝә у ԝана дьпарезә, һʹьзкьрьна мьн һьндава ԝи дьһа ԛәԝи бу. Дәстпека салед 1980, Кʹома Рʹебәрийе бәрнамәк чекьр кӧ һәвкʹарийа ортʹа Шәʹдед Йаһоԝа у һʹәкимада дьһа баш бә.

Сала 1988-да, Кʹома Рʹебәрийе идара тʹәзә саз кьр. Наве ве идаре, Идара Информасийа Нәхԝәшхана бу. Сәрида, әв идар рʹебәрийа Комитейед Һәвкʹарийа Нәхԝәшхана дькьр, йа кӧ Америкайеда һатьбу саз кьрьн, ԝәки Шәʹдед Йаһоԝа бькарьбьн хԝәрʹа щурʹед ԛәнщкьрьна баш бьвиньн. Паше, әв идар щурʹә-щурʹә ԝәлатада саз дьбу, у Франсайеда жи Комитейед Һәвкʹарийа Нәхԝәшхана һатьнә сазкьрьне. Әз гәләк ша мә кӧ тʹәшкиләта Йаһоԝа бь дьловани пьштгьрийа хушк у бьред нәхԝәш дькә!

Мьн һʹәкимтийе бь рʹасти жи гәләк һʹьз дькьр. Ле әз ида фәʹм дькьм кӧ һе фәрз ә, ԝәки әз али мәрьва бькьм сәва кӧ әԝана Канийа жийине, демәк Йаһоԝа нас бькьн. Паши кӧ әз бумә пенсйонер, әз у Лидиа, әм бун пешәнгед һәртʹьм, у мә һәр мәһ бь гәләк сьһʹәта мьзгина Пʹадшатийе бәла дькьр. Һʹәта ньһа жи әм чь жь дәсте мә те дькьн, ԝәки жийина мәрьва бь сайа ви шьхӧли хьлаз кьн.

Әз иро жи щарна али мәрьвед нәхԝәш дькьм у ԝана ԛәнщ дькьм. Диса жи, әз заньм кӧ докторе һәри баш жи нькарә һʹәму нәхԝәшийа ԛәнщ бькә йан жь мьрьне хьлаз бькә. Ләма әз һивийа ԝе рʹоже мә гава еш, нәхԝәши у мьрьн ԝе тʹӧнә бьн. Дьнйа тʹәзәда, әзе бькарьбьм һʹәта-һʹәтайе дәрһәԛа әʹфринед Хԝәде у дәрһәԛа бәдәна мәрьва һин бьм. Ле ве рʹоже, тʹәне пʹарәкә хԝәстьна мьнә зарʹотийе һатә сери, ле әз баԝәр ьм кӧ рʹожәке, хԝәстьна мьн ԝе бь тʹәмами бе сери!