БОНА ДЕ-БАВА
7: Qәйдед Qимәт
ӘW ЧЬ ТЕ ҺʹӘСАБЕ
«Qәйдед qимәт» әw һәнә нормед мәрьвайи, кʹижана кӧ тӧ хwәха дьжбери, wәки ль гора wан бьжийи. Дьqәwьмә тӧ сәр хwә дьхәбьти кӧ һʹәму тьштида хwә рʹаст кʹьфш ки. Һәрге ӧса нә, һәмьки тӧ дьхwази зарʹед хwә жи һини әwан нормед qимәт бьки.
Тӧ ӧса жи дьхwази зарʹед хwә һин ки, wәки әwана бьбьнә хәбатһʹьз, сәрwахт у кӧ нетед мәрьвед дьн жи һьлдьн һʹәсаб. Әw тьштед пʹьр qимәт ьн, чь кӧ зарʹ щаһьлтийа хwәда дькарьн нав хwәда пешда биньн.
ПРИНСИПА КʹЬТЕБА ПИРОЗ: «Зарʹотийеда рʹийа рʹаст һин бькә, гава әw кал бә, иди әwе жь wе нәкʹәвә» (Мәтʹәлок 22:6).
ЧЬМА ФӘРЗ Ә
Зәмане текʹноложида qәйдед нав-намусийе фәрз ьн. Карин дьбежә: «Рʹожа иройинда һащәтед електроник дькарьн хьраб ль сәр мә һʹӧкӧм кьн. Чахе зарʹ һащәтеда тьштәки дьньһерʹьн, һьнге әм wана кʹеләка хwә дьдьнә рʹуньштандьне!»
ПРИНСИПА КʹЬТЕБА ПИРОЗ: «Бона мәрьвед гьһишти . . . йед кӧ сәwдайе хwәда кʹәти-рʹабуйи нә, qәнщи у хьрабийе жь һәв дәрдьхьн» (Ибрани 5:14).
Мәрифәти пʹьрʹ фәрз ә. Qәйде мәрифәтийе дькʹәвә нава рʹабун-рʹуньштандьна башда. Мәсәлә чахе дьбежи «жь кʹәрәма хwә» у «зәʹф рʹази мә». Ӧса жи чахе бона мәрьвед дьн хәм дьки. Әw тьштед пʹьрʹ qимәт ьн, чь кӧ wе дьнйаеда кем дьбьн, чьмки гәләк мәрьв һʹәчʹи зәʹф дьфькьрьн бона тьштед материали, һʹащәтед әләктроник, нә кӧ дәрһәqа мәрийа.
ПРИНСИПА КʹЬТЕБА ПИРОЗ: «У чаwа һун дьхwазьн мәрьв бона wә бькьн, һун жи ӧса wанрʹа бькьн» (Луqа 6:31).
ТӦ ЧЬ ДЬКАРИ БЬКИ
Хwә ль нормед нав-намусийе бьгьрә. Ль гора леколине һатә кʹьфше, wәки щаһьл һьнге хwә жь һәләqәтийа сексуал хwә дур дьгьрьн, һәрге wанарʹа рʹьнд шьровәкьрьнә, кӧ кьред ӧса нәрʹаст ьн.
ШИРӘТ: Сәва кӧ дәстпеки дәрһәqа qәйдед рʹаст зарʹерʹа шьровәки, гьли кә бона qәwьмандьнед иройин. Һәрге тӧ дәрһәqа кӧштьне жь дәнг у бәʹса дьбьһейи, дькари бежи: «Әв чь зӧлм ә, кӧ һьнә мәрьв бь ви щурʹәйи һерса хwә сәр мәрьвада дьрʹежьн. Бь тʹәхмина тә wана ча хwә ве рʹе гьрʹтийә?»
Бранден дьбежә: «Зарʹарʹа чәтьн ә тедәрхьн чь йә рʹаст у чь нәрʹаст, һәрге әwана бь рʹасти ньзаньн әв йәк чь йә».
Зарʹа һин кә дәрһәqа йед дьн бьфькьрьн. Һәла һе зарʹед бьчʹук жи дькарьн һин бьн бежьн «жь кʹәрәма хwә» у «зәʹф рʹази мә» у хәмгинйа хwә бона йед дьнена бьдьнә кʹьфше. Кʹьтеба «Parеnting Without Bordеrs» ӧса дьбежә: «Чьqас һе зедә зарʹ дьвиньн кӧ әwана хwә сәри хwә ниньн, ле тьштәки дьнва гьредайи нә, мәсәлә мәлбәта wан, мәкʹтәб, һьнге әwана дьһа бь һазьрбун тьштед qәнщ бона мәрьвед дьн дькьн».
ШИРӘТ: Һьнә шьхӧлед мале бьдә зарʹе, кӧ әw бькә, бь сайа чь жи әwе бьвинә qимәта wе йәке, чахе йед дьненарʹа qәнщийе дькә.
Тара дьбежә: «Һәрге зарʹед мә иро һин бьн шьхӧла бькьн, ахьрийеда чахе әwана башqә бьжин, wе wанарʹа һеса бә. Wана һин кә кӧ ида ньһа щабдарийа хwә бьqәдиньн».
