Һʹәфт Ширәт Дәрһәԛа Хӧрәке Безийан у Баш
Чьма фәрз ә бьфькьрьн, кӧ әм чь дьхԝьн
Сьһʹәт-ԛәԝата мә ԝе йәкева гьредайи йә, кӧ әм чь дьхԝьн. Һәрге әм хԝарьна керһати бьхԝьн, әме сьһʹәт-ԛәԝата хԝә дьһа баш кьн. Ле гава әм хԝарьна нәкерһати у зийандар дьхԝьн, әв йәк ԝе зийанәкә мәзьн бьдә сьһʹәт-ԛәԝата мә, чаԝа кӧ шәԝата хьраб зийане дьдә әʹрәбе. Дьԛәԝьмә зийан дәрберʹа нәйе кʹьфше, ле ԝәʹдә шунда әԝ ԝе әʹсәйи әʹйан бә (Галати 6:7).
Ль гора Тʹәшкиләта Сахләмийейә Һʹәмдьнйайе «һәр ԝәлатәкида проблема ԝе йәке һәйә, кӧ мәрьв хԝарьна керһати кем дьхԝьн». Әв йәк те һʹәсабе, нә кӧ тʹәне тʹер нахԝьн, ле ӧса жи зедә хӧрт дьбьн. Мәрьве кӧ гәләк щар тьштед бекер дьхԝә у вәдьхԝә, сьһʹәт-ԛәԝата хԝә дькә бьн ԛәзийе, чьмки нәхԝәшийед дьльк, инсулт, шәкьр у кʹансәр (рʹәԛ) пешда тен. Сала 2017-да ль гора леколинәке, ԝәкә 11 милйон мәрьв жь бо кемасийа хԝарьна керһати мьрьнә. Ле ль гора һʹәсабе Тʹәшкиләта Сахләмийейә Һʹәмдьнйайе, һәр рʹож һʹәзар мәрьви зедәтьр пе хԝарьне жәʹрдадайи дьбьн у дьмьрьн, ле бь сәда милйона мәрьв жи нәхԝәшийед гьран дьстиньн.
Ширәтед Кʹьтеба Пироз мә һелан дькьн фәʹм бькьн, кӧ чьԛас фәрз ә хԝарьнеда фәсал бьн. Әԝ ӧса жи һин дькә, ԝәки Хԝәде «канийа жийане» йә (Зәбур 36:9). Жийин пʹешкʹеша жь Хԝәде йә, у әме рʹазибуна хԝә бона ве йәке нишан кьн, һәрге мьԛати сьһʹәт-ԛәԝата хԝә у нәфәред хԝә бьн. Ԝәрен бьньһерʹьн кӧ әм ча дькарьн әве йәке бькьн.
Чар ширәт дәрһәԛа хӧрәке безийан
1. Хԝарьне тʹәмьз чекә.
Чьма? Микробен a зийандар дькарьн тʹәви хԝарьн у ава хьраббуйи, бькʹәвьнә нав дьле мә у нәхԝәшийе пешда биньн.
Експертед сьһʹәт-ԛәԝате, ширәтед ӧса дьдьн:
Пешийа кӧ хԝарьне чекьн, дәсте хԝә пе сабуне бьшон. b Ԝәкә 20 сәнийа дәсте хԝә пе сабуне мьздьн. Дәсте хԝә һәрдӧ алийава, ортʹа тʹьлийе хԝә у бьн нәйника рʹьнд мьздьн, бьдьнә бәр аве рʹьнд бьшон у паше зьһа кьн.
Тʹәхтед бона һуркьрьна хӧрәк, дәрдан у тьштед дьнә бона чекьрьна хԝарьне, рʹьнд пе сабуне бьшо. Бона хӧрәке кӧ гәрәке бе кʹәландьн у бона хӧрәке кӧ хав тенә хԝарьне, тʹәхтәки нәдә хәбате.
Һʹәму емиш у пʹьнщарʹа рʹьнд бьшо у дезинфексийа жи бькә, илаһи һәрге әв емиш у пʹьнщарʹ һатьнә пʹәйнкьрьне у бь ава нәтʹәмьз һатьнә авкьрьне.
2. Хԝарьна хав жь йа чекьри башԛә дайньн.
Чьма? Микробед хԝарьна хавда, мәсәлә гоштда у ава веда, дькарьн бькʹәвьнә хӧрәке дьн.
Експертед сьһʹәт-ԛәԝате, ширәтед ӧса дьдьн:
Чахе һун хӧрәк дькʹьрʹьн, хԝарьна хав, илаһи гошт, жь хԝарьна чекьри башԛә дайньн у малда жи ԝана жь һәв башԛә хԝәй кьн.
Паши һуркьрьна гошт, пешийа кӧ хӧрәка дьн һур кьн, дәсте хԝә, кʹере у тʹәхте һуркьрьне рʹьнд бьшон.
3. Избат бьн, ԝәки хԝарьна кӧ гәрәке бе кʹәландьне, ча лазьм ә кʹәлийа йә
Чьма? Микробед зийандар гәрмайа зәʹф бьльндда дьмьрьн.
Експертед сьһʹәт-ԛәԝате, ширәтед ӧса дьдьн:
Хԝарьн гәрәке епʹещә бькʹәлә. Гәләк фәрз ә ԝәки гәрмайа һьндӧрʹе хԝарьна кӧ гәрәке бькʹәлә, ӧса жи һьндӧрʹе гоштда, бьгьһижә 70°C (160°F) у бьн ве гәрмайеда лапә кем 30 сәни бькʹәлә.
Хԝарьна шьлайи гәрәке сәр һәврʹа һәрʹә.
Хԝарьна чекьри пешийа кӧ бьхԝьн, ӧса гәрм кьн, кӧ һӧлм-гӧлм ле һәрʹә.
4. Хԝарьне щийе рʹаст хԝәй кьн, ԝәки хьраб нәбә.
Чьма? Һәрге хԝарьн 20 дәԛа бьн гәрмайа жь 5-60°C (40-140°F) те хԝәйкьрьне, бактерийа теда дӧ щара зедә дьбьн. Хенщи ԝе йәке, һәрге гоште хав гәрмайа рʹастда найе хԝәйкьрьне, һьнге һьнә бактерийа дькарьн токсина (тьштед жәʹр) пешда биньн, йед кӧ һәла һе паши кʹәландьне жи дьминьн.
Експертед сьһʹәт-ԛәԝате ширәте дьдьн:
Хԝарьне гәрм йан жи сар хԝәй кьн, нә кӧ голи, сәва кӧ бактерийа һәв зедә нәбьн.
Тʹӧ щар хԝарьна һазьркьри, бь гәрмайа отʹахеда дӧ сьһʹәта зедәтьр наһельн. Ле һәрге гәрмайа отʹахе 32°C (90°F) бьльндтьр ә, һьнге сьһʹәтәке зедәтьр нәһельн.
Хԝарьна чекьри зәʹф гәрм хԝәй кьн һʹәта кӧ бьхԝьн.
Се ширәтед дәрһәԛа хԝарьна баш
1. Һәр рʹож епʹещә емиш у пʹьнщарʹа бьхԝьн.
Емиш у пʹьнщарʹада гәләк витамин, минерал у елементед дьн һәнә, кʹижан кӧ бона сьһʹәт-ԛәԝате зәʹф фәрз ьн. Ль гора Тʹәшкиләта Сахләмийейә Һʹәмдьнйайе, һәр рʹож бәдәна мәрʹа лапи кем 400 грам емиш у пʹьнщарʹ лазьм ә. Ле накʹәвә нава ве йәке хӧрәкед кӧ крахмал теда һәйә, мәсәлә картол.
2. Рʹун, бьзьр у дон зедә нәдә хәбате.
Тʹәшкиләта Сахләмийейә Һʹәмдьнйайе ширәте дьдә, ԝәки хӧрәке соркьри, йед консервада дадайи у тотькед кʹьрʹине кем бьдьнә хәбате, чьмки нав ԝанда дон у рʹуне нәсахләм һәйә. Ԝе баш бә хӧрәк пе бьзьр чекьн. c Бьзьр дьһа баш ә бона сьһʹәт-ԛәԝате, нә кӧ дон.
3. Хәбьтандьна шәкьр у хԝе кем кә.
Ль гора Тʹәшкиләта Сахләмийейә Һʹәмдьнйайе, мәрьве әʹмьрда гьһишти һәр рʹож гәрәке кәвчʹики чайе зедәтьр хԝе нәдә хәбате. Хенщи ԝе йәке әв тʹәшкиләт ӧса жи ширәте дьдә, ԝәки һәр рʹож мәрьв гәрәке 60 милилитра (12 кәвчʹийед чай) зедәтьр, шәкьред аза нәдә хәбате. d Шәкьр дькʹәвә нава гәләк хԝарьн у вәхԝарьнед кӧ кʹарханада тенә чекьрьне. Мәсәлә, 355 милилитре ньшайеда ԝәкә 50 милилитр (10 кәвчʹийед чай) шәкьр һәйә. Ньшайед ӧсада гәләк калорийа һәйә, ле тьштед керһати теда лап кем ьн йан жи ԛә тʹӧнә нә.
Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Йе аԛьл хьрабийе кӧ дьбинә һʹәвза хԝә дькә,ле йе дьлсах пешда дьчьн у зьраре дьбинә» (Мәтʹәлок 22:3). Һәрге хԝарьнеда һун фәсал ьн у чахе лазьм ә бона хԝарьне гӧһастьна дькьн, ӧса һун бона пʹешкʹеша жийине рʹазибуна хԝә Хԝәдерʹа дьдьнә кʹьфше у нишан дькьн кӧ сьһʹәт-ԛәԝата хԝә ԛимәт дькьн.
Фькьред нәрʹастә бәлабуйи
Ньһерʹандьна нәрʹаст: Һәрге бина хԝарьне, рʹәнг у тәʹма ԝе баш ә, демәк әԝ бехоф ә.
Избати: Ԝәкә 10 милйард бактерийа лазьм ьн, сәва кӧ литрәкә аве шелу кьн, ле тʹәне 15-20 бактерийед хоф дькарьн мерьв нәхԝәш бехьн. Сәва кӧ хӧрәк у вәхԝарьна ԝә бехоф бә, ԝан һʹәму ширәта һьлдьн һʹәсаб у хԝарьна хԝә ль гора гәрмайа рʹаст у ԝәʹде лайиԛ һазьр кьн у хԝәй кьн.
Ньһерʹандьна нәрʹаст: Меш зийане надьнә хԝарьне
Избати: Меш пе әʹдәбе дьжин у щийед ԛьрежда һәв зедә дьбьн, ләма жи сәр пʹәпькед ԝан бь милйона микробед хоф һәнә. Сәва кӧ хԝарьна һазьркьри жь меша хԝәй кьн, гәрәке рʹьнд дадьн.
Ньһерʹандьна нәрʹаст: «Мьн һаԛас ԝәхт хԝарьна бекер хԝарийә, кӧ ида дәрәнг ә щурʹе хԝарьна хԝә бьгӧһезьм».
Избати: Леколинкʹара тедәрхьстьн, кӧ һәрге ньһада дәстпекьн хԝарьна керһати бьхԝьн, әԝе ԝә жь ԝан нәхԝәшийа хԝәй кә, кʹижан кӧ дькарьн әʹмьре ԝә бькьнә бьн ԛәзийе. Чьԛас һе зедә һун хԝә ль хԝарьна керһати бьгьрьн, һаԛас һе зәʹф һуне кʹаре бьстиньн.
a Микроб организмед бьчʹук ьн, кʹижан кӧ пе чʹәʹв найенә хане. Нав ԝанда һәнә бактери, вирус у паразит. Һьнә микроб керһати нә, ле йед зийандар дькарьн зийана мәзьн бьдьнә сьһʹәт-ԛәԝате, у һәла һе бьбьнә мәʹнийа мьрьне жи.
b Сабун тʹәви аве дьһа зедә микроба дькӧжә, нә кӧ тʹәне ав.
c Әв рʹун рʹон ә у гәрмайа отʹахеда наԛәрʹьмә.
d Дькʹәвә нава шәкьред аза һʹәму щурʹә шәкьр, йед кӧ дькьнә нава хԝарьне у тьштед ави, кʹижан кӧ кʹарханә һазьр дькә. Мәсәлә, шәкьре сьпи, һьнгьв, шәрбәт у ава емиша. Ле емиш, пʹьнщарʹ у ширда шәкьред аза тʹӧнә нә.
