•   Чахе мәрьвед дор-бәр чʹерʹа дькьн, әв йәк ча сәр тә һʹӧкӧм дькә?

  •  Әз нә жи тʹәхмин дькьм ве йәке, бона мьн әв йәк тьштәки нормал ә.

  •  Әв йәк мьн хԝәш найе, ле әз нькарьм тьштәки бькьм.

  •  Әв йәк мьн әʹщьз дькә у әз нькарьм һини ве йәке бьм.

•   Ле тӧ чʹерʹа дьки?

  •  Тʹӧ щар на

  •  Щар-щара

  •  Гәләк щар

•   Тӧ ча дьфькьри, чʹерʹкьрьн гәләк хьраб ә?

  •  Ӧса хьраб жи нинә

  •  Гәләк хьраб ә

 Тӧ ча дьфькьри, чʹерʹкьрьн гәләк хьраб ә? Дьԛәԝьмә тӧйе бежи: «Әв нәжи ӧса хьраб ә. Дьнйайеда проблемед жь ве мәзьнтьр жи һәнә. Һьм жи дәр-доре мә һʹәму мәрьв чʹерʹа дькьн!» Әв йәк рʹасти ӧса нә?

 Дьбәк тӧ әʹщебмайи бьмини, ле гәләк мәрьв гьлийе хьраб надьнә хәбате, чьмки мәʹнийед ԝан һәнә, дәрһәԛа кʹижани кӧ гәләк мәрьв ньзаньн. Мәсәлә:

•  Хәбәред тә дьдьнә кʹьфше, кӧ тӧ мәрьвәки чь щурʹә йи. Бь рʹасти хәбәрдана тә, гәләк тьшт дәрһәԛа тә әʹйан дькә. У чахе тӧ чʹерʹа дьки, әв йәк нишан дькә кӧ һәстед мәрьвед дьн һьлнади һʹәсаб. Тӧ бь рʹасти мәрьвәки ӧса йи?

   Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Ле әԝ тьштед кӧ жь дев дәртен, әԝ жь дьл дәртен» (Мәтта 15:18).

•  Жь бо чʹерʹа мәрьв дькарьн хьраб дәрһәԛа тә бьфькьрьн. Кʹьтебәкеда «Щӧсс Щонтро» ӧса те готьне: «Хәбәрдана мәва гьредайи йә, ԝе кʹи тʹәви мә һәвалтийе бькә, чьԛас ԝе ԛәдьре мә бьгьрьн малбәтеда сәр хәбате, һәләԛәтийа мә тʹәви мәрьва ԝе чь щурʹәйи бә, мәрьвед дәр-дор ԝе мә ԛәбул кьн йан на, у ԝе мә һьлдьн сәр хәбат йан на». Ве кʹьтебеда ӧса жи те готьне: «Пьрсе бьдә хԝә: ‹Һәрге ԝә тʹәрка чʹерʹа у гьлийе хьраб бьда, гәло һәләԛәтийа ԝә тʹәви мәрьвед дьн ԝе баш нәбуйа?›»

   Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Дә бьра ... кʹьфьри-зьфьри жь ԝә дур бьн» (Әфәси 4:31).

•  Нәфькьрә кӧ һәрге тӧ чʹерʹа дьки, тӧ йәки мерхас у ԛәԝи йи. Кʹьтеба хԝәда Алекс Пакер ӧса дьньвисә: «Мәрьвед кӧ тʹьме гьлийе нәщайиз у хьраб дьдьнә хәбате, мәрийа дьвәстинә». Әԝ ӧса жи дьбежә: «Хәбәрдана нәщайиз сәр һʹьше мәрийа һʹӧкӧм дькә у әԝ нькарә кʹур бьфькьрә. Һәрге хәбәрдана мәрийа фәʹмдари нинә у һәвхьстийә, һьнге мәрьв нькарә зәлал бьфькьрә». (How Rude!)

   Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Тʹӧ щар бьра жь дәве ԝә хәбәрәкә хьраб дәрнәйе» (Әфәси 4:29).

•  Нете дайнә пешийа хԝә. Тӧ дькари сәр хԝә бьхәбьти, ԝәки нава мәһәкеда йан жи һе кем, гьлийе хьраб нәди хәбате. Дәрһәԛа пешдачуйина хԝә хԝәрʹа бьньвисә. Сәва кӧ хԝә ль ве нете бьгьри, гәрәке диса тьштәки һьлди һʹәсаб. Мәсәлә:

•  Хԝә жь ԝәʹдәдәрбазкьрьнед ӧса дур бьгьрә, кʹижан кӧ һʹьше тә бь гьлийе нәщайиз тʹьжә дькьн. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Һәвалтийа хьраб мәрьве хԝәйипʹәргал хьраб дькә» (1 Корьнтʹи 15:33). Хәбәра «һʹәвалти» нә тʹәне дәрһәԛа мәрийа те хәбьтандьне, ле ӧса жи дәрһәԛа ԝәʹдәдәрбазкьрьна, демәк синәмед кӧ тӧ дьньһерʹи, видео-листькед кӧ дьлизи у мьԛамед кӧ дьбьһей. Кенет кӧ 17 сали йә, ӧса дьбежә: «Чахе тӧ кʹьламәки бәгәм дьки, тӧ дәстпедьки бьстьрей әве кʹьламе у нә жи сәр хәбәред ԝе дьфькьри, чьмки әв кʹьлам дьле тә те».

•  Мәрьвәки сәрԝахт у гьһишти бә. Һьнә мәрьв хәбәред нәщайиз у чʹерʹ дьдьнә хәбате, чьмки дьфькьрьн кӧ ӧса әԝана дьдьнә кʹьфше, ԝәки әԝана ԛәԝи у гьһишти нә. Ле бь рʹасти әв йәк ӧса нинә. Мәрьвед гьһишти һин бунә, кӧ «ԛәнщи у хьрабийе жь һәв дәрхьн» (Ибрани 5:14). Әԝана нормед хԝә натʹәрьбиньн тʹәне сәва ве йәке, кӧ дина мәрьва бькʹьшиньн сәр хԝә.

 Мәрьвед кӧ чʹерʹ у хәбәред хьраб дьдьнә хәбате, әԝана зийане нә кӧ тʹәне дьдьнә хԝә, ле ӧса жи мәрьвед дәр-доре хԝә. Әв дьнйа ӧса жи бь тьштед нәщайиз тʹьжә йә! Ве кʹьтебеда дәрһәԛа кʹижани кӧ жоре һатьбу готьне, ньвисар ә: «Тʹәрка хәбәрдана нәщайиз бьдьн. У жь алийе хԝә һәр тьшти бькьн, сәва кӧ бь ве йәке дәрәща дәр-доре хԝә баш кьн. Ӧса һуне хԝә дьһа баш тʹәхмин кьн у мәрьвед дәр-доре ԝә жи ԝе ԛәдьре ԝә бьгьрьн». (Cuss Control)