1. Aw Brɔda Rɔsɛl ɛn in kɔmpin dɛn bin de stɔdi? Wetin mek na bin fayn we fɔ stɔdi?

I DƆN pas 100 ia we Brɔda C. T. Rɔsɛl ɛn wan smɔl grup we mekɔp ɔda Baybul studɛnt dɛn we de stɔdi Gɔd in Wɔd, bin bigin fɔ mit togɛda. Dɛn bin rili want fɔ no if dɛn go ebul fɔ lan wetin rili di Baybul de tich bɔt Jiova Gɔd, Jizɔs Krays, wetin de apin to pɔsin we i day, ɛn di ransɔm. Di we aw dɛn bin de stɔdi bin simpul. Wan pɔsin go aks kwɛstyɔn, dɔn ɔlman na di grup go luk ɔl di skripchɔ dɛn we tɔk bɔt da tɔpik de. Dɔn, we dɛn dɔn du risach, dɛn kin rayt wetin dɛn lan. Jiova bin blɛs dɛn fɔ lan bɔku tru tin dɛn frɔm di Baybul ɛn dɛn tru tin dɛn de na tin dɛn we stil impɔtant to wi.

2. Wetin kin mek sɔntɛnde wi ɔndastand Baybul prɔfɛsi dɛn di rɔng we?

² Dɛn Baybul studɛnt dɛn de bin kam fɔ si se i izi fɔ lan wetin di Baybul de tich bɔt wan patikyula tɔpik pas fɔ lan di kɔrɛkt minin bɔt wan Baybul prɔfɛsi. Wetin mek? Wan rizin na bikɔs wi de ebul fɔ ɔndastand Baybul prɔfɛsi dɛn we dɛn de apin ɔ afta dɛn dɔn apin. Bɔt ɔda rizin de. Fɔ ɔndastand prɔfɛsi kɔrɛkt wan, wi fɔ stɔdi ɔltin bɔt da prɔfɛsi de. If wi jɔs pe atɛnshɔn pan wan pat pan di prɔfɛsi ɛn fɔgɛt bɔt di ɔda pat dɛn, wi go ɔndastand am di rɔng we. I tan lɛk na dat dɔn apin wit di prɔfɛsi we Joɛl bin rayt. Lɛ wi tɔk bɔt di prɔfɛsi bak ɛn si wetin mek wi nid fɔ ajɔst di we aw wi bin ɔndastand am.

3-4. Aw wi bin ɔndastand di prɔfɛsi we de na Joɛl 2:​7-9?

 ³ Rid Joɛl 2:​7-9. Joɛl bin tɔk se lokɔs dɛn go pwɛl Izrɛl. Dɛn tit ɛn jɔ dɛn fiba layɔn yon, ɛn dɛn go pwɛl ɔl wetin dɛn si! (Joɛl 1:​4, 6) Fɔ lɔng tɛm, wi dɔn de tɔk se dis prɔfɛsi tinap fɔ di we aw Jiova in pipul dɛn go de prich di gud nyuz lɛk bɔku lokɔs we dɛn nɔ ebul stɔp. Wi bin ɔndastand am se dis wok go gɛt fɔ afɛkt di “land,” ɔ di pipul dɛn we di bigman dɛn pan lay lay rilijɔn de kɔntrol. *

⁴ If wi jɔs rid Joɛl 2:​7-9, i go tan lɛk na di kɔrɛkt we wi ɔndastand am. Bɔt if wi tek tɛm stɔdi ɔltin bɔt di prɔfɛsi bak, wi go si se nid de fɔ ɔndastand am difrɛn we. Lɛ wi tɔk bɔt 4 rizin dɛn we mek na so i bi.

5-6. Us kwɛstyɔn wi go tink bɔt we wi rid (a) Joɛl 2:​20? (b) Joɛl 2:​25?

⁵ Fɔs, notis wetin Jiova bin prɔmis se i go du we i bin de tɔk bɔt di lokɔs dɛn. I bin se: A “go mek di lokɔs dɛn we bin bɔs kɔmɔt na di Nɔth go fa frɔm [una].” (Joɛl 2:​20) If di lokɔs dɛn tinap fɔ Jiova Witnɛs dɛn we de obe Jizɔs in kɔmand fɔ prich ɛn mek disaypul dɛn, wetin mek Jiova prɔmis se i go drɛb dɛn go fa? (Izi. 33:​7-9; Mat. 28:​19, 20, NWT) I klia fɔ si se Jiova nɔ de drɛb in fetful savant dɛn bɔt i de drɛb sɔntin ɔ sɔmbɔdi we de du bad to in pipul dɛn.

⁶ Sɛkɔn, tink bɔt wetin de na Joɛl 2:​25. Insay da skripchɔ de, Jiova se: A “go mek ɔl wetin di lokɔs dɛn bin dɔn it, dat na, di lokɔs dɛn we bin bɔs lɛkɛ big ami, we [a] bin sɛn pan dɛn, bi wetin dɛn bin bi bak.” Notis se Jiova prɔmis se i go mek ɔl di tin dɛn we di lokɔs dɛn dɔn pwɛl “bi wetin dɛn bin bi bak.” If di lokɔs dɛn tinap fɔ Jiova in pipul dɛn we de prich, dat min se dɛn mɛsej de mek bad tin apin. Bɔt nɔto so i bi. Di mɛsej we dɛn de tɔk de mek pipul dɛn gɛt layf, ɛn i de ivin mek sɔm wikɛd pipul dɛn chenj. (Izi. 33:​8, 19) Dat go bi blɛsin fɔ dɛn!

7. Frɔm wetin de na Joɛl 2:​28, 29 (NWT), wetin di wɔd “afta dat” ɛp wi fɔ ɔndastand?

⁷ Rid Joɛl 2:​28, 29, (NWT.) Di tɔd rizin gɛt sɔntin fɔ du wit aw di prɔfɛsi apin. Yu notis se Jiova tɔk se: “Afta dat a go put mi spirit”; dat na afta di lokɔs dɛn dɔn di wok we dɛn gɛt fɔ du. If di lokɔs dɛn bin de prich bɔt Gɔd in Kiŋdɔm, wetin mek Jiova put in spirit pan dɛn afta dɛn dɔn fɔ prich? Di tru na dat, if dɛn nɔ gɛt Gɔd in oli spirit, dɛn nɔ go ɛva ebul fɔ de prich fɔ lɔng tɛm pan ɔl we pipul dɛn bin de mek dɛn sɔfa ɛn ivin ban dɛn wok.

8. Udat di lokɔs dɛn we Rɛvɛleshɔn 9:​1-11 tɔk bɔt, tinap fɔ? (Luk di pikchɔ na di frɔnt pej.)

⁸ Rid Rɛvɛleshɔn 9:​1-11. Naw, lɛ wi tɔk bɔt di nɔmba 4 rizin. Wi bin se di lokɔs dɛn we Joɛl tɔk bɔt gɛt sɔntin fɔ du wit di prichin wok bikɔs ɔf wan prɔfɛsi we tɔk bɔt lokɔs na Rɛvɛleshɔn. Dis prɔfɛsi tɔk bɔt bɔku lokɔs dɛn we gɛt mɔtalman fes, ɛn “tin dɛn we fiba gold krawn” bin de na dɛn ed. (Rɛv. 9:​7) Dɛn bin de tɔmɛnt “dɛn pipul nɔmɔ [Gɔd in ɛnimi dɛn] we nɔ bin gɛt Gɔd in stamp pan dɛn fɔrɛd.” Dɛn bin  du dat fɔ fayv mɔnt, we na di tɛm dat we lokɔs dɛn de liv fɔ. (Rɛv. 9:​4, 5) Dis sho se di lokɔs dɛn we dɛn tɔk bɔt tan lɛk Jiova in anɔyntɛd savant dɛn. Dɛn gɛt maynd fɔ tɔk bɔt in jɔjmɛnt mɛsej agens dis wikɛd wɔl, ɛn dat de mek di wan dɛn we de sɔpɔt am nɔ gladi.

9. Wetin na sɔm impɔtant tin dɛn we difrɛn bitwin di lokɔs dɛn we Joɛl bin si ɛn di wan dɛn we Jɔn bin tɔk bɔt?

⁹ Fɔ tru, sɔm tin dɛn de bɔt di prɔfɛsi na Rɛvɛleshɔn ɛn Joɛl we fiba. Bɔt dɛn gɛt impɔtant tin dɛn we mek dɛn difrɛn. Tink bɔt dis: Insay Joɛl in prɔfɛsi, di lokɔs dɛn pwɛl pwɛl di tik dɛn. (Joɛl 1:​4, 6, 7) Insay Jɔn in vishɔn, “dɛn bin tɛl dɛn mek dɛn nɔ pwɛl di gras ɛn di tik dɛn ɔ ɛnitin we de gro.” (Rɛv. 9:​4) Di lokɔs dɛn we Joɛl bin si kɔmɔt frɔm di Nɔth. (Joɛl 2:​20) Di wan dɛn we Jɔn bin si kɔmɔt frɔm wan dip ol we nɔ gɛt bɔtɔm. (Rɛv. 9:​2, 3) Dɛn bin drɛb di lokɔs dɛn we Joɛl bin tɔk bɔt. Insay Rɛvɛleshɔn, dɛn nɔ drɛb di lokɔs dɛn bifo dat, dɛn alaw dɛn fɔ dɔn dɛn wok. Natin nɔ de na di Baybul we sho se Jiova nɔ bin gladi fɔ dɛn.—Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Di Prɔfɛsi dɛn bɔt di Lokɔs dɛn Fiba bɔt dɛn Difrɛn.”

10. Gi wan ɛgzampul frɔm di Baybul we sho se di lokɔs dɛn we Joɛl ɛn Jɔn tɔk bɔt tinap fɔ difrɛn tin dɛn.

¹⁰ Di impɔtant tin dɛn we difrɛn bitwin di tu prɔfɛsi dɛn mek wi  ɔndastand se na tu difrɛn prɔfɛsi dɛn. Fɔ se dat min se di lokɔs dɛn we Joɛl tɔk bɔt difrɛn frɔm di lokɔs dɛn we de na Rɛvɛleshɔn? Yɛs, i difrɛn. Insay di Baybul, i kɔmɔn fɔ mek wan tin gɛt difrɛn minin we dɛn yuz am difrɛn we. Fɔ ɛgzampul, insay Rɛvɛleshɔn 5:​5, dɛn kɔl Jizɔs “di Layɔn we kɔmɔt na Juda trayb.” Bɔt insay Pita In Fɔs Lɛta 5:​8, dɛn tɔk bɔt Setan as “aŋri layɔn.” Di 4 rizin dɛn we wi dɔn tɔk bɔt we i kam to di we aw wi ɔndastand Joɛl in prɔfɛsi naw, mek wi no se wi nid fɔ ɛksplen am ɔda we. Us ɔda we wi go ɛksplen am?

11. Aw Joɛl 1:​6 ɛn 2:​1, 8, 11 ɛp wi fɔ no udat na di lokɔs dɛn?

¹¹ We wi tek tɛm luk ɔl wetin Joɛl in prɔfɛsi de tɔk bɔt, wi kam fɔ si se i bin de tɔk bɔt tɛm we soja dɛn go atak. (Joɛl 1:​6; 2:​1, 8, 11) Jiova bin se i go yuz in “big ami” (Babilɔn sojaman dɛn) fɔ pɔnish di Izrɛlayt dɛn we nɔ bin de obe am. (Joɛl 2:​25) I kɔrɛkt fɔ mek dɛn kɔl di sojaman dɛn pipul dɛn we kɔmɔt na “di Nɔth,” bikɔs Babilɔn go atak Izrɛl frɔm di nɔth. (Joɛl 2:​20) Dɛn kɔmpia dɛn sojaman dɛn de to bɔku lokɔs dɛn we rili ɔganayz. We Joɛl bin de tɔk bɔt dɛn, i bin se: “Nɔn [sojaman] pan dɛn nɔ de mis in rod. . . . Dɛn bɔs insay di siti, klem ɔp di wɔl dɛn; dɛn klem go insay di os dɛn, pas na winda lɛkɛ tifman.” (Joɛl 2:​8, 9) Yu go ebul imajin aw dat bin tan lɛk? Di sojaman dɛn bin de ɔlsay. No say nɔ de fɔ ayd. Nobɔdi nɔ ebul fɔ rɔnawe frɔm Babilɔn in sojaman dɛn!

12. Aw Joɛl in prɔfɛsi bɔt di lokɔs dɛn bin apin?

¹² Di sojaman dɛn frɔm Babilɔn (ɔ, Kaldian dɛn) bin ɛnta Jerusɛlɛm lɛk lokɔs insay di ia 607 bifo Krays. Di Baybul tɔk se: “Di Babilonian dɛn kiŋ kam fɛt dɛm. I kil dɛn yɔŋ man dɛm wit sɔd . . . , i nɔ gɛt sɔri pan di yɔŋ wan, ɔ vajin [ɔ] olpa, i put dɛn ɔl nain an. Ɛn dɛn [pwɛl] PAPA GƆD in os brok Jerusɛlɛm in wɔl kam dɔŋ ɛn bɔn ɔl in kiŋ os dɛm wit faya ɛn distrɔy ɔl in prɛshɔs besin dɛm.” (2 Kro. 36:​17, 19) We di Babilonian dɛn dɔn fɔ pwɛl di land, pipul dɛn bin jɔs de se: “I nɔ gud fɔ natin, witawt mɔtalman ɔ animal; i dɔn bi di Babilonian dɛn yon.”—Jɛr. 32:​43.

13. Ɛksplen wetin Jɛrimaya 16:​16, 18 min.

¹³ Arawnd 200 ia afta Joɛl in prɔfɛsi, Jiova bin yuz Jɛrimaya fɔ tɔk ɔda tin bɔt dis atak. I bin se, dɛn go luk gud gud wan fɔ ɔl di Izrɛlayt dɛn we bin de du bad bad tin dɛn ɛn dɛn go kech dɛn. Jiova bin se: “A de sɛn fɔ bɔku fishaman dɛm, ɛn dɛn go kech dɛm; afta dat, a go sɛn fɔ bɔku ɔntin man dɛm, ɛn dɛn go ɔntin dɛm na ɔl di mawnten ɛn ɔl dɛn il, ɛn ɔl di ol dɛm na dɛn rɔk. . . . A go pe dɛm dɔbul fɔ di bad tin dɛn we dɛn de du ɛn fɔ dɛn sin.” We di Babilonian dɛn go atak, ivin di si ɔ di fɔrɛst dɛn nɔ go ebul fɔ ayd di Izrɛlayt dɛn we nɔ ripɛnt.—Jɛr. 16:​16, 18.

14. Ustɛm Joɛl 2:​28, 29 (NWT), bin apin?

¹⁴ Naw, Joɛl de kam tɔk bɔt gud nyuz. Di land go bɛtɛ bak. (Joɛl 2:​23-26) Dɔn as tɛm de go, bɔku spirichwal it go  de ɔlsay. Jiova se: “A go put mi spirit pan ɔlkayn pipul dɛn, ɛn una bɔypikin dɛn ɛn galpikin dɛn go tɔk tin we na prɔfɛsi . . . Ɛn a go ivin put mi spirit pan mi man slev dɛn ɛn uman slev dɛn da tɛm de.” (Joɛl 2:​28, 29, NWT) Gɔd in spirit nɔ bin kam pan di Izrɛlayt dɛn jɔs afta dɛn kɔmɔt na Babilɔn ɛn kam bak na dɛn yon land. Bifo dat, i bin apin lɔng tɛm afta dat, insay Pɛntikɔst 33. Aw wi no dis?

15. Akɔdin to Akt 2:​16, 17 (NWT), wetin Pita bin chenj we i de tɔk bɔt wetin de na Joɛl 2:​28 (NWT)? Wetin dis de sho?

¹⁵ Gɔd bin yuz di apɔsul Pita fɔ sho aw wetin de na Joɛl 2:​28, 29 (NWT), gɛt sɔntin fɔ du wit wan wɔndaful tin we bin apin insay Pɛntikɔst. Arawnd nayn oklɔk da mɔnin de, wan wɔndaful tin bin apin. Oli spirit bin kam pan sɔm pipul dɛn, ɛn dat bin mek dɛn bigin fɔ tɔk “bɔt dɛn big wok we Gɔd de du.” (Akt 2:​11) Gɔd bin yuz Pita fɔ tɔk bɔt Joɛl in prɔfɛsi, bɔt i bin chenj di wɔd dɛn smɔl. Yu notis wetin i bin chenj? (Rid Akt 2:​16, 17, NWT.) We Pita bigin fɔ tɔk, i nɔ bin yuz “afta dat,” bifo dat i bin se: “Insay di las dez.” Insay dis vas, Pita bin min di las dez insay di Ju pipul dɛn tɛm. Na da tɛm de Gɔd in spirit go kam pan “ɔlkayn pipul dɛn.” Dis sho se i bin tek sɔm tɛm bifo Joɛl in prɔfɛsi bin apin.

16. Aw Gɔd in spirit bin afɛkt di prichin wok insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm ɛn insay wi tɛm?

¹⁶ Na afta we Gɔd in spirit bin kam pan sɔm pipul dɛn insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm, na da tɛm de di prichin wok bin bigin fɔ rich ɔlsay na di wɔl. Bay di tɛm we di apɔsul Pɔl rayt in lɛta to di  wan dɛn we de na Kɔlɔse arawnd di ia 61 afta Krays, i bin se: “Ɔlman na [di] wɔl” dɔn yɛri di gud nyuz. (Kɔl. 1:​23) Insay Pɔl in tɛm, “ɔlman na [di] wɔl” min di say dɛn usay Pɔl ɛn ɔda pipul dɛn bin de travul go. Ivin insay wi tɛm, Jiova in pawaful oli spirit de mek di prichin wok de go bifo “ɔlɔbɔt na [di] wɔl”!—Akt 1:​8; Luk di bɔks we gɛt di taytul “ A Go Put Mi Spirit.”

17. Wetin dɔn chenj bɔt di we aw wi bin ɔndastand Joɛl in prɔfɛsi bɔt di lokɔs dɛn?

¹⁷ Wetin dɔn chenj? Naw wi dɔn ɔndastand di prɔfɛsi we de na Joɛl 2:​7-9 di kɔrɛkt we. I klia naw fɔ si se, dɛn vas dɛn ya nɔ de tɔk bɔt di zil we wi gɛt fɔ du di prichin wok, bɔt i de tɔk bɔt di tin dɛn we di sojaman dɛn na Babilɔn bin du we dɛn atak Jerusɛlɛm insay di ia 607 bifo Krays.

18. Wetin nɔ chenj bɔt Jiova in pipul dɛn?

¹⁸ Wetin nɔ chenj? Jiova in pipul dɛn stil de kɔntinyu fɔ yuz difrɛn we dɛn fɔ prich di gud nyuz ɔlsay. (Mat. 24:​14) Sɔm gɔvmɛnt dɛn kin ban wi wok bɔt dat sɛf nɔ de stɔp wi fɔ du di prichin wok. Jiova de ɛp wi fɔ gɛt maynd ɛn zil fɔ prich di gud nyuz bɔt di Kingdɔm! Wi go kɔntinyu fɔ put wisɛf dɔŋ ɛn abop pan Jiova fɔ ɛp wi fɔ ɔdastand Baybul prɔfɛsi dɛn; ɛn wi gɛt kɔnfidɛns se we di rayt tɛm rich, i go mek wi no “wetin tru”!—Jɔn 16:​13.