BƆKU pipul dɛn no se trade trade, di men say we pipul dɛn na Ijipt bin de rayt na pepa we dɛn mek frɔm wan plant we dɛn kɔl papayrɔs. Di Grik pipul dɛn wit di Roman pipul dɛnsɛf bin de rayt pan papayrɔs. * Bɔt nɔto bɔku pipul dɛn no se dɛn bin de yuz papayrɔs fɔ mek bot.

I dɔn pas lɛk 2,500 ia so we di prɔfɛt Ayzaya bin rayt se pipul dɛn we de “oba di riva dɛn na Itiopia” bin sɛn “ambasedɔ dɛn we de pas na Riva Nayl, insay bot dɛn we na papirɔs dɛn tek mek dɛn.” Leta, prɔfɛt Jɛrimaya bin tɔk se di Midis ɛn di Pashian dɛn go atak Babilɔn ɛn dɛn go bɔn “dɛn papayrɔs bot dɛn” so dat dɛn nɔ go rɔnawe.—Ayz. 18:​1 , 2; Jɛr. 51:​32, NWT.

Na Gɔd dayrɛkt pipul dɛn fɔ rayt di Baybul, so Baybul studɛnt dɛn no se di wan dɛn we de stɔdi bɔt aw pipul dɛn bin de du tin trade trade go fɛn tin dɛn we de sho se dɛn bin de yuz papayrɔs plant fɔ mek bot di tɛm dɛn we dɛn bin de rayt di Baybul. (2 Tim. 3:​16) Wetin dɛn dɔn fɛn? Dɛn dɔn fɛn bɔku ɛvidɛns we sho se dɛn bin de mek papayrɔs bot dɛn na Ijipt.

Na sɔm grev dɛn na Ijipt, dɛn bin fɛn sɔm drɔin ɛn sɔm tin dɛn we dɛn bin de kav na di wɔl we sho aw pipul dɛn bin de gɛda papayrɔs fɔ mek bot dɛn. Sɔm man dɛn kin kɔt di papayrɔs stɛm, tay dɛn lɛk bɔndul dɛn, ɛn tay di bɔndul dɛn togɛda. Papayrɔs stɛm gɛt trayangul shep. So we dɛn tay dɛn tayt wan togɛda, di bɔndul kin rili strɔng. Wan buk we nem A Companion to Ancient Egypt bin se papayrɔs bot dɛn kin lɔŋ pas 55 fit (17 mita), ɛn dɛn kin gɛt bɔku spes fɔ put 10 ɔ 12 padul na ɛni wan pan di tu sayd dɛn.

Bɔku papayrɔs plant bin de gro na Ijipt, na di vali usay di Nayl Riva bin de rɔn. Pantap dat, papayrɔs bot dɛn bin izi fɔ mek. Pan ɔl we pipul dɛn bigin yuz wud fɔ mek big bot dɛn, sɔm fishaman ɛn ɔntinman dɛn bin de stil yuz smɔl bot dɛn we dɛn bin mek wit papayrɔs.

Fɔ lɔng tɛm, pipul dɛn kɔntinyu fɔ yuz papayrɔs bot dɛn. Wan Grik man we nem Plutak we bin de rayt buk dɛn ɛn we bin de insay di apɔsul dɛn tɛm dɛn bin se pipul dɛn bin stil de yuz papayrɔs bot dɛn da tɛm de.