မ့ၢ်နသန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤဧါ
“ယွၤပှ့ၤက့ၤအခ့အပှၤအသး, ဒီးပှၤလၢအသန့ၤအသးလၢအီၤန့ၣ် တဘၣ်ဘၣ်တၢ်ဒဲးဘးနီတဂၤဘၣ်.” —စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၂၂.
၁. ခီဖျိလၢ တၢ်ဒဲးဘးအဃိ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီအါဂၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
တၢ်မၢဖိပီလူးတဲလီၤအသးလၢ “ပှၤအဖီၣ် ယၤအံၤဧၢ” န့ၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၇:၂၄) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤအါဂၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးအသးလီၤစၢ် ဒ်စီၤပီလူးအသိးလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢပမ့ၢ်ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိ ဒီးပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပအဲၣ်ဒိးမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်ဆၣ် ပမၤတန့ၢ်ကိးဘျီဒဲးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်အခါ အသူၣ်အုးသးအုးဝဲလီၤ. ခရံာ်ဖိတနီၤနီၤလၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်အတၢ်ကမၣ်တသ့နီတဘျီလၢၤဘၣ်.
၂. (က) စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၂၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် တလိၣ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အတၢ်ကမၣ်အိၣ် ဒိၣ်တလၢတုၤဒၣ်လဲာ် ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်ဝဲတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢအမ့ၢ် “ တၢ်မၤလိ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကတိၤဒိ အခီပညီ”)
၂ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်သန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် ပတလိၣ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်ကမၣ်အိၣ် ဒိၣ်တလၢတုၤဒၣ်လဲာ် ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်ဝဲတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၂၂ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်သန့ၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကသးကညီၤပှၤ ဒီးပျၢ်ပတၢ်ကမၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကမၤလိသကိး လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအစိၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ် (ဝ့ၢ်တူၢ်လိာ်တၢ်) အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်တဖၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤဟဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိ, ပှၤလၢအမၤတၢ်ကမၣ် ဒီးပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် အဖီခိၣ်အိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆိကတၢၢ် ပကဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်လဲၣ် ဒီးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
“ပာ်လီၤ ဝ့ၢ်တူၢ်လိာ်တၢ်လၢသုဂီၢ်”
၃. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်မၤသံဘၣ်ပှၤဂၤန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၃ လၢတၢ်ဂ့ၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤအဃိ ပှၤတဂၤမ့ၢ်မၤသံပှၤဂၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဂၤ မ့ၢ်မၤသံဝဲပှၤတဂၤန့ၣ် “ပှၤမၤကၣ်တၢ်သွံၣ်အကစၢ်” လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအသံတဂၤ အဘူးအတံၢ်လၢအဘူးဒိၣ်ကတၢၢ် ပိာ်ခွါတဂၤန့ၣ် ကဘၣ်မၤသံက့ၤအီၤလီၤ. (၄ မိၤၡ့ ၃၅:၁၉) အဝဲမၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ် အလိးက့ၤပှၤလၢအသံလၢ အတၢ်ကမၣ်တအိၣ်တဂၤ အသးသမူန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤသံတၢ်တဂၤ ပှၤမ့ၢ်တမၤသံအီၤလၢအဆိအချ့ဘၣ်န့ၣ် ကီၢ်တၢ်စံးပာ်တစီဆှံလၢၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ မၤလိာ်ဝဲလၢ– “သုတမၤဘၣ်အၢထံဧိၤကီၢ်ဧိၤလၢ သုအိၣ်လၢအပူၤ” ခီဖျိမၤသံပှၤဂၤတဂ့ၤ.—၄ မိၤၡ့ ၃၅:၃၃, ၃၄.
၄. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဂၤ မ့ၢ်မၤသံဘၣ်ပှၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဂၤ မ့ၢ်မၤသံဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤတခီမီၤ. အဝဲမၤသံဘၣ်ပှၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤသနာ်က့ မ့ၢ်လၢအမၤသံဘၣ် ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၉:၅) ဘၣ်ဆၣ်အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤသ့ဝဲလီၤ. ဒ်သိးပှၤမၤကၣ်တၢ်သွံၣ်အကစၢ်တဂၤ သုတမၤသံဘၣ်အီၤတဂ့ၤအဂီၢ် အဝဲကဘၣ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ် ဃုဖျၢၣ်အကျါတဖျၢၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲလဲၤနုာ်လီၤလၢ ဝ့ၢ်ပူၤအခါတလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်ပူၤ တုၤလၢပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်သံတစုလီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၃၅:၁၅, ၂၈.
၅. တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ မၤစၢၤပှၤသ့လၢ ပကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်လဲၣ်.
၅ ပှၤလၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤလီၤ. တမ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဘၣ်. အဝဲမၤလိာ်စီၤယိၤၡူယိၤၡူ ၂၀:၁, ၂, ၇, ၈) ယဟိဝၤယွၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ပှၤကပာ်လီၤဆီ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ပှၤ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်လီၤ. အဒိ, တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သးကညီၤအဂ့ၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် သိၣ်လိစ့ၢ်ကီးပှၤလၢ ပသန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢ– “ကတိၤတၢ်ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိဒီးစံး, ပာ်လီၤဝ့ၢ်တူၢ်လိာ်တၢ် [တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်] လၢသုဂီၢ်” တက့ၢ်. (အဝဲကဘၣ်လဲၤ “ကတိၤတၢ်လၢ” ဝ့ၢ်အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အအိၣ်
၆, ၇. (က) ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါဒ်လဲၣ်. တဲနၢ်ပၢၢ်တက့ၢ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.) (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤ ကဘၣ်လဲၤတဲဖျါထီၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် အအိၣ်လဲၣ်.
၆ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဂၤ မ့ၢ်မၤသံဘၣ်ပှၤတဂၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ် အဝဲကဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ် ဒီးကဘၣ်လဲၤ “ကတိၤတၢ်” မ့တမ့ၢ် လဲၤတဲဘၣ် ဝ့ၢ်အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ် လၢအတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တူၢ်လိာ်အီၤလီၤ. (ယိၤၡူ ၂၀:၄) လၢခံပှၤက့ၤဆှၢက့ၤအီၤဆူ ဝ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤသံဘၣ်ပှၤဂၤ ဒ်သိးဝ့ၢ်အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် ကသမံသမိးအတၢ်ဂ့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၄ မိၤၡ့ ၃၅:၂၄, ၂၅ တက့ၢ်.) ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ အဝဲမၤသံဘၣ်ပှၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ် အဝဲကဘၣ်တၢ်ဆှၢက့ၤအီၤဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
၇ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤအံၤ ဘၣ်လဲၤတဲဖျါထီၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်အအိၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဘၣ်မၤဝဲဒ်သိး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကစီဆှံအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ကဘၣ်မၤစၢၤစ့ၢ်ကီးပှၤလၢ အမၤသံဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤတဂၤ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဘၣ်ဃးလံာ်စီဆှံတဂၤ ကွဲးဝဲလၢ ပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤ မ့ၢ်တလဲၤလၢ ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤမၤသံအီၤသ့ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲတမၤထွဲ ယွၤအတၢ်မၤလိာ်ဘၣ်အဃိ ပှၤမ့ၢ်မၤသံဘၣ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ကမၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲမ့ၢ်တလဲၤဃ့ၢ်ဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်တဖၣ်အပူၤဘၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအမၤသံဘၣ်ဝဲတဂၤ အဘူးအတံၢ်မၤသံအီၤအခွဲးအိၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤ မ့ၢ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤ ဒီးမၤထွဲဒ်တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအသိးန့ၣ် အသးသမူကပူၤဖျဲးလီၤ.
၈, ၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိလၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်တဂၤ ကဘၣ်လဲၤတဲဖျါထီၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အအိၣ်လဲၣ်.
၈ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ခရံာ်ဖိလၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ် ကဘၣ်လဲၤဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အအိၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိအရ့ဒိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. တၢတထံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကစံၣ်ညီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအမၤတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယၤကိာ် ၅:၁၄-၁၆) ခံထံၣ်တထံၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤလၢအမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ် ဒီးပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ဒီးသုတမၤတၢ်ကမၣ်လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. (ကလၤတံ ၆:၁; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၁) သၢထံၣ်တထံၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သိၣ်လိလၢ ကမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၤစၢၤ ပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် ဒ်သိးအသုတတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်လၢၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ကိးဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်အံၤလၢ “တၢ်အိၣ်တဒၢအလီၢ်လၢ ကလံၤအမဲာ်ညါ” လီၤ. (ယၡါယၤ ၃၂:၁, ၂) တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲကျဲတဘိလၢ ကစၢ်ယွၤပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤလၢ ပဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
၉ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤအါဂၤ လဲၤတဲဖျါထီၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်အအိၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်မၤစၢၤအီၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤစှၤလီၤဝဲလီၤ. အဒိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အမံၤမ့ၢ် ဒဲနံၣ်ယၢၤန့ၣ် မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်တခါ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတလဲၤတဲပၠးဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဘၣ် ဒီးပာ်ခူသူၣ်ဝဲတဘျုးလါညါ. အဝဲတဲဝဲလၢ– “ယံာ်ထီၣ်ယံာ်ထီၣ်ဒီး ယဆိကမိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤယၤတသ့လၢၤဘၣ်.”
ဒီးထီဘိန့ၣ် အဝဲဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကသ့ၣ်ညါတၢ်ကမၣ်လၢအမၤဘၣ်ဝဲ ဒီးအဝဲမ့ၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ် တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် ဘၣ်စးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဃ့ဝံသးစူၤ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. လၢခံအဝဲလဲၤဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အအိၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ– “ယကလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ် တညီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ယလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ လီၤဂာ်ဒ်သိး ပှၤတဂၤစိာ်ထီၣ်ကွံာ်ဝဲ ယတၢ်ဝံတၢ်ယိးအဃၢတဘိၣ်လၢ ယဖံဘၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ.” အခဲအံၤ ဒဲနံၣ်ယၢၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢတၢ်သဘျ့အပူၤသ့လံ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲအိၣ်ဒီးသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢအကဆှီ ဒီးတယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.အဝဲကဘၣ်လဲၤ “ဃ့ၢ်ဆူဝ့ၢ်တဖျၢၣ်ဖျၢၣ်”
၁၀. ပှၤလၢအမၤသံဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤတဂၤ ဒ်သိးအတၢ်ကမၣ်ကပျၢ်အဂီၢ် ကဘၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၀ ပှၤတဂၤမ့ၢ်မၤသံဘၣ်ပှၤလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ် ဒ်သိးအတၢ်ကမၣ်ကပျၢ်အဂီၢ် အဝဲကဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်ဝဲဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်လၢအဘူးဒီးအီၤ လၢအဆိအချ့လီၤ. (ဖး ယိၤၡူ ၂၀:၄ တက့ၢ်.) ဒ်သိးအဝဲအသးသမူ ကပူၤဖျဲးအဂီၢ် အဝဲကဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်ဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ် ဒီးကဘၣ်ဆဲးအိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ် တုၤပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်သံတစုလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဂီၢ် ကဘၣ်တူၢ်ဆါအသးလီၤ. အဝဲကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, အဟံၣ်အဃီ ဒီးဟးထီၣ်ဟးလီၤလၢ တၢ်သဘျ့အပူၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) (၄ မိၤၡ့ ၃၅:၂၅) ဘၣ်ဆၣ် ကကဲဘျုးလၢအဂီၢ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤသံဘၣ် ပှၤဂၤလၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤတဂၤ မ့ၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲတပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပှၤလၢအမၤသံဘၣ်ဝဲတဂၤ အသးသမူဘၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အသးသမူအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.
၁၁. ခရံာ်ဖိလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သးကညီၤ ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ပှၤလၢအမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကစၢ်ယွၤ ကပျၢ်အတၢ်ကမၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲန့ၣ်အိၣ်တနီၤလီၤ. တၢ်ကမၣ်လၢ အဝဲမၤဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်မၤဝဲလၢၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲကဘၣ်ဟးဆှဲးစ့ၢ်ကီး တၢ်တမံၤလၢ်လၢ်လၢ ကဆှၢအီၤလၢကမၤတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်ဃး ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢကရံၣ်သူး လၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် မၤဝဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. အဝဲကွဲးဝဲလၢ– “သုသးအုးဘၣ်ဃးဒီးယွၤအဃိဒီး, မ့ၢ်အဒုးအိၣ်ထီၣ်သုကျဲးစၢး တၢ်သပှၢ်ပှၢ်ဆံးအါလဲၣ်. မ့ၢ်လံ, သုကတိၤပူၤဖျဲးတၢ်, မ့ၢ်လံ, သုသးဟ့တၢ်, မ့ၢ်လံ, သုပျံၤတၢ်, မ့ၢ်လံ, သုဆၢတၢ်သပှၢ်ပှၢ်, မ့ၢ်လံ, သုသးဂဲၤလိာ်, မ့ၢ်လံ, သုဟ့ၣ်ဆၢတၢ်န့ၣ်ဆံးဒိၣ်လဲၣ်. လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ, သုပာ်ဖျါသုသးလၢ သုစီဆှံလၢတၢ်အံၤအဂ့ၢ်လီၤ.” (၂ ကရံၣ်သူး ၇:၁၀, ၁၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပကဟးဆှဲး တၢ်ကမၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်လၢအဘၣ် ဒီးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤန့ၣ်လီၤ.
၁၂. ဒ်သိးခရံာ်ဖိတဂၤ ကဆဲးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သးကညီၤအဂီၢ် အဝဲကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ဒ်သိးခရံာ်ဖိတဂၤ ကဆဲးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သးကညီၤအဂီၢ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်တမံၤလၢ်လၢ်လၢ အဝဲဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်ဆှၢအီၤလၢ ကျဲကမၣ်န့ၣ် အဝဲကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲလီၤ. (မးသဲ ၁၈:၈, ၉) အဒိ, နတံၤသကိးတဖၣ် မ့ၢ်မၢနမၤတၢ်လၢတဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးဘၣ်န့ၣ် နကဆဲးရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒံးဧါ. နကီၤနသးမ့ၢ်တညီဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နကဟးဆှဲးတၢ်အိၣ်သးလၢ ကကဲထီၣ်တၢ်လ့ပစီလၢ နကအီသံးအါတလၢန့ၣ်ဧါ. နမ့မ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢးမၤနၢၤကွံာ် တၢ်ဆိကမိၣ်လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် မ့ၢ်နကဟးဆှဲး တၢ်ဂီၤမူ, ပှာ်ယဲၤသန့ ဒီးတၢ်အဂၤတမံၤလၢ်လၢ်လၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်နတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်ဧါ. ထီဘိန့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဒ်သိးပကမၤထွဲ ယဟိၤယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂီၢ် ပမ့ၢ်ဘၣ်တူၢ်ဆါပသးထဲလဲၣ်ဂ့ၤ ထဲလဲၣ်ဂ့ၤသနာ်က့ အဘျုးအိၣ်ဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်ဘၣ်တူၢ်ဆါပသးသနာ်က့ ဂ့ၤန့ၢ်ဒံးပသးဘၣ်ဒိလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ပှၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအ “တၢ်အဲၣ်လီၤထူလီၤယိာ်” န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤသူၣ်မံသးမုာ် ဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၅၄:၇, ၈, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
ဝ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် “ကကဲထီၣ်တၢ်ပူၤဖျဲး . . . လၢသုဂီၢ်”
၁၃. ပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤ မ့ၢ်လဲၤတုၤလၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီးတလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဘၣ်လဲၣ်. တဲနၢ်ပၢၢ်တက့ၢ်.
၁၃ ပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤ မ့ၢ်လဲၤတုၤလၢတၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢအဂီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ ဝ့ၢ်တဖၣ်အံၤ– “ကကဲထီၣ်တၢ်ပူၤဖျဲး . . . လၢသုဂီၢ်” လီၤ. (ယိၤၡူ ၂၀:၂, ၃) ဒီးယဟိဝၤယွၤ တစံၣ်ညီၣ်ကဒီးအီၤလၢ အတၢ်ကမၣ်တခါအံၤအဃိလၢၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပှၤမၤကၣ်တၢ်သွံၣ်အကစၢ် လဲၤနုာ်လီၤမၤသံအီၤလၢ ဝ့ၢ်ပူၤတန့ၢ်ဘၣ်. ဖဲအဝဲအိၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်ပူၤအခါ မ့ၢ်ဒၣ်အအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဒီသဒၢအဖီလာ်အဃိ တလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်. တလီၤဂာ်ဒ်ပှၤအိၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤဘၣ်. အဝဲဖံးတၢ်မၤတၢ်, မၤစၢၤပှၤဂၤ ဒီးမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ တၢ်သဘျ့အပူၤသ့ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.
၁၄. ခရံာ်ဖိလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဂၤ နာ်ဝဲတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၁၄ ယွၤအခ့အပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်ဒံးလီၤ. ဒီးတနီၤနီၤန့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်အတၢ်ကမၣ်တသ့နီတဘျီလၢၤဘၣ်. နၤစ့ၢ်ကီးနမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်ပျၢ်နတၢ်ကမၣ်န့ၣ် အဝဲပျၢ်ကွံာ်ဝဲ လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့လီၤ. တလိၣ်လၢနတူၢ်ဘၣ်လၢ နအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်လၢၤဘၣ်. ဒဲနံၣ်ယၢၤ လၢပတဲသကိးတ့ၢ်အဂ့ၢ်တဂၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ. စးထီၣ်ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်သိၣ်အီၤ ဒီးမၤစၢၤအီၤဒ်သိးအကအိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ အကဆှီဝံၤအလီၢ်ခံ အတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ– “ယတတူၢ်ဘၣ်လၢ ယအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်လၢၤဘၣ်. ပတၢ်ကမၣ်မ့ၢ်ပျၢ်န့ၣ် ပျၢ်လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့လီၤ. ဒ်ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲအသိး အဝဲစိာ်ထီၣ်ကွံာ်ပတၢ်ဝံတၢ်ယိး ဒီးလဲၤကွံာ်လီၤဝဲလၢအယံၤဒီးပှၤ ဒီးပတထံၣ်အီၤနီတဘျီလၢၤဘၣ်.” ဒီးပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၈-၁၂ တက့ၢ်.
တဂၤ မ့ၢ်လဲၤတုၤလၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်န့ၣ် အဝဲတလိၣ်ပျံၤလၢ ပှၤကဟဲမၤသံအီၤလၢၤဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤပျၢ်ကွံာ် ပတၢ်ကမၣ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် တလိၣ်ပဘၣ်ယိၣ်လၢ အဝဲကပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤဝဲ ဒီးကစံၣ်ညီၣ်ကဒီးပှၤလၢၤဘၣ်.—ဖး၁၅, ၁၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤလဲၣ်.
၁၅ တၢ်ဂ့ၢ်လၢပကနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤန့ၣ် အိၣ်အါန့ၢ်ဒံး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လီၤ. စီၤပီလူးမၤထွဲဝဲ ယွၤအကလုၢ်ကထါ တန့ၢ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤဘၣ်အဃိ အဝဲကအုကစွါဝဲလၢ “ပှၤအဖီၣ် ယၤအံၤဧၢ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံ အဝဲတဲဝဲလၢ– “ယစံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ အဘျုးအဖှိၣ်လၢ ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဃိလီၤ.” (ရိမ့ၤ ၇:၂၅) အဝဲအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. အဝဲကဘၣ်ဒုးဝဲအတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အတဂ့ၤတဖၣ် ဒီးလၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် အဝဲမၤတၢ်ကမၣ်ဘၣ်ဆၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤအသးအဃိ နာ်ဝဲလၢယဟိဝၤယွၤကပျၢ်အတၢ်ကမၣ် ခီဖျိယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ ပအိၣ်ဒီးသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢအကဆှီ ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် သ့ဝဲလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၉:၁၃, ၁၄) ဒ်ပပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဂၤအသိး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မူဝဲလီၤထူလီၤယိာ်အဃိ အဝဲကဃ့ကညး တၢ်လၢပဂီၢ်ဒီး “အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤပှၤလၢ အဟဲဆူယွၤအအိၣ် လၢအီၤတဖၣ်န့ၣ်တုၤအလၢာ်သ့လီၤ.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၇:၂၄, ၂၅) လၢပျၢၤန့ၣ်ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် မၤစၢၤဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်ဒ်သိး ကနာ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကမၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်ဝဲပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်အဃိ ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ “ပကဒိးန့ၢ်တၢ်သးကညီၤ, ဒီးထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် ဖဲတၢ်မၤစၢၤအဆၢအကတီၢ်” န့ၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၄:၁၅, ၁၆.
၁၆ ဒ်သိးပကသန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပကဘၣ်နာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလီၤ. တဘၣ်ဆိကမိၣ်လၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် ကဲဘျုးထဲပှၤအါဂၤအဂီၢ်န့ၣ်တဂ့ၤ. နာ်လၢတၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် ကဲဘျုးလၢနဂီၢ်တက့ၢ်. (ကလၤတံ ၂:၂၀, ၂၁) လၢတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ နာ်လၢယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်နတၢ်ကမၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. နာ်လၢတၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် ဟ့ၣ်နၤတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ နကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ်တက့ၢ်. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်လၢ နဂီၢ်လီၤ.
၁၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ နအဲၣ်ဒိးသန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်.
၁၇ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်တဖၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သးကညီၤအဂ့ၢ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ သိၣ်လိပှၤလၢ သးသမူန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်, တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးနီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ် လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်နသန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤဧါ. တၢ်လီၢ်အဂၤလၢ ကဒီသဒၢနၤ ဒ်သိးအံၤတအိၣ်ဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၁:၁, ၂) တၢ်မၤလိလၢခံတခါအပူၤန့ၣ် ပကမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကကွၢ်လိမၤဒိးယဟိဝၤယွၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ ဒီးတၢ်သးကညီၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 10 လၢပှၤယူဒၤဖိ အလံာ်လဲၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် လဲၤအိၣ်ဒီးအီၤလၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအဝ့ၢ်ပူၤသ့ဝဲလီၤ.