တၢ်မၤလိ ၂၈
ဖဲပဒိၣ်ပပှၢ်တြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အခါ ဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ
“တၢ်လၢပထံၣ်, ဒီးတၢ်လၢပနၢ်ဟူန့ၣ်, ပတကတိၤဘၣ်ဒီး, ပအိၣ်တသ့ဘၣ်.”—မၤတၢ် ၄:၁၉, ၂၀.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၂ အိၣ်စံာ်အိၣ်ကျၢၤ, အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤတက့ၢ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁-၂. (က) ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် မ့ၢ်တြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် သတူၢ်ကလာ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢးကမၢကမၣ်ဘၣ်လဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ဖဲ ၂၀၁၈ န့ၣ်ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤ ၂၂၃,၀၀၀ ဘျဲၣ်လၢအစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် အိၣ်ဘၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢ ပှၤတြီဃာ်ပနီၢ်သး အတၢ်ဖံးတၢ်မၤခဲလၢာ် မ့တမ့ၢ် ထံကီၢ်လၢ ပှၤတြီဃာ် ပနီၢ်သးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတနီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. ဒ်ပမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တခါအသိး ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤလီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၂) ပမ့ၢ်အိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်ဂ့ၤဖဲလဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်သိးပသုတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ပပၢ်သးဘိ ယဟိဝၤယွၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် တြီပှၤသတူၢ်ကလာ်သ့လီၤ.
၂ ဖဲနအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် မ့ၢ်တြီဝဲလၢ ပှၤကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကသံကွၢ်ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ‘ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးန့ၣ် မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးပှၤလၢၤဘၣ် အဃိဧါ, ပှၤလၢအတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် မၤပတုာ်ကွံာ် တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤကန့ၢ်ဧါ. မ့ၢ်ယကြၢးလဲၤသုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ထံကီၢ်လၢ ပှၤတတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤဘၣ်န့ၣ်ဧါ.’ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဒီးပကမၤလိဘၣ်စ့ၢ်ကီး ဖဲပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အခါ ပဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ် ဒီးဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးန့ၣ် မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးပှၤ လၢၤဘၣ်အဃိဧါ
၃. ဒ် ၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၃-၂၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်မၢဖိပီလူး ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤအၢမၤနးမနုၤတဖၣ်လဲၣ်, ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤပီလူးအအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၃ ဖဲပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်တြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်ကမၣ်ဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးပှၤဘၣ်အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးန့ၣ် အခီပညီတမ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၃-၂၇ တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ကွၢ် စီၤပီလူးအဒိအတဲာ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အခ့အပှၤလၢ အတီဒီးအီၤတဖၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤန့ၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်မၢဖိပီလူးအဒိအတဲာ်တက့ၢ်. ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ စီၤပီလူး သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကကွဲးဝဲ လံာ်စီဆှံလၢ ကြံးကျိာ် ၁၄ ကတြူၢ် ဒီးကကဲဘၣ်ဝဲ တၢ်မၢဖိဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကလုာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤအၢမၤနး နးနးကလဲာ်လီၤ. (ဖး၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသးဟ့ပှၤလဲၣ်.
၄ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ မ့ၢ်လၢပတဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်အဃိ ပှၤကသးဟ့ပှၤန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၈, ၁၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢ ပှၤကထီဒုၣ်ထီဒါပှၤလီၤ. ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးအခါန့ၣ် အခီပညီတမ့ၢ်လၢ ပတဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပမၤတၢ်အဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် မၤပတုာ်ကွံာ် တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤကန့ၢ်ဧါ
၅. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် မၤပတုာ်ကွံာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကန့ၢ်ဧါ. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတနီၤတက့ၢ်.
၅ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ပှၤသုတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ် ယဟိဝၤယွၤတဂ့ၤအဂီၢ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. လၢညါလံၤလံၤ ပှၤအါဂၤ ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဝဲဒ်န့ၣ် သနာ်က့ မၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်မၤအသးဖဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဒုး ခံဘျီတဘျီန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် နးစံၣ် ဖၤထံၤ လၢကီၢ်ကၠၢမနံၣ်န့ၣ် တြီဃာ်ဝဲ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တကးဒံးဘၣ် ကီၢ်အီးစတြ့လံယါ, ကီၢ်ခဲနဒၣ် ဒီးထံကီၢ်အဂၤတဖၣ် အပဒိၣ်ပပှၢ်စ့ၢ်ကီး မၤဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်. ဖဲ ၁၉၃၉ နံၣ်, တၢ်ဒုးစးထီၣ်အသးအခါ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိအိၣ်ဝဲ ၇၂,၄၇၅ ဂၤလီၤ. ဒီးဖဲ ၁၉၄၅ နံၣ်, တၢ်ဒုးကတၢၢ်အခါ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိအိၣ်ဝဲ ၁၅၆,၂၉၉ ဂၤလီၤ. ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဃိ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အနီၣ်ဂံၢ် အါထီၣ်ဝဲ အါန့ၢ်ဒံးခံစးလီၤ.
၆. ဖဲပှၤမၤအၢမၤနးပှၤအဆၢကတီၢ် တၢ်လၢအဂ့ၤမနုၤတဖၣ် ဟဲကဲထီၣ်အသးသ့လဲၣ်, တဲဖျါထီၣ် တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၆ တၢ်မၤအၢမၤနးတဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအဲၣ်ဒိး ဆၢတဲာ်လီၤအါထီၣ်ပသး လၢပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပသုတပျံၤလၢ ပကမၤအတၢ်မၤတဂ့ၤအဂီၢ်သ့လီၤ. အဒိ, ပှၤဒီမါဝၤခံဂၤလၢ အအိၣ်ဒီးအဖိလၢ အသးစၢ်တဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဝဲလၢ ထံကီၢ်လၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်တြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တပျံၤတၢ် ဒီးမၤစှၤလီၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပှၤဒီမါဝၤခံဂၤအံၤ စးထီၣ်မၤဝဲ ပှၤလဲၤလၢညါလီၤ. မ့မ့ၢ်အမါန့ၣ် တမၤဝဲ အတၢ်မၤလၢ အန့ၢ်ဘၣ်စ့အါန့ၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီးအဝၤတဲဝဲလၢ ခီဖျိလၢ ပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဃိ ပှၤအါဂၤ သံကွၢ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ညီထီၣ်လၢ အဝဲကစးထီၣ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ခီဖျိလၢ ပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဃိ တၢ်လၢအဂ့ၤ ကဲထီၣ်အသးလၢ အဂၤတမံၤဒံး. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်
လၢ အအိၣ်ဖဲ ထံကီၢ်အဝဲန့ၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးစးထီၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ကဒီးတၢ်လီၤ.၇. (က) ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ ၃ မိၤၡ့ ၂၆:၃၆, ၃၇ အပူၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အခါ နကမၤဒ်လဲၣ်.
၇ ပဒုၣ်ပဒါတဖၣ် တအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် မၤပျံၤမၤဖုးပှၤ ခီဖျိတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လီၤ. ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် တြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ဟးရၤလီၤပဂ့ၢ် တတီတလိၤ, ဆှၢလီၤဝဲ ပှၤလၢအဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဒ်သိးကဟဲဃုတၢ်လၢပဟံၣ်, လဲၤကိးပှၤလၢရူ မ့တမ့ၢ် ထၢနုာ်ပှၤလၢဃိာ်ပူၤလီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ထၢနုာ်ပှၤလၢဃိာ်ပူၤ န့ၢ်ဝဲစှၤဂၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပကပျံၤတၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ပျံၤအဝဲသ့ၣ် ဒီးပျံၤလၢအဝဲသ့ၣ် ကမၤပှၤတမံၤမံၤန့ၣ် ပကမၤစှၤလီၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ကယီကယီ မ့တမ့ၢ် ပတမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢၤဘၣ်. ပတအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ဒ်ပှၤလၢ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အဂ့ၢ်ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၂၆:၃၆, ၃၇ အပူၤန့ၣ်ဘၣ်. (ဖးတက့ၢ်.) ခီဖျိလၢ တၢ်ပျံၤအဃိ ပတအဲၣ်ဒိးမၤစှၤလီၤ မ့တမ့ၢ် ပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ်ဘၣ်. ပနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဒီးပတပျံၤတၢ် တလၢကွံာ်အခၢးဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၇:၁) ပဃ့ထုကဖၣ် ဒီးဃုသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢ အစိအကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ်ဒၣ်လဲာ် တြီပှၤဒ်သိး ပသုတတီဒီးယွၤ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ် တန့ၢ်ဘၣ်.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၆.
မ့ၢ်ယကြၢးလဲၤသုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ထံကီၢ်လၢ ပှၤတတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤဘၣ်န့ၣ်ဧါ
၈-၉. (က) ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ခိၣ်တဖၣ် ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးပှၤတဂၤ ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ ကသ့အဂီၢ် အဝဲကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ လၢနအိၣ်တၢ်လီၢ်အပူၤ ပဒိၣ်ပပှၢ်မ့ၢ်တြီဝဲ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ မ့ၢ်နကြၢးလဲၤသုးလီၢ်သုးကျဲဆူ တၢ်လီၢ်လၢ နကမၤဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢတၢ်သဘျ့အပူၤဧါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ နကမၤဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤဂၤဆၢတဲာ်န့ၢ်နၤ တသ့နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ ပှၤတဂၤဆၢတဲာ်တၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲမ့ၢ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ဖဲခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤ အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢအဂီၢ်လီၤ. ဖဲပှၤကွံာ်သံ စီၤစတ့းဖၣ်လၢလၢၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လဲၤသုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ကီၢ်ယူဒၤ, ၡၤမရံ ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအယံၤ ဒ်သိးဒီး ဖံၤနံက့ၤ, ကူပြူး ဒီးအၣ်တံၤအီာ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၀:၂၃; မၤတၢ် ၈:၁; ၁၁:၁၉) ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဆိကမိၣ်ထံ စီၤပီလူးအဂ့ၢ် သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်တဘျီ ဖဲပှၤမၤအၢမၤနး ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ် အဆၢကတီၢ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ထီၣ်လၢ စီၤပီလူးအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတလဲၤသုးလီၢ်သုးကျဲဆူ တၢ်လီၢ်အဂၤဘၣ်. အဝဲဆၢတဲာ်လီၤအသး လၢကအိၣ်ဖဲ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤထီဒါ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆဲးအိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ် ဒ်သိးကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် ဒီးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၁၄:၁၉-၂၃.
၉ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲန့ၣ် ဟံၣ်ခိၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ် လၢအနီၢ်ကစၢ်လီၤ. တချုးလၢ ဟံၣ်ခိၣ်တဂၤ ဆၢတဲာ်တၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ် ဒီးဆိကမိၣ်ထံ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်အိၣ်သး လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ် ဒီးကကဲထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ်က “ဘၣ်ဝံအတၢ်ဝံဒၣ်ဝဲ, ကိးဂၤဒဲးလီၤ.” (ကလၤတံ ၆:၅) အဃိ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ ကသုးလီၢ်သုးကျဲမ့ၢ်ဂ့ၤ, တသုးလီၢ်သုးကျဲဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပတကြၢးစံၣ်ညီၣ်အီၤဘၣ်.
ဖဲပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အခါ ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်
၁၀. ဝဲၤတြၢ် ဒီးပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၀ ဖဲပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အခါ ပဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပကဘၣ်ဟံးန့ၢ် နီၢ်သးအတၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒ်လဲၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ကဘၣ်မၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးပကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဝဲၤတြၢ်ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲ မ့တမ့ၢ် ကဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်လီၤ. ဝဲၤတြၢ် ဆဲးကျိးဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဝဲခဲလၢာ် ပကဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤလၢ လံာ်စီဆှံ ဒီးပတၢ်ကရၢကရိ အလံာ်လဲၢ်တဖၣ်အပူၤလီၤ.—မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀; မၤတၢ် ၅:၂၉; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅.
၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ နကဆဲးဒိးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်, နကဘၣ်ပာ်ဃာ် လံာ်စီဆှံ ဒီးလံာ်လဲၢ်အဂၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.
ယၡါယၤ ၆၅:၁၃, ၁၄; လူၤကၣ် ၁၂:၄၂-၄၄) အဃိ နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးအဆၢကတီၢ် တသ့ဖဲအသ့ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကရၢကရိ ကဟ့ၣ်နၤ နီၢ်သးအတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ နလိၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နၤစ့ၢ်ကီး တၢ်လၢနကဘၣ်မၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤအခါ ဃုတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢ နကပာ်ခူသူၣ် လံာ်စီဆှံ ဒီးလံာ်လဲၢ်အဂၤတဖၣ် ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးတၢ်လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်အံၤ နမ့ၢ်ပာ်ဃာ်အီၤလၢ လံာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢအံၣ်လဲးထြီနံးအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တဘၣ်ပာ်အီၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤထံၣ်န့ၢ်အီၤညီ နီတဘျီတဂ့ၤ. ဒ်သိးပတၢ်နာ်ကဆဲးဂၢၢ်ကျၢၤအဂီၢ် တသ့ဖဲအသ့ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပကဘၣ်မၤ တၢ်လၢပမၤအီၤသ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၁ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ဒ်သိးအခ့အပှၤတဖၣ် ကဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် လၢအဂၢၢ်ကျၢၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကိးမံၤဒဲး လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. (၁၂. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ဒ်သိး ပှၤသုတပာ်သူၣ်ပာ်သး တၢ်လၢပမၤအီၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကရဲၣ်ကျဲၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢ ပမၤအီၤကိးနွံဒဲး လၢတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ပကမၤအီၤဒ်လဲၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤဝဲ ဒ်သိးပှၤလၢ အထီဒါတၢ်တဖၣ် သုတပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲ တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤလၢ ပကအိၣ်ဖှိၣ်စှၤကိာ်ဂၤ ဒီးကဆီတလဲဝဲ တၢ်လီၢ်ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ် တဘျီဘၣ်တဘျီလီၤ. နဒီသဒၢ ပှၤလၢအဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်သ့ခီဖျိ ဖဲနဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးနက့ၤဟးထီၣ်အခါ နတဲတၢ်ဆံးဆံးဖိန့ၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဘၣ်ကူတၢ်သိးတၢ် ဒ်သိးပှၤသုတပာ်သူၣ်ပာ်သးနၤတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ.
၁၃. ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ လၢညါစိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤအပူၤတဖၣ် အအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၃ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်အသးလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤဒီးတတီၤ တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပကဟးဃုကျဲလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤလီၤဘၣ် ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၈:၁; မၤတၢ် ၄:၂၉, ၃၀) ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ လၢညါစိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤအပူၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် အဲမလံၤ ဘြူဒလံ ဘါရၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ဖဲပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပှၤအုၣ်သးတဖၣ် တဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ်, ပှၤလၢတၢ်မၤလီၢ် ဒီးအသကိးတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤထၢနုာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤသနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ ပှၤဃိာ်ဖိလၢ အဂၤတဖၣ်လီၤ.” ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ လၢညါစိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤအပူၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤတြီဃာ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ. လၢနအိၣ်တၢ်လီၢ်အပူၤ ပှၤမ့ၢ်တြီဃာ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိးအဝဲသ့ၣ်တက့ၢ်.
ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
၁၄. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၉:၁ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၄ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ နတဲဘၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပလီၢ်နသးတက့ၢ်. ဖဲပှၤတြီဃာ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဆၢကတီၢ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါတၢ် ‘အကတီၢ်လၢ ပကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်အဂီၢ်’ န့ၣ်လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၃:၇) တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒ်သိးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အမံၤ, တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢ ပထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သး, ပမၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤဒ်လဲၣ် ဒီးပဒိးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်အီၣ်တၢ်အီဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ပကြၢးပာ်ခူသူၣ်အီၤတဖၣ်လီၤ. အဃိ ပကဘၣ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ ဒီးပတဘၣ်တဲဘၣ် ပဒိၣ်အခ့အပှၤတဖၣ် ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပသကိးတဖၣ် ဒီးပဘူးပတံၢ်တဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်လၢ ပထံပကီၢ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ မ့ၢ်အိၣ်လၢ ထံကီၢ်အဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပတတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်တဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.—ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၉:၁ တက့ၢ်.
၁၅. မုၣ်ကီၤလံၢ် ကဂုာ်ကျဲးစၢးမၤပှၤဒ်လဲၣ် ဒီးပကြၢးမၤဒ်လဲၣ်.
၁၅ တဘၣ်ပျဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ် ကမၤလီၤမုၢ်လီၤဖးပှၤတဂ့ၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အလီၤမုၢ်လီၤဖးန့ၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤဝဲတသ့ဘၣ်. (မၢ်ကူး ၃:၂၄, ၂၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ထီဘိန့ၣ် အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး လၢပကျါလီၤ. လၢပကထီဒါအီၤအလီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးလၢ ပကထီဒါလိာ်ပသး တဂၤဒီးတဂၤလီၤ.
၁၆. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ကၢထြူၣ် ဖိစံကၢၣ် ပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ကဘၣ်ပလီၢ်အသးဒ်သိး အသုတလီၤဘၣ်လၢ ပျံၤသကွီၤဒ်အံၤ တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခံဂၤ လၢအမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ကၢထြူၣ် ဖိစံကၢၣ် ဒီးအဲၤဖံဒံၤ လၢ(ရ်) အဂ့ၢ်တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ် ခံဂၤလၢာ် မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် လီၤဘၣ်လၢ နးစံၣ်အဃိာ်ပူၤ ဃုာ်ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဲၤဖံဒံၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဂၤလၢ ဃိာ်ပူၤအခါ ကၢထြူၣ်အသူၣ်က့ၣ်သးကါအီၤလီၤ. လၢခံန့ၣ် ကၢထြူၣ်အမဲာ်ဆှးလီၤက့ၤအသး ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးဝဲလၢ “ဖဲပှၤဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါ အါန့ၢ်ပှၤအခါ ပကဘၣ် မၤလိပသး ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးမံလီၤ.” အဝဲမၤနၢၤကွံာ်ဝဲ အတၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါ န့ၢ်ဒ်လဲၣ်. အဝဲသးစၢၢ်ဆၢဝဲ အဲၤဖံဒံၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ဒီးအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လၢအဂ့ၤတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ရ့လိာ်သး က့ၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဒ်လၢညါအသိးလီၤ. လၢခံအဝဲသ့ၣ် ခံဂၤလၢာ် ဟဲက့ၤဟးထီၣ်ဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ ဒီးမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤ တုၤလၢအသံတစုလီၤ. ဖဲပအိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တမံၤမံၤအခါ ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဘၣ်လိာ်က့ၤအီၤန့ၣ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး တအိၣ်ထီၣ်လၢ ပကျါဘၣ်.—ကလီးစဲ ၃:၁၃, ၁၄.
၁၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အဟဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိအအိၣ် ထီဘိလဲၣ်.
၁၇ မၤထွဲတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ထီဘိတက့ၢ်. ပမ့ၢ်မၤထွဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်နာ်န့ၢ်အီၤဒီး အအိၣ်ဒီးမူဒါတဖၣ် အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ဒီသဒၢလၢ ပဂီၢ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၅:၅) အဒိ လၢထံကီၢ်တဘ့ၣ်လၢ ပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးမူဒါတဖၣ် တဲဘၣ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ အသုတနီၤလီၤ လံာ်လဲၢ်တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်န့ၣ် ပှၤလဲၤလၢညါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အသ့ၣ်ညါတၢ်အိၣ်အသး အါန့ၢ်ဒံး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးမူဒါတဖၣ် ဒီးနီၤလီၤဝဲ လံာ်လဲၢ်တဖၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတနီၤ ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဝံၤ တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ပလံးတဖၣ် သံကွၢ်သံဒိးအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် လူၤပိာ်အဝဲသ့ၣ်အခံ ဒီးဟံးန့ၢ်ဝဲ လံာ်လၢပှၤနီၤလီၤအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤတဖၣ် မ့ၢ်တလီၤပလိာ်ဒီး ပတၢ်ထံၣ်သနာ်က့ ပကဘၣ်မၤထွဲအီၤလီၤ. ပမ့ၢ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤထီဘိလီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၇, ၁၇.
၁၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဘၣ်ပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢပှၤတလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၁၈ တဘၣ်ပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပှၤတလိၣ်ဘၣ်အီၤ၂ ကရံၣ်သူး ၁:၂၄.
ဘၣ်တဖၣ် န့ၣ်တဂ့ၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ပာ်လီၤဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ဝံဃၢလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ယူၤရဲ ခဲၤမဲ(စ်)ကံၤ တဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အကဲထီၣ်အသးဖဲ ပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ လၢညါကီၢ်ခၠဲၣ်ခ်စလိၤဖါခံယါအခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်က့ၤဖီၣ်အီၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတနီၤလၢ အအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ထုးထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လၢအကြၢးမၤဝဲဒီး တၢ်လၢအတကြၢးမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤလၢအပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပှၤတလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်အဒီသဒၢ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် လၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ်အဂုာ်ကျဲးစၢး ဝဲဒ်သိးကကဲသရၣ် လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အတၢ်နာ်အဖီခိၣ်လီၤ.—တဘၣ်ပတုာ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ နီတဘျီတဂ့ၤ
၁၉. ဒ် ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၂:၇, ၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး မုၣ်ကီၤလံၢ် မ့ၢ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူသ့လဲၣ်.
၁၉ ပဒုၣ်ပဒါ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤအၢမၤနးဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ် ထီဘိလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၅:၈; လီၣ်ဖျါ ၂:၁၀) မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ် ကဂုာ်ကျဲးစၢး တြီဃာ်ဝဲပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ပျံၤတၢ်ဘၣ်ဆၣ် ပတပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ်ဘၣ်. (၅ မိၤၡ့ ၇:၂၁) ပှၤမ့ၢ်တြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤသနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ကအိၣ်ဒီးပှၤ ဒီးကဆဲးမၤစၢၤပှၤလီၤ.—ဖး ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၂:၇, ၈ တက့ၢ်.
၂၀. နပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤမနုၤလဲၣ်.
၂၀ မ်ပကပာ်လီၤပသးဒ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်လၢ အတဲဝဲ “ပဒိကနၣ်သုကလုၢ်အါန့ၢ် ပဒိကနၣ်ယွၤအကလုၢ် လၢယွၤအမဲာ်ညါ, မ့ၢ်အတီတတီလဲၣ်န့ၣ်, စံၣ်ညီၣ်သုဝဲတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢပထံၣ်, ဒီးတၢ်လၢပနၢ်ဟူန့ၣ်, ပတကတိၤဘၣ်ဒီး, ပအိၣ်တသ့ဘၣ်.”—မၤတၢ် ၄:၁၉, ၂၀.
တၢ်သးဝံၣ် ၇၃ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် မ့ၢ်တြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပကြၢးမၤဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိအံၤ ကဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဘၣ်ဃးဒီး ဖဲပှၤတြီဃာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အခါ ဒ်သိးပဆဲး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤကသ့အဂီၢ် ပကြၢးမၤ တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးပကြၢးဟးဆှဲး တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 59 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– တၢ်ဂီၤကိးဘ့ၣ်ဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အမၤယွၤအတၢ်မၤ လၢထံကီၢ်လၢ ပှၤတြီဃာ်ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်. လၢတၢ်ဂီၤတဘ့ၣ်အံၤအပူၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်စှၤကိာ်ဂၤ မၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤအဟံၣ် လၢပှၤပာ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤအလီၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 61 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ (လၢစုစ့ၣ်) တဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤပိာ်မုၣ်တဂၤ ဒီးအဝဲဃုဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကတဲဘၣ်အီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 63 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ လၢပလံးသံကွၢ်အီၤတၢ်န့ၣ် ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကတဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်.