တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီးလံာ်ကုခိၣ် | ခီဖျိလၢစဲအ့ၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အဃိမ့ၢ်ပတလိၣ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံလၢၤဘၣ်ဧါ
တၢ်လၢပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် ဃုသ့ၣ်ညါဝဲတဘၣ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲ
ပှၤလၢအတနာ်ယွၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲအသီတဖုလီၤ. ဒီးပူၤကွံာ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် လံာ်လဲၢ်တနီၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်လီၤ. လံာ်လဲၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ထုးန့ၢ်ဝဲပှၤကညီတဖၣ်အသးဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်အါမးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိလၢအမ့ၢ် ဒ့ဘ့းအံကၢၣ်မဲ ကွဲးဝဲလၢ– ‘ပှၤဖးလံာ်ဖိတနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါတၢ်ခဲလၢာ်လီၤ.’ စံးကဒီးဝဲလၢ– ‘ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိလၢအဖၠဲးတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအလဲၢ် ဒီးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်လၢအသီတဖၣ် ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.’
ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲအသိး တၢ်သံကွၢ်လၢ အမၤတံာ်တာ်ပှၤကညီတဖၣ်အသးန့ၣ် ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်စံးဆၢအဃိ အဝဲသ့ၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်တၢ်အဆၢကတီၢ် အတၢ်ဆၢတဲာ်တနီၤနီၤန့ၣ် ကမၣ်ဝဲလီၤ. အစဲးနူးထဲၣ်မ့ၢ်ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ထုးဃၢ အသဟီၣ်န့ၣ်ထုးဃာ်ဝဲဒၣ် မူဖျၢၣ်တဖၣ်, ဆၣ်တဖၣ်ဒီး ဆၣ်အကရူၢ်တဖၣ် ဒ်သိးအကအိၣ်ဝဲလၢ မူဟီၣ်ကယၢအပူၤ လၢအလီၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဒွးအဒ့လၢအမ့ၢ် ကဲကူလဲး (calculus) ဒီးပှၤသူအီၤလၢ တၢ်တ့ထီၣ်ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်, တၢ်လဲၤလၢမူပျီပူၤ ဒီးဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ စဲအ့ၣ်ပီညါလၢအဘၣ်ဃးဒီး နယူချံယါ (nuclear) လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အစဲးနူးထဲၣ်န့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါဝဲတၢ်ဒွးဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤပီညါ ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢတၢ်မၤကဒါမဲာ် ဒ်သိး ကဂုာ်ကျဲးစၢးဆီတလဲဝဲ စၢၢ်ဒီးထးအဂၤတဖၣ်လၢထူလီၤ.
တချုးနူးထဲၣ် အိၣ်မူဝဲအနံၣ် ၁,၅၀၀ န့ၣ်ကြံးအပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဂၤလၢအမ့ၢ် ထီလမံၣ် န့ၣ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲမူခိၣ်အဂ့ၢ်ထဲလၢ အမဲာ်ချံလီၤ. အဝဲဃုမၤလိဝဲ မူဖျၢၣ်လၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဖဲမုၢ်နၤအဆၢကတီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲကဲထီၣ်ဝဲ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အတ့ထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲနာ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအိၣ်ဝဲလၢ မူဟီၣ်ကယၢအခၢၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးထီလမံၣ်န့ၣ် ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိလၢအမ့ၢ် ကၣ်စဲၢ်ကၠ့ၣ် ကွဲးဝဲလၢ– ‘ထီလမံၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ်ကမၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်တ့ၢ်အီၤလၢ အနံၣ် ၁,၅၀၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အပတီၢ်ထီတဖၣ်န့ၣ် ကမၣ်ဝဲသ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.’
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်အဆၢကတီၢ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးလီၤ. မူဟီၣ်ကယၢ ဟဲကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲ လၢလၢပှဲၤပှဲၤကသ့ဧါ. ကြၢးလၢပအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် စဲအ့ၣ်အတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် ဘၣ်ဆၣ်ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢ တၢ်လၢစဲအ့ၣ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲ တသ့ဘၣ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိလၢအမ့ၢ် ဖီ(လ်)ဒ့ဘ့းစံးဝဲလၢ– ‘ပှၤကတဲဖျါထီၣ်မူဟီၣ်ကယၢအဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် တသ့ဝဲလ့ၤတက့ၤဘၣ်.’ တၢ်ကတိၤအံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပှၤဂ့ၢ်လိာ်အီၤတသ့ဘၣ်လီၤ– ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်အန့ဆၢၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤတသ့ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤမ့ၢ်တဲလၢ စဲအ့ၣ်အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်န့ၣ် ပတကြၢးနာ်တခီတၢၤဘၣ်.
ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ်ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်နဲၣ်လိလၢပတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်စဲအ့ၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ် မၤလၢပှဲၤပတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်အံၤတသ့ဘၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီးခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် အတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးတဖၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “ကွၢ်ကွၢ်, အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်အကျဲတနီၤ, ဒီးထဲအတၢ်ကတိၤကသွံဒံလၢ ပှၤနၢ်ဟူဝဲလီၤ. မ့မ့ၢ်အစိအကမီၤအလီသီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤနၢ်ပၢၢ်သ့တဂၤလဲၣ်.” (ယိၤဘး ၂၆:၁၄) ဘၣ်ဃးဒီးခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် အိၣ်ထဲတစဲးဖိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်လၢပကဘၣ်သ့ၣ်ညါန့ၣ် အိၣ်ဒံးအါမးလီၤ. တၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ စီၤပီလူးကွဲးဝဲဖဲ အပူၤကွံာ်အနံၣ် ၂,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ– “ယွၤအတၢ်ထူးအတၢ်တီၤ, ဒီးအတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့, ဒီးအတၢ်သ့ၣ်ညါန့ၣ်, မ့ၢ်အယိာ်ဆံးဒိၣ်လဲၣ်. အတၢ်စံၣ်ညီၣ်တဖၣ်, ပဃုကွၢ်တဘၣ်ဘၣ်. ဒီးအကျဲအကပူၤန့ၣ်, ပသ့ၣ်ညါထီၣ်တသ့ဘၣ်လီၤ.” —ရိမ့ၤ ၁၁:၃၃.