အဆၢဒိၣ် ၂
နပၢၤဃာ် သးလၢအသ့ၣ်ညါတၢ်အဂ့ၤကသ့ဒ်လဲၣ်
“ပၢၤဃာ်သုသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အဂ့ၤတက့ၢ်.”—၁ ပ့ၤတရူး ၃:၁၆, ခစ.
၁, ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒီလ့ၢ်ဂီၤမ့ၢ် တၢ်အပီးအလီလၢ အကါဒိၣ်တခါလဲၣ်, တၢ်အံၤပထိၣ်သတြီၤအီၤဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အဂ့ၤ သ့ဒ်လဲၣ်.
ပှၤကဘီဖိတဂၤ နီၣ်ကဘီလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဖးလဲၣ် လပီတဖၣ်အကျါလီၤ. ပှၤလဲၤတၢ်လၢ ခီၣ်တဂၤ လဲၤခီဂာ်ဝဲ ပှၢ်မုၢ်ကနၢလၢ အအိၣ်သယုၢ်အပူၤလီၤ. ပှၤနီၣ်ကဘီယူၤတဂၤ နီၣ်ဝဲကဘီယူၤလၢ ကလဲၤခီဂာ်မူခိၣ် တၢ်အၢၣ်တကထၢဘၣ် တကထၢလီၤ. အဝဲသ့ၣ် တဂၤစုာ်စုာ် အိၣ်ဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် နသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဧါ. ဒီလ့ၢ်ဂီၤ မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်တဂၤစုာ်စုာ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်သ့လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် စိၤခဲအံၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
၂ ဒီလ့ၢ်ဂီၤမ့ၢ် တၢ်အပီးအလီ ယိယိဖိတမံၤ, လၢအမ့ၢ် မဲာ်ကွီၤနဲၣ်လၢ အိၣ်ဒီးထးနါဘိလၢ အနဲၣ်တၢ်ဆူ ကလံၤစိးတခီလီၤ. ဖဲအဝဲမၤတၢ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အခါဒီး လီၤဆီဒၣ်တၢ် မ့ၢ်သူဃုာ်အီၤဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤလၢ အလီၤတံၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ် အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤသးသမူသ့လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, တၢ်အံၤလီၤဂာ်ဒီး ယဟိဝၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢအမ့ၢ်သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. (ယၤကိာ် ၁:၁၇) ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မ့ၢ်တ အိၣ်ဘၣ်ဒီး ပတၢ်မုၢ်လၢ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. မ့ၢ်သူအီၤလၢ အလီၢ်ဘၣ်ဒီး အဝဲကမၤစၢၤပှၤလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ်ကျဲလၢ အဂ့ၤဒီး ပကပိာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ခဲအံၤပကဆိကမိၣ်ကွၢ်သကိး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးအဝဲမၤတၢ် မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝံၤဒီး ပကကတိၤသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ (၁) ပသိၣ်လိသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်, (၂) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဃုာ် ပှၤဂၤအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လဲၣ်, (၃) သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အဂ့ၤန့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤဒီး မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်
၃. တၢ်ကတိၤလၢ “သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်” အံၤအခီပညီ ဟဲလိၤလိၤလၢ ကြံးခ်ကျိာ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လီၤဆီ မနုၤလၢ အိၣ်လၢ ပှၤကညီအပူၤလဲၣ်.
၃ လၢလံာ်စီဆှံပူၤ, တၢ်ကတိၤလၢ “သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်” န့ၣ်လၢကြံးခ်ကျိာ် အခီပညီဟဲလိၤလိၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် လီၤက့ၤသးန့ၣ်လီၤ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပတလီၤဂာ်ဒီး တၢ်ဘၣ်တ့အဂၤဘၣ်, ပအိၣ်ဒီး ယွၤဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပကသ့ၣ်ညါလီၤက့ၤ ပသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်စံးကဒီး တမံၤ, ပဆိကတီၢ်ဒီး ကွၢ်လီၤက့ၤပသးဒီး ပသမံသမိးလီၤက့ၤ ပသကဲးပဝး သ့န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပပူၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤစံၣ်ညီၣ်တၢ်အသိး, ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် သမံသမိးဝဲ ပတၢ်မၤ, ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီး ပတၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲနဲၣ်လိပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်လီၤသးလၢအဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပကထီဒါတၢ်အၢန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, ပဃုထၢတၢ်ဂ့ၤအဃိ ကမၤမုာ်ပသးဒီး ပမ့ၢ်ဃုထၢဘၣ်တၢ်အၢဒီး ကမၤသးအုးပှၤလီၤ.
၄, ၅. (က) အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု အိၣ်ဒီးသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ကပာ် ယွၤအတၢ်မၤလိာ်အဃိ အဘျုးမနုၤအိၣ်ထီၣ်လဲၣ်. (ခ) သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မၤတၢ်လၢ ပှၤတီပှၤလိၤလၢ တချုးခရံာ်ဖိအစိၤန့ၣ် တၢ်အဒိမနုၤတဖၣ် ပာ်ဖျါဝဲလဲၣ်.
၄ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အံၤ လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤအိၣ်ပာ်လၢ ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါ အပူၤန့ၣ်လီၤ. အၤဒၣ်ဒီး အံၣ်အုပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လီၤ. တၢ်အံၤပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဖဲ အဝဲသ့ၣ်မၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်အဃိ မဲာ်ဆှးဝဲအခါန့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၇, ၈) လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ အမၤတံာ်တာ်အီၤအံၤ မၤကဲဘျုးအဝဲသ့ၣ် တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤဝဲလၢ ကကွၢ်ကပာ်ဝဲ ယွၤအတၢ်မၤလိာ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲသနာ်က့ ဃုထၢဝဲလၢ ကကဲထီၣ်ပှၤပူထီၣ်တၢ်, ပှၤထီဒါယဟိဝၤယွၤ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤကညီလၢ အလၢပှဲၤ တဖၣ်အသိး သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤ အမၤတၢ်တဖၣ်ဒီး ဃၣ်ကဒါက့ၤ အသးလၢ ယွၤအိၣ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်.
၅ ပှၤတလၢပှဲၤအါမးလၢ တဒ်သိးဒီး အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အုတဖၣ်န့ၣ် မၤဆၢက့ၤဝဲဒ် သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ပှၤတီပှၤလိၤ ယိၤဘးစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ, “ယဟံးဃာ်ယတၢ်တီတၢ်လိၤ, ဒီးယတပျၢ်ဘၣ်အီၤဘၣ်. ယသးတသိၣ်ဃီၣ်ဘၣ်ယၤ တစိၤဒၣ်ယၤဘၣ်.” * (ယိၤဘး ၂၇:၆) အဝဲဒိကနၣ်ဝဲအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီး ပျဲဝဲလၢတၢ်အံၤကနဲၣ်လိ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး အတၢ်ပာ်လီၤသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲစံးဝဲလၢ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်နီၢ်နီၢ်သ့လၢ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် တမၤဆါအီၤ, တမၤမဲာ်ဆှးအီၤဒီး တမၤကမၣ်အီၤဘၣ်. ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ယိၤဘးဒီး ဒၤဝံး အတၢ်မၤဆၢက့ၤလၢ တဒ်သိးလိာ်သးန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲဒၤဝံးပာ်ဖျါဘၣ်ဝဲ တၢ်တယူးယီၣ်ပာ်ကဲ စီလူး, စီၤပၤလၢ ယဟိဝၤယွၤပာ်ထီၣ်အီၤအခါ, “လၢခံက့ၤဒီး တၢ်မၤအသးလၢ စီၤဒၤဝံးအသးသိၣ်ဃီၣ်အီၤ” လီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၂၄:၅) သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အတၢ်မၤကိၢ်မၤဂီၤအံၤ အဘျုးအိၣ်နီၢ်နီၢ်လၢ ဒၤဝံးအဂီၢ်လီၤ. တၢ်အံၤသိၣ်လိအီၤလၢ လၢခံန့ၣ်ကဟးဆှဲးဝဲ တၢ်တယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ဒ်သိးအံၤန့ၣ်လီၤ.
၆. တၢ်မနုၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လၢ ပှၤကညီခဲလၢာ်အဂီၢ်လဲၣ်.
၆ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အံၤန့ၣ် အိၣ်ထဲဒၣ်လၢ ယဟိဝၤအခ့အပှၤတဖၣ်လီၤဧါ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်မၢဖိပီလူးလၢ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်သးစီဆှံအံၤ အတၢ်ကတိၤတက့ၢ်. “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တုၤပှၤကလုာ်တဖၣ်လၢအတအိၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ်, တိၢ်န့ၢ်ဒၣ်တၢ်လၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်ဒီး, တၢ်သိၣ်တၢ်သီတအိၣ်ဘၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အဂီၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ.အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အုၣ်ဒၣ်အသးဒီး, မ့ၢ်တၢ်ဒဲးဘးမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်မၤပူၤဖျဲးမ့ၢ်ဂ့ၤ, အတၢ်ဆိကရိမ့ၤ ၂:၁၄, ၁၅) ပှၤလၢတသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤ အတၢ်မၤလိာ်လ့ၤတက့ၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ဘၣ်တဘျီဘျီ အဝဲသ့ၣ် အသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤသ့လၢ ကမၤထွဲဝဲဒ် ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အသိးန့ၣ်လီၤ.
မိၣ်ပာ်ဒၣ်လၢအလိၤ ယၢ်ခီယၢ်ခီသတးဒီး, ဒုးနဲၣ်ဝဲလၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတၢ်မၤအိၣ်ကွဲးအသးလၢ အသးအလိၤလီၤ.” (၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အံၤ ဘၣ်တဘျီဘျီ နဲၣ်ပှၤလၢအကမၣ်သ့လဲၣ်.
၇ ဘၣ်ဆၣ်, သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် ဘၣ်တဘျီဘျီ နဲၣ်လိတၢ်လၢ အကမၣ်တခီသ့လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. ပမ့ၢ်ပာ်ဘူး ဒီလ့ၢ်ဂီၤဒီး ထးတမံၤမံၤန့ၣ်, အဝဲတနဲၣ်တၢ်ဆူ ကလံၤစိးတခီလၢၤဘၣ်ဒီး ကဒုးနဲၣ်တၢ်ဆူအဂၤလီၤ. ဒီးမ့ၢ်တသူအီၤဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤလၢ အလီၤတံၢ်တဘ့ၣ်ဘၣ်ဒီး ဒီလ့ၢ်ဂီၤအံၤ ကကဲထီၣ်တၢ်ကလီကလီလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ပသးအတၢ်အဲၣ်ဒိး လၢတၢ်အဲၣ်လီၤဒၣ်ထဲသး မ့ၢ်လုၢ်ဘၢပှၤ အါကဲၣ်ဆိးန့ၣ် ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အံၤ နဲၣ်လိပှၤလၢ အကမၣ်တခီသ့လီၤ. ပမ့ၢ်တသူအီၤလၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်နဲၣ်လိ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်ဒီး ပနီၤဖးတၢ်ဂ့ၤဒီး တၢ်အၢလၢ တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်အါမးအပူၤ တသ့ဘၣ်. ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ကမၤတၢ်လၢအဂ့ၤအဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤအသးစီဆှံ အတၢ်နဲၣ်လိလီၤ. ပီလူး ကွဲးဝဲလၢ “ယသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အုၣ်အသးလၢယဂီၢ် လၢသးစီဆှံအပူၤ”လီၤ. (ရိမ့ၤ ၉:၁) မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အံၤ ကလီၤပလိာ်ဒီး ယဟိဝၤအသးစီဆှံအဂီၢ် ပမၤလီၤတံၢ်အီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ပသိၣ်လိအီၤန့ၣ်လီၤ.
ပသိၣ်လိသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် သ့အဂ့ၢ်
၈. (က) ပသးအတၢ်မိၣ်န့ၢ်ဘၣ်သးလီန့ၣ် လုၢ်ဘၢ ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် သ့ဒ်လဲၣ်. ဒီးလၢပတၢ်ပာ်လီၤသးအပူၤ ပကြၢးပာ်တၢ်မနုၤလၢညါလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လၢအကဆှီန့ၣ် တလၢပှဲၤဝဲထီဘိလၢ ခရံာ်ဖိတဂၤအဂီၢ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအဘျဲၣ်လၢ လံာ်ကဘျံးပၤအခီၣ်ထံး.)
၈ နအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အဖီခိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် သမံသမိးလီၤက့ၤ အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး သးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်ဝံၤမး အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးလီၤ. လၢခံန့ၣ်စံးဝဲလၢ “ယသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အံၤ တမၤတံာ်တာ် ယၤဘၣ်.” ပသးအတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီ မ့ၢ်ဆူၣ်ဒိၣ်မးဒီး လုၢ်ဘၢပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ စံးဝဲလၢ “ပှၤကညီအသးန့ၣ် လီန့ၢ်တၢ်ဒိၣ်န့ၢ်အါန့ၢ် တၢ်ခဲလၢာ်တက့ၢ်, ဒီးအၢဝဲဒိၣ်မးလီၤ. မ့ၢ်မတၤသ့ၣ်ညါအီၤသ့ တဂၤလဲၣ်”န့ၣ်လီၤ. (ဝံယံးရမံယၤ ၁၇:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပသးအတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီန့ၣ် တကြၢးမ့ၢ် တၢ်အကါဒိၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, ပအဲၣ်ဒိးဆိကမိၣ် ယဟိဝၤ အတၢ်ဘၣ်သးလၢ ညါန့ၣ်လီၤ. *
၉. တၢ်ပျံၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးပတၢ်ပျံၤယွၤန့ၣ် ကြၢးဘၣ်ဃးဃုာ်ဒီး ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်.
၉ ပတၢ်ပာ်လီၤသးန့ၣ် မ့ၢ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးနီၢ်နီၢ်လၢ ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ တၢ်သိၣ်လိပာ်အီၤအဖီခိၣ်န့ၣ် တၢ်အံၤကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်ပျံၤယွၤလီၤ. တဘၣ်မ့ၢ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ် ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီ အဖီခိၣ်ဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်မၤအသးတမံၤလၢ ဘၣ်ထွဲလိာ်သး ဒီးတၢ်အံၤတက့ၢ်. ပှၤတီပှၤလိၤ ပဒိၣ်နဃ့မယၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကဃ့န့ၢ်တၢ်ဒီး ကြၢးဒိးန့ၢ်တၢ် သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပှၤယရူၤၡလ့ၣ်ဖိတဖၣ်အအိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲဟးဆှဲးဝဲ တၢ်အံၤလီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. အဝဲတအဲၣ်ဒိး န့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ခီဖျိမၤနးမၤဖှီၣ် ယွၤအပှၤကလုာ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲစံးဝဲ “မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ ယတမၤဘၣ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်, လၢတၢ်ပျံၤယွၤအဃိလီၤ.” (နဃ့မယၤ ၅:၁၅) တၢ်ပျံၤယွၤနီၢ်နီၢ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် အတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အကါဒိၣ်လီၤ. တၢ်ပျံၤယွၤလၢ တၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကဃူတၢ်နဲၣ်လိလၢ ဖဲပအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးအခါလီၤ.
၁၀, ၁၁. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အီသံး အကလုာ်ကလုာ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီ မနုၤအိၣ်လဲၣ်. ပကမၤထွဲ တၢ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်နဲၣ်လိ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ အဒိ, ဆိကမိၣ်ကွၢ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢတၢ်အီသံး အကလုာ်ကလုာ်န့ၣ်တက့ၢ်. လၢတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ် မူးပွဲတဖၣ်အပူၤ, ပဝဲအါဂၤ ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ပာ်လီၤသးလၢ, ယကဘၣ်အီသံးဧါ, တဘၣ်အီဧါန့ၣ်လီၤ. အဆိကတၢၢ်, လိၣ်လၢပကဘၣ် သိၣ်လိက့ၤပသးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမနုၤတဖၣ်အိၣ်လဲၣ်. တၢ်အီသံးဖဲအဘၣ်အဘၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတတြီဝဲဘၣ်. လံာ်စီဆှံ စံးထီၣ်ပတြၢၤဝဲ ယဟိဝၤလၢ ဟ့ၣ်ပှၤစပံးထံအဃိလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄:၁၄,၁၅) ဘၣ်ဆၣ်, လံာ်စီဆှံတြီဝဲ တၢ်အီလုၣ်ကိဒီး တၢ်မၤပွဲဧိၤလီဧိၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၂၁:၃၄; ရိမ့ၤ ၁၃:၁၃) အါန့ၢ်အန့ၣ်, တၢ် အီလုၣ်ကိသံးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါဃုာ်အီၤဒီး တၢ်ကမၣ်အဒိၣ်အယိာ်ဒ်သိး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါဒီး တၢ်အဲၣ်ဘၢတၢ်န့ၣ်လီၤ. *—၁ ကရံၣ်သူး ၆:၉, ၁၀.
၁၁ ခရံာ်ဖိတဂၤ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါပာ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်ဒ်သိးအံၤဒီး အိၣ်အသး ဆးဆ့ၣ်ဒ့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးဖဲ တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အခါ ပက့ၤသံကွၢ်လီၤက့ၤပသး လၢတၢ်သံကွၢ်ဒ်သိးအံၤသ့န့ၣ်လီၤ– ‘တၢ်ကတဲာ်ကတီၤပာ် တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ် ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်. ကဲထီၣ် မူးသးဖှံလၢ တၢ်ပၢၤအီၤတန့ၢ် သ့ဧါ. ယအီသံးမ့ၢ်ဝံၤ ယကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. သံးန့ၣ် ယအီဘဲဒိၣ်မးဧါ. ယမ့ၢ်တအီဘၣ်ဒီး ယအိၣ်တကဲဘၣ်န့ၣ်ဧါ. ညီနုၢ်ယအီသံးလၢ ယသးဒီး ယတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ကလဲလိာ်အဂီၢ်ဧါ. ယအိၣ်ဒီးတၢ်ပၢၤလီၤက့ၤ သးလၢ ယကအီထဲလဲၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်ဧါ’. ပဆိကမိၣ်ကွၢ်ထံ လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး တၢ်သံကွၢ်လၢ ဟဲပၢၢ်ထီၣ်တဖၣ်အခါ ကြၢးပထုကဖၣ်လၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤအတၢ်နဲၣ်လိ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉:၂၃, ၂၄) ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ဒၣ်ပဃ့ယဟိဝၤလၢ ကနဲၣ်လိပှၤလၢ သးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပမၤလိ ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဒ်သိးကလီၤပလိာ်ဒီး ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးအခါ ပကြၢးဆိကမိၣ်တၢ် အိၣ်ဝဲတမံၤလီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ ကြၢးပဆိကမိၣ်ဃုာ်ပှၤဂၤအသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လဲၣ်
၁၂, ၁၃. ခရံာ်ဖိတဖၣ် အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လီၤဆီလိာ်သးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတနီၤအဃိလဲၣ်. တၢ်လီၤဆီလိာ်သး ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ပကြၢးမၤဆၢက့ၤဒ်လဲၣ်.
၁၂ တဘျီတခီၣ် နကကမၢကမၣ်လၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် အသးလၢသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လီၤဆီလိာ်သးအဃိလီၤ. ပှၤတဂၤအဂီၢ် တၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် လုၢ်လၢ်တမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအတလီၤ တူၢ်လိာ်ဘၣ်ဆၣ် လၢအဝဲတဂၤအဂီၢ်တခီ မ့ၢ်တၢ်လၢ အဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အီၤဒီး တထံၣ်ဝဲလၢအကမၣ်ဘၣ်. အဒိ, တၢ်အီၣ်အီ သကိးလၢ တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အခါလီၤ. ပှၤတဂၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါဒီး အီသကိးဃုာ်သံးဒီး တံၤသကိးစှၤဂၤလၢ မုၢ်ဟါလီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်အဝဲတဂၤတခီ အသးဘၣ်တံာ်တာ် လၢတၢ်အံၤလီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်လီၤဆီလိာ်အသး ဒ်သိးအံၤလဲၣ်, ဒီးတၢ်အံၤကြၢးဘၣ်ဃး ဒီးပသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်.၁၃ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပလီၤဆီလိာ်သးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤအဃိလီၤ. တၢ်အိၣ်သးလၢ ပဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်န့ၣ် တလီၤဂာ်လိာ်သးဘၣ်လီၤ. အဒိ, ပှၤတနီၤနီၤ သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤ အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ဒီး ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဟါမၢ်ဝဲဘၣ်ဆၣ် တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် ကိးဘျီဒဲးဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၈:၃၈, ၃၉) ဘၣ်ဃးဒီးသံးန့ၣ် ပှၤဒ်သိးအံၤတဖၣ် အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် ကအိၣ်အသးဆးဆ့ၣ်ဒ့ၣ်လီၤ. ပှၤဒ်သိးအံၤ တဂၤ မ့ၢ်ဟဲအိၣ်သကိးနၤလၢ နဟံၣ်အခါ, အဝဲအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ကထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤလၢ ကဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ သံးလၢနဟ့ၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. နကသးထီၣ်အီၤဧါ မ့တမ့ၢ် နကဟ့ၣ်ဆူၣ်အီၤဧါ. တမ့ၢ်နကမၤ ဒ်သိးန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ အဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ခူသူၣ်ဝဲသ့ဒီး နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါအတၢ်ဂ့ၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တသ့ၣ်ညါမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်နီၢ်နီၢ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ကထိၣ်ဂဲၤထီၣ်နၤလၢ နကနၢ်ပၢၢ်စၢၤအီၤလီၤ.
၁၄, ၁၅. နံၣ်တၢကယၤအတီၢ်ပူၤ ပှၤအိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ တဖၣ်န့ၣ် အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လီၤဆီလိာ်သးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ပီလူးဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်.
၁၄ တၢ်မၢဖိပီလူး ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လီၤဆီလိာ်သးလၢ ခရံာ်ဖိလၢနံၣ်တၢကယၤ တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ခရံာ်ဖိတနီၤ အသးဘၣ်တံာ်တာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီၣ်တနီၤလၢ တၢ်လုၢ်ထီၣ်အီၤလၢ တၢ်ဂီၤအမဲာ်ညါလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၅) ပီလူးအသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် တတြီအီၤ တၢ်အီၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ဆါအီၤလၢ ဖၠါပူၤဘၣ်. လၢအဝဲအဂီၢ်, တၢ်ဂီၤတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်ကလီကလီလီၤ. တၢ်အီၣ်လၢ ယဟိဝၤတ့လီၤဒီး မ့ၢ်အတၢ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ် တဖၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲ တသ့နီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ပီလူးနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ် တဒ်သိးဒီးအီၤဘၣ်. ပှၤတနီၤန့ၣ် တချုးကဲထီၣ် ခရံာ်ဖိအခါ ကပာ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်လၢ တၢ်သးဆူၣ်လီၤ. လၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ကယဲၢ်တၢ်ဘါတၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ တလီၤတူၢ်လိာ်ဘၣ်လီၤ. ပီလူးသုးကျဲၤ ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ပီလူးစံးဝဲလၢ, “ပဝဲလၢအတၢ်နာ် အဂံၢ်ဆူၣ်အဘါဆူၣ်တဖၣ် ကြၢးဝံစၢၤယိးစၢၤ ပှၤလၢအဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် တဖၣ်အတၢ်ဝံတၢ်ယိး တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကြၢးပလူၤပသးဒၣ်ပဝဲဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်, ခရံာ်တလူၤအသးဒၣ်ဝဲဘၣ်.”(ရိမ့ၤ ၁၅:၁, ၃, ခစ) ပီလူးတဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ပကြၢးပာ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢညါ, ဒ်ခရံာ်မၤဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကတိၤသကိး အံၤအပူၤ, ခရံာ်ဟ့ၣ်တ့ၢ် အသးသမူလၢ သိလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဒုအံၤ သုတလီၤဃံၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပီလူးစံးဝဲလၢ အဝဲတအီၣ်လၢၤ တၢ်ညၣ်နီတဘျီလၢၤဘၣ်.—၁ ကရံၣ်သူး ၈:၁၃; ၁၀:၂၃, ၂၄, ၃၁- ၃၃.
၁၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ပျဲအီၤစှၤတဖၣ်န့ၣ် ကြၢးဟးဆှဲးဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပှၤလၢ အသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် တဒ်သိးဒီးအီၤ တဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
ရိမ့ၤ ၁၄:၁၀) နီၢ်နီၢ်, ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် ကြၢးသူအီၤလၢ ပကစံၣ်ညီၣ်လီၤက့ၤ ပသးအဂီၢ်လီၤ, တမ့ၢ်လၢပကစံၣ်ညီၣ် ပှၤဂၤအဂီၢ်ဘၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ် ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ဒ်သိးသုသုတဘၣ်တၢ် စံၣ်ညီၣ်တဂ့ၤဒီး, စံၣ်ညီၣ်တၢ်သုဝဲတဂ့ၤ.”( မးသဲ ၇:၁) ပှၤလၢအအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤခဲလၢာ် ကြၢးဟးဆှဲး တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပှၤနီၢ်ကစၢ် အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, ပကဘၣ်ဃုကျဲလၢ ကမၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး, တဂၤဒီးတဂၤ တမၤဆါလိာ်သးဘၣ်ဒီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သးလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၄:၁၉.
၁၆ လၢအဝဲတခီန့ၣ်, ပှၤလၢအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ပျဲအီၤစှၤတဖၣ်န့ၣ် တကြၢးစံၣ်ညီၣ်ပှၤဂၤ, တကြၢးဃ့ဆူၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် ပှၤကဘၣ်ထံၣ်ဒ် အဝဲသ့ၣ်အသိးန့ၣ်ဘၣ်. (သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အဂ့ၤန့ၣ် အဘျုးအိၣ်လၢ ပဂီၢ်အဂ့ၢ်
၁၇. မုၢ်မဆါ တနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မၤအသးဒ်လဲၣ်.
၁ ပ့းတရူး ၃:၁၆, ခစ) တၢ်အိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ အကဆှီလၢ ယဟိဝၤယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဖးဒိၣ်တမံၤလီၤ. တၢ်အံၤ, တလီၤဂာ်ဒီး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤအသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဘၣ်. ပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤလၢ “အိၣ်ဒီးအသးဒၣ်ဝဲလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဘၣ်ထးကိၢ်ဂီၤ” တဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၄:၂) တၢ်ညၣ်လၢ ထးကိၢ်ဘၣ်အီၤဒီး တၢ်ပူၤလီၢ်ဘျါက့ၤအလီၢ်အိၣ်တ့ၢ်န့ၣ် တၢ်ဘၣ်အီၤတသ့ၣ်ညါဝဲလၢၤဘၣ်. ပှၤအါဂၤအိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ တမၤဆၢက့ၤတၢ်လီၤ. တၢ်ပူၤလီၢ်ဘျါက့ၤအလီၢ်အံၤ တၢ်ဘၣ်အီၤတသ့ၣ်ညါဝဲလၢၤအဃိ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ်ဒီး တၢ်ထီဒါတၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်, မၤကမၣ်တၢ်အဃိ တၢ်မဲာ်ဆှး, ဒီးတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ပှၤအါဂၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ် ကွၢ်ကပာ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ်လီၤ.
၁၇ တၢ်မၢဖိပ့းတရူး ကွဲးတ့ၢ်ဝဲလၢ “ပၢၤဃာ်သုသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အဂ့ၤတက့ၢ်.” (၁၈, ၁၉. (က) တၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်မဲာ်ဆှးန့ၣ် အဘျုးအိၣ်သ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤပသးလၢ ပတၢ်ကမၣ်လၢညါတဖၣ် မ့ၢ်ဝံၤဒၣ်လဲာ် ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မ့ၢ်သိၣ်ဃီၣ်ဒံးပှၤအဖၢန့ၣ်ပကမၤဒ်လဲၣ်.
စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၁:၁- ၁၉; ၈၆:၅ ) ဘၣ်ဆၣ်, ပပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဒီး ဃ့ပျၢ်တၢ်ကမၣ်ဝံၤ အလီၢ်ခံ မ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်ကမၣ်အိၣ်ဒီး မဲာ်ဆှးဒ် အဖၢန့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်.
၁၈ နီၢ်နီၢ်, တၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤလၢ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး, ဒီးမ့ၢ်မၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် ဒၣ်လဲာ်ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ် အီၤသ့န့ၣ်လီၤ. အဒိ, စီၤပၤဒၤဝံး မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ် အဒိၣ်အယိာ်ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ အသးနီၢ်နီၢ်အဃိ ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အတၢ် ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. သးဟ့ဝဲအကျဲလၢ အကမၣ်ဒီး ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒိကနၣ်ယဟိဝၤ အတၢ်မၤလိာ်အဃိ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤန့ၣ် “မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤ, ဒီးပျၢ်ကွံာ်တၢ်ညီ”လီၤ. (၁၉ ဘၣ်တဘျီဘျီ, သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မၤကိၢ်မၤဂီၤ ပှၤမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်တဂၤတုၤ ဆၢကတီၢ်လၢ တကြၢးအိၣ်လၢၤဒီး တၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပသးမ့ၢ်ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢပလိၤ ဒ်သိးန့ၣ်အခါ ပနာ်သ့နီၢ်နီၢ် လၢယဟိဝၤ ဒိၣ်န့ၢ်ပသးဒီး ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. လိၣ်လၢပကဘၣ် နာ်ဒီးတူၢ်လိာ် ကစၢ်အတၢ်အဲၣ်ဒီး တၢ်ပျၢ်ပတၢ်ကမၣ် ဒ်ပဆီၣ်ထွဲပှၤဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၃:၁၉, ၂၀) လၢအဝဲတခီန့ၣ်, သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ အကဆှီအံၤ ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်, တၢ်သူၣ်ခုသးခု, ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ လၢပတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤအါဂၤလၢ တဘျီခါ မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ် အဒိၣ်အယိာ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သူၣ်မံသးမံဒီး ခဲအံၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢအကဆှီလီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၆:၁၁.
၂၀, ၂၁. (က) လံာ်အံၤ ကမၤစၢၤ နၤလၢနကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဒ်ပမ့ၢ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်အသိး, ပအိၣ်ဒီးတၢ် သဘျ့ မနုၤလဲၣ်. တၢ်အံၤ ကြၢးပသူအီၤ ဒ်လဲၣ်.
၂၀ လံာ်အံၤဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အီၤလၢ ကမၤစၢၤနၤလၢ နကထံၣ်န့ၢ် တၢ်သူၣ်ခုသးခုဒီး နပၢၤဃာ်သးလၢအသ့ၣ်ညါတၢ်အဂ့ၤကန့ၢ်ဖဲ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢစၤတၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအပူၤလီၤ. နီၢ်နီၢ်, လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိာ် ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီခဲလၢာ် လၢလိၣ်လၢနကဘၣ် ဆိကမိၣ်ဒီး မၤထွဲလၢ ကိးနံၤဒဲးတၢ်မၤအသးအပူၤန့ၣ် လံာ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတသ့ဘၣ်. အါန့ၢ်အန့ၣ်, တဘၣ်မုၢ်လၢ်တၢ်ဘျၢယိယိဖိဒီး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ဘၣ်ဃးဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ်တဂ့ၤ. လံာ်အံၤအတၢ်တိာ်ကလၤတံ ၆:၂) ယဟိဝၤဟ့ၣ်ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ တၢ်သဘျ့လီၤဆီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အကလုၢ်ကထါ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပသုတသူ တၢ်သဘျ့အံၤလၢ “တၢ်အၢအနီၣ်ကျၢၢ်ဘၢ”ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၂:၁၆) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, တၢ်သဘျ့အံၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီတမံၤလၢ ပကပာ်ဖျါ ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤန့ၣ်လီၤ.
ပာ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤလၢ နကသိၣ်လိနသးလၢသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဒီး ကအိၣ်အသးဆးဆ့ၣ်ဒ့ၣ် ခီဖျိတၢ်မၤလိယွၤအကလုၢ်ကထါဒီး မၤထွဲအီၤလၢ ကိးနံၤဒဲးတၢ်အိၣ်မူပူၤသ့အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. “ခရံာ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ” န့ၣ်တလီၤဂာ်ဒီးမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်. တၢ်အံၤဒုးအိၣ်မူပှၤလၢ အမၤထွဲအီၤတဖၣ် ဒ်အဝဲသ့ၣ်အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိး အါန့ၢ်ဒံးတၢ်ဘျၢလၢ တၢ်ကွဲးပာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂၁ နအိၣ်မူအဂ့ၤကတၢၢ်ဒ် လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဒီး ဆိကမိၣ်အီၤ, ဒီးမၤတၢ်ဒ်နတၢ်ပာ်လီၤသးအသိးတက့ၢ်. ခီဖျိနမၤဒ်န့ၣ်အဃိ, တၢ်မၤအကါဒိၣ်လၢ နမၤအီၤဖဲ နစးထီၣ်သ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤအခါန့ၣ် နမၤကဒီးဆူညါကသ့လီၤ. နကဘၣ်သိၣ်လိ နတၢ်ပဲာ်ဖးနီၤဖး ခီဖျိ နသူအီၤန့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၄, ခစ) သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ နမၤလိအီၤလၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ ကိးနံၤဒဲး နတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. လီၤဂာ်ဒ် ဒီလ့ၢ်ဂီၤလၢ အနဲၣ်လိ ပှၤလဲၤတၢ်ဖိ တဂၤအသိး, နသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤလၢ နကအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်လီၤသးလၢ အမၤသးခု ပၢ်အိၣ်လၢ မူခိၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ် ကျဲနီၢ်နီၢ်လၢ နကဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်နသးလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အပူၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 5 လၢဧ့ၤဘြံၤ လံာ်စီဆှံအပူၤ, တၢ်ကတိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ “သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်” တအိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အဒိအတဲာ်အံၤန့ၣ် ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါဝဲ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ် “သး”န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပနီၢ်လၢညါလီၤ. တၢ်အဒိအတဲာ်တဖၣ်အံၤ အုၣ်အသးလၢ မ့ၢ်ဒၣ်ပနီၢ်လၢညါ အခီဖးတမံၤလၢအမ့ၢ် သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢကြံးခ်ကျိာ်လံာ်စီဆှံတဖၣ်အပူၤန့ၣ် ကြံးခ်အတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးကျိးအီၤလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် အိၣ်အဘျီ ၃၀ န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 8 လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဒီးသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ အကဆှီန့ၣ် တလၢပှဲၤဝဲထီဘိဘၣ်. အဒိ, ပီလူးစံးဝဲလၢ,“ယတစံၣ်ညီၣ်လီၤယသးဒၣ်ယဲဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်ကမၣ်လၢ ယလိၤဒၣ်ယဲနာ်သက့ဒီး, တၢ်တပာ်တီပာ်လိၤယၤလၢ အဝဲန့ၣ်အဃိဘၣ်. ပှၤလၢအစံၣ်ညီၣ်ယၤန့ၣ် မ့ၢ်ကစၢ် [ယဟိဝၤ] လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၄:၄) ဒ်ပီလူးအသိး တဘျီခါပှၤလၢ အမၤနးမၤဖှီၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ ယွၤဘၣ်အသးအဃိ မၤဝဲလၢ သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ အကဆှီန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢ ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ် ကဘၣ်ကဆှီလၢ ယွၤဒီး ပှၤကညီအမဲာ်ညါလီၤ.— မၤတၢ် ၂၃:၁; ၂ တံၤမသ့း ၁:၃.
^ လံာ်အဆၢ. 10 တၢ်လၢကြၢးပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ်, ကသံၣ်သရၣ်အါဂၤ စံးဝဲလၢ တၢ်အီသံးဖဲအဘၣ်အဘၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်နီၢ်နီၢ်လၢ ပှၤတအီဘၣ်သံးအိၣ်တကဲတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် “တၢ်အီသံးဖဲအဘၣ်အဘၣ်”န့ၣ်အခီပညီမ့ၢ် တဘၣ်အီလ့ၤတက့ၤဘၣ်လီၤ.