1. Yinki kele mosi ya mfunu yina Yesu fuanikisaka banlonguki na yandi na mameme?

YESU fuanikisaka nguizani na yandi na banlonguki na yandi na nguizani yina kevuandaka kati na mvungi ya mameme mpe mameme. (Yoa. 10:14) Kifuani yango mebonga mpenza. Mameme kezabaka mvungi na bau mpe bakesalaka mambu yina yandi ketubilaka bau. Bakala mosi monaka diambu yango. Yandi tubaka: “Beto vuandaka na nsatu ya kukanga mameme bafoto mpe beto vuandaka sosa bakuiza pembeni na beto. Kasi bamangaka kukuiza samu bazabaka ve bandinga na beto. Na manima ntuenia mosi ya bakala yina vuandaka mvungi ya mameme kuizaka; mpe ntangu yandi bokilaka mameme yango, balandaka yandi.”

2-3. (a) Yinki mutindu banlonguki ya Yesu kemonisaka ti bakekuwaka ndinga na yandi? (b) Yinki beto ketubila na disolo yayi mpe yina melanda?

² Diambu yina bakala yango monaka kena kubambula beto bampova ya Yesu na diambu metadila mameme na yandi—banlonguki na yandi. Yandi tubaka: ‘Bakekuwa ndinga na munu.’ (Yoa. 10:16) Kasi Yesu kele na dizulu. Yinki mutindu beto lenda tuba ti beto kena kuwa ndinga na yandi? Mutindu ya mfunu yina beto kemonisaka ti beto kekuwaka ndinga ya Mfumu na beto kele na kusadilaka malongi na yandi na luzingu na beto.—Mat. 7:24, 25.

³ Na disolo yayi mpe yina melanda, beto ketadila ndambu ya malongi ya Yesu. Mutindu beto kemona yau, Yesu longaka beto ti yakele na mambu yina beto fueti sala ve mpe mambu yankaka yina beto fueti sala. Beto ketubila ntete mambu zole yina mvungi ya mbote ya mameme zabisaka beto beto bika kusala.

4. Na kutadila Luka 12:29, yinki lenda sala ti beto ‘kukitungisa mingi’?

⁴ Tanga Luka 12:29. Yesu kindisaka banlonguki na yandi ‘babika kukitungisa mingi’ na diambu metadila bansatu na bau ya kinsuni.  Beto mezaba ti malongi ya Yesu kevuandaka ntangu nionso ya nduenga mpe ya mbote. Beto kezolaka kusadila yau, kasi na bantangu yankaka yakevuandaka mpasi samu na beto beto sadila yau. Samu na yinki?

5. Samu na yinki bantu yankaka lenda kukitungisa samu na bansatu na bau ya kinsuni?

 ⁵ Bantu yankaka lenda kukitungisa samu na bansatu na bau ya kinsuni—madia, kuvuata, mpe kisika ya kuvuanda. Mbala yankaka bakezingaka na buala yina bantu mingi kele bamputu mpe kubaka kisalu kele mpasi. Mpe yalenda vuanda mpasi samu na bau kubaka mbongo yina mefuana samu na kukokisa bansatu ya dibuta na bau. To muntu yina kedikilaka dibuta lenda kufua, mpe dibuta kevuanda ve na dikoki ya kubaka mbongo samu na kukokisa bansatu na bau. Diaka, bantu mingi mezimbisa bisalu na bau samu na maladi yayi ya yimbi ya COVID-19. (Lon. 9:11) Kana beto kutanaka na mambu yango to na mambu yankaka ya mpasi, yinki mutindu beto lenda landa lutuadusu ya Yesu ya kubika kukitungisa?

6. Tubila diambu yina kuminaka ntumua Petelo ntangu yandi vuandaka na masuwa.

⁶ Kilumbu mosi, ntumua Petelo mpe bantumua yankaka vuandaka na masuwa na Nzadi mungua ya Galile na ntangu yina mupepe ya ngolo vuandaka bula mpe bamonaka Yesu vuandaka tambula na zulu ya maza. Petelo tubaka: ‘Mfumu, kana yakele nge, tubila munu munu kuiza na zulu ya maza tii na kisika yina nge kele.’ Na manima Yesu tubilaka yandi ‘kuiza,’ Petelo bimaka na masuwa mpe ‘yandi tambulaka na zulu ya maza mpe yandi kuendaka kisika Yesu vuandaka.’ Tala diambu yina salamaka na manima. “Ntangu yandi vuandaka tala mupepe ya ngolo, yandi kumaka na wonga. Mpe ntangu yandi bandaka kudinda, yandi gangaka: ‘Mfumu, vukisa munu!’” Yesu tambaka diboko na yandi mpe yandi vukisaka yandi. Yakele mfunu kuzaba  ti Petelo vuandaka na dikoki ya kutambula na zulu ya maza ntangu yandi vuandaka tala Yesu. Kasi ntangu yandi talaka mupepe ya ngolo, yandi fulukaka na wonga mpe na ntembe mpe yandi bandaka kudinda.—Mat. 14:24-31.

7. Yinki dilongi beto lenda baka na kifuani ya Petelo?

⁷ Beto lenda baka dilongi na kifuani ya Petelo. Ntangu Petelo bimaka na masuwa mpe yandi vuandaka tambula na zulu ya maza, yandi vuandaka kanisa ve ti yandi kekuma na wonga samu na mupepe ya ngolo mpe yandi kebanda kudinda. Yandi zolaka kubikana na zulu ya maza tii yandi kekuma kisika Mfumu na yandi vuandaka. Kasi na kisika ya kutula dikebi na yandi na Yesu yandi kumaka na wonga samu na mupepe ya ngolo. Ya kedika, beto kele ve na dikoki ya kutambula na zulu ya maza, kasi beto kele na nsatu ya kiminu samu na kukanga ntima na bampasi. Kana beto mebika kutudila Yehova mpe bansilulu na yandi ntima, beto kebanda kudinda na kimpeve. Ata kana bampasi ya yinki mutindu mekumina beto, beto fueti tatamana kutula dikebi na beto na Yehova mpe kutula ntima ti yandi kesadisa beto. Yinki mutindu beto lenda sala yau?

8. Yinki lenda sadisa beto beto bika kukitungisa mingi samu na bansatu ya kinsuni?

⁸ Na kisika ya kukitungisa mingi samu na bampasi na beto, beto fueti tudila Yehova ntima. Beto bika kuzimbakana ti Tata na beto ya nzola, Yehova, mepesa beto kivuvu ti yandi kekokisa bansatu na beto ya kinsuni kana beto kena kutula mambu ya kimpeve na kisika ya ntete na luzingu na beto. (Mat. 6:32, 33) Yandi kekokisaka kaka bansilulu na yandi. (Kul. 8:4, 15, 16; Nk. 37:25) Kana Yehova ketudilaka bandeke mpe bafololo dikebi, kondua ntembe beto kekukitungisa ve samu na yina beto kekudia to yina beto kevuata! (Mat. 6:26-30; Fil 4:6, 7) Mutindu kaka nzola ketindaka bibuti bakokisa bansatu ya kinsuni ya bana na bau, nzola ketindaka Tata na beto ya dizulu yandi kokisa bansatu ya kinsuni ya bisadi na yandi. Ee, beto lenda tula ntima ti Yehova ketanina beto!

9. Yinki dilongi beto lenda baka na diambu yina kuminaka bankuelani mosi?

⁹ Beto tadila kifuani yina kena kumonisa mutindu Yehova kekokisaka bansatu na beto ya kinsuni. Bankuelani mosi yina vuandaka na kisalu ya ntangu nionso vuandaka sala wola mosi na ntomabilu na bau ya ntama samu na kukuenda baka bampangi mosi ya banketo yina vuandaka vuanda kisika yina baketulaka bantu yina ketinaka babuala na bau mpe kunata bau na lukutakanu ya kimvuka. Mpangi ya bakala sasilaka: “Na manima ya lukutakanu, beto bokidisaka bampangi yango ya banketo na yinzo na beto samu na kukuiza kudia madia, kasi na manima beto bakusaka ti beto vuandaka ata na kima mosi ve ya kupesa bau.” Yinki bankuelani yango salaka? Mpangi ya bakala mebuela: “Ntangu beto kumaka na yinzo, beto kutaka basaki zole ya nene ya madia na ntuala ya porte na beto. Beto zabaka ve nani bikaka yau vana. Yehova kokisaka bansatu na beto.” Na manima ya mua bantangu, ntomabilu ya bankuelani yango kufuaka. Yau vuandaka sadisa bau samu na kisalu na bau ya kusamuna; kasi, bavuandaka na mbongo ve samu na kubongisa yau. Banataka ntomabilu yango na garaje samu na kuzaba ntalu yina yakelomba samu na kubongisa yau, bakala mosi kuizaka mpe yandi yuvusaka: “Ntomabilu yayi kele ya nani?” Mpangi ya bakala tubaka ti yakele ya yandi mpe yandi vuandaka na nsatu ya kubongisa yau. Bakala yango tubaka: “Diambu ve. Nketo na munu kezolaka ntomabilu ya mutindu yayi mpe ya kulere yayi. Nge kele na nsatu mupesa nge mbongo yikua samu na yau?” Mpangi yango tekisaka ntomabilu na yandi na bakala yango mpe yandi bakaka mbongo mingi samu na kusumba ntomabilu yankaka. Yandi sukisaka: “Beto vuandaka mpenza na kiese mingi. Beto zabaka ti yavuandaka mpamba ve. Yavuandaka nde diboko ya Yehova.”

10. Yinki mutindu Nkunga 37:5 kena kukindisa beto beto bika kukitungisa mingi samu na bansatu na beto ya kinsuni?

 ¹⁰ Kana beto kena kuwa mvungi ya mbote ya mameme mpe beto kena kulemba kukitungisa mingi samu na diambu metadila bansatu ya kinsuni, beto lenda tula ntima ti Yehova kekokisa bansatu na beto. (Tanga Nkunga 37:5; 1 Pi. 5:7) Beto kanisa na mambu ya mpasi yina beto tubilaka na  paragrafe 5. Tii bubu yayi, Yehova lenda sadila mfumu ya dibuta to mfumu ya kisalu mosi samu na kukokisa bansatu na beto ya konso kilumbu. Kana mfumu ya dibuta kele diaka ve na dikoki ya kusala yau to kana beto mezimbisa kisalu na beto, Yehova kesadila mitindu yankaka samu na kukokisa bansatu na beto. Beto fueti tula ntima ti yandi kesala yau. Beto tadila ntangu yayi diambu yankaka yina mvungi ya mbote ya mameme kena kukindisa beto beto bika kusala.

11. Na kutadila Matayo 7:1, 2, yinki diambu Yesu zabisaka beto beto bika kusala, mpe samu na yinki yalenda vuanda mpasi?

¹¹ Tanga Matayo 7:1, 2. Yesu zabaka ti bantu kele ya kukondua kukoka mpe baketulaka ntangu nionso makanisi na bau na banzimbala ya bantu yankaka. Tala diambu yina yandi tubaka: “Beno bika kusambisa.” Beto lenda sala nionso samu na kubika kusambisa bampangi na beto Baklisto. Kasi, beto nionso beto kele bantu ya kukondua kukoka. Kana beto memona ti na bantangu yankaka beto mekuma kutula kaka makanisi na beto na banzimbala ya bantu yankaka, yinki beto fueti sala? Kuwa Yesu, mpe sala nionso samu na kubika kusambisa.

12-13. Yinki mutindu kifuani ya Yehova lenda sadisa beto beto bika kusambisa bantu yankaka?

¹² Beto lenda baka mambote na kuyindulaka na mpinda na kifuani ya Yehova. Yandi ketulaka dikebi na yandi na mambu ya mbote yina bantu kesalaka. Kanisa na diambu yandi salaka ntangu ntinu Davidi, salaka banzimbala ya nene. Na kifuani, yandi salaka pite na Bate-sheba, mpe yandi kufuaka diaka bakala na yandi. (2Sa 11:2-4, 14, 15, 24) Diambu yina Davidi salaka, yasalaka ti yandi mpe dibuta na yandi niokuama, buela diaka banketo na yandi yankaka. (2Sa 12:10, 11) Na diluaku yankaka, Davidi tulaka ve ntima na yandi ya mvimba na Yehova ntangu yandi tangaka ntalu ya babakala yina vuandaka basoda na Yisaele, diambu yina Yehova pesaka yandi ve ntumu yandi sala. Mbala yankaka Davidi salaka mutindu yina samu yandi vuandaka na fiere samu na basoda mingi yina yandi vuandaka na yau mpe yandi vuandaka tula ntima na lutanunu na bau. Yinki diambu salamaka na manima? Bayisaele kana 70000 kufuaka na maladi!—2Sa 24:1-4, 10-15.

¹³ Kana nge vuandaka na Yisaele na ntangu yango, yinki mutindu nge zolaka tadila Davidi? Nge zolaka tadila yandi lokola muntu yina fuana ve kubaka nlemvo ya Yehova? Yehova kanisaka ve mutindu yina. Yandi tulaka dikebi na mambu ya kukuikama ya Davidi mpe na mutindu yandi balulaka mpenza ntima. Yau salaka ti Yehova nlemvukila Davidi samu na masumu na yandi ya nene yina yandi salaka. Yehova zabaka ti Davidi vuandaka zola yandi mingi mpe yandi vuandaka sosa kusala ntangu nionso yina kele mbote. Beto kele mpenza na butondi na kuzaba ti Yehova ketulaka dikebi na yandi na bikadulu na beto ya mbote.—1Bn 9:4; 1Bs. 29:10, 17.

14. Yinki kesadisaka Baklisto samu balemba kusambisa bantu yankaka?

¹⁴ Lokola Yehova kesosaka ve ti beto vuanda bantu ya kukoka, beto diaka beto fueti sosa ve ti bantu yankaka vuanda bantu ya kukoka kasi beto fueti sosa nde mambu ya mbote yina bakesalaka. Yakevuandaka mpenza pete kumona banzimbala ya bantu yankaka mpe kusambisa bau. Kasi, muntu yina kelandaka kifuani ya Yehova kesalaka mbote kintuadi na bantu yankaka atako yandi mezaba banzimbala na bau. Diama yina babongisa ntete ve kemonanaka kitoko ve, kasi muntu ya nduenga mezaba ti yakemonana  kitoko mpe yakevuanda na valere kana bamebongisa yau. Mutindu mosi na Yehova mpe Yesu, beto fueti tula kaka ve makanisi na beto na banzimbala ya bantu kasi beto fueti tala nde bikadulu na bau ya mbote.

15. Na yinki mutindu kutula dikebi na nzingulu ya bantu yankaka lenda sadisa beto samu beto bika kusambisa bau?

¹⁵ Katula kutula dikebi na beto na bikadulu ya mbote ya bantu yankaka, yinki lenda sadisa beto samu beto bika kusambisa bantu yankaka? Meka kukanisa mutindu luzingu na bau kele. Beto tadila kifuani yayi. Kilumbu mosi na tempelo, Yesu monaka nketo mosi ya mputu yina mefuilaka bakala kena kutula mbongo zole yina vuandaka na valere ya fioti na kesi ya makabu. Yesu yuvusaka ve: “Samu na yinki nketo yango tula ve mbongo mingi?” Na kisika ya kutula dikebi na yandi na ntalu ya mbongo yina nketo yango pesaka, Yesu tulaka dikebi na makanisi ya nketo yango mpe na nzingulu na yandi mpe yandi kumisaka nketo yango samu yandi salaka yina yandi vuandaka na dikoki ya kusala.—Luk 21:1-4.

16. Yinki dilongi nge mebaka na disolo ya Veronica?

¹⁶ Beto lenda mona mfunu ya kutula dikebi na nzingulu ya bantu yankaka na kutadilaka disolo ya mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Veronica. Na kimvuka na yandi, yavuandaka na mama mosi yina vuandaka zinga kaka yandi mosi na muana na yandi ya bakala. Veronica metuba: “Samu na munu, yavuandaka monana lokola kaka bavuandaka kuenda ve mbala na mbala na balukutakanu mpe na kisalu ya kusamuna. Samu na yau, munu vuandaka tadila bau na mutindu ya  yimbi. Kasi na manima munu bimaka na kisalu ya kusamuna kintuadi na mpangi yango ya nketo. Yandi tubilaka munu ti muana na yandi ya bakala kebelaka maladi ya yintu. Yandi vuandaka sala yina yandi lendaka sala samu na kukokisa bansatu na bau ya kinsuni mpe ya kimpeve. Samu na maladi ya muana na yandi, bantangu yankaka yavuandaka lomba yandi kuenda na balukutakanu ya kimvuka yankaka.” Veronica mesukisa: “Munu vuandaka zaba ve ti bampasi ya mutindu yina nde vuandaka kumina yandi. Ntangu yayi munu kena kusepela mpe munu kena kuzitisa mpangi yango ya nketo samu na bangolo yina yandi kena kusala samu na kusadila Yehova.”

17. Yinki diambu Yakobo 2:8 kena kulomba beto beto sala, mpe yinki mutindu beto lenda sala yau?

¹⁷ Yinki beto lenda sala kana beto mebakusa ti beto sambisaka mpangi mosi? Beto fueti zimbakana ve ti beto fueti zola bampangi na beto. (Tanga Yakobo 2:8.) Beto fueti sambila diaka Yehova na ntima ya mvimba samu na kulomba yandi yandi sadisa beto bika kusambisa. Beto fueti sala mambu yina kele na nguizani na bisambu na beto na kulutisaka ntangu na muntu yina bakekanisinaka yimbi. Yau lenda sadisa beto samu beto zaba muntu yango. Beto lenda lomba yandi yandi bima na beto na kisalu ya kusamuna to beto lenda bokidisa yandi na yinzo samu beto kudia kintuadi. Kana beto kena kulonguka kuzaba mpangi na beto mbote, beto lenda meka kulanda kifuani ya Yehova mpe ya Yesu na kusosaka bikadulu na yandi ya mbote. Na mutindu yina nde, beto kemonisa ti beto kena kuwa ntumu ya mvungi ya mbote ya mameme ya kubika kusambisa.

18. Yinki mutindu beto lenda monisa ti beto kena kuwa ndinga ya mvungi ya mbote ya mameme?

¹⁸ Mutindu kaka mameme kekuwaka ndinga ya mvungi na bau, banlonguki ya Yesu kekuwaka ndinga na yandi. Kana beto kena kusala nionso samu beto bika kukitungisa mingi na diambu metadila bansatu ya kinsuni mpe kubika kusambisa bantu yankaka, Yehova mpe Yesu kesakumuna bangolo na beto. Yavuanda beto kele na ndambu ya “kimvuka ya fioti” to ya ‘mameme yankaka,’ beto lenda tatamana kuwa mpe kuzitisa ndinga ya mvungi ya mbote ya mameme. (Luk 12:32; Yoa. 10:11, 14, 16) Na disolo melanda, beto ketubila mambu zole yina Yesu zabisaka banlonguki na yandi basala.