LUSADUSU SAMU NA DIBUTA | KUYUNDULA BANA
Bana mpe basite ya Internet samu na kusolola na bantu—Kitini 2: Mutindu ya kusadila mbote basite ya Internet samu na kusolola na bantu
Na manima ya kutadila bivonza yina kevuandaka na basite ya Internet samu na kusolola na bantu, bibuti mingi kebikaka ve nzila na bana na bau basadila yau. Kana nge mebika nzila ti muana na nge ya ntuenia sadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu, yinki mutindu nge lenda sadisa yandi yandi tina bivonza mpe yandi sadila mbote basite ya Internet yango?
Na disolo yayi
Mambu yina meluta mfunu samu na muana na nge ya ntuenia
Mambu yina nge fueti zaba: Lokola basite ya Internet samu na kusolola na bantu kevuandaka na bupusi ya ngolo, muana na nge ya ntuenia lenda vuanda na nsatu ya lusadusu samu na kusadila mbote ntangu kana yandi kena kusadila basite yango ya Internet.
Nsikudukusu ya Biblia: “Beno sosa mpenza kuzaba mambu yina meluta mfunu.”—Bafilipi 1:10.
Diambu ya kuyindula: Basite ya Internet samu na kusolola na bantu kepekisaka muana na nge na kuseka, na kusala badevuare na yandi, to na kulutisa ntangu kintuadi na dibuta? Bantu yina kesosasosaka memonisa ti bantuenia fueti lutisa bawola 9 ya pongi, kasi bantuenia mingi yina kesadilaka basite ya Internet samu na kusolola na bantu na kilumbu, kenungaka ve kulutisa ata bawola 7 ya pongi.
Yina nge lenda sala: Solola na muana na nge ya ntuenia mfunu ya kutula mambu yina meluta mfunu na kisika ya ntete na luzingu na yandi, mpe sasila yandi ti yakele nduenga ya kutula bandilu na ntangu yina yandi fueti lutisa kana yandi kena kusadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu. Tula bansiku yina mebonga, na kifuani, kuvuanda na baapareyi na shambre na yandi na ntangu ya kuleka. Lukanu na nge kele ya kusadisa muana na nge ya ntuenia yandi kudisa kikadulu ya kukiyala—kikadulu yina kesadisa yandi mpenza ntangu yandi kekuma mbuta.—1 Bakorinti 9:25.
Mutindu muana na nge kekukimonaka
Yina nge fueti zaba: Mbala mingi, bafoto to bavideo yina kevuandaka na basite ya Internet samu na kusolola na bantu kebongisamaka mbala na mbala mpe yalenda tinda muana na nge yandi kukimona ti yandi kele yandi mosi mpe yandi kukimona mbote ve mpe yandi kukitungisa na makanisi.
Nsikudukusu ya Biblia: ‘Beno katula . . . kulula.’—1 Petro 2:1.
Diambu ya kuyindula: Yakele samu na basite ya Internet samu na kusolola na bantu nde muana na nge ya ntuenia kekukifuanikisaka na bantu yankaka mpe yandi kemonaka ti nzutu na bau to yilungi na bau kele kitoko kuluta ya yandi? Yandi kemonaka ti luzingu ya bantu nionso yina yandi kemonaka meluta mbote kasi ya yandi kele mbote ve?
Yina nge lenda sala: Solola na muana na nge diambu metadila bivonza ya kukifuanikisa na bantu yankaka. Zaba ti bantuenia mingi ya banketo lenda kukitungisa mingi kuluta bantuenia ya babakala na diambu metadila nguizani na bantu yankaka mpe mutindu na bau ya kumonana na meso ya bantu. Nge lenda ata mpe kutubila muana na nge yandi pemaka mbala na mbala samu na mua ntangu na kusadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu. Ntuenia mosi ya bakala na nkumbu ya Jacob metuba: “Munu katulaka samu na mua ntangu aplikasion ya kusolola na bantu na nzila ya Internet. Yasadisaka munu munu tadila diaka mbotembote mambu yina meluta mfunu mpe munu soba mutindu na munu ya kukitadila mpe kutadila bantu yankaka.”
Mambu yina muana na nge ketalaka mpe ketulaka na Internet
Yina nge fueti zaba: Nsoniki mosi tubaka ti kuvuanda ntangu nionso na basite ya Internet samu na kusolola na bantu kele lokola kuzinga na kisika ya bantu mingi. Kondua kuwizana mpe kuzonza kekonduaka ve.
Nsikudukusu ya Biblia: “Beno katula ntama na beno mambu nionso ya ndudi yina kesalaka mpasi, nganzi, nganzi ya ngolo, kuganga, mpe bampova ya kufinga . . . Beno vuanda nde na kimpombo na kati na beno.”—Baefese 4:31, 32.
Diambu ya kuyindula: Yakele samu na basite ya Internet nde muana na beno mekuma kutuba yimbi samu na bantu yankaka to kutubila bau na nganzi, to yandi mekuma kuzonza na bantu yankaka?
Yina nge lenda sala: Sadisa muana na nge ya ntuenia yandi vuanda na bikadulu ya mbote ntangu yandi kele na basite ya Internet samu na kusolola na bantu. Mukanda mosi Digital Kids metuba: “Yakele kiyekua ya bibuti ya kutubila bana na bau puelele ti yavuanda yinki kisika—na Internet to mbunzu na mbuzu, kinkesi kele ve na kisika.”
Kuzimbakana ve ti basite ya Internet kele ve diambu yina meluta mfunu mpe ndambu ya bibuti kebikaka ve ti bana na bau sadila yau. Kana nge mepesa nzila ti muana na nge sadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu, kukindimisa ti yandi kele na dikoki ya kukitudila ndilu ya ntangu yina yandi kelutisa, kukindimisa ti yandi kele na bankundi ya mbote, mpe longa yandi mutindu ya kumanga mambu ya yimbi yina kele na Internet.