1. Vava Adami yo Eva bakolama, aweyi Yave kavanina lukasakeso ye vuvu kwa wantu?

YAVE i Nzambi ona okutukasakesanga. Ovanganga wo tuka muna lumbu kina wantu basumuka yo kituka wantu alembi lunga. Vava Adami yo Eva bakolamena Nzambi, vana vau wayika ungunza una vo, avo utomene bakulwa, wadi vana unkabu ye vuvu kwa mbongo a Adami. Ungunza wau wasonama muna Etuku 3:15 wavova vo Satana wa Nkadi ampemba ofwaswa kumosi ye mbi yawonso katwasa.—1 Yoane 3:8; Lusengomono 12:9.

2. Aweyi Yave kakasakesela Noa?

² Yindula una Yave kakasakesela Noa wa selo kiandi. O  wantu a tandu kiakina bayivananga muna mavangu ma nsoki ye zumba. Noa kaka ye esi nzo andi basambilanga Yave. Ediadi diafwana kendeleka Noa. (Etuku 6:4, 5, 11; Yuda 6) Kansi, Yave wavana Noa unkabu kavuanga o mfunu muna kwamanana kunsadila yo vanga oma mambote. (Etuku 6:9) Yave wavovesa Noa vo ke kolo ko ofwasa e nza yayina yambi. Wazayisa Noa dina kafwete vanga kimana esi nzo andi bavuluka. (Etuku 6:13-18) Yave wasonga kwa Noa vo yandi i Nzambi ona okasakesanga wantu.

3. Aweyi Yave kakasakesela Yosua? (Tala e fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

³ Kuna kwalanda, Yave wakasakesa selo kiandi Yosua ona kavana kiyekwa kiampwena. Yosua wasolwa kimana kakotesa nkangu a Nzambi muna Nsi a Nsilu yo sunda mbeni zangolo zazingilanga muna nsi yayina. Yave wazaya wo vo Yosua kuma kiasikila kakala kiau mu mona wonga. Muna kuma kiaki, wavovesa Mose vo: “Kanikina Yosua yo kumvamisa, yo kunkumika: kadi ofila nkangu wau, yo kubavingidisa nsi in’omona.” (Nsiku 3:28) I bosi, Yave yandi kibeni wakasakesa Yosua vava kamvovesa vo: “Nga kikanikini ko e? Vama, wakumama; kububudi ko, ngatu vumiswa: kadi o Yave wa Nzambi aku wina yaku konso kun’okwenda.” (Yosua 1:1, 9) Aweyi obenze kamona o Yosua vava kawá e mvovo miami?

4, 5. (a) Aweyi Yave kakasakesela nkangu andi kuna nz’ankulu? (b) Aweyi Yave kakasakesela Mwan’andi?

⁴ Yave wakasakesa mpe nkangu andi awonso. Kasikil’owu, Yave wazaya wo vo Ayuda lukasakeso bavuanga o mfunu vava bakala muna kinkole kuna Babele. Wabazayisa ungunza owu wabakasakesa. Wavova vo: “Kumoni wonga ko, kadi ngina yaku; kuvengozioka ko, kadi omono i Nzambi aku; ikuvamisa; elo, ikusadisa; elo, ikusikidisa muna koko kwalunene kwa unsongi wame.” (Yesaya 41:10) Kuna kwalanda, Yave wakasakesa Akristu a tandu kiantete. Diau dimosi mpe kevanganga kwa yeto o unu.—Tanga 2 Korinto 1:3, 4.

⁵ Yave wakasakesa mpe Mwan’andi. Vava Yesu kavubwa, wawá ndinga yatuka kuna zulu yavova vo: “Ndioyo i Mwan’ame anzolwa, ona iyangalelanga.” (Matai 3:17) E mvovo miami miakasakesa kikilu Yesu ekolo kasalanga e salu kiandi ova ntoto.

6. Aweyi kingana kia Yesu kia talanta kilenda kutukasakesela o unu?

⁶ Yesu watangininanga Se diandi kadi wakasakesanga akaka kimana basikila ye kwikizi. Wavanga wo vava katá kingana kia talanta. Muna kingana kiaki, Yesu wayika dina o mfumu kavova kwa konso ntaudi ona wasonga kwikizi, oku vo: “Otomene sala, u ntaudi ambote ye kwikizi! Osongele kwikizi muna lekwa yakete. Ikuvana kiyekwa kia lekwa yayingi. Kota muna nkembo a mfumu aku.” (Matai 25:21, 23) E mvovo miami miakasakesa alongoki andi mu kwamanana sadila Yave ye kwikizi kiawonso.

7. Aweyi Yesu kakasakesela ntumwa zandi, musungula Petelo?

⁷ Kana una vo antumwa nkumbu miayingi batantananga kana nani muna yau wasunda o nene, Yesu wakadilanga yau kuna luzindalalu. Wabakasakesanga kimana bakala  yo lulembamu yo sadila akaka vana fulu kia vingila vo akaka babasadila. (Luka 22:24-26) Petelo nkumbu miayingi kavanga o vilwa yo kendeleka Yesu. (Matai 16:21-23; 26:31-35, 75) Kansi, Yesu kabembola Petelo ko. Wankasakesa yo kumvana nkutu kiyekwa kia kumika akaka.—Yoane 21:16.

8. Aweyi Kizekeya kakasakesela mfumu za makesa yo nkangu a Yuda?

⁸ Vitila nkutu Yesu keza kubasonga e mbandu ina bafwete landa, selo ya Yave bazayanga o mfunu wa kasakesa akaka. Yindula e nona kia Kizekeya. Vava Asuri bazola fwasa e mbanz’a Yerusaleme, Kizekeya wakutakesa mfumu za makesa yo nkangu mu kubakasakesa. O nkangu ‘wakumikwa muna mvovo miandi.’—Tanga 2 Tusansu 32:6-8.

9. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Yobi mu kuma kia kasakesa akaka?

⁹ E mbandu a Yobi ilenda kutulonga o mfunu wa kasakesa akaka. Kana una vo yandi kibeni lukasakeso kavuanga o mfunu, walonga akaka una balenda kasakesela akwau. Yobi wavovesa awana bayenda kumfiaulwisa vo kele vo yandi wayenda kubavava mu kubafiaulwisa, wadi sadila mvovo mia lukasakeso mu kubayangidika, vana fulu kia sadila mvovo miadi kudikila diaka e mpasi zau. (Yobi 16:1-5) Kansi, Yobi wakasakeswa kwa Eleyu ye kwa Yave yandi kibeni.—Yobi 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10.

10, 11. (a) Ekuma o mwan’a Yefeta kavuilanga lukasakeso o mfunu? (b) Aki nani tulenda kasakesa o unu?

¹⁰ O mwan’a Yefeta mpe lukasakeso kavuanga o mfunu. Vava se diandi Yefeta kazola kwenda nuanisa wan’a Amone, wasia nsilu vo avo Yave unsadisi mu sunda e mvita, o muntu antete ovaika muna nzo andi mu kwiza kunkika, okumvana kwa Yave kimana kenda sadila muna saba. Aneyisaele basunda e mvita. O muntu antete wayiza kika Yefeta i mwan’andi mosi kaka. Yefeta wakendalala kikilu, kansi walungisa nsilu andi yo twika mwan’andi kenda sadila kuna saba muna zingu kiandi kiawonso.—Afundisi 11:30-35.

¹¹ Kana una vo Yefeta wamona e mpasi, o mwan’andi i yandi wasunda mona mpasi. Kansi wazola lungisa dina se diandi kasia o nsilu. (Afundisi 11:36, 37) Ediadi disongele vo kadi sompa ko ngatu wuta wana. E kanda diau diadi suka. Lufiaulwisu yo lukasakeso kavuanga o mfunu. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O wan’amakento a Isaele, mvu ke mvu bayelenge muna kembesa mwan’a Yefeta wa Mungiladi, lumbu yá muna mvu.” (Afundisi 11:39, 40) E nona kia mwan’a Yefeta kikutusungamesanga ampangi ana bebakanga e nzengo za kwamanana kala mpumpa muna kuyivana muna salu kia Yave. Nga tulenda kubakasakesa yo kubafiaulwisa?—1 Korinto 7:32-35.

12, 13. Aweyi Petelo ‘kakasakesela mpangi zandi’?

¹² Muna fuku wavitila lufwa lwandi, Yesu wavovesa Petelo vo: “E Simone, e Simone, Satana olombele kanuveva nga masa. Kansi omono ndodokele mu kuma kiaku, o lukwikilu luaku lwalembi yoya; ongeye avo ovilukidi o ntima, kumika mpangi zaku.”—Luka 22:31, 32.

¹³ Petelo mosi muna awana bavitanga o ntu muna nkutakani ya Kikristu muna tandu kiantete. (Ngalatia 2:9) Wakasakesa ampangi muna unkabu kasonga muna lumbu kia Pentikosti ye kuna kwalanda. Una kasadila Nzambi mu mvu miayingi, wasonekena mpangi zandi vo: “Inusonekene mambu makete muna kunukasakesa yo kunusila umbangi vo e zazi i nsambu za ludi za Nzambi. Nusikila mo.” (1 Petelo 5:12) E nkanda mia Petelo miakasakesa Akristu muna lumbu yandi. E nkanda miami miakinu kutukasakesa o unu ekolo tuvingilanga e ndungan’a nsilu miawonso mia Yave.—2 Petelo 3:13.

14, 15. Aweyi e nkanda kasoneka o Yoane wa ntumwa mikutufiaulwisilanga?

¹⁴ Yoane wa ntumwa i wankaka muna awana bavitanga o ntu muna nkutakani ya Kikristu. Wasoneka lusansu lwamfunu lwa salu kia Yesu ova ntoto. O nkanda wau ukasakesanga  Akristu mu mvu miayingi ye wakinu kutukasakesa o unu. Kasikil’owu, mu nsangu kaka zina Yoane kasoneka i tulenda sololwela e mvovo mia Yesu misonganga vo zola i fu kiswaswanesanga alongoki andi akieleka.—Tanga Yoane 13:34, 35.

¹⁵ E nkanda tatu miankaka kasonekena o Yoane mivuidi mpe mambu mamfunu. Vava tukendalalanga mu kuma kia vilwa weto, o zaya vo e kimenga kia lukûlu lwa Yesu ‘kikutuvelelesanga muna masumu mawonso,’ dikutufiaulwisanga kikilu. (1 Yoane 1:7) Avo tukwamanananga kuyitumba mu kuma kia vilwa twavanga, tufiaulwiswanga vava tutanganga vo “Nzambi osundidi ntima mieto.” (1 Yoane 3:20) Yoane yandi kaka muna asoneki a Nkand’a Nzambi wasoneka vo “Nzambi i zola.” (1 Yoane 4:8, 16) Muna nkanda wanzole ye wantatu kasoneka, Yoane wasanisina Akristu ana ‘bakangalelanga muna ludi.’—2 Yoane 4; 3 Yoane 3, 4.

16, 17. Aweyi Paulu kakasakesela Akristu a tandu kiantete?

¹⁶ Paulu wa ntumwa mbandu ambote kasonga ya kasakesa akwandi Akristu. Ke vavioka kolo kiayingi ko vava Yesu kafwa, ayingi muna antumwa bakwamanana muna Yerusaleme, mbanza ina yazingilanga ampangi bakala muna buka kia selo yambuta. (Mavangu 8:14; 15:2) Akristu muna Yuda basamunanga e nsangu  zambote kwa wantu bakwikilanga kala muna Nzambi mosi kaka aludi. Kansi, o mwand’avelela wafila Paulu mu sila umbangi kwa Mingerekia, kwa esi Roma ye kwa awana basambilanga nzambi za mpila mu mpila.—Ngalatia 2:7-9; 1 Timoteo 2:7.

¹⁷ Paulu wayenda muna nsi ziyikilwanga o unu vo Turquia, Grécia ye Itália. Wasila umbangi kwa wantu bakala vo ke Ayuda ko ana bazingilanga mu fulu yayi yo sikidisa nkutakani zayingi za Kikristu. E zingu kiampasi kiakala kwa Akristu awaya ampa. Lukasakeso bavuanga o mfunu kadi babangikwanga kwa esi zunga yau. (1 Tesalonika 2:14) Muna mvu wa 50, Paulu wasoneka nkanda wa lukasakeso kwa nkutakani yampa yakala muna Tesalonika. Wavova vo: “Ntangwa zawonso tuvutulanga matondo kwa Nzambi vava tuyikanga yeno awonso muna sambu yeto, kadi tusungamenanga salu kieno kia lukwikilu, mfuntu eno a zola yo luzindalalu lweno.” (1 Tesalonika 1:2, 3) Wabalomba mpe vo bakasakesanga muntu yo nkwandi. Wasoneka vo: “Nukasakesanga yo kumika muntu yo nkwandi, wauna nuvanganga.”—1 Tesalonika 5:11.

18. Aweyi e buka kia selo yambuta muna tandu kiantete bakasakesela Filipo?

¹⁸ Muna tandu kiantete, Yave wasadila e buka kia selo yambuta mu kasakesa Akristu awonso, kumosi y’awana bavitanga o ntu muna nkutakani. Vava Filipo kasamun’e nsangu zambote mu kuma kia Kristu kwa esi Samaria, wasadiswa kwa buka kia selo yambuta. Batwika nzole muna yau, Petelo yo Yoane, mu kwenda samba kimana Akristu awaya ampa batambula o mwand’avelela. (Mavangu 8:5, 14-17) Filipo ye mpangi zazi zampa bakasakeswa kikilu muna lusadisu batambula lwa buka kia selo yambuta!

19. Aweyi Akristu a tandu kiantete bamona vava kiatangwa o nkanda watwika buka kia selo yambuta?

¹⁹ Kuna kwalanda, diavava vo e buka kia selo yambuta babaka e nzengo mu diambu dimosi diamfunu. Nga Akristu ana bakala vo ke Ayuda ko bafwete zengwa nze una bavanganga Ayuda landila o Nsiku a Mose? (Mavangu 15:1, 2) Vava balomba o mwand’avelela muna sambu yo toma fimpa e sono, babaka e nzengo vo ke diakala diaka mfunu ko vo Akristu awaya bazengwa. Basoneka nkanda wasasilanga e nzengo babaka yo twika ampangi mu lwakisa wo muna nkutakani zawonso. Vava Akristu batanga o nkanda wau, ‘bayangalela lukasakeso bavewa.’—Mavangu 15:27-32.

20. (a) Aweyi e Buka kia Selo Yambuta kikasakeselanga yeto awonso o unu? (b) Nkia yuvu tubakila e mvutu muna longi dilanda?

²⁰ O unu, e Buka kia Selo Yambuta kia Mbangi za Yave kikasakesanga esi Betele ye selo yankaka ya ntangwa ke ntangwa kumosi yo yeto awonso. Nze ampangi muna tandu kiantete, oyeto mpe tuyangalelanga o lukasakeso tutambulanga. Vana ntandu, muna kasakesa ana bayambula e ludi kimana bavutuka, muna mvu wa 2015 e Buka kia Selo Yambuta kiavaikisa finkanda fina yo ntu a diambu vo Vutuka kwa Yave. Kansi, nga awana kaka bevitanga o ntu muna nkutakani i bafwete kasakesa akaka? Ekuma tufwete wo vangila yeto awonso? Tubaka e nvutu za yuvu yayi muna longi dilanda.