1. Ayeyi i mpil’a zola kusundidi? Aweyi kusongelwanga? (Tala fwaniswa va ntandu.)

YAVE i Tuku dia zola. (1 Yoane 4:7) E mpila isundidi ya zola i kuna kufilwanga kwa nkanikinu mia Nzambi. Muna Nkand’a Nzambi, o zola kwaku kuyikilwanga mu mvovo wa Kingerekia a·ga’pe. O zola kwaku i kwau tumonanga muna ntima mu kuma kia muntu. Kansi ke mpasi zola kaka muntu ko muna ntima. Kufwete songelwanga muna mavangu. Kwaku i zola kukutufilanga muna vanga oma mambote kwa akaka. I mpil’a zola kukututwasilanga kiese kiasikila muna zingu.

2, 3. Aweyi Yave kasongela zola muna wantu?

² Yave wasonga zola muna wantu vitila nkutu kavanga Adami yo Eva. Wavanga o ntoto kimana wakala ye lekwa yawonso ina tuvuanga o mfunu muna zinga. Vana ntandu, wavanga o ntoto kimana wakala fulu kiambote kia zingila. Yave kavanga ntoto ko mu kuma kia yandi kibeni, kansi mu kuma kieto. Vava kafokola vanga o ntoto, wavanga o wantu yo kubavana e vuvu kia zingila yakwele vo muna paradiso ova ntoto.

 ³ Kuna kwalanda, Yave wasonga e nzol’andi amvevo muna wantu mu mpila ina ke ilendi tezaneswa ko. Kana una vo Adami yo Eva bakolama, Yave wakala ye ziku vo akaka muna wan’au besinga kunzola. Muna kuma kiaki, wakubika kimenga kia lukûlu kia Mwan’andi muna kubavuluza. (Etuku 3:15; 1 Yoane 4:10) Tuka muna lumbu kina kasia nsilu wa lukûlu, diakala vika sia vo lukûlu lwalu lwavewa kala. Una vavioka 4.000 ma mvu, Yave wavana Mwan’andi amosi kimana kafwa mu kuma kia wantu. (Yoane 3:16) Tuvutulanga kikilu matondo kwa Yave mu kuma kia zola katusonga!

4. Aweyi tuzayidi wo vo wantu alembi lunga balenda songa e nzol’amvevo?

⁴ Wau vo tu wantu alembi lunga, nga tulenda songa e nzol’amvevo? Elo. Yave watuvanga muna fwaniswa kiandi, i sia vo, watuvana e ngangu za kuntanginina. Tulenda kweto songa e nzol’amvevo, kana una vo ke diasazu ko. Abele wasonga zola muna Nzambi vava kavana lukau lwa lekwa yasunda o wete kakala yau. (Etuku 4:3, 4) Noa wasonga nzol’amvevo vava kakwamanana samuna e nsangu za Nzambi mu mvu miayingi kana una vo wantu ke bansianga sungididi ko. (2 Petelo 2:5) Abarayama mpe wasonga vo zola kwasikila kakala kwau muna Nzambi vava kazola vana mwan’andi Isaki se lukau. (Yakobo 2:21) Nze akwa kwikizi awaya, yeto mpe tufwete songa o zola kana nkutu vava dikalanga diampasi.

5. Aweyi tulenda songela zola kwakieleka?

⁵ Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga vo twasonganga nzola yakieleka, ke mu ‘mvovo ko ngatu mu lubini, kansi muna mavangu ye ludi.’ (1 Yoane 3:18) Nga diadi disongele vo ke tulendi songa zola mu mvovo ko? Ve. (1 Tesalonika 4:18) E sono kiaki kisongele vo o vova kwankatu vo “zola ikuzolanga” ke diau kaka ko divavuanga. Tufwete songelanga o zola kwaku muna mavangu. Kasikil’owu, avo mpangi zeto ke bena ye madia ko ngatu mvuatu, e mvovo miankatu ke miafwana ko. (Yakobo 2:15, 16) Diau dimosi mpe, wau vo tuzolanga Yave ye mfinangani zeto, ke tufwete sambanga kaka ko vo lutangu lwa ateleki lwawokela, kansi tufwete mpe samunanga e nsangu zambote yo vema kwawonso.​—Matai 9:38.

6, 7. (a) Nki i ‘zola kwakondwa kivunina’? (b) Yika nona ya zola kwa kivunina.

⁶ Yoane wa ntumwa wavova vo tufwete songelanga o zola “muna mavangu ye ludi.” Muna kuma kiaki, o zola kweto ke kufwete kala kwa “kivunina” ko. (Roma 12:9; 2 Korinto 6:6) Ezak’e ntangwa muntu olenda vanga diambu dilenda monekena vo diazola. Kansi, nga o zola kwandi kwakieleka? Nkia makani kena mau? O zola kwakieleka ke kufwete kala kwa disu ku nsi a lukaya ko. O zola kwa kivunina ke kuna mfunu ko.

⁷ Yambula twabadika e nona ya zola kwa kivunina. Vava Satana kamokena yo Eva  muna mpatu a Edene, dina kamvovesa diamonekena nze vika sia vo zola kikilu kanzolanga. Kansi, mavangu mandi masonga vo kanzolanga ko. (Etuku 3:4, 5) Vava Davidi kayalanga se ntinu, wakala yo nkundi wayikilwanga vo Akitofele. Kansi, Akitofele wayekola Davidi mu vava lungisa zolela ya yandi kibeni. Mavangu mandi masonga vo kakala nkundi ambote ko. (2 Samuele 15:31) O unu, avengomoki ye akaka ana bevavanga sia mpambula muna nkutakani besadilanga “mvovo mia malengo ye mia lusanisinu.” (Roma 16:17, 18) Balenda moneka vo wete dia wantu ankaka betokanenanga, kinga akwa umpuki.

8. Nkia kiuvu tufwete kukiyuvula?

⁸ O zola kwa kivunina ke kwambote ko kadi wantu kuvunginikanga. Tulenda vuna wantu, kansi ke tulendi vuna Yave ko. Yesu wavova vo akwa kivunina “tumbu kiangolo” besinga vewa. (Matai 24:51) Wau vo tu selo ya Yave, ke tuzolele kala akwa kivunina ko. Tufwete kiyuvula: ‘Nga o zola kwame kwakieleka yovo kwa disu ku nsi a lukaya?’ Yambula twabadika mpila vua tulenda songela zola “kwakondwa kivunina.”

9. O zola kwakieleka adieyi kukutufilanga mu vanga?

⁹ Kalanga ye kiese kia sadisa o wantu kana nkutu vo ke dimonekene ko kw’akaka. Tufwete vanganga oma mambote kw’akaka kana nkutu vo dina tuvanga ke dimoneka kw’akaka ko. (Tanga Matai 6:1-4.) Anania yo Safira makani mambi bakala mau vava bavana o lukau. Bazola vo akaka bazaya dina bavanga. Muna kuma kiaki, bavuna kimana bamoneka vo lukau lwamfunu bavana. Yave wabatumba mu kuma kia umpuki wau. (Mavangu 5:1-10) Kansi, avo zola kweto muna mpangi kwakieleka, tukala ye kiese kia vanga mambu mambote lembi vingila vo mazayakana kwa wantu ankaka. Tulenda longoka diambu muna mbandu ya mpangi ana besadisanga e Buka kia Selo Yambuta mu kubika madia ma mwanda. Ke betuntanga sungididi muna yau kibeni ko, ngatu zayisa kwa wantu e salu besalanga.

10. Aweyi tulenda songela vo tuzitisanga akaka?

¹⁰ Zitisanga akaka. (Tanga Roma 12:10.) Yesu wazitisa ntumwa zandi vava kasukula malu mau. (Yoane 13:3-5, 12-15) Yeto mpe tufwete kuyikululanga nze Yesu yo sadila akaka. Muna kolo kiakina, antumwa ke batoma bakula ko dina Yesu kavanga, yavana batambula mwand’avelela. (Yoane 13:7) Tusonganga vo tuzitisanga akaka muna lembi yindulanga vo tubasundidi mu kuma kia sikola twatanga, mavua yovo kiyekwa tuna kiau. (Roma 12:3) Ke tukalanga ye kimpala ko vava akaka bevewanga kiyekwa, kansi tuyangalalanga yau entwadi kana nkutu tumwene vo yeto tufwanukinu kiyekwa kiaki.

11. Ekuma tufwete sanisinanga akaka ye ziku kiawonso?

 ¹¹ Sanisinanga akaka ye ziku kiawonso. Vavanga e lau dia sanisina akaka. Tuzeye wo vo o sasinisina akaka i mpila yambote tulenda ‘kumikina’ muntu yo kw’andi. (Efeso 4:29) Kansi, tufwete kalanga ye ziku vo mana tuvova mu ntima matukidi, ke mu kuma kia yangidika kaka wantu ko. Tufwete venganga vova diambu dina tuzeye vo ke dialudi ko, ngatu tina vana muntu e longi vava dikalanga o mfunu. (Ngana 29:5) Avo tusanisini muntu, i bosi tumvovele diaka e mbi kuna nima, tusonga vo tu ampuki. Paulu wa ntumwa zola kwakieleka kakala kwau. Vava kasonekena Akristu kuna Korinto, wabasanisina mu kuma kia mambu mambote bavanganga. (1 Korinto 11:2) Kansi, vava diavavanga vo kabavana e longi, kuna ngemba zawonso wabazayisanga e kuma kabavanini e longi.​—1 Korinto 11:20-22.

12. Aweyi tusongelanga zola kwakieleka vava tutambulanga e nzenza?

¹² Zolanga e nzenza. Yave okutukanikinanga vo twakayilanga mpangi zeto. (Tanga 1 Yoane 3:17.) Tufwete kalanga ye kani diasikila vava tutambulanga e nzenza. Tulenda kukiyuvula: ‘Vava ibokelesanga wantu ku nzo ame, nga isolanga kaka akundi ame yovo ana ibadikilanga vo wantu amfunu muna nkutakani? Nga ibokelesanga wantu ana nzeye vo balenda mpe kunkayila? Nga ikayilanga ampangi ana ke banzeye ko yovo ana ke balendi kumpana lekwa ko?’ (Luka 14:12-14) Yindula nona eyi: Adieyi wadi vanga avo mpangi lusadisu kavuidi o mfunu mu diambu dimbwididi mu kuma kia nzengo zambi kabaka? Adieyi wadi vanga kele vo muntu wabokelese kuna nzo, kansi kavutwidi matondo ko? Yave okutuvovesanga vo: “Nutambuziananga kuna zola, lembi yidima.” (1 Petelo 4:9) O vanina kuna mvevo kiese ditwasanga.​—Mavangu 20:35.

13. (a) Ekuma tufwete kadilanga ye luzindalalu? (b) Aweyi tulenda sadisila ana batovoka?

¹³ Sadisanga awana batovoka. Muna Nkand’a Nzambi tukanikinwanga vo ‘twasadisanga ana batovokele, yo songa luzindalalu kwa wantu awonso.’ Ediadi dilenda songa kana vo zola kwakieleka tuna kwau yovo ve. (1 Tesalonika 5:14) Mpangi zayingi bakala batovoka muna mwanda kuna kwalanda bakumama muna lukwikilu. Kansi kuna kw’akaka, divavanga vo twakwamanana songa luzindalalu yo zola muna kubasadisa. Aweyi tulenda kubasadisila? Tulenda sadila Nkand’a Nzambi muna kubakasakesa, tulenda kubalomba vo twavaika entwadi muna salu kia umbangi yovo kubawinikina ekolo bekutuzayisanga e ntokani zau. Vana ntandu, ke tufwete  vambulanga mpangi zeto mu buka yole ko, i sia vo, akaka ‘bakumama,’ akaka ‘batovoka.’ Tufwete sungamenanga vo yeto awonso tuna yo nkuma, kansi tuna mpe ye lutovoko. Kana nkutu Paulu wa ntumwa wasungamenanga vo vakala ye ntangwa kakalanga watovoka. (2 Korinto 12:9, 10) Yeto awonso lusadisu ye lukasakeso tuvuanga o mfunu.

14. Ekuma dinina o mfunu vo twatatidilanga luvuvamu vana vena mpangi zeto?

¹⁴ Kadilanga kuna luvuvamu. O kala mu luvuvamu ye mpangi zeto diamfunu kikilu. Kana nkutu vava wantu ke bekutubakulanga ko yovo bekutuvanganga e mbi, tufwete vanganga mawonso tulenda muna kadila yau mu luvuvamu. (Tanga Roma 12:17, 18.) Avo muntu tukendelekele, tufwete kunlomba e ndoloki. Kansi, ke tufwete kala akwa umpuki ko. Kasikil’owu, vana fulu kia vova vo “undoloka wau vo diambi omwenene dio,” diambote twatambulwila e ngielele yo vova vo ‘undoloka muna diambu ivangidi.’ O Luvuvamu mfunu kikilu lwina muna longo. Ke diambote ko avo yakala yo nkento besonganga vana meso ma wantu vo zolana bezolananga, kansi vava bekalanga va fulu kia yau kaka, ke bemokenanga ko, besadilanga mvovo mia malevo yovo nuana.

15. Aweyi tulenda songela vo tulolokele emvimba?

¹⁵ Lolokanga kuna mvevo. Avo muntu utukendelekele, tufwete kunloloka vana fulu kia sia e sungididi muna diambu katuvangidi. Tufwete wo vanga kana nkutu vo ndiona utuvangidi e mbi kabakwidi ko vilwa katuvangidi. Tulolokanga kuna mvevo vava ‘tuyambuziananga e mambu muna zola, yo sianga e sungididi kia tatidila kintwadi kia mwanda muna kangwa kia ungudi.’ (Efeso 4:2, 3) O loloka emvimba, disongele vo tufwete yambula yindula e diambu dina muntu katuvanga. O zola  “ke kubadikanga mbi ko.” (1 Korinto 13:4, 5) Kieleka, avo tulundidi makasi, tulenda vidisa e ngwizani eto ye mpangi zeto yo Yave. (Matai 6:14, 15) Tusonganga vo tulolokele kikilu o muntu vava tusambanga mu kuma kiandi.​—Luka 6:27, 28.

16. Aweyi tulenda songela vo zola kwakieleka tuna kwau avo tuveno kiyekwa muna nkubik’a Yave?

¹⁶ Vavanga wete dia akaka. Avo tuveno kiyekwa muna nkubik’a Yave, tulenda songa vo zola kwa kieleka tuna kwau muna ‘vavanga e wete dia akaka, kansi ke wete dia yeto kibeni ko.’ (1 Korinto 10:24) Kasikil’owu, muna tukutakanu twampwena, asongi a fulu yau i wantu antete bekotanga muna seka dia lukutakanu. Muna kuma kiaki, balenda bakamwa kwa ngindu za solela esi nzo zau e kunda yambote. Kansi, ayingi muna yau besolanga e kunda yansuka. Muna mpila yayi, besonganga vo zola kwakieleka bena kwau. Aweyi tulenda tanginina mbandu au yambote?

17. Avo Nkristu ovolele e sumu diampwena, o zola kwakieleka adieyi kukumfila mu vanga?

¹⁷ Funguna masumu yo yambula mo emvimba. Akristu akaka ana bavola masumu mampwena bekwamanananga mo sweka. Nanga bevanganga wo mu kuma kia nsoni yovo muna lembi kendeleka akaka. (Ngana 28:13) Kansi, o sweka e sumu ke vangu dia zola ko, kadi mpasi ditwasanga kwa nsumuki ye kw’akaka. Mu nkia mpila? Yave olenda katula mwand’andi avelela muna nkutakani. O luvuvamu ke lukala mpe ko muna nkutakani. (Efeso 4:30) Muna kuma kiaki, avo Nkristu ovolele e sumu diampwena, o zola kwakieleka kufwete kumfila mu kwenda mokena ye akuluntu yo tambula lusadisu kavuidi o mfunu.​—Yakobo 5:14, 15.

18. Ekuma o zola kwakieleka kwinina o mfunu?

¹⁸ O zola i fu kisundidi e fu yawonso. (1 Korinto 13:13) Kadi kusadisanga wantu mu zaya aki nani i alandi akieleka a Yesu, yo mona kana akinani betangininanga Yave wa Tuku dia zola. (Efeso 5:1, 2) Paulu wavova vo avo muntu kena yo zola ko, i mpavala kwandi. (1 Korinto 13:2) Muna kuma kiaki, tukwamanana songa o zola, ke mu ‘mvovo kaka ko’ kansi mpe “muna mavangu ye ludi.”