Yave Keyambula Minkwikizi Miandi ko

“[Yave] keyambula minkwikizi miandi ko. Yakwele mvu belungwa-lungwa.” ​—⁠NKU. 37:⁠28.

1, 2. (a) Nkia mambu mabwa muna mvu wa 1.000 Vitila Kristu, matonta kwikizi kia selo ya Nzambi? (b) O Yave mu nkia vonza tatu katanina minkwikizi miandi?

MUNA mvu wa 1.000 Vitila Kristu, diavavanga vo nkangu a Yave wayisolela. E vita badi nwana yau ye yau yavengomonwa, makanda kumi ma Isaele kuna node mavambuka. Muna siamisa luyalu lwandi, Yerobame wa ntinu au ampa wasikidisa nsambila yampa. Wakanikina nkangu vo wansakalela muna mawonso. E selo yakwikizi ya Yave adieyi bafwana vanga? Nga besikila ye kwikizi muna Nzambi ona basambilanga? Ayingi bavanga wo, Yave wabatanina ekolo basonganga kwikizi kiau.​—⁠1 Nti. 12:​1-33; 2 Tus. 11:​13, 14.

² O unu mpe e kwikizi kia selo ya Nzambi kitontwanga. Nkand’a Nzambi ulukisanga vo: “Nulungalala, nuyingila: o ntantu eno Nkadi ampemba, nga nkosi ankwinti ovemanga, kend’avavi ona kevempola.” Nga tulenda ‘kunsi’e kitantu yo sikila muna lukwikilu’? (1 Pet. 5:​8, 9) Yambula twafimpa mana mabwa vava Yerobame wa Ntinu kayantika yala muna mvu wa 997 Vitila Tandu Kieto yo zaya dina tulenda longoka muna lusansu lwalu. Muna kolo kiakina kiampasi, e selo yakwikizi ya Yave babangikwa. Mu vonza mpe bakala kia umpukumuni w’avengomoki, ye mpasi za lungisa kiyekwa kia salu bavewa. Muna mpasi zazi zawonso, Yave kayambula minkwikizi miandi ko. Keyambula mpe minkwikizi miandi ko o unu.​—⁠Nku. 37:⁠28.

Vava Bekalanga mu Lubangamu

3. Ekuma luyalu lwa Davidi wa Ntinu ke lwabangikilanga nkangu ko?

³ Entete, yambula twafimpa mana mabwa vava Yerobame kakituka se ntinu. Muna Ngana 29:2 tutanganga vo: ‘Ovo kimpumbulu oyadidi, o nkangu uvumuka.’ Muna luyalu lwa Davidi wa Ntinu a Isaele yankulu, o nkangu ke wakala mu lubangamu ko. Davidi kakala walunga ko, kansi nkwa kwikizi kakala muna Nzambi yo kumbund’e vuvu. Luyalu lwa Davidi ke lwabangikanga wantu ko. Yave wakanga ekangu yo Davidi, una kavova vo: “E nzo aku ye kimfumu kiaku kisikidiswa vovo wina yakwele mvu: e kunda kiaku kisikidiswa yakwele mvu.”​—⁠2 Sam. 7:⁠16.

4. Adieyi diavavwanga kimana luyalu lwa Solomo lwakwamanana sambulwa?

⁴ Kuna lubantiku, o nkangu mu luvuvamu ye kiese wakala muna luyalu lwa Solomo wa mwan’a Davidi. Ekiaki i kuma lwakadila se kini kia Luyalu lw’Ezunda dia Mvu lwa Kristu Yesu. (Nku. 72:​1, 17) Muna kolo kiakina, ke vakala kanda kana dimosi ko muna makanda 12 ma Isaele diavavanga kuntelamena. Kansi, muna kwamanana sambulwa, vena ye diambu diavavwanga kwa Solomo ye nkangu kayalanga. Yave wavovesa Solomo vo: “Ovo odiatila muna mîna miame yo zenga nzengo  zame, yo lunda nkanikinu miame miawonso, wakangadila mo; ozevo nsikidisa yaku e diambu diame, dina mpovele kwa Davidi w’es’aku. Nkala vana vena wan’a Isaele, kiyambula nkangu ame Isaele ko.”​—⁠1 Nti. 6:​11-13.

5, 6. O ukolami wa Solomo kuna kwa Nzambi, nkia mpasi watwasa?

⁵ Muna kinunu kiandi, Solomo wavidisa kwikizi kiandi muna Yave yo kuyivana muna nsambila za luvunu. (1 Nti. 11:​4-6) Malembe-malembe, Solomo wayambula lemvokela nsiku mia Yave yo yantika bangika nkangu. Wasakisa kikilu kubabangika. Muna kuma kiaki, vava kafwa, o nkangu wadodokela mwan’andi Rekabame ona wavinga vana fulu kiandi mu vevola mpasi zau. (1 Nti. 12: 4) Adieyi kavanga o Yave vava Solomo kayantika kunkolamena?

⁶ Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O Yave ofungidi Solomo o makasi, wau vo o ntim’andi ukatukidi muna . . . Nzambi a Isaele, ona wasengomoka kwa yandi nsengomoka zole.” Yave wavova kwa Solomo vo: “Wau vo . . . kwalund’ekangu diame ko ye mîna mina yakanikina, katula nkatwila yaku e kimfumu, yavana kio kwa ntaudi aku.”​—⁠1 Nti. 11:​9-11.

7. Vava Solomo kabembolwa, adieyi kavang’o Yave mu vevola minkwikizi Miandi?

⁷ I bosi, Yave wafila Akiya wa ngunza mu kusa ndiona ovevola nkangu muna mpasi. Yerobame yandi wakuswa, ona wateka sadila muna luyalu lwa Solomo. Kanele vo Yave wasong’e kwikizi mun’ekangu dia Kintinu kakanga yo Davidi, wayambula vo kintinu kia makanda 12 kiavambana mu buka yole. Makanda kumi mavewa kwa Yerobame; vo i makanda mole, masiswa muna luvila lwa Davidi, yo yalwa kwa Rekabame wa Ntinu. (1 Nti. 11:​29-37; 12:​16, 17, 21) Yave wavovesa Yerobame vo: “Ovo owila mawonso ikukanikina, wadiatila muna nzila zame, wavang’owu wansongi muna meso mame, walunda mîna miame ye nkanikinu, una kavang’o Davidi wa ntaudi ame; ozevo nkala yaku, ikutungil’e nzo asikila, e ntunga yatungila Davidi, yo kuvana Isaele.” (1 Nti. 11:​38) Yave wavanga diambu muna vevola nkangu andi muna lubangamu.

8. O nkangu a Nzambi nkia mpasi bemonanga o unu?

⁸ Lubangamu yo kondwa kwa unsongi kuwokelanga mpe o unu. Muna Kimpovi 8:9 tutanganga vo: ‘Muntu okala ye wisa muna nkw’andi, kamwesa mpasi.’ E kinkita ki’eloko ye mpila yambi ya yadila ilenda kotesa nkangu mu usukami. Ntangwa zayingi, ayadi, ye akiti ye mfumu za mabundu besonganga mbandu ambi, kadi bekuyisianga mu mavangu mambi. Nze Loti wa nsongi, o unu e selo yakwikizi ya Nzambi ‘bemonanga kikilu e mpasi muna nkal’a yimpumpulu muna yingalu.’ (2 Pet. 2:⁠7) Vana ntandu, kana una vo tusianga ngolo za lemvokela nkanikinu mia Nzambi, ntangwa zayingi, tubangikwanga kw’ayadi ambi.​—⁠2 Tim. 3:​1-5, 12.

9. (a) Adieyi kavanga o Yave mu vevola nkangu andi? (b) Ekuma tulenda kadila ye ziku vo Yesu okala kaka ye kwikizi muna Nzambi?

⁹ E ziku tufwete kala kiau i kiaki: Yave keyambulanga minkwikizi miandi ko. Yindula una kavanga mu soba ayadi ambi a nza yayi. Kintinu kia Masia kia Nzambi vana moko ma Kristu Yesu kiasikidiswa kala. Yesu Kristu se kelungisa nkama mvu tuka kayantikila o yala kun’ezulu. Ke kolo ko, ovevola awana bevuminanga nkumbu a Nzambi muna mpasi zawonso. (Tanga Lusengomono 11:​15-18.) Yesu wasonga kwikizi kiandi muna Nzambi yamuna lufwa. Kesinga bangika awana keyala ko, nze una wavanga Solomo.​—⁠Ayib. 7:26; 1 Pet. 2:⁠6.

10. (a) Aweyi tulenda songela vo tuyangalelanga Kintinu kia Nzambi? (b) Nkia vuvu tufwete kala kiau vava tukalanga mu mpasi?

¹⁰ Kintinu kia Nzambi i luyalu lwakieleka olu lusukisa mpasi zawonso. Kwa Yave wa  Nzambi kaka ye Kintinu kiandi tufwete songa kwikizi kieto. Ye vuvu muna Kintinu, tuvenganga e fu yambi ya nza yo tatidila fu yambote. (Tito 2:​12-​14) Tusianga ngolo twakondw’ekeya vana ndose andi. (2 Pet. 3:​14) Konso mpila mpasi tulenda mona o unu, tufwete kala ye vuvu vo Yave okututanina muna mwanda. (Tanga Nkunga 97:10.) Vana ntandu, muna Nkunga 116:15 tutanganga vo: “Luantalu muna meso ma Yave, i lufwa lua minkwikizi.” Kieleka, obadikilanga selo yandi vo yantalu, kadi keyambula ko vo yau awonso bafwa.

Vava Betontwanga kwa Umpukumuni W’avengomoki

11. Yerobame aweyi kakitukila se nkolami?

¹¹ Luyalu lwa Yerobame wa Ntinu lwatwasa luvevoko kwa nkangu a Nzambi. Kansi, kuna kwalanda mavangu mandi matonta kwikizi kiau muna Nzambi. Muna lembi yangalela zitu kasongwa nze ntinu, Yerobame wavava mpila zakaka za siamisa kimfumu kiandi. Wavova muna nsi a ntima vo: “O nkangu wau ovo utomboka watambika yimenga muna nzo a Yave kuna Yerusaleme, o ntim’a nkangu wau uvutuka kwa mfumu au, Rekabame wa ntinu a Yuda; bekumponda yo vutuka kwa Rekabame wa ntinu a Yuda.” Muna kuma kiaki, Yerobame wavangisa wan’a ngombe wole awolo kimana bayantika sambilwa. “Osidi imosi muna Betele, imosi muna Dani. Ediadi diesumu, kadi o nkangu wele yo sambila yakuna Dani. Otungisi nzo za mabata, otumbidi mpasi wantu e kinganga, ana bena vo ke wan’a Levi ko.” Yerobame wasikidisa nkutu lumbu kia ‘nkungi mu kuma kia wan’a Isaele’ yo ‘yoka ndumbu van’eziku.’​—⁠1 Nti. 12:​26-33.

12. Minkwikizi mia Nzambi ana bakala muna kintinu kia node, adieyi bavanga vava Yerobame katongeleka e nsambil’a wan’a ngombe muna Isaele?

¹² E minkwikizi mia Nzambi ana bakala muna kintinu kia node, adieyi bafwete vanga? Nze una wavanga akulu au akwa kwikizi, Anelevi ana bazingilanga muna mbanza zakala muna zunga kia kintinu kia node, babak’e nzengo vana vau. (Luv. 32:​26-28; Nta. 35:​6-8; Nsi. 33:​8, 9) Basisa zunga ye vwa kwau yo yaluka y’esi nzo zau kuna Yuda, kuna bakwamanena sambila Yave lembi bangikwa. (2 Tus. 11:​13, 14) Aneyisaele akaka ana bakala muna Yuda basikila mo mu fikolo, vana fulu kia vutuka muna mavata mau. (2 Tus. 10:​17) Yave wazola vo e nzila ya nsambila aludi yakwamanana  kala yaziuka kimana e mbandu zilanda z’awana bakala kuna kintinu kia node bayambula sambila mwan’a ngombe yo vutuka kuna Yuda.​—⁠2 Tus. 15:​9-15.

13. Umpukumuni w’avengomoki aweyi utontelanga nkangu a Nzambi o unu?

¹³ O unu, nkangu a Nzambi bevavwanga vukumunwa kwa avengomoki. Ayadi akaka besikidisanga dibundu yo komekena nkangu bakala muna dibundu diadina. Afidi a Kikristu kia Kimpangila ye akaka akwa lulendo, bekuyibadikilanga vo yau i mfumu za nganga. Kansi, vana vena Akristu akieleka kaka tulenda solwela akusua akieleka ana bena vo i “mfumu za nganga.”​—⁠1 Pet. 2:9; Lus. 14:​1-5.

14. Aweyi tufwete badikilanga malongi m’avengomoki?

¹⁴ Nze Anelevi muna mvu wa 1.000 Vitila Kristu, minkwikizi mia Nzambi o unu ke bevunginikwanga kwa malongi m’avengomoki ko. Akusua ye mpangi zau z’Akristu bevenganga malongi m’avengomoki. (Tanga Roma 16:17.) Kana una vo tusakalelanga ayadi, tusonganga kwikizi kieto muna Kintinu kia Nzambi yo lembi kuyisia mu ntatani za nza yayi. (Yoa. 18:36; Roma 13:​1-8) Tuvenganga luvunu lw’awana beyikanga vo Nzambi besambilanga, kansi muna mavangu mau nkalu bekumvaninanga.​—⁠Tito 1:⁠16.

15. Ekuma tufwete songela kwikizi muna “ntaudi akwikizi yo lulungalalu”?

¹⁵ Yave oziulanga mpe e nzila kimana akwa ntima miansongi bavaika mu nza yayi yambi yo kota muna paradiso ya mwanda, ina kesikidisanga. (2 Kor. 12:​1-4) Kuna kiese kiawonso, tuyikamanga “ntaudi akwikizi yo lulungalalu, ina [yasiwa] kwa mfumu andi e kiyekwa kia nzo andi, kabavana madia muna ntangw’andi.” Kristu wasia ntaudi yayi e kiyekwa kia “salanganu yandi yawonso.” (Mat. 24:​45-​47) Muna kuma kiaki, kele vo ka tutomene bakula ko maka mambu mevovanga ntaudi akwikizi, ke kiau ko i kuma tufwete yambulwila e ludi yo vutuka diaka muna nza ya Satana. Kansi, kwikizi kikutufila mu songa lulembamu yo vingila yavana o Yave kekiesesa e diambu.

Vava Besalanga e Salu Bavewa kwa Nzambi

16. O ngunza wa mwisi Yuda nkia kiyekwa kavewa?

¹⁶ Yave watumba Yerobame vava kavengomoka. Watuma ngunza wa mwisi Yuda kenda kuna Betele kuna node yo monana ye Yerobame ekolo kakelanga kimenga van’eziku. Diavavanga vo ngunza kazayisa nsangu za mfundisa kwa Yerobame. Ka lukatikisu ko vo kiyekwa kiampasi kiakala.​—⁠1 Nti. 13:​1-3.

17. O Yave aweyi katanina ngunz’andi?

¹⁷ Yerobame wafunga makasi vava kawa e nzengo za Yave. Walambula koko muna ngunz’a Nzambi yo kazila makesa makala vana ndambu vo: “Nunsimba.” Kansi vana vau, una kebansimbidi ko, o “koko kuna kalambwidi kuwuminini, kalendi ko vutula ko. Eziku dibukidi, o ntoto ampolo utiamukini van’eziku.” Yerobame walomba kwa ngunza vo kadodokela Yave yo samba kimana koko kwandi kwasasuka. O ngunza wavanga wo, o koko kwa ntinu kwasasuka. Muna mpila yayi, Yave watanina ngunz’andi mu lembi vangw’e mpasi.​—⁠1 Nti. 13:​4-6.

18. O Yave aweyi kekututaninanga ekolo tukunsadilanga salu kiavauka kondwa wonga?

¹⁸ Vava tukuyivananga muna salu kia samun’e nsangu zambote za Kintinu yo kitula wantu  s’alongoki, ezak’e ntangwa tutiangunwanga yovo siwa kitantu. (Mat. 24:14; 28:​19, 20) Kansi ka tufwete yambula ko vo wonga wa bangikwa wakulula etima dieto muna salu kia umbangi. Nze una wavanga ngunza ona tulembi zay’e nkumbu muna lumbu ya Yerobame, tuna y’elau ‘dia sadila Yave salu kiavauka ke mu wonga ko, kuna kwikizi.’ * (Luka 1:​74, 75) Kana una vo ke tuvingilanga ko vo twataninwa mu mpil’esivi, Yave wakinu sadila mwand’andi avelela ye mbasi mu kututanina yo kutusadisa wau vo tu Mbangi zandi. (Tanga Yoane 14:​15-17; Lusengomono 14:⁠6.) Nzambi kalendi yambula ko awana bezindalalanga vova diambu diandi kuna unkabu wawonso.​—⁠Fili. 1:​14, 28.

Yave Otanina Minkwikizi Miandi

19, 20. (a) Ekuma tulenda kadila ye ziku vo Yave kekutuyambula nkutu ko? (b) Nkia yuvu tubadika mun’elongi dilanda?

¹⁹ Yave wa Nzambi eto nkwa kwikizi. “Nkwa kwikizi muna mavangu mandi mawonso.” (Nku. 145:​17, NW) Nkand’a Nzambi ukutusikidisanga vo: O “lunga-lunga nzil’a minkwikizi.” (Nga. 2:⁠8) Vava bewanananga ye lubangamu yovo malongi ma avengomoki yovo vava dikalanga diampasi mu sal’e salu bavewa, minkwikizi mia Nzambi balenda bund’e vuvu muna lusadisu ye luludiku lwa Yave.

²⁰ Konso muntu mu yeto diamfunu kabadika e yuvu eyi: Adieyi dikunsadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave kana nkutu nkia ntota yovo mpasi zilenda kumbwila? Aweyi ndenda siamisina kwikizi kiame muna Nzambi?

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nkia Mvutu Ovana?

• Yave aweyi kasongela vo keyambulanga minkwikizi miandi ko vava bebangikwanga?

• Aweyi tufwete badikila avengomoki ye malongi mau?

• Yave aweyi ketaninanga minkwikizi miandi ekolo bekuyivananga muna salu kia Kikristu?

[Yuvu ya Longoka]

[Nenga kia Nsi/​Foto ina muna lukaya lwa 5]

KINTINU KIA NODE (Yerobame)

Dani

SEKEME

Betele

KINTINU KIA SUDE (Rekabame)

YERUSALEME

[Foto ina muna lukaya 3]

Vena ye diambu diavavwanga kwa Solomo ye nkangu kayalanga muna kwamanana sambulwa

[Foto ina muna lukaya lwa 5]

Yave kayambula minkwikizi miandi ko vava Yerobame kasikidisa e nsambila ya wan’a ngombe