Yave Okutumikanga Muna Wete Dieto

“O meso ma Yave mekwendanga ya kuku ya kuna ova nza yawonso kakumama muna diambu di’awana bena yo ntim’asikila oku kena.”​—2 TUS. 16:9.

1. Ekuma Yave kekututadilanga?

YAVE i Se dialunga muna mawonso. Otomene kutuzaya yo bakula “mona-mona yawonso ya ngindu” zeto. (1 Tus. 28:9) Kansi, ke kututalanga mu vava kutubaka mun’evangu di’esumu ko. (Nku. 11:4; 130:3) Muna zola kwawonso, okututaninanga muna mawonso malenda fwasa ngwizani eto yo yandi ye vuvu kieto kia moyo a mvu ya mvu.​—Nku. 25:8-10, 12, 13.

2. O Yave mu wete dia nani kesadilanga ngolo zandi?

² Yave i mpungu-ngolo, omonanga mawonso. Muna kuma kiaki, olenda sadisa selo yandi ya kwikizi konso ntangwa bekazanga kwa yandi yo kubasadisa muna ntangw’ampasi. Muna 2 Tusansu 16:9 tutanganga vo: “O meso ma Yave mekwendanga ya kuku ya kuna ova nza yawonso kakumama muna diambu di’awana bena yo ntim’asikila oku kena.” Tumwene vo Yave osadilanga ngolo zandi muna wete di’awana bekunsadilanga yo ntim’asikila, i sia vo, ntim’avelela una ye makani mambote. Kansi, kevanganga wo kw’akwa kivunina ko.​—Yos. 7:1, 20, 21, 25; Nga. 1:23-33.

 Kangala yo Nzambi

3, 4. O ‘kangala yo Nzambi’ aweyi disongele? Nkia nona ya Nkand’a Nzambi ilenda kutusadisa mu bakula diambu diadi?

³ Ayingi bebanzanga vo wantu ke balendi kangala yo Mvangi a nsema wawonso ko. Kansi, i wau kikilu kezolanga Yave vo twakangala yandi. Kuna nz’ankulu, Kanoke yo Noa ‘bakangala yo Nzambi.’ (Etu. 5:24; 6:9) Mose ‘wazizidila nze yandi wamonanga ndion’olembi moneka.’ (Ayib. 11:27) Davidi wa Ntinu wakisakidika kimana kakangala yo S’andi ezulu. Wavova vo: “Wau vo [Yave] oku koko kwame kwalunene i kena, kinikunwa ko.”​—Nku. 16:8.

⁴ Ka tulendi simba Yave mu koko ko yo kangala yandi mu kinitu. Kansi tulenda wo vanga muna mwanda. Mu nkia mpila? Asafi wa ntozi a nkunga wasoneka vo: “Ngin’aka yaku: Osimbinini koko kwame kwalunene. Okumfidila muna luludiku luaku.” (Nku. 73:23, 24) Muna mvovo miankufi, tukangalanga yo Yave vava tulemvokelanga luludiku lwandi, luna tuvewanga muna Diambu diandi diasonama ye kwa “ntaudi akwikizi yo lulungalalu.”​—Mat. 24:45; 2 Tim. 3:16.

5. O Yave aweyi kesilanga meso muna selo yandi ya kwikizi? Aweyi tufwete kumbadikila?

⁵ Wau vo Yave ozolanga awana bekangalanga yandi, okubasiang’o meso nze se dianzodi mu kubalunga-lunga, kubatanina yo kubalonga. Nzambi wavova vo: “Ikulonga yo kusonga nzil’okwenda: Ikulongesela, yo kusia meso.” (Nku. 32:8) Ukiyuvula: ‘Nga ikangalanga yo Yave muna wilanga luludiku lwandi yo sungamena vo meso mandi mekumbonanga? O zaya vo Yave okumbonanga, nga divanganga diambu muna ngindu zame, ye mvovo ye mavangu mame? Vava ivanganga mpilakanu, vana fulu kia badikila Yave nze nkwa ntim’ambadi, nga ikumbadikilanga nz’Ese dia ngemba ye nkwa nkenda on’ozolanga sadisa ana bevilukanga ntima mu vutukila kala ye ngwizani ambote yo yandi?’​—Nku. 51:17.

6. Yave aweyi kaswaswanene ye mase ma kinitu?

⁶ Ezak’e ntangwa, Yave olenda kutusadisa una nkutu katuyisidi mu nzila zambi ko. Kasikil’owu, olenda mona vo tuyantikidi yima makani mambi muna ntima. (Yer. 17:⁠9) Muna kolo kiaki, olenda vanga diambu vana vau, una nkutu ke ulendi vanga mase meto ma kinitu ko, kadi e “ve yandi” ilenda mona oma mena muna ntima mieto yo fimpa ngindu zeto. (Nku. 11:4; 139:4; Yer. 17:10) Badika dina kavanga o Nzambi muna diambu diabwa muna zingu kia Baruki, wa nsoneki ye nkundi a Yeremiya wa ngunza.

Se Dianzodi kwa Baruki

7, 8. (a) Nani i Baruki ye nkia ngindu zambi kayima muna ntima? (b) Yave aweyi kasongela nzola kise kwa Baruki?

⁷ Baruki nsoneki azikuka kakala, ona wasala ye kwikizi kiawonso kumosi ye Yeremiya muna salu kiampasi kia zayisa mfundisa za Yave kwa esi Yuda. (Yer. 1:18, 19) Vakala ye ntangwa ina Baruki, ona wakala ye mase ma mvwama, kayantika kuyivavila “mambu manene.” Nanga wayantika yima fu ki’eloko muna ntima yovo luzolo lwa kala ye mavwa mayingi. Diau yovo ke diau ko, Yave wabakula makani mambi makala muna ntim’a Baruki. Yave vana vau wasadila Yeremiya mu singika e diambu yo vova kwa Baruki vo: ‘Ongeye vovele vo: Tâtu kwa mono wau! Kadi o Yave okudikidi ntantu muna mpasi zame, ngyoyele ye vumuku kiame, kisolola vundu ko.’ Nzambi wamvovesa vo: ‘Nga mambu manene okuyivavila? Kuvavi mo ko.’​—Yer. 45:1-5.

⁸ Kana una vo wasingika Baruki, Yave kavangila wo ku makasi ko, kansi muna zola kwa kise. Kana una vo Baruki ngindu zambi kayima, Nzambi wamona vo kakala ye ntim’ambi ko. Yave wazaya wo mpe vo lufwasu lwa Yerusaleme ye Yuda lukufi lwakala, kazola ko vo lukwikilu lwa Baruki lwayoya muna kolo kiakina kiampasi. Muna kuma kiaki, muna  sadisa selo kiandi, Nzambi wansungamesa vo ‘twasa ketwasa mbi muna wantu awonso’ yo kudikila vo kele vo Baruki ovangidi edi diangangu, ovuluza moyo andi. (Yer. 45:5) Nzambi edi kazola vova: ‘E Baruki, keba. Sungamena dina dibwila Yuda ye Yerusaleme. Sikila ye kwikizi, wazinga. Ikutanina.’ Dina kavova o Yave nanga diasimba o ntim’a Baruki, kadi wasoba ngindu zandi yo sala yo moyo vava kiafwaswa Yerusaleme, vioka mvu 17.

9. Nkia mvutu ovana muna yuvu ina mu tini kiaki?

⁹ Ekolo obadikanga lusansu lwa Baruki, fimpa e yuvu ye sono ilende: E mpila kakadila o Nzambi yo Baruki adieyi isonganga mu kuma kia Yave ye zola kesonganga kwa selo yandi? (Tanga Ayibere 12:9.) Wau vo mu lumbu yampasi tuzingilanga, adieyi tulenda longoka mun’elongi kavana o Nzambi kwa Baruki ye mpila ina kabadikila elongi diadi? (Tanga Luka 21:34-36.) Muna tanginina Yeremiya, akuluntu Akristu aweyi balenda landila mbandu a Yave ya songa zola kwa selo yandi?​—Tanga Ngalatia 6:1.

O Mwana Otangininanga Zola kw’Ese

10. Nkia nkuma kavewa o Yesu mu lungisa kiyekwa kiandi nze Ntu a nkutakani y’Akristu?

¹⁰ Kuna nz’ankulu, o zola kwa Yave muna nkangu andi kwamonekanga muna ngunza zandi ye muna selo yandi ya kwikizi yakaka. O unu kiaki, o zola kwandi kutoma monekanga muna Yesu Kristu wa Ntu a nkutakani y’Akristu. (Ef. 1:22, 23) Muna nkand’a Lusengomono, Yesu oyikilwanga nze mwan’ememe wina yo “meso nsambwadi, mena vo, i mianda miau ansambwadi mia Nzambi, miatumwa muna nza yawonso.” (Lus. 5:6) Elo, Yesu ovwidi umbakuzi wayingi wau vo wavewa nkuma wa mwand’avelela a Nzambi. Yandi mpe ozeye owu wina ntim’eto, omonanga mawonso mevangamanga.

11. Nkia kiyekwa kena kiau o Kristu? Aweyi ketangininanga o S’andi muna mpila kekutuzolelanga?

¹¹ Nze Yave, Yesu mpe kena nze polisia ko kun’ezulu. Okututalanga nze se dianzodi. E zina dia Yesu dia “Ese dia mvu ya mvu,” dikutusungamesanga e kiyekwa kena kiau kia vana moyo a mvu ya mvu kw’awonso bekwikila muna yandi. (Yes. 9:6) Vana ntandu, nze Ntu a nkutakani y’Akristu, Kristu olenda fila Akristu azikuka muna mwanda, musungula akuluntu, mu fiaulwisa yovo  vana luludiku kw’awana bavwidi lo mfunu.​—1 Tes. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2.

12. (a) E nkanda miafilwa muna nkutakani nsambwadi, adieyi misonganga mu kuma kia Yesu? (b) O zola kwa Kristu mun’ekambi dia Nzambi aweyi kumonekenanga muna akuluntu?

¹² O zola kwa Kristu mun’ekambi kumonekanga muna nkanda kasonekena akuluntu a nkutakani nsambwadi. (Lus. 2:1–3:22) Muna nkanda miami, Yesu wasonga vo ozeye mawonso mebwanga muna konso nkutakani. Wasonga mpe zola kena kwau muna alandi andi. I diau mpe divangamanga o unu, lutila nkutu oma ma tandu yavioka, kadi e mona-meso kia Lusengomono mu “lumbu kia Mfumu” kilungananga. * (Lus. 1:10) Nkumbu miayingi, o zola kwa Kristu kumonekanga muna akuluntu, ana besalanga nze avungudi muna nkutakani. Olenda fila ‘tukau twatu twa wantu’ mu fiaulwisa, kasakesa yovo ludika akaka vava dikalanga o mfunu. (Ef. 4:8; Mav. 20:28; tanga Yesaya 32:1, 2.) Nga obadikilanga ngolo bevanganga nze sinsu kia zola kwa Kristu muna ngeye?

Lusadisu Muna Ntangw’andi

13-15. O Nzambi nkia mpila kevaninanga mvutu za sambu yeto? Yika e nona.

¹³ Nga walomba kala lusadisu muna sambu yo tambula mvutu vava Nkristu azikuka muna mwanda kakingula yo kukasakesa? (Yak. 5:14-16) Dilenda kala vo watambula mvutu vava wawang’elongi muna lukutakanu lw’Akristu yovo mu diambu watanga muna nkanda mieto. Nkumbu miayingi, Yave mu mpila zazi kevaninang’e mvutu za sambu yeto. Kasikil’owu, vava nkuluntu mosi kafila elongi, wafinamwa kwa mpangi mosi ankento, ona wavangw’e mpasi muna lumingu lwavitila elongi diadina. Vana fulu kia zayisa e mpasi zandi, wavutula matondo muna sono ya Nkand’a Nzambi yasasilwa mun’elongi. Betela yakala ye diambu diambwila yo kumfiaulwisa. Ekwe kiese kamona muna kala muna lukutakanu lwaluna!

¹⁴ Muna kuma kia lusadisu kalenda tambula o muntu muna sambu, badika nona kia wantu tatu bakala mu pelezo, ana balongok’e ludi kia Nkand’a Nzambi ekolo bakala muna pelezo yo kituka ateleki alembi vubwa. Muna kuma kia mavwanga, vakudikilwa diaka nsiku kw’awonso bakala muna pelezo. Ediadi diatwasa ntatani. Akangami babak’e nzengo vo vava bevewa madia ma mene-mene, ke bevutula malonga ko mu songa vo makasi bafungidi. Owau, ateleki atatu alembi vubwa nzengo bafwana baka. Avo bayikamen’akolami, nsiku a Yave bekulula una muna Roma 13:1. Avo ke bavangidi wo ko, mpasi bemweswa kw’akangami akw’au ana bakolama.

¹⁵ Muna lembi kala y’owu wa mokena muntu yo nkw’andi, yau atatu balomba e ngangu muna sambu. Muna lumbu kialanda, diamoneka vo yau atatu nzengo zimosi babaka, za lembi tambula madia bavewa. Vava ayingidi a pelezo bavutuka mu kwiza baka malonga, yau atatu ke bakala ye longa dia vutula ko. Bayangalala kikilu mu zaya vo Ndiona “owanga sambu” wakala yau.​—Nku. 65:2.

 Kala ye Vuvu Kiasikila kia Kusentu

16. E salu kia samun’e nsangu zambote aweyi kisongelanga o zola kwa Yave kw’awana bena nze mameme?

¹⁶ E salu kia samun’e nsangu zambote kisalwanga mu nza yawonso, i ziku kiakaka kisonganga o zola kwa Nzambi kw’akwa ntima miansongi, kana nkutu nkia fulu bezingilanga. (Etu. 18:25) Nkumbu miayingi, Yave osadilanga mbasi mu fila selo yandi kw’awana bena nze mameme, kana nkutu awana bezingilanga mu zunga ina ke yalweke nsangu zambote ko. (Lus. 14:​6, 7) Kasikil’owu, Nzambi wasadila mbasi mu fila Filipo wa nteleki a nsangu zambote muna tandu kiantete, mu kwenda mokena yo mfumu a makesa wa mwisi Etiopia yo kunsasila e sono ya Nkand’a Nzambi. Nkia nluta diatwasa? O muntu ndioyo watambulwila nsangu zambote yo kituka se nlongoki avubwa a Yesu. *​—Yoa. 10:14; Mav. 8:26-39.

17. Ekuma ka tufwete tokanena kwayingi ko mu kuma kia mambu mebwa kuna sentu?

¹⁷ Ekolo tufinamanga ku mbaninu a tandu kiaki, e “nsongo” miwokela. (Mat. 24:8) Kasikil’owu, e ntalu za madia zilenda wokela mu kuma kia wokela kwa nkangu, ye nsungi zambi yovo mu kuma kia kondwa nzimbu. O solola salu dilenda kituka diampasi, asadi balenda komekenwa mu sala ola zayingi. Konso dina dilenda bwa, awonso besianga mambu ma mwanda va fulu kiantete yo kala ye ‘disu dia kumosi’ ke bafwete tokana kwayingi ko. Bazeye wo vo Nzambi okubazolanga ye osinga kubalunga-lunga. (Mat. 6:22-34) Kasikil’owu, badika una Yave kasadisila Yeremiya muna lumbu yampasi ya lufwasu lwa Yerusaleme muna mvu wa 607 Vitila Tandu Kieto.

18. O Yave aweyi kasongela zola kwandi muna Yeremiya vava kiazungwa Yerusaleme?

¹⁸ Vava makesa ma Babele mazunga Yerusaleme, Yeremiya wasiwa muna Yanzala kia Pelezo. Nani olenda kumvana madia? Kele vo kakadi mu pelezo ko, nga wadi mo vava yandi kibeni. Awana bafwete kumvana madia, ayingi muna yau ke banzolanga ko. Kana una vo i wau, Yeremiya kabundanga vuvu kwa wantu ko, kwa Nzambi kaka ona wansia nsilu vo okunlunga-lunga. Nga Yave walungisa nsilu andi? Elo, walungisa wo. Walunga-lunga vo Yeremiya ‘kavanwanga mbolombolo lumbu yawonso, yavana kiavwa mbolo zawonso muna mbanza.’ (Yer. 37:21) Yeremiya, Baruki, Ebede-meleke y’akaka basala yo moyo muna ntangwa yayina ya mvengele, mayela ye lufwa.​—Yer. 38:2; 39:15-18.

19. Nki’ekani tufwete kala diau ekolo tuvingilanga mana mebwa kuna sentu?

¹⁹ Elo, “o meso ma Yave, mun’asongi mena, o matu mandi, muna ludodokelo luau.” (1 Pet. 3:12) Nga oyangalalanga wau vo S’aku ezulu okusianga meso? Nga ntim’aku wavuvama wau ozeye vo meso mandi mekutalanga muna wete diaku? Muna kuma kiaki, zindalala kangala yo Nzambi, kana nkutu nkia mpila mambu mebwa kuna sentu. Tulenda kala ye vuvu vo Yave keyambula sia meso ko muna selo yandi yakwikizi.​—Nku. 32:8; tanga Yesaya 41:13.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nga olenda sasila?

• Aweyi tulenda songela vo ‘tukangalanga yo Nzambi’?

• O Yave aweyi kasongela zola kwandi muna Baruki?

• O Yesu wa Ntu a nkutakani y’Akristu, aweyi ketangininanga fu ya S’andi?

• Aweyi tulenda songela vo Nzambi tubundang’e vuvu muna ntangw’ampasi?

[Yuvu ya Longoka]

[Mafoto zina muna lukaya lwa 9]

Nze Yeremiya yo Baruki, o unu akuluntu Akristu betangininanga zola kwa Yave

[Foto ina muna lukaya lwa 10]

O Yave aweyi kesadisilanga muna ntangw’andi?