Uyivana Muna Salu kia Umbangi

“Nuwokes’ak’e salu kia Mfumu.”​—⁠1 KOR. 15:⁠58.

1. O Yesu nkia salu kavana kw’alongoki andi?

EKOLO kakala muna nkangalu kuna mbanza Samaria kuna mfoko a mvu a 30 wa Tandu Kieto, Yesu wavunda vana ndambu a vata dia Sika. Wavovesa alongoki andi vo: “Nusampul’o meso, nwatala yana, ifwene kal’o pemba kwa nsâlu.” (Yoa. 4:​35) Yesu kayika nsâlu a kiana ko, kansi nkutik’a kimwanda y’akwa ntima miansongi kayika ana bekituka s’alandi andi. Kieleka, e mvovo miami miasonganga vo alongoki andi diambu bafwete vanga. Salu kiayingi kikilu bakala kiau ye ke bakala ye ntangw’ayingi ko mu sala kio.

2, 3. (a) Adieyi disonganga vo mu lumbu kia nkutika tuzingilanga? (b) Adieyi tubadika mun’elongi diadi?

² E mvovo mia Yesu mu kuma kia nsâlu mfunu kikilu mina omu lumbu yeto. Tuzingilanga mu lumbu ina vo e kiana, i sia vo, e nza “ifwene kal’o pemba kwa nsâlu.” Konso mvu, ulolo wa wantu betambulwilanga e ludi, ndonga muna yau bevubwanga. Tuvwidi elau dia sala e salu kiaki kiamfunu muna lusadisu lwa Yave wa Nzambi wa Mfumu a salu. Nga okuyivananga mu salu kiaki una ufwene?​—⁠1 Kor. 15:⁠58.

³ Mu mvu ntatu ye ndambu mia salu kiandi ova ntoto, Yesu wakubika alongoki andi muna salu kia nkutika. Mun’elongi diadi, tubadika malongi matatu mamfunu kavana Yesu kw’alongoki andi. Konso elongi disonga e fu kina vo kiamfunu kwa yeto ekolo tusiang’e ngolo za vanga mawonso tulenda muna salu kia nkutika omu lumbu yeto. Yambula twabadika e fu yayi kimosi kimosi.

Lulembamu Mfunu Lwina

4. Aweyi o Yesu kasongela o mfunu wakala ye lulembamu?

⁴ Badika e diambu edi: Alongoki batantana kana nani osundidi o nene. Nanga babakama kwa wonga. Muna kuma kiaki, Yesu wabokela kingyana-ngyana yo kunsia vana bakala. Vava kabasonga kingyana-ngyana, wabavovesa vo: “Konso on’okusakidika nze kingyanangyana kiaki, i yandi yuyu osundidi o nene muna kintinu ki’ezulu.” (Tanga Matai 18:​1-4.) Vana fulu kia kala nze esi nza, ana betezelanga muntu mu kuma kia wisa kiandi, mavwa ye tunda, alongoki bafwana bakula vo bekituka se anene kele vo ‘bayisakidikidi’ vana meso m’akaka. Yave okubasambula ye kubasadila kele vo basongele lulembamu lwakieleka.

5, 6. Ekuma tufwete kadila alembami muna salu kieto kia umbangi? Yik’e nona.

⁵ Yamu unu, wantu ayingi mu nza bekuyivananga mu vava wisa, mavwa ye tunda. Mu kuma kiaki, ke bekalanga ye ntangwa ko mu longoka oma ma Nzambi yo kunsadila. (Mat. 13:​22) Nswaswani ye yau, nkangu a Yave bena ye kiese muna ‘kuyisakidika’ vana meso m’akaka kimana bavwa nsambu yo tondakana kwa Mfumu a salu.​—⁠Mat. 6:24; 2 Kor. 11:7; Fili. 3:⁠8.

⁶ Badika e nona kia Francisco, una vo nkuluntu kuna América do Sul. Vava kakala toko, wayambula tanga sikola zandá yo kituka se mviti a nzila. Osungamenanga vo: “Vava yakala vo se isompa, yakala y’elau dia vwa salu kifutanga nzimbu zayingi yo kala ye zingu  kiambote yo nkaz’ame. Kansi, yabaka e nzengo za kala ye zingu kiavevoka yo kwamanana mu salu kia ntangwa ke ntangwa. I bosi, vava twawuta wan’eto, mpasi zawokela. Kansi, Yave okutusadisanga mu sikila muna nzengo zeto.” Francisco wafokola mu vova vo: “Vioka 30 ma mvu, iyangalelanga sala nze nkuluntu kumosi ye yiyekwa yakaka. Ke tukuyibanzanga ko mu kuma kia mpila zingu twasola.”

7. Aweyi olenda sadila luludiku luna muna Roma 12:⁠16?

⁷ Avo obembwele “oma manene” ma nza yayi yo ‘kuyisakidika mun’oma masakalele,’ ngeye mpe olenda vwa nsambu ye malau mayingi muna salu kia Nzambi.​—⁠Roma 12:16; Mat. 4:​19, 20; Luka 18:​28-30.

Sala ye Fululu Nsambu Ditwasanga

8, 9. (a) Mu mvovo miankufi, yik’e kingana kia Yesu mu kuma kia talanta. (b) Aki nani balenda kasakeswa kwa kingana kiaki?

⁸ E fululu i fu kiakaka tufwete kala kiau muna toma sala e salu kia umbangi. Yesu watá kingana kia talanta mu songa e ziku kia diambu diadi. * E kingana kiaki kiyikanga muntu ona wayekeka nzimbu zandi kwa ntaudi tatu vitila kenda mu nkangalu. Ntaudi antete watambula talanta tanu, wezole watambula talanta zole ye ona watatu talanta mosi. Vava mfumu au kayenda, vana vau ntaudi zole bavanga e fululu kia ‘kitila’ talanta batambula. Nswaswani ye yau, ntaudi watatu “molo” kakala. Wazika e talanta andi muna ntoto. Vava mfumu kavutuka, wasenda ntaudi zole muna kubasia kiyekwa “kia lekwa yayingi.” Watambula talanta kavana kwa ntaudi watatu yo kunyinga muna nzo andi.​—⁠Mat. 25:​14-30.

⁹ Ka lukatikisu ko vo ongeye mpe ozolele tanginina e fululu kia ntaudi zole kayika Yesu muna kingana kiandi yo vanga dina olenda muna salu kia kitula wantu s’alongoki. Kansi adieyi tuvova kele vo vena ye mambu mekusimbanga mu vanga dina olenda? Nanga kondwa nzimbu kukufilanga mu sala kwayingi kimana walungisa e nsatu za esi nzo aku. Dilenda kala vo kuna diaka ye vimpi wambote ko mu kuma kia kinunu. Avo i wau, e kingana kia talanta kivwidi malongi malukasakeso mu kuma kiaku.

10. O mfumu oyikwanga muna kingana kia talanta aweyi kasongela vo wazaya e tezo kia ntaudi zandi? Ekuma dinina dialukasakeso kwa ngeye?

¹⁰ Sungamena dio vo o mfumu muna kingana wazaya e tezo kia konso ntaudi. Wasonga  wo vava kavana e talanta “konso muntu mun’efuka diandi (yovo muna tezo kiandi).” (Mat. 25:​15) E nluta kabaka e ntaudi antete miasunda mina mia ntaudi wezole. Kansi, o mfumu wasanisina e fululu kia ntaudi zau zole muna kubayikila vo ntaudi ‘zambote yo kwikizi’ yo kubavana nsendo umosi. (Mat. 25:​21, 23) Diau adimosi mpe, Yave wa Nzambi una vo i Mfumu a salu, ozeye wo vo e mpila zingu kiaku kilenda kusimba mu vanga dina olenda muna salu kiandi. Yave ke vilakana ko e ngolo za nsi a ntima ovanganga muna kunsadila, osinga kusenda mun’owu wa salu kiaku.​—⁠Maku 14:​3-9; tanga Luka 21:​1-4.

11. Yik’e nona kisonganga vo o sala ye fululu kulenda twasa nsambu zayingi.

¹¹ E nona kia Selmira, wa mpangi ankento kuna Brasil, kisonganga vo o kala ye fululu muna salu kia Nzambi ke disongele ko vo ofwete kala kaka ye zingu kiambote. Vioka makumole ma mvu, o nkaz’a Selmira wavondwa kwa yimpumbulu yo kunsisa ye wana tatu. Wayantika sala se ntaudi, ediadi diavavanga vo kasala ola zayingi yo kangalela mun’ekalu diazala yo wantu. Kana una vo i wau, wavanga nkubika yambote kimana kayantika sala se mviti a nzila a ngonde ke ngonde. I bosi, awole muna wan’andi banyikama mpe muna salu kia kimviti a nzila. Wavova vo: “Mu mvu miami miawonso, vioka 20 ma wantu yalongoka yau Nkand’a Nzambi yo kituka nze yitu yame. Yamu wau, itoma yangalelanga o zola bekunsonganga ye kikundi tuna kiau. E nsambu zazi ke zilendi sumbwa mu nzimbu ko.” Kieleka, o Mfumu a salu osambulanga e ngolo za Selmira.

12. Aweyi tulenda kadila ye fululu muna salu kia umbangi?

¹² Kele vo mpasi za zingu zikusimbanga mu lembi kala ye ntangwa yafwana muna salu kia umbangi, olenda vava elau dia wokesa e salu kiaku kia umbangi. Avo osadidi tuludiku tuvewanga muna Lukutakanu lwa Salu, otomesa e mpil’aku ya sila umbangi yo solola e mpila zakaka za sila umbangi. (2 Tim. 2:​15) Avo dilendakana, olenda yambula salu yakaka yakondwa mfunu yovo sala yo mu ola yakaka kimana wayikama nkutakani muna salu kia umbangi.​—⁠Kol. 4:⁠5.

13. Ayeyi i nsabi muna kwamanana kala ye fululu muna salu kia umbangi?

¹³ Sungamena dio vo o zola kukutufilanga mu sala ye fululu. (Nku. 40:⁠8) E ntaudi watatu kayika Yesu muna kingana, wonga wa mfumu andi kakala wau, wanyikila vo nkwa ntim’ambâdi ye muntu ambi. Muna kuma kiaki, ntaudi yayi wazika e talanta vana fulu kia sadila yo mu wokesa e nzimbu za mfumu andi. Muna venga e fu kiaki kia kimolo, tufwete kala ye ngwizani ambote ye Yave wa Mfumu a salu. Tufwete vaulanga e ntangwa mu longoka yo badika e fu yandi yambote nze zola, luzindalalu ye nkenda. Muna mpila yayi, o ntim’aku ukufila mu vanga dina olenda muna salu kiandi.​—⁠Luka 6:45; Fili. 1:​9-11.

‘Nukal’avauki’

14. Nkia nkanikinu wamfunu bafwete lungisa awana bazolele kala ateleki a nsangu zambote?

¹⁴ Muna sadila Sono ya Kiyibere, Petelo wa ntumwa wasonga luzolo lwa Nzambi mu kuma kia selo yandi yakwikizi ova ntoto. Wavova vo: “Wau kena vo wavauka, ndiona wanusuma, oyeno mpe nuvauka muna nkala yawonso; kadi diasonama vo, nwakal’avauki; e kuma kadi, omono i Mvauki.” (1 Pet. 1:​15, 16; Fuka 19:2; Nsi. 18:​13) E mvovo miami misonganga vo ateleki a nsangu zambote bafwete kala bavelela muna fu ye muna mwanda. Tulenda lungisa nkanikinu wau wamfunu muna vanganga dina divavwanga muna veleleswa. Aweyi dilenda vangamena? Muna lusadisu lwa ludi kia Nkand’a Nzambi.

15. E ludi kia diambu dia Nzambi adieyi kilenda vanga muna yeto?

 ¹⁵ Ludi kia Nkand’a Nzambi kitezaneswanga ye maza mevelelesanga. Kasikil’owu, Paulu wa ntumwa wasoneka vo e nkutakani y’Akristu akuswa yavelela ina vana meso ma Nzambi, ina nze ndumb’a Kristu, ona waveleleswa “muna nsukul’a maza muna diambu . . . , diavelela kaka, diakondwa twangu.” (Ef. 5:​25-​27) Entete, Yesu wayika mpe nkuma uvwidi diambu dia Nzambi dina kasamunanga, wa velelesa wantu. Yesu wavovesa alongoki andi vo: “Owau nuvelelela muna diambu dina inuvovese.” (Yoa. 15:⁠3) Ediadi disonganga vo e ludi kia diambu dia Nzambi kivwidi nkuma wa velelesa wantu muna mwanda ye muna fu. Avo tuzolele vo e nsambil’eto yatondakana kwa Nzambi, tufwete yambula vo ludi kia Nzambi kiatuvelelesa.

16. Aweyi tulenda kwamanena kala twavelela muna mwanda ye muna fu?

¹⁶ Muna kala asadi a Nzambi, entete tufwete bembola mawonso mana Nzambi kebadikilanga vo masafu. Elo, muna kwamanana kala y’elau dia sala nze ateleki a nsangu zambote, tufwete zingilanga ngwizani ye nkanikinu mia Yave. (Tanga 1 Petelo 1:​14-16.) Nze una tusilang’e sungididi muna velela kwa nitu, tufwete yambulanga mpe vo e ludi kia Diambu dia Nzambi kiatuvelelesa. Ediadi divavanga vo twatanganga Nkand’a Nzambi yo kwenda mu tukutakanu tw’Akristu. Divavanga mpe vo twasiang’e ngolo za sadila nkanikinu mia Nzambi muna zingu kieto. O vanga wo dikutusadisa muna sunda ngindu z’esumu yo lembi sambukila e fu yambi ya nza yayi. (Nku. 119:9; Yak. 1:​21-​25) Dia lufiaulwisu mu zaya vo muna lusadisu lwa diambu dia Nzambi, tulenda ‘veleleswa’ kana nkutu muna masumu mampwena.​—⁠1 Kor. 6:​9-11.

17. Muna kwamanana kala wavelela, nkia luludiku lwa Nkand’a Nzambi tufwete lemvokela?

¹⁷ Nga oyambulanga vo ludi kia Diambu dia Nzambi kiavelelesa zingu kiaku? Kasikil’owu, adieyi ovanganga vava olukiswanga mu kuma kia vonza kia nsaka zambi za nza yayi? (Nku. 101:⁠3) Nga ovenganga vanga kikundi kuna sikola ye kuna salu y’awana bena vo ke belemvokelanga Yave ko? (1 Kor. 15:​33) Nga osianga ngolo mu sunda lutovoko lulenda kufila mu lembi kala wavelela vana meso ma Yave? (Kol. 3:⁠5) Nga okuyivambulanga muna mambu ma tuyalu ye fu kia vava sunda akaka kimonekanga kw’awana bekuyivananga mu nsaka?​—⁠Yak. 4:⁠4.

18. O kala wavelela muna mwanda ye muna fu, aweyi dilenda kutusadisila mu wokesa e salu kia umbangi?

¹⁸ E kwikizi kiaku muna mambu mama nluta miayingi kikutwasila. Vava katezanesa alongoki andi ye tayi ya vinyo, Yesu wavova vo: “Konso tayi kin’omu mono kilembi yima mbongo, [o S’ame] katula kekatula kio: konso tayi kiyimanga mbongo, vangila kevangila kio kialuta yima mbongo.” (Yoa. 15:⁠2) Avo oyambula vo maza ma ludi kia Nkand’a Nzambi mavelelesa, mbongo ayingi oyima.

Nsambu Tuvwa Owau ye Kuna Sentu

19. Alongoki a Yesu aweyi basambulwilwa muna ngolo bavanga muna salu kia umbangi?

¹⁹ Alongoki akwikizi ana batambulwila longwa kwa Yesu, bakumikwa kwa mwand’avelela muna lumbu kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto mu kala se mbangi  yakuna “nsuk’a nza.” (Mav. 1:⁠8) Bayantika sala nze esi buka kia selo yambuta, akaka nze misionario, akengi a zunga yo sala salu yakaka yamfunu muna samunanga nsangu zambote “muna nsema wawonso, wina kunansi ezulu.” (Kol. 1:​23) Ekwe nsambu batambula ye kiese batwasila akaka!

20. (a) Nkia nsambu otambulanga muna kuyivananga muna salu kia umbangi? (b) Adieyi okwamanana o vanga?

²⁰ Elo, avo tukala ye lulembamu, sala ye fululu yo zingil’e ngwizani ye nkanikinu mia Nkand’a Nzambi, tukwamanana sala kwayingi muna salu kia nkutika yampwena ya mwanda kisalwanga owau. Ekolo wantu ayingi bemonanga e mpasi zitukanga mu nza yayi yazala ye fu kia vava mavwa mayingi yo vava zingu kiambote, oyeto tuna ye kiese kiakieleka. (Nku. 126:⁠6) Edi disundidi o mfunu, ‘o mfuntu eto ke wankatu ko muna Mfumu.’ (1 Kor. 15:​58) O Yave wa Nzambi, wa Mfumu a salu, osinga kutusenda yakwele mvu muna ‘salu kieto, yo zola tusonganga muna nkumbu andi.’​—⁠Ayib. 6:​10-12.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nga Osungamene?

Ekolo osiang’e ngolo za kuyivana mu salu kia umbangi . . .

• ekuma dinina diamfunu mu songa lulembamu?

• aweyi olenda kadila ye fululu?

• ekuma dinina o mfunu mu kwamanana kala wavelela muna mwanda ye muna fu?

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 17]

Lulembamu lulenda kutusadisa mu vevola zingu kieto yo sia oma ma Kintinu va fulu kiantete