O Bund’e Vuvu Muna Yave Luvuvamu Ditwasanga
O Bund’e Vuvu Muna Yave Luvuvamu Ditwasanga
“O Yave okungwà, ovo mbok’oku kena.”—NKU. 4:3.
1, 2. (a) Nkia mpasi kanwana zau o Davidi? (b) Nkia nkunga tubadika?
DAVIDI WA NTINU se mvu miayingi kayala muna Isaele, kansi owau se mambu mayingi mampasi kenwananga mau. Mwan’andi Abesalome wamvwadila e mfulu yo kikitula se ntinu. Davidi otinini muna Yerusaleme. Wayekolwa mpe kwa nkundi andi. Kumosi ye makesa mandi ma kwikizi, babalukidi Mongo a Olive kuna dilu yo diatila muna malu mankatu. Kuna kwalanda, Simi wa yitu kia Saulu wa ntinu, watubila Davidi matadi yo ntoto yo kunlevola.—2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14.
2 Nga e mpasi zazi zafila Davidi mu fwa mu kuma kia nkenda? Ve, kadi Yave kabundang’e vuvu. Tulenda mona ziku kia diambu diadi muna Nkunga wa 3, wasoneka Davidi vava katinanga Abesalome. Wasoneka mpe Nkunga wa 4. E nkunga miole miami misonganga e ziku vo Nzambi owanga e sambu yo vanina yo e mvutu. (Nku. 3:4; 4:3) E nkunga miami misonganga vo Yave okalanga ye selo yandi yakwikizi fuku yo mwini, okubasadisanga yo kubavana luvuvamu ye kiese. (Nku. 3:5; 4:8) Muna kuma kiaki, yambula twabadika e nkunga miami yo zaya una milenda kututwasila luvuvamu yo kutufila mu bund’e vuvu muna Nzambi.
Vava ‘Wantu Ayingi Bekututelamenanga’
3. Nze una usonganga e sono kia Nkunga 3:1, 2, Aweyi wakala zingu kia Davidi?
3 Nati a nsangu mosi wavova vo: “E ntima mia Aneyisaele milamini Abesalome.” (2 Sam. 15:13) Wau vo wasivika una Abesalome kalendela vukumuna wantu ayingi mu kunyikama, Davidi wayuvula vo: “E Yave, kuna kwa ngwokela bawokele atantu ame! Ebidì tu, ana bantelamene. Ebidi, ana bavovesa moyo ame vo, luvuluzu luandi muna Nzambi, nkatu.” (Nku. 3:1, 2) Ayingi muna Aneyisaele babanzanga vo Yave kalendi vuluza Davidi ko muna mpasi kamweswanga kwa Abesalome ye makesa mandi.
4, 5. (a) Davidi nkia vuvu kakala kiau? (b) Ayeyi i nsas’a mvovo “u mvumbudi ame a ntu”?
4 Kansi, Davidi kakala ye wonga ko kadi Nzambi kabundang’e vuvu. Wayimbila vo: “Ongeye Yave u ngubu oku ngina; u nkembo ame, u mvumbudi ame a ntu.” (Nku. 3:3) Davidi wakala ye vuvu vo Yave okuntanina nze una ngubu itaninanga e soladi. Dialudi vo ntinu ona wakala se nunu, tina katinanga yo fuka ntu yo fwiswa nsoni. Kansi, o Mpungu-ngolo osoba e zingu kia Davidi yo kitula kio se kia nkembo. Yave okunsadisa katelama, kavumbula ntu andi yo zangula wo. Davidi wasamba kwa Nzambi yo kala ye vuvu vo ovana mvutu za sambu kiandi. Nga vuvu kia mpila yayi okalanga kiau muna Yave?
5 Muna sadila mvovo “u mvumbudi a ntu ame,” Davidi wakala ye ziku vo Yave okunsadisa. Nsekola mosi (Today’s English Version) ivovanga vo: “E MFUMU, ngeye u ngubu ame vava ikalanga mu vonza; okunsundisanga yo vutulwisa unkabu wame.” Muna kuma kia mvovo “u mvumbudi ame a ntu,” nkanda mosi uvovanga vo: “Vava Nzambi kevumbulanga . . . ‘ntu’ a muntu, okunzadisanga ye kiese yo luvuvamu.” Davidi kuma kiasikila kakala kiau kia kendalala wau vo wakatulwa mu kingolo vana kunda kia Isaele. Kansi, vava ‘kavumbulwa ntu,’ wavutukila kala ye unkabu ye kiese yo siamisa vuvu kiandi muna Nzambi.
‘Yave Ovana e Mvutu’
6. Ekuma Davidi kavovela vo sambu yandi yavaninwa mvutu tuka kuna mongo avauka wa Yave?
6 Wau vo Davidi wabundang’e vuvu muna Yave yo kala ye ziku vo ovanang’e mvutu za sambu yandi, wakudikila vo: “Mbokelele Yave muna nding’ame umputulwidi muna mongo andi avauka.” (Nku. 3:4) Muna lutumu lwa Davidi, e nkele ekangu, eyi yasunzulanga nkal’a Nzambi, yanatwa kuna Mongo a Zione. (Tanga 2 Samuele 15:23-25.) Ekiaki i kuma Davidi kavovela vo sambu yandi yavaninwa mvutu tuka kuna mongo avauka wa Yave.
7. Ekuma Davidi kakadila ye wonga ko?
7 Wau kakala ye ziku vo Nzambi owanga e sambu, Davidi kamonanga wonga ko. Wayimbila vo: “Ndavalele, ndele, Nsikamene: kadi Yave unsikini.” (Nku. 3:5) Kana nkutu muna fuku, ina vo i ntangwa atantu bezolanga nwanisa akaka, Davidi kakalanga ye wonga wa leka ko. Wakalanga ye ziku vo osikama, kadi mana mambwila mankwikidisa vo olenda bund’e vuvu muna lusadisu lwa Nzambi. Tulenda kala mpe ye ziku kiaki kele vo tulanda “nzila za Yave” yo lembi kunyambula.—Tanga 2 Samuele 22:21, 22.
8. O Nkunga 27:1-4 aweyi usongelanga vo Davidi wabundang’e vuvu muna Nzambi?
8 E vuvu kia Davidi muna Nzambi kimonekanga mpe muna nkunga wakaka kayimbila, uvovanga vo: “O Yave i ntemo ame yo luvuluzu; nani mwen’o wonga? O Yave i fika kiame kia moyo; nani nzakamena? . . . Kana una vo nkuminwa kwa mvengo, o ntim’ame, wau ke umoni wonga. . . . Dimosi ndombele kwa Yave, dina mvava; yakala kuna nzo a Yave e lumbu yawonso ya zingu kiame, yatala wete wa Yave wa Nzambi yo yandala muna tempelo andi.” (Nku. 27:1-4) Avo i wau omonanga, okala y’etima dia lungananga ye akw’aku asambidi a Yave, kele vo dilendakana.—Ayib. 10:23-25.
9, 10. Kana una vo Davidi wayika e mvovo mina muna Nkunga 3:6, 7, ekuma olenda vovela vo kakala ye fu kia landa kunda ko?
9 Kana una vo Davidi mpasi zayingi kamona mu kuma kia Abesalome ye akaka ana bantina, wayimbila vo: “Kimona wonga wa yazi ya wantu, ana bantelamene e kinzieta ko. Zanguka, e Yave; umpuluza, e Nzambi ame kadi owende mbeni zame zawonso van’etôlo; o meno ma yimpumbulu owudidi mo.”—Nku. 3:6, 7.
10 Davidi kakala ye fu kia landa kunda ko. Avo divava vo mbeni zandi ‘bawandwa van’etôlo,’ Nzambi yandi kibeni ovanga wo. Davidi wa ntinu wabandula owandi nkand’a Nsiku ye wazaya dina Yave kavova muna nkanda wau: “Ekiame i kunda yo nsendo.” (Nsi. 17:14, 15, 18; 32:35) Nzambi olenda mpe ‘wula meno ma yimpumbulu.’ O wula meno mau disongele vo okubakatula e ngolo za vanga e mbi. Yave otomene zaya yimpumbulu wau vo ‘ntima ketalanga.’ (1 Sam. 16:7) Tuvutulanga matondo wau vo Nzambi okutuvananga lukwikilu ye ngolo za telamena Satana wa mfumu a yimpumbulu, ona osiwa muna mbilu ke kolo ko nze nkosi yakondwa meno ikwitanga yo vingila lufwasu.—1 Pet. 5:8, 9; Lus. 20:1, 2, 7-10.
‘Luvuluzu kwa Yave Lutuka’
11. Ekuma tufwete sambilanga mu kuma kia mpangi zeto?
11 Davidi wazaya wo vo Yave kaka olenda twasa luvevoko kavwang’o mfunu. Kansi, o ntozi a nkunga katokanenanga kaka mu kuma kia yandi kibeni ko. Adieyi tuvova mu kuma kia nkangu a Yave? Davidi wafokola nkunga andi wavumunwinwa muna vova vo: “Kwa Yave i luvuluzu: muna nkangu aku mukala nsambu zaku.” (Nku. 3:8) Dialudi vo, Davidi mambu mayingi mampasi kanwananga mau, kansi wayindulanga nkangu a Yave yo kala ye vuvu vo Nzambi okubasambula. Nga oyeto mpe ke tufwete yindulanga mpangi zeto ko? Yambula twabayindulanga muna sambu yeto yo lomba kwa Yave kabavana o mwand’andi avelela kimana bakala ye unkabu wa samuna nsangu zambote.—Ef. 6:17-20.
12, 13. Adieyi diabwila Abesalome? Aweyi kamona o Davidi?
12 Abesalome lufwa lwa nsoni kafwa. Ediadi dina se lulukisu kw’awonso bevezanga akaka, musungula kuswa ya Nzambi, nze Davidi. (Tanga Ngana 3:31-35.) Vava banwana vita, makesa ma Abesalome batufakeswa. Una katinanga muna mula, e nsuki zandi zandá zazingalakana muna tayi kia nti ampwena. Wayengalala muna nti yavana kavondwa kwa Yoabe ona wantuba maswanga matatu muna ntima.—2 Sam. 18:6-17.
13 Nga Davidi wayangalala vava kawa dina diabwila mwan’andi? Ve. Kansi, wayantika zunga yo dila oku vo: “E mwan’ame Abesalome, e mwan’ame, e mwan’ame Abesalome! kele vo mono yàfwila, e Abesalome, e mwan’ame, e mwan’ame!” (2 Sam. 18:24-33) Mvovo mia Yoabe kaka miasadisa Davidi mu sund’e ntantu zandi. Ekwe lufwa lwansoni kafwa Abesalome mu kuma kia lulendo olu lwamfila muna nwana yo s’andi wa kuswa kia Yave!—2 Sam. 19:1-8; Nga. 12:21; 24:21, 22.
Davidi Obundidi Diaka Vuvu Muna Nzambi
14. Adieyi tulenda vova mu kuma kia Nkunga wa 4?
14 Nze Nkunga wa 3, owu wa 4 mpe sambu kia nsi a ntima kia Davidi kisonganga e vuvu kakala kiau muna Yave. (Nku. 3:4; 4:3) Davidi nanga wasoneka nkunga wau mu vutula matondo kwa Nzambi wau vo makani mambi ma Abesalome ke masikila ko. Dilenda kala mpe vo ayimbidi Anelevi kayindula vava kasoneka wo. Kiakala konso kuma kiamfila, o badika nkunga wau dilenda siamisa vuvu kieto muna Yave.
15. Ekuma tulenda sambila kwa Yave muna Mwan’andi ye vuvu kiawonso?
15 Davidi wasonga diaka e vuvu kiandi muna Nzambi yo kala ye ziku vo Nzambi wawang’e sambu yandi yo vanina yo mvutu. Wayimbila vo: “Ovo mbokela, untambulwila, e Nzambi a unsongi wame; Muna mfinangani unsâdisidi e fulu: umfwa nkenda, wawà sambu kiame.” (Nku. 4:1) Avo tuvanga oma mansongi, yeto mpe tulenda kala ye vuvu kiaki. Wau tuzeye wo vo Yave ‘Nzambi a unsongi,’ ona osambulanga selo yandi yakwikizi, tulenda samba kwa yandi muna Mwan’andi yo kala ye vuvu muna kimenga kia lukûlu kia Yesu. (Yoa. 3:16, 36) Ediadi luvuvamu dikutuvananga.
16. Adieyi diakendelekanga Davidi ezak’e ntangwa?
16 Ezak’e ntangwa tulenda bwila diambu dilenda katula luvuvamu lweto. Nanga ediadi diabwila mpe Davidi, kadi wayimbila vo: “E wan’a wantu, nkia kolo uvezoka nkembo ame? Nwazola mfwanti, nwavava luvunu?” (Nku. 4:2) E mvovo “wan’a wantu” mimpanga-mayi uyikanga. Atantu a Davidi ‘mambu mamfwanti bazolanga.’ E nsekola Nova Versão Internacional isekolanga sono kiaki vo: “Nkia kolo nuzola mambu makondwa mfunu yo landa nzambi za teke?” Kana nkutu vava tukendalalanga mu kuma kia mavangu ma wantu akaka, tufwete sambanga ye nsi a ntima wawonso yo bund’e vuvu muna Nzambi mosi kaka akieleka.
17. Songa una tulenda zingila ngwizani ye Nkunga 4:3.
17 E vuvu kia Davidi muna Nzambi kimonekanga muna mvovo emi: “Se nuzayi wo vo, o Yave wiyisolèle o munkwikizi: O Yave okungwà, ovo mbok’oku kena.” (Nku. 4:3) Unkabu ye vuvu muna Yave kivavwanga muna sikila ye kwikizi muna yandi. Kasikil’owu, e fu yayi mfunu yina kwa esi nzo avo yitu kiau ovaikisu muna nkutakani mu kuma kia lembi viluka ntima. Nzambi osambulanga awana besikilanga ye kwikizi muna yandi ye muna nzila zandi. Kuna diak’esambu, e kwikizi ye vuvu muna Yave kiese disiamisanga vana vena nkangu andi.—Nku. 84:11, 12.
18. Mun’owu wa Nkunga 4:4, adieyi tufwete vanga avo muntu utuvovese yovo utuvangidi e mbi?
18 Adieyi tuvanga kele vo muntu ovovele yovo vanga diambu ditufungisi makasi? Tulenda kwamanana kala ye kiese avo tuvangidi dina Davidi kavova: “Nuzakama, ke nusumuka ko: Numokena ye ntima mieno vana mfulu, nwakal’e pi-i.” (Nku. 4:4) Avo muntu utuvovese yovo utuvangidi e mbi, ke tulandi kunda ko, twalembi sumuka. (Roma 12:17-19) Tulenda vova mana mena muna ntima mieto ekolo tusambanga vana mfulu. Avo tusambidi mu kuma kia diambu diadi, tulenda soba ngindu yo kutufila mu loloka akaka kuna zola. (1 Pet. 4:8) Tala diambu diamfunu kavova Paulu wa ntumwa dina ngwizani ye mvovo mia Nkunga 4:4: “Numona makasi, kansi ke nusumuka ko: ke nuyambul’o ntangwa kanudimukina y’ekudi dieno ko: musungula sila Nkadi Ampemb’e nzila.”—Ef. 4:26, 27.
19. O Nkunga 4:5 aweyi ulenda kutusadisila mu kuma kia nsambil’eto?
19 Muna song’o mfunu wa bund’e vuvu muna Nzambi, Davidi wayimbila vo: “Nukela yimenga ya unsongi, nubunda Yave e vuvu.” (Nku. 4:5) E yimenga yakelanga Aneyisaele yakalanga kaka o mfunu vava bavanganga wo ye makani mambote. (Yes. 1:11-17) E nsambil’eto muna tondakana kwa Nzambi, yeto mpe tufwete kalanga ye makani mambote yo bund’e vuvu kieto kiawonso muna yandi.—Tanga Ngana 3:5, 6; Ayibere 13:15, 16.
20. Ayeyi i nsas’a mvovo ‘ntemo a ndose a Yave’?
20 Davidi wakudikila vo: “Engi bevova vo, Nani okutumwes’o wete? Zangula ntemo a ndose aku oku twina, e Yave.” (Nku. 4:6) E mvovo ‘ntemo a ndose a Yave’ usongele vo kala y’edienga dia Nzambi. (Nku. 89:15) Muna kuma kiaki, vava Davidi kasamba vo: “Zangula ntemo a ndose aku oku twina,” edi kazola vova vo ‘utumwena edienga.’ Wau vo tubundang’e vuvu muna Yave, tuna y’edienga diandi yo kala ye kiese ekolo tuvanganga luzolo lwandi.
21. Nkia vuvu tuna kiau ekolo tukuyivananga muna salu kia umbangi?
21 Muna kuma kia kiese kitukanga kwa Nzambi eki kilutidi kina kia ntangw’a nsâlu, Davidi wayimbidila Yave vo: “Umbwesese ntim’ame e kiese, ke mu ntangwa bawokelwa masa ye vinyo ko.” (Nku. 4:7) O unu, tulenda kala ye kiese kele vo tuyivene muna salu kia umbangi. (Luka 10:2) Kumosi y’Akristu akuswa ana bevitang’o ntu, tuyangalalanga mu mona vo lutangu ‘lw’asadi a nsâlu’ mu wokela kaka lwina. (Yes. 9:3) Nga okuyivananga muna salu kia umbangi ye kiese kiawonso?
Kwamanana Bunda Nzambi e Vuvu
22. Mun’owu wa Nkunga 4:8, aweyi bamonanga Aneyisaele vava balundanga Nsiku a Nzambi?
22 Davidi wafokola nkunga wau mu mvovo emi: “Kuna luvuvamu nlavalela yo leka: Kadi nge Yave kaka okumpôvesa.” (Nku. 4:8) Vava Aneyisaele balundanga Nsiku a Yave, mu luvuvamu bazingilanga. Kasikil’owu, ‘o Yuda ye Isaele mu luvuvamu bakala’ muna luyalu lwa Solomo. (1 Nti. 4:25) Awana babundanga Nzambi e vuvu mu luvuvamu bazingilanga kana nkutu vava banwaniswanga kwa esi zula yabazunganga. Nze Davidi, tulekanga kuna luvuvamu kadi Nzambi okutuvananga luvuvamu lwa ntima.
23. Nkia nsambu tuvwa avo tubund’e vuvu muna Nzambi?
23 Yambula twazindalala muna salu kia Yave yo sambanga ye lukwikilu kimana twakala ye “luvuvamu lua Nzambi, luna luviokele nyindu wawonso.” (Fili. 4:6, 7) Kieleka, e salu kiaki kiese kikututwasilanga. Avo tukwamanana bund’e vuvu muna Yave, tukala ye vuvu kiasikila kia kusentu.
Nkia Mvutu Ovana?
• Nkia mpasi kanwana zau Davidi mu kuma kia Abesalome?
• O Nkunga 3 aweyi ukutuvaninanga e vuvu?
• O Nkunga 4 aweyi ulenda siamisina vuvu kieto muna Yave?
• Nkia nsambu tulenda vwa avo tubund’e vuvu muna Nzambi?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 29]
Davidi wabundang’e vuvu muna Yave kana nkutu vava katinanga Abesalome
[Mafoto zina muna lukaya lwa 32]
Nga obundang’e vuvu muna Yave?
