Tulundumukina o Nkula Kuna Luzindalalu

“Mbula twalundumukina kuna zizi o nkula tusidilu.” —AYIB. 12:1.

1, 2. Paulu wa ntumwa ye nki katezanesa e zingu ki’Akristu?

KONSO mvu, vekalanga ye nsaka za lundumuka mu fulu yayingi. Akaka mun’awana bevanganga nsaka zazi bazeye toma lundumuka yo kala y’ekani dia sunda. Kansi, akaka bazeye wo vo ke besunda ko. Kuna kwa yau, ofokola o nkula i diambu disundidi o mfunu.

² O Nkand’a Nzambi utezanesanga e zingu ki’Akristu yo nkula. Paulu wa ntumwa wasoneka mu kuma kia nkula wau muna nkand’andi antete kw’Akristu a Korinto. Wasoneka vo: “Ke nuzeye wo ko, ovo awana belundumukina muna mutezanisinwa nlak’a ntinu, awonso belundumuka, mosi ak’otambul’e nkut’e? Nulundumuk’e ndundumuka nufwete bakila.”—1 Kor. 9:24.

3. Adieyi Paulu kazola vova vava kayika vo mosi kaka otambula o nsendo?

³ Vava Paulu kavova vo mosi kaka otambula o nsendo, nga edi kazola vova vo Nkristu mosi kaka otambula nsendo a moyo? Ve kikilu. Awana belundumukanga betoma kubamanga yo sia e ngolo kimana basunda. Paulu wazolanga vo mpangi zandi basia e ngolo mu sikila ye kwikizi muna Yave yo fokola o nkula. Akristu awonso ana bevanganga wo betambula nsendo a moyo a mvu ya mvu.

4. Adieyi tufwete zaya mu kuma kia nkula twasilwa?

⁴ E mvovo miami mia lukasakeso kikilu. Kansi, mikutufilanga mpe mu yindula e mpila tunatinanga e zingu kieto. Ekuma? E kuma kadi o nsendo tuvwa, kiakala wa zingila kun’ezulu yovo ova ntoto, ke ulendi tezaneswa ye lekwa kiakaka ko. Kieleka, o nkula wandá ye wampasi. Muna nzila muvwidi nkaku, mambu mevunzanesanga e ngindu ye vonza yayingi. (Mat. 7:13, 14) Diankenda kikilu vo, akaka beyoyanga yovo yambula lundumuka. Nkia ntambu ye vonza ina muna nkul’a moyo? Aweyi olenda yo vengela? Adieyi olenda vanga mu fokola yo sunda o nkula wau?

Luzindalalu Luvavwanga Muna Sunda

5. O Paulu adieyi kavova muna Ayibere 12:1?

⁵ Muna nkand’andi kasonekena Akristu Ayibere ana bakala kuna Yerusaleme ye Yuda, Paulu wayika diaka nsaka za lundumuka. (Tanga Ayibere 12:1.) Wasonga e kuma Akristu bafwete kwamanena lundumuka ye dina bafwete vanga muna fokola o nkula. Diantete, tuvovela e kuma Paulu kasonekena nkanda wau kw’Akristu esi Ayibere ye dina kazola vo bavanga. I bosi, tuvovela dina tulenda longoka mu dina kabasonekena.

6. Adieyi afidi a mabundu bazolanga vo Akristu bavanga?

⁶ Akristu a tandu kiantete, musungula awana bazingilanga muna Yerusaleme ye Yuda mu tandu kiampasi bakala. Babangikwanga kw’afidi a mabundu m’Ayuda bakala, ana bakomekenanga nkangu mu kubalemvokela. Mvu makumatatu vitila lubangamu lwalu, afidi awaya bafila wantu mu kwikila vo Yesu Kristu luyalu  katelamenanga, kimpumbulu ona wafwana vondwa. Kansi, kitantu kiau ke kiasukila kaka vava ko. Muna nkand’a Mavangu, tulenda tanga dina diavangama vava kiavioka Pentikosti ya mvu wa 33. Afidi awaya babangikanga Akristu kimana bayambula sala e salu kia umbangi. Muna kuma kiaki, e zingu ki’Akristu mu mpasi kiakala.—Mav. 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-12; 7:59; 8:1, 3.

7. Nkia mpasi banwananga zau Akristu ana kasonekena o Paulu?

⁷ Akristu awaya mu mpasi mpe bakala vava mbaninu a tandu kia Ayuda yafinamanga. Yesu wabalukisa vo Nzambi osinga fwasa Yerusaleme. Wabavovesa mpe dina divangama vitila lufwasu ye dina bafwete vanga muna vuluka. (Tanga Luka 21:20-22.) Adieyi badi vanga? Yesu wabalukisa vo: “Se nutomi kulunga-lunga kweno, e ntima mieno ke miazemboka yo mvunda yo wuyana yo lunzumbulu lua zingu kiaki, ke nwasalukiswa kwa lumbu kiakina, nz’esokolo.”—Luka 21:34.

8. Ekuma Akristu akaka bayoyela yovo yambula sadila Yave?

⁸ Vava Paulu kasoneka nkand’andi kwa esi Ayibere, tezo kia mvu 30 miavioka tuka Yesu kavanina lulukisu lwalu. Adieyi diabwila Akristu awaya muna kolo kiakina? Mu kuma kia lubangamu yo vukumukina mambu ma zingu ma lumbu ke lumbu, akaka bayambula longoka oma ma Yave yo lembi siamisa ngwizani au yo yandi. (Ayib. 5:11-14) Akaka babanzanga vo e zingu kiau kitoma kele vo batanginini e mpila zingu kia akw’au Ayuda. Ayuda awaya ke babembola mvimba Nzambi ko, kadi balemvokelanga e Nsiku miandi muna mambu mayingi. Muna nkutakani, mwakala mpe y’awana bakomekenanga akaka mu lemvokela e Nsiku a Mose yo landa lusansu lw’Ayuda. Akristu akaka balanda wantu awaya mu kuma kia wonga. Adieyi kavova Paulu mu kasakesa mpangi zandi Akristu mu kwamanana kala alungaladi muna mwanda yo zindalala muna nkula?

9, 10. (a) Muna kapu kia 10 kia nkanda Ayibere, adieyi Paulu kavova bafwete vanga Akristu esi Ayibere? (b) Ekuma Paulu kasonekena mavangu ma lukwikilu ma selo ya Yave kuna nz’ankulu?

⁹ Yave wavumunwina Paulu mu soneka nkanda wau mu kasakesa Akristu esi Ayibere. Muna kapu kia 10, entete wabasasila vo Nsiku a Mose wakala se “kini kia mambu mambote mekwiza,” yo toma songa o mfunu a kimenga kia lukûlu kia Kristu. Kuna mfoko a kapu kiaki, Paulu walukisa atangi andi vo: “Luzindalalu nuvwidi o mfunu, kinumana, ovo nuvangidi o luzolo lua Nzambi, nwatambul’o nsilu. Okala vo kadi, e kolo kiakete kikilu, i bosi kekwiza, ndion’okwiza, kezinguluka ko.”—Ayib. 10:1, 36, 37.

¹⁰ Muna kapu kia 11, Paulu wasasila mu mpila yakiá kana nki i lukwikilu lwakieleka muna Nzambi. Wayika e nona ya lusansu lw’akala ye akento ana basonga lukwikilu. Nga lusansu lwalu ke lwakala mfunu ko? Ve kikilu. Paulu wazola vo mpangi zandi bazaya wo vo unkabu ye luzindalalu luvavwanga mu kala ye lukwikilu lwakieleka. E mbandu basonga selo yayi yakwikizi ya Yave yadi sadisa Akristu esi Ayibere mu zizidila e mpasi banwananga zau. Una kayika mavangu ma lukwikilu ma selo yayi ya Yave ya nz’ankulu, Paulu wavova vo: “Wau tuzungilu kwa ntuti a mbangi wina wau, mbula twavengeka nkankalakani yawonso, y’esumu dikutukoleka-koleka, mbula twalundumukina kuna zizi o nkula tusidilu.”—Ayib. 12:1.

‘Etuti dia Mbangi’

11. O sungamena e mbandu ya ‘tuti dia mbangi’ aweyi dilenda kutusadisila?

¹¹ Paulu wavova vo selo ya Yave ana bazinga vitila tandu ki’Akristu yau i ‘tuti dia mbangi batuzungidi.’ Basikila ye kwikizi muna Yave yamuna lufwa lwau. E mbandu au isonganga vo Akristu balenda sikila  ye kwikizi muna Yave kana nkutu muna ntangw’a mpasi. ‘Etuti diadi dia mbangi’ nze alundumuki bakala, ana bafokola nkul’au. E mbandu au ikasakesanga akaka mu zindalala muna nkula. Avo mu nkula twina yo zaya vo vena y’alundumuki azikuka bekututalanga yo kutukasakesa kimana twazindalala lundumuka, tusia e ngolo za fokola o nkula. Muna kuma kiaki, diavavanga vo Akristu Ayibere basungamena e mbandu ya selo yayi ya Yave ya nz’ankulu. E mbandu au yadi kubavana unkabu yo kubasungamesa vo balenda kwau ‘lundumukina kuna luzindalalu’ yo fokola nkul’au. Diau adimosi mpe kwa yeto o unu.

12. Adieyi tulenda longoka muna kwikizi kia wantu kayika o Paulu?

¹² Ndonga mun’akwa kwikizi kayika o Paulu, e mambu ma zingu kiau mafwanana ye meto. Kasikil’owu, Noa wazinga vitila Yave kafwasa e nza muna Kizalu. Oyeto mpe mu lumbu yambaninu a tandu kiaki tuzingilanga. Abarayama yo Sara basisa e nsi au mu kuma kia nsambil’aludi yo vingila e ndungan’a nsilu a Yave. Tuvoveswanga vo twayivanina o nkalu kimana twavwa edienga dia Yave ye nsambu za kusentu. Mose wavanga nkangalu wandá muna makanga mu kwenda kuna Nsi a Nsilu. Oyeto mpe mu nza yambi tuzingilanga, tuvingilanga nza yampa ina Yave katusila o nsilu. Tulenda tanginina e mambu mambote bavanga mu yangidika Yave yo venga mana malenda kunkendeleka.—Roma 15:4; 1 Kor. 10:11.

Adieyi Diabasadisa mu Manisa o Nkula?

13. Noa nkia diambu diampasi kanwana diau? Nki kiansadisa mu vanga mawonso katumwa kwa Yave?

¹³ Nki kiasadisa e selo yayi ya Yave mu zindalala muna nkula yo fokola wo? Tala dina Paulu kasoneka mu kuma kia Noa. (Tanga Ayibere 11:7.) Noa kasidi mona kizalu ko eki kiafwantakesa wantu ye bulu ova nza. (Etu. 6:17) E kizalu diambu dianzenza diakala. Kana una vo i wau, Noa kakala yo lukatikisu ko vo kizalu kwiza kikwiza. Ekuma? E kuma kadi wakwikilanga vo Yave olungisanga mawonso kevovanga. Noa kayindula ko vo ke lenda lungisa ko e salu kavewa. Kansi, ‘wavanga dina kakanikinwa.’ (Etu. 6:22) Badika e salu kavewa o Noa: Tunga e nzaza, lungalakesa e bulu, kutika madia mana wantu ye bulu bedia muna nzaza, lukisa wantu yo sadisa esi nzo andi basikila muna mwanda. Ke diakala diasazu ko kwa Noa mu vanga mawonso kakanikinwa kwa Yave. Kansi, muna kuma kia lukwikilu lwandi muna Yave, Noa wazindalala muna salu kavewa. Yave wamvuluza kumosi y’esi nzo andi yo kubasambula.

14. Nkia mpasi Abarayama yo Sara bazizidila? Adieyi tulenda longoka muna mbandu au?

¹⁴ Akaka mun’awana kayika Paulu bena muna ‘tuti dia mbangi edi dituzungidi,’ i Abarayama yo Sara. E zingu kiau kiasoba vava Nzambi kabavovesa vo basisa e nzo au kuna Ure. Ke bazaya ko dina dikubabwila. Kansi, lukwikilu lwasikila bakala lwau muna Yave yo kunlemvokela kana nkutu muna ntangw’a mpasi. Muna kuma kia mawonso kavanga mu kuma kia nsambil’aludi, Abarayama wayikilwa vo “ese diawonso ana bekwikilanga.” (Roma 4:11) Paulu kavova mawonso ko kavanga, kadi Akristu esi Ayibere mayingi bazaya mu kuma kia zingu kia Abarayama y’esi nzo andi. Kansi, elongi kazola kubavana diamfunu kikilu. Wavova vo: “Mu lukwikilu bafwila, ke batambula nsilu ko, bamwene mio, yo kayisa mio kaka kuna vala, yo tambulwila vo nzenza y’anangi i ben’ova nza.” (Ayib. 11:13) Elo, lukwikilu lwau muna Nzambi ye ngwizani au yo yandi yabasadisa mu lundumukina kuna luzindalalu.

15. Nki kiafila Mose mu sola mpila zingu kasola?

¹⁵ Mose i selo kiakaka kia Yave una muna ‘tuti dia mbangi.’ Mose wabembola zingu kiambote kakala kiau yo ‘sola vangilwa mayi  kumosi yo nkangu a Nzambi.’ Adieyi diamfila mu vanga wo? Paulu wavova vo: “O nsendo i katadidi. . . . Ozizìdi, wau kemonanga ndion’olembi moneka.” (Tanga Ayibere 11:24-27.) Mose kavukumukina “wete w’esumu muna kolo kiandwelo” ko. O Nzambi waludi kakala kwa yandi, wazaya wo vo e nsilu miawonso mia Nzambi milungana. Ediadi diansadisa mu songa unkabu yo zizidila mpasi. Wavanga wawonso mu vaikisa Aneyisaele muna Engipito yo kubafila kuna Nsi a Nsilu.

16. Ekuma Mose kafungila makasi ko wau kalembi koteswa muna Nsi a Nsilu?

¹⁶ Nze Abarayama, Mose mpe wafwa lembi mona ndungan’a nsilu a Nzambi. Vava Aneyisaele bafinamanga kota muna Nsi a Nsilu, Nzambi wavovesa Mose vo: “Otadila nsi kuna vala; kansi kukota mo ko muna nsi ina mvana kwa wan’a Isaele.” Ediadi diabwa e kuma kadi, entete yandi yo Mose, bafungiswa makasi kwa nkangu akolami yo “sumukina [Nzambi] vana vena wan’a Isaele kuna maza ma Meriba.” (Nsi. 32:51, 52) Nga Mose wakendalala yovo funga makasi? Ve. Wasambula o nkangu yo kubavovesa vo: “U nkwa nsambu e Isaele, nani ofwanana yaku, e nkangu avuluzwa kwa Yave, e ngubu a lusadisu luaku, yo nsosolo a nene waku!”—Nsi. 33:29.

Elongi kwa Yeto

17, 18. (a) Adieyi tulenda longoka mu kuma kia ‘tuti dia mbangi’? (b) Adieyi tulongoka mun’elongi dilanda?

¹⁷ Edi tulongokele mu kuma kia zingu ki’akaka mun’awana bena muna ‘tuti dia mbangi dituzungidi,’ ditusongele vo muna fokola nkula, tufwete kala yo lukwikilu muna Nzambi ye muna nsilu miandi. (Ayib. 11:6) Lukwikilu lwalu lufwete vanga  diambu muna mpila tunatinanga e zingu kieto owau. Nswaswani y’awana bakondelo lukwikilu, selo ya Yave ke besianga kaka sungididi muna zingu kia unu ko. Tumonanga “ndion’olembi moneka.” Ediadi dikutusadisanga mu lundumukina kuna luzindalalu.—2 Kor. 5:7.

¹⁸ O nkul’a Akristu ke diambu diakete ko. Kana una vo i wau, tulenda manisa nkul’eto. Mun’elongi dilanda, tubadika mambu makaka malenda kutusadisa.

Nga Olenda Sasila?

• Ekuma Paulu kasonekena mavangu makwikizi ma mbangi kuna nz’ankulu?

• E mbandu a ‘tuti dia mbangi edi dituzungidi,’ aweyi ilenda kutusadisila mu kala yo luzindalalu muna nkula?

• Adieyi olongokele muna mbandu a Noa, Abarayama, Sara yo Mose?

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 19]

Abarayama yo Sara basisa zingu kiambote bakala kiau kuna Ure