1-3. Nkia nluta tulenda tambula muna tanganga yo sadila mana tulongokanga?

MPANGI mosi anketo una vo nunu wavova vo: “Konso mene ivutulanga matondo kwa Yave wau kekunsadisanga mu bakula Nkand’a Nzambi.” Mpangi ndioyo watanga kala Nkand’a Nzambi wawonso nkumbu 40, ye wakinu wo tanga. Mpangi mosi wa ndumba wasoneka vo tanga Nkand’a Nzambi dikunsadisanga mu badikila Yave vo muntu wakieleka yo kala ye ngwizani ambote yo S’andi ezulu. Wavova vo: “Kisidi mona kiese kia mpila yayi ko muna zingu kiame.”

² Petelo wa ntumwa wakasakesa awonso mu ‘tomb’e kimvumina kina muna diambu dia Nzambi, kina kiakondwa umpuki.’ (1 Pet. 2:2) Vava tulongokang’o Nkand’a Nzambi yo sadila mana tulongokanga, tukalanga ye ntona zavelela y’ekani diasikila muna zingu. Ediadi dilenda kutusadisa mu kala ye kikundi kiasikila ye awana bezolanga Nzambi aludi yo kunsadila. Mawonso mama malenda kutufila mu ‘mwen’o nsiku a Nzambi o wete.’ (Roma 7:22) Kansi, vena ye nluta miakaka tulenda tambula. Nkia nluta?

³ Ekolo olongokanga mu kuma kia Yave yo Mwan’andi, o zola kwaku muna yau ye kw’akaka kuwokela. O vwa o zayi wa ludi kia Nkand’a Nzambi dikusadisa mu zaya una Nzambi kevuluzila awana bekunlemvokelanga vava kefwasa nza yayi yambi. Kieleka, nsangu zambote una zau mu samuna kw’akaka muna salu kia umbangi. Yave okusambula ekolo olonganga akaka mana olongokanga vava otanganga Nkand’a Nzambi.

4. O tanga o Nkand’a Nzambi muna ‘ndinga yakuluka’ aweyi disongele?

⁴ Yave ozolele vo twavaulanga e ntangwa ya badika yo bakula mana tutanganga muna Nkand’a Nzambi. Wavovesa Yosua kuna nz’ankulu vo: “Kulembwa nkanda wau wa nsiku ko muna nu’aku, wavungutila mo kaka yo fuku yo mwini.” (Yos. 1:8; Nku. 1:2) Nga diadi disongele vo fwete tanganga o Nkand’a Nzambi wawonso muna ndinga yakuluka? Ve. Disongele vo ofwete tanga muna mpila ilenda kusadisa mu badika mana otanganga. Ekolo otanganga Nkand’a Nzambi muna ‘ndinga yakuluka,’ dilenda kusadisa mu sia e sungididi muna tini ina ovwidi o mfunu, ina ilenda kukasakesa muna ntangwa yayina. Avo osolwele tini yovo lusansu lukasakese, tangila lo malembe yovo nkutu nikuna kaka lubini ye nua ekolo otanganga. Mana otanganga malenda kota muna ntim’aku. Ekuma ediadi dinin’o mfunu? E kuma kadi vava obakulanga tuludiku twa Nzambi dikufila mu sadila tuludiku twatu.

5-7. Yika nona isonganga una o tanga Diambu dia Nzambi muna ndinga yakuluka dilenda kusadisila mu (a) kala ye ntona zavelela; (b) songa luzindalalu yo walakazi kw’akaka (c) Bund’e vuvu kwa Yave kana nkutu muna ntangw’a mpasi.

⁵ Vava tutanganga nkanda ke tutoma bakulanga ko muna Nkand’a Nzambi, diamfunu twatoma sianga e sungididi yo tangila wo muna ndinga yakuluka kimana twabadika mana tutanganga. Yambula twabadika nona tatu. E nona kiantete, yindula vo mpangi mosi ayakala otanganga nkand’a Osea. Ekolo kalweke muna kapu kia 4, otangidi muna malembe e tini kia 11 yakuna 13, i bosi oningamene. (Tanga Osea 4:11-13.) Ekuma? E tini yayi isimbidi o ntim’andi kadi ntonta za mavangu ma zumba kezizidilanga kuna sikola. Obadikidi yo vova vo: ‘Yave omonanga mavangu mambi bevanganga o wantu kana nkutu kunasweki. Kizolele kunkendeleka ko.’ O mpangi obakidi nzengo za kwamanana kala ye ntona zavelela vana meso ma Nzambi.

⁶ Muna nona kiazole, mpangi ankento otanganga ungunza wa Yoele, olweke vana kapu kia 2 tini kia 13. (Tanga Yoele 2:13.) Ekolo ketanganga kapu kiaki muna ndinga ya kuluka, obadikidi una kalenda tanginina Yave, wina vo “nkwa walakazi, wazala ye nkenda, nkwa ntim’evunda, wawokela yo walakazi.” Obakidi nzengo za yambula sadila mvovo mia malevo vava kemokenanga yo nkaz’andi ye wantu akaka.

⁷ Muna nona kiatatu, yindula se una vo Nkristu okatwilu muna salu ye otokananga mu kuma kia mpila kelungisila nsatu za nkaz’andi yo wana. Otangidi muna ndinga ya kuluka muna Nakumi 1:7, vo Yave “ozeye ana bantinìni” ye okubatanina nze “fika muna lumbu kia mpasi.” Ediadi disadisi mpangi mu zaya vo Yave okunzolanga kumosi y’esi nzo andi. Owau ketokana diaka kwayingi ko. I bosi, otangidi ye sungididi kiawonso e tini kia 15. (Tanga Nakumi 1:15.) O mpangi obakwidi vo muna samunanga e nsangu zambote muna ntangw’a mpasi, osonga vo obadikilanga Yave se fika kiandi. Owau, mpangi osalanga ntangwa zayingi muna salu kia umbangi konso lumingu ekolo kevavanga e salu yakaka.

8. Muna mvovo miankufi, yika diambu diamfunu walongokele muna ntangilu aku a Nkand’a Nzambi.

⁸ E nona yayi yamfunu tubadikidi ibongelo muna nkanda mina wantu akaka bebadikilanga muna Nkand’a Nzambi vo miampasi muna bakula. Ekolo ofimpanga nkand’a Osea, Yoele ye Nakumi y’ekani dia longoka, okala ye luzolo lwa tanga diaka e tini yakaka muna ndinga ya kuluka. Yindula e ngangu ye lufiaulwisu olenda vwa muna mvovo mia ngunza zazi! Adieyi tuvova mu kuma kia nkanda miakaka mina muna Nkand’a Nzambi? E Diambu dia Nzambi dina nze fulu kia timina matadi mantalu. Toma sadila fulu kiaki. Ekolo otanganga Nkand’a Nzambi wawonso, kwamanana vava matadi mantalu yovo luludiku yo lukasakeso luna mo.

9. Aweyi tulenda wokesela umbakuzi weto wa Nkand’a Nzambi?

⁹ Wau vo diamfunu mu tanganga e tini ya Nkand’a Nzambi konso lumbu, ofwete sianga mpe e ngolo za bakula mana otanganga. Muna kuma kiaki, sadilanga nkanda mi vaikisanga nkubik’a Yave mu vavulula mu kuma kia zingu kia wantu, fulu ye tusansu otanganga. Avo kuzeye ko una olenda sadila elongi dia Nkand’a Nzambi otangidi, olenda lomba lusadisu kwa nkuluntu yovo kwa mpangi azikuka muna nkutakani. Muna zaya o mfunu wa wokesa umbakuzi weto, yambula twabadika nona kia Nkristu mosi muna tandu kiantete ona wasia e ngolo za vanga wo. E nkumbu andi Apolo.

10, 11. (a) Apolo aweyi kasadisilwa mu tomesa e mpil’andi ya samunwina nsangu zambote? (b) Adieyi tulenda longoka muna lusansu lwa Apolo? (Tala e babu kina yo ntu a diambu “Nga mana olonganga ngwizani mena yo umbakuzi weto?”)

¹⁰ Apolo Nkristu a mwisi Yuda kakala, ona “wabiluka ye sono” ye “nkw’etima.” O nkand’a Mavangu uvovanga mu kuma kiandi vo: “Otomene samuna yo long’oma ma Yesu, mvub’a Yoane kaka kazeye.” Kansi, Apolo kazaya ko vo Yesu diambu diakaka kalonga kw’alongoki andi mu kuma kia luvubu. Vava Peresekila yo Akwila bawá Apolo walonganga kuna Efeso, ‘bantendwel’owu wa Nzambi e ntendol’asikididi.’ (Mav. 18:24-26) Ediadi nkia nluta diatwasila Apolo?

¹¹ Vava kafokola longa kuna Efeso, Apolo wayenda kuna Akaya. “Ova kalueke, ubasadisi kikilu, ana bakwikidila muna nsambu: kadi osiaminini o tungikila Ayuda van’evwangi, osongèle muna sono vo Yesu i Kristu.” (Mav. 18:27, 28) Owau, Apolo walenda toma sasila e nsas’a luvubu lwa Akristu. Wau vo umbakuzi wandi wawokela, ‘wasadisa kikilu’ wantu ampa mu nungunuka muna nsambil’aludi. Adieyi tulenda longoka muna lusansu lwalu? Nze Apolo, tusiang’e ngolo za bakula mana tutanganga muna Nkand’a Nzambi. Kansi, tufwete songanga mpe lusakalalu yo tambulwila konso lusadisu lulenda kutukitula se alongi ambote.

12, 13. O sadila e sono ya Nkand’a Nzambi muna ndekwa aweyi dilenda sadisila nlongoki mu nungunuka muna mwanda?

¹² Nze Peresekila, Akwila yo Apolo, tulenda sadisa akaka. Aweyi omonanga vava osadisanga muntu mu soba e zingu kiandi kimana kanungunuka muna ludi? Avo u nkuluntu, aweyi omonanga vava mpangi muna nkutakani kekuvutulanga matondo mu kuma kia luludiku lwa Nkand’a Nzambi wamvana lwansadisa muna ntangw’a mpasi? Kieleka, o sadila e Diambu dia Nzambi mu sadisa akaka mu tomesa e zingu kiau kiese kikilu ditwasanga. * Aweyi olenda wo vangila?

¹³ Muna lumbu ya Eleya, Aneyisaele ayingi bakala ye lukatikisu mu sola nsambila kieleka yovo nsambila luvunu. Luludiku lwa Eleya kwa Aneyisaele lulenda sadisa nlongoki a Nkand’a Nzambi una yo lukatikisu mu baka nzengo za sadila Yave. (Tanga 1 Ntinu 18:21.) Badika diambu diakaka: Avo muntu osonganga luzolo lwambote omonanga wonga w’akundi yovo yitu yandi, olenda kunsadisa mu baka nzengo za sambila Yave muna sadila e mvovo mina muna Yesaya 51:12, 13.—Tanga.

14. Adieyi dilenda kusadisa mu sungamena sono ya Nkand’a Nzambi vava ovwa yo mfunu mu sadisa akaka?

¹⁴ Muna Nkand’a Nzambi muna ye mvovo miayingi milenda kasakesa, tumba yovo kumika awana betanganga wo. Kansi, olenda kukiyuvula: ‘Aweyi ndenda sungamena e sono kina mvwidi o mfunu?’ Tanganga Nkand’a Nzambi e lumbu yawonso yo badika mana otanganga. Muna mpila yayi, ozaya mambu mayingi ma mwanda mana o mwand’a Yave ulenda kusungamesa vava ovwa mo mfunu.—Maku 13:11; tanga Yoane 14:26. *

15. Adieyi dilenda kusadisa mu toma bakula Diambu dia Nzambi?

¹⁵ Nze Solomo wa Ntinu, sambanga kwa Yave kavana e ngangu mu lungisa kiyekwa kiaku muna nkutakani. (2 Tus. 1:7-10) Nze una bavanga angunza kuna nz’ankulu, ‘bavava yo fimpulula’ Diambu dia Nzambi mu vwa o zayi wakieleka mu kuma kia Yave yo luzolo lwandi. (1 Pet. 1:10-12) Paulu wa ntumwa wakasakesa Timoteo mu kuyidikila “muna mambu ma lukwikilu, y’oma m’elongi diambote.” (1 Tim. 4:6) Avo okwamanene tanga Nkand’a Nzambi, otoma wo bakula yo zaya una olenda wo sadila mu sadisa akaka. O lukwikilu lwaku mpe lusikila.

16. (a) O fimpa e sono lumbu yawonso, nkia nluta diatwasa kwa esi Beroya? (b) Ekuma dinina o mfunu vo twatanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso?

¹⁶ Ayuda ana bazingilanga kuna Beroya bakala ye fu kia fimpa e sono lumbu yawonso. Vava Paulu kasamunwina Ayuda awana nsangu zambote, batezanesanga e mvovo miandi ye mana bateka zaya mu kuma kia Diambu dia Nzambi. Nkia nluta diatwasa? Ndonga babakula vo mana kalonganga maludi ye ‘bakwikila.’ (Mav. 17:10-12) Ediadi disongele vo o tanga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso dilenda siamisa lukwikilu lweto muna Yave. O lukwikilu lwalu, i sia vo, “lusikidisu lua mana mesiwang’e vuvu,” mfunu lwina avo tuzolele zingila muna nz’ampa ya Nzambi.—Ayib. 11:1.

17, 18. (a) Aweyi lukwikilu lwasikila yo zola kulenda tanina ntim’a kimwanda wa Nkristu? (b) E vuvu aweyi kilenda kututanina muna vonza?

¹⁷ Paulu kuma kiasikila kakala kiau mu soneka vo: “Vo i yeto, wau tuna vo twa ntangw’a mwini, mbula twalembi kolwa, twavwata nkikw’a tulu a lukwikilu yo zola; vo i mpu a vita, i vuvu kia luvuluku.” (1 Tes. 5:8) O soladi kafwete tanina o ntim’andi mu kuma kia mbeni. Diau adimosi, o ntim’eto a kimwanda taninwa mpe uvavanga. O Nkristu otaninanga ntim’andi a kimwanda vava kesiamisanga lukwikilu lwandi muna nsilu mia Nzambi yo kala yo zola kwasikila muna yandi ye kw’akaka. Ovanga mawonso kalenda mu vwa edienga dia Nzambi.

¹⁸ Paulu wayika mpe mpu a vita, i sia vo, “vuvu kia luvuluku.” Kuna nz’ankulu, o soladi avo katanini ntu andi ko, diasazu diakalanga mu fwa muna vita. Kansi, avo una ye mpu yasikila, olenda wandwa kuna ntu yo lembi mona mpasi zayingi. Muna longokanga Diambu dia Nzambi, tusikidisa vuvu kieto muna mavangu ma mpuluza Yave. E vuvu kiasikila kikutusadisanga mu venga avengomoki ye “mawaza-waza” mau. (2 Tim. 2:16-19) E vuvu kieto kilenda mpe kutukumika yo kutuvana unkabu wa venga mana ke meyangidikanga Yave ko.

19, 20. Ekuma tuvutulwilanga matondo mu kuma kia Diambu dia Nzambi? Aweyi tusongelanga vo tuyangalelanga dio? (Tala e babu kina yo ntu a diambu “Yave Okumpananga Yina Kaka Mvwidi o Mfunu.”)

¹⁹ Ekolo e mbaninu a tandu kiaki ifinamanga, tufwete wokesa bund’e vuvu muna Diambu dia Yave. Ediadi dilenda kutusadisa mu yambula fu yambi yo lembi kuyivana muna mavangu m’esumu. Dikutufiaulwisa yo kutukasakesa mu zizidila konso ntonta kalenda kututwasila Satana ye nz’andi. Luludiku kekutuvananga Yave muna Diambu diandi, lukutusadisa mu sikila muna nzil’a moyo.

²⁰ Sungamena vo i luzolo lwa Nzambi vo ‘wantu a mpila zawonso bavuluzwa.’ I sia vo, selo yawonso ya Yave ye awana bekutuwanga vava tukubasilanga umbangi yo kubalonga e nsangu zambote. Kansi, awonso bazolele vuluzwa kuna mbaninu a nza yayi bafwete “zay’e ludi.” (1 Tim. 2:4) Avo tuzolele vuluka tufwete tanganga Nkand’a Nzambi yo sadila tuludiku tuna mo. Muna tanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso tusonga vo tuyangalelanga Diambu dia Yave.—Yoa. 17:17.