1. (a) Nkia fu ya Yave Akristu balenda badika? (b) O badika e fu ya Nzambi nkia nluta dilenda kututwasila?

VAVA oyindulanga kiwuntu kia Yave, nkia fu osungamenanga? Nanga osungamenanga e fu nze zola, unsongi, ngangu ye nkuma. Kansi, tuzeye wo vo Yave ovwidi fu yayingi yamfunu. Kieleka, e nkanda mieto miyikanga vioka 40 ma fu ya Yave. Avo tulongokele e fu yayi mun’elongi dia yeto kibeni yovo mun’elongi dia esi nzo, tuzaya mayingi mu kuma kia Yave. Nkia nluta tubaka muna zaya mambu mama? Dilenda wokesa luyangalalu lweto muna S’eto ezulu. Muna kuma kiaki, etima dieto dia tanginina Yave diwokela ye tukala ye ngwizani ambote yo yandi.—Yos. 23:8; Nku. 73:28.

2. (a) Yika una tulenda wokesela luyangalalu lweto muna fu ya Yave. (b) Adieyi tubadika mun’elongi diadi ye muna malongi mole melanda?

² Kansi, o mvovo “yangalela” e lekwa adieyi usongele? Mun’elongi diadi, o mvovo wau una ye nsasa vo zaya o mfunu a lekwa. O luyangalalu lulenda wokela malembe-malembe. Muna bonga e nona: Muna yangalela e madia mana ke twadidi ko, e ntete tuwanga e nsunga za madia, tuyelekanga mo, i bosi tulambanga mo yeto kibeni. Diau adimosi mpe, o luyangalalu lweto muna fu ya Yave luwokelanga vava tulongokanga e fu yayi, tubadikanga una Yave kesongelanga yo, i bosi tutangininanga e fu yayi muna zingu kieto. (Ef. 5:1) Ekani di’elongi diadi ye malongi mole melanda i wokesa luyangalalu lweto muna fu ya Nzambi ina tulenda badikila vo ke yafwanana ko ye fu yandi eyi isundidi. Muna konso fu, tufimpa yuvu eyi: E fu kiaki adieyi kisongele? Aweyi Yave kesongelanga kio? Aweyi tulenda tanginina Yave muna songa e fu kiaki?

3, 4. (a) Nani tulenda yikila vo wafwana finamwa? (b) Aweyi Yave kesongelanga vo tulenda kumfinama?

³ Entete, yambula twabadika e nsas’a mvovo finama. Nani tulenda yikila vo wafwana finamwa? Tulenda vova vo ‘i ndiona una vo nkwa ngemba, ke dikalanga diampasi ko mu mokena yandi ye okalanga wakubama mu mokena yakaka.’ Tulenda bakula kana vo muntu wafwana finamwa yovo ve muna toma wanga vava kevovanga yo sia e sungididi muna sinsu kevanganga vava kevovanga ye mpw’a lose lwandi ye makaka mpe.

⁴ Aweyi Yave kesongelanga vo wafwana finamwa? Kana una vo yandi i mpungu-ngolo wa Mvangi a nsema wawonso, Yave okutuvovesanga vo una ye luzolo lwa wá yo vana e mvutu muna sambu yeto. (Tanga Nkunga 145:18; Yesaya 30:18, 19.) Tulenda mokena yo Nzambi konso ntangwa ye konso fulu. Tulenda kumfinama kuna mvevo a ntima wawonso kadi tuzeye vo ke kutufungila makasi ko. (Nku. 65:2; Yak. 1:5) Nkand’a Nzambi uyikilanga Yave nze muntu mu songa vo ozolanga vo wantu bamfinama. Kasikil’owu, Davidi wa ntozi a nkunga wasoneka vo “o meso ma Yave” kwa yeto i mena, o ‘koko kwandi kwalunene kukutusikina.’ (Nku. 34:15; 63:8) O Yesaya wa ngunza watezanesa Yave ye mvungudi. Wavova vo: “Okutika wan’a mameme vana koko kwandi, kabanata vana tulu.” (Yes. 40:11) Se badiki: Yave ozolele vo twamfinama nze mwan’ememe oneto kwa mvungudi. Kieleka, Yave wafwana kikilu finamwa. Aweyi tulenda tanginina e fu kiaki kia Yave?

5. Ekuma dinina o mfunu kw’akuluntu mu yambula vo akaka babafinama?

⁵ Ke kolo ko, Mbangi za Yave bezingilanga mu fulu yaswaswana mu nza yawonso bayuvulwa kana “nkia fu betoma yangalelanga kw’akuluntu?” Ndonga bavutula vo “kia yambula vo akaka babafinama.” Dialudi vo konso Nkristu kafwete songanga e fu kiaki, kansi diamfunu kikilu kw’akuluntu mu songa e fu kiaki. (Yes. 32:1, 2) Muna songa e kuma e fu kiaki kinina o mfunu, mpangi mosi ankento wavova vo: “Vava o nkuluntu keyambulanga vo wantu bamfinama, ediadi disadisanga akaka mu zaya e fu yandi yakaka yambote.” Nga omwene o mfunu wa songa e fu kiaki? Kansi, adieyi dilenda fila akaka mu kufinama?

6. Azeyi i nsabi mu yambula vo akaka batufinama?

⁶ E nsabi mu yambula vo akaka batufinama i vwanga akaka o mfunu. Avo nkuluntu otokananga mu kuma ki’akaka yo zola kubasadisa, mpangi z’akala ye z’akento kumosi ye aleke bekala ye kiese kia mokena yandi. (Maku 10:13-16) Nleke Carlos una ye kimbuta kia mvu 12 wavova vo: “E diambu itoma yangalelanga mun’akuluntu, i vava ikubamonanga besevanga yo songa e ngemba.” O nkuluntu kafwete vova kaka ko vo iyambulanga akaka bamfinama, kansi kafwete songanga e fu kiaki. (1 Yoa. 3:18) Aweyi kalenda wo vangila?

7. Ekuma wantu ke bekadilanga ye lukatikisu ko mu mokena yeto vava tukalanga ye lapela za lukutakanu? Adieyi tulenda longoka?

⁷ Muna bonga e nona: ke kolo ko mpangi mosi eyakala wayenda kuna lukutakanu lwa mvivu kuna nsi yakaka. Vava muntu mosi osadilanga muna ndeki kamona lapela yakala yo ntu a diambu a lukutakanu vo “Yambula Kintinu kia Nzambi Kiza!” wavova kwa mpangi vo “Kieleka, yambula kiza kikilu, tufwete mokena mu kuma kia diambu diadi.” Kuna kwalanda bakala ye mbokena zambote, o muntu ndioyo watambula e nkanda mieto. Ndonga mu yeto twawanana kala ye diambu diadi. Ekuma wantu ke bekadilanga ye lukatikisu ko mu mokena yeto vava tukalanga ye lapela za lukutakanu? Kadi e lapela ifilanga akaka mu vava zaya kuna tukwendanga, ikubasonganga vo tuna ye luzolo lwa kubazayisa mana tukwikilanga. Diau adimosi mpe akuluntu bafwete songanga kw’ampangi z’akala ye z’akento vo bena ye luzolo lwa mokena yau. Mu nkia mpila o nkuluntu kalenda wo vangila?

8. Aweyi akuluntu balenda songela vo bevwanga akaka o mfunu? Ampangi muna nkutakani aweyi bemonanga?

⁸ Muna nsi zayingi, olenda songa vo ovwanga mpangi zaku o mfunu muna kubasevesa yo kubakayisa kuna ngemba zawonso. Nani ofwete vita o ntu muna wo vanga? Nkand’a Nzambi uvovanga vo vava Yesu kakutakana y’alongoki andi, ‘ofinamene kwa yau, ubavovese vo.’ (Mat. 28:18) Diau adimosi mpe, o unu akuluntu bevitanga o ntu muna finama akaka yo mokena yau. Aweyi ampangi muna nkutakani bemonanga? Mpangi mosi ankento una vo mviti anzila una ye kimbuta kia mvu 88 wavova vo: “O tusevo ye mvovo mia lukasakeso itambulanga kw’akuluntu vava ikotanga mun’Eseka dia Kintinu, mikungyangidikanga.” Mpangi akaka ankento wakudika vo: “Vava nkuluntu kekunkayisanga kuna tusevo muna tukutakanu, mayingi divanganga kwa mono.”

9, 10. (a) Nkia mbandu ambote Yave kesonganga? (b) Aweyi akuluntu balenda tanginina mbandu a Yave?

 ⁹ Kieleka, diampasi dikala kwa wantu muna kutufinama avo ke tuvaulanga ntangwa ko muna mokena yau. Yave osonganga mbandu ambote muna diambu diadi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Kavavukidi muna konso muntu vava twina ko.” (Mav. 17:27) Imosi muna mpila akuluntu balenda tanginina mbandu a Yave i mokenanga ye mpangi z’akala ye z’akento, aleke ye ambuta una lukutakanu ke lwayantikidi ko ye kuna mfoko. Mpangi mosi eyakala una vo mviti a nzila wavova vo: “Vava nkuluntu kekungiuvulanga mavimpi yo ningama mu wá e mvutu zame, iyangalalanga kikilu.” Mpangi mosi ankento osadilanga Yave se tezo kia mvu 50 wavova vo: “Vava ­nkuluntu kevaulanga e ntangwa mu mokena yame kuna mfoko a lukutakanu, ikuyimwenanga vo mfunu ngina.”

¹⁰ Dialudi vo akuluntu salu yayingi bena yau. Kansi, bafwete vaulanga e ntangwa mu mokena ye mpangi muna tukutakanu.

11, 12. (a) O lembi kala nkwa mandangi aweyi disongele? (b) Aweyi Nkand’a Nzambi usongelanga vo Yave ke sianga mpambula ko?

¹¹ E fu kiakaka kiamfunu kia Yave i kia kondwa mandangi. Kondwa mandangi aweyi disongele? Disongele vo badikila wantu awonso mpila mosi yovo lembi sia mpambula. Mambu mole mevavwanga mu lembi kala nkwa mandangi: luzolo ye mavangu. Ekuma mambu mama menena o mfunu? E kuma kadi, ndiona kaka una ye luzolo lwa lembi sia mpambula yandi obadikilanga wantu awonso mpila mosi. Muna Sono ya Kingerekia ya Kikristu o mvovo “ke nkwa mandangi ko” usongele vo lembi “tala ndose,” i sia vo, lembi sia mpambula. (Mav. 10:34) Muna kuma kiaki, o muntu olembi sianga mpambula, ke badikilanga wantu akaka ko vo basundidi, mu kuma kia mpwa yovo nzimbu bena zau. Kansi, okadilanga ye konso muntu mun’owu wa kiwuntu kiandi.

¹² Yave i mbandu isundidi ya lembi sia mpambula. Nkand’a Nzambi uvovanga vo yandi “ke nkwa mandangi ko.” (Tanga Mavangu 10:34, 35; Nsiku 10:17.) Yambula twabadika diambu diabwa munalumbu ya Mose disonganga vo Yave ke nkwa mandangi ko.

13, 14. (a) O wan’amakento tanu a Selofekade, nkia diambu diababwila? (b) O Yave aweyi kasongela vo ke sianga mpambula ko?

 ¹³ Vitila Aneyisaele bakota muna Nsi a Nsilu, wan’amakento tanu a Selofekade bakala vo ampumpa babwilwa diambu diavavanga singikwa. Nkia diambu? Nze makanda makaka ma Aneyisaele, bazaya wo vo ekanda diau diafwa tambula kunku kia nsi kia se diau. (Nta. 26:52-55) Kansi o se diau, Selofekade, wa mwisi kanda dia Manase, wafwa. Mun’owu wa Nsiku, wan’amakala kaka bakalanga yo nswa watambula e kunku muna nsi. Kansi, o se diau kawuta mwan’eyakala ko, wan’amakento kaka. (Nta. 26:33) Nga efwa diafwana vewa kwa yitu yakaka? O wan’amakento a Selofekade adieyi bavanga?

¹⁴ O wan’amakento tanu awaya bayenda kwa Mose yo kunyuvula: “E nkumbu es’eto, mu nkia kuma ivunzwinu muna vumu kiandi, wau kakondwa mwan’eyakala?” Badodokela vo: “Nutuvana kunku mun’abunzi es’eto.” Nga Mose wavova vo, ‘owau i nsiku, kina y’edi mvanga ko’? Ve, ‘wasunzula diambu diau kwa Yave.’ (Nta. 27:2-5) O Yave adieyi kavova? Wavovesa Mose vo: “O wan’amakento, a Selofekade batomene vova: ubavana kunku ki’efwa mun’abunzi es’au; wabavinges’efwa di’es’au.” Yave ke diau kaka kavova vo. Wavovesa diaka Mose kasoneka muna Nsiku vo: “O muntu, ovo ofwidi, kakondwa mwan’eyakala, nuvingesa mwan’andi ankento efwa.” (Nta. 27:6-8; Yos. 17:1-6) Muna mpila yayi, akento awonso a Isaele ana babwilwanga diambu diadi bafwana tambula efwa.

15. (a) Yave aweyi kebadikilanga selo yandi, musungula awana bakondelo nsadisi? (b) Nkia tusansu twakaka twa Nkand’a Nzambi tusonganga vo Yave ke sianga mpambula ko?

¹⁵ Kieleka, e nzengo zazi ke zasianga mpambula ko. O wan’amakento tanu awaya ke bakala ye muntu ko olenda kubasadisa. Kansi, Yave kababembola ko, wabasonga o zitu yo kubabadikila nze una kabadikilanga Aneyisaele awonso. (Nku. 68:5) Lwalu lumosi muna tusansu twa Nkand’a Nzambi tusonganga vo Yave ke sianga mpambula ko vana vena selo yandi.—1 Sam. 16:1-13; Mav. 10:30-35, 44-48.

16. Aweyi tulenda tanginina e fu kia Yave kia lembi sia mpambula?

¹⁶ Aweyi tulenda tanginina e fu kia Yave kia lembi sia mpambula? Sungamena vo, muna kala ye fu kia lembi sia mpambula, tufwete badikilanga wantu awonso mpila mosi. Nanga olenda kuyibadikila vo kusianga mpambula ko. Kansi, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu zaya una tubadikilanga akaka. Muna kuma kiaki, aweyi olenda zayila vo kusianga mpambula ko? Yesu watusisila mbandu ambote. Vava kazola zaya dina wantu bavovanga mu kuma kiandi, wayuvula kw’akundi andi vo: “O wantu, nani bekunyikilang’o Mwan’a muntu?” (Mat. 16:13, 14) Nanga olenda sola nkundi mosi ona ozeye vo olenda kuzayisa e ziku avo unyuvwidi: ‘Adieyi obenze, nga ibadikilanga wantu awonso mpila mosi? Nga akaka bekumbadikilanga vo kisianga mpambula ko?’ Olenda kuvovesa vo ezak’e ntangwa osianga mpambula mu kuma kia se kia nitu yovo osonganga e ngemba kw’awana bena ye nzimbu zayingi yovo ana batanga kwayingi. Avo bavovese mambu nze mama, adieyi ovanga? Samba kwa Yave, unlomba kasadisa mu soba e mpil’aku ya badikila akaka kimana walenda tanginina e fu kiandi kia lembi sia mpambula.—Mat. 7:7; Kol. 3:10, 11.

17. Mu nkia mpila tulenda songela vo ke tusianga mpambula ko?

 ¹⁷ Muna nkutakani y’Akristu, tutangininanga e fu kia Yave kia lembi sia mpambula muna songanga zitu ye ngemba kw’ampangi zawonso. Kasikil’owu, vava obokelanga ampangi kuna nzo aku, olenda bokela mpangi za makanda maswaswana. Olenda mpe bokela awana ke bena ye nzimbu zayingi ko, awana bafwilwa akazi yovo aleke ana ke bena ye yitu ko muna ludi. (Tanga Ngalatia 2:10; Yakobo 1:27.) Muna salu kia umbangi, tumokenanga ye wantu a mpila zawonso kumosi ye wantu a nsi zakaka. E nkubik’a Yave ivaikisanga nkanda misasilanga Nkand’a Nzambi mu vioka 600 za ndinga. Kieleka, tuna y’elau dia songa vo ke tusianga mpambula ko.

18. Aweyi olenda songela vo oyangalelanga una Yave kesongelanga vo wafwana finamwa ye ke sianga mpambula ko?

¹⁸ Kieleka, vava tuvaulanga e ntangwa mu badika una Yave kesongelanga vo wafwana finamwa ye ke sianga mpambula ko, luyangalalu lweto muna yandi luwokela. O luyangalalu lwalu, lukutufila mu tanginina fu ya Yave una ufwene yo songa fu yayi muna nkal’eto ye mpangi zeto ye awana tusilanga umbangi.