1, 2. (a) Adieyi divangamanga vava tuyindulanga yo vova mu kuma kia muntu ona tuzolanga? (Tala e fwaniswa kina va ntandu) (b) Nkia yuvu tubadika?

VAVA tuyindulanga yo vova mu kuma kia muntu ona tutoma zolanga, e ngwizani eto yo yandi itoma kumamanga. Diau adimosi mpe divangamanga muna ngwizani eto yo Yave wa Nzambi. Vava kakala mvungudi, Davidi fuku wayingi kaviokesanga mu tala e ntetembwa yo badika mu kuma kia Mvangi ona olembi tezakana. Wasoneka vo: “Ovo mbwene ezulu diaku, e salu kia nlembo miaku, o ngonde ye ntetembwa zin’osikidisi; o muntu se nki, wanyindulwila? o mwan’a muntu, wankingula?” (Nku. 8:3, 4) Vava Paulu wa ntumwa kasoneka mu kuma kia mpil’esivi ina Yave kalungisila ekani diandi mu kuma kia Akristu akuswa, wavova vo: “Kuna kwa sina kwa umvwama wa ngangu yo zayi wa Nzambi.”—Roma 11:17-26, 33.

² Vava tukalanga muna salu kia umbangi, tuyindulanga yo vova mu kuma kia Yave. Ediadi, dikumikanga e ngwizani eto yo yandi. Aviti a nzila ayingi bemonanga vo o zola kwau muna Nzambi kuwokelanga ekolo beviokesanga ntangwa yayingi muna salu kia umbangi. Elongi diadi disadisa aviti a nzila ye awana bazolele sala se aviti a nzila mu badika e yuvu eyi: E salu kia kimviti a nzila aweyi kilenda kumikina e ngwizani aku yo Yave? Avo u mviti a nzila, adieyi dilenda kusadisa mu kwamanana muna salu kiaki kiamfunu? Avo ku mviti a nzila ko, adieyi dilenda kusadisa mu sala e salu kiaki? Yambula twabadika ntete una e salu kia umbangi kilenda kumikina e ngwizani eto yo Nzambi.

3. O vovela e nsambu zitwasa Kintinu aweyi dikutusadisilanga?

³ O zayisa kw’akaka e nsambu zitwasa Kintinu  dikutusadisanga mu finama Yave. Nkia sono oyangalelanga sadila vava okwendanga muna salu kia nzo ke nzo? Nanga sono kia Nkunga 37:10, 11; Daniele 2:44; Yoane 5:28, 29; yovo Lusengomono 21:3, 4. Konso ntangwa tuzayisanga e nsilu miami kw’akaka, tusungamenanga vo “Konso lukau luambote, yo konso lukau luaziku,” kwa Yave wa Nzambi eto wa nkwa ntim’a mvevo lutukanga. Ediadi dikutusadisanga mu kumfinama.—Yak. 1:17.

4. Ekuma luyangalalu lweto muna wete wa Nzambi luwokelelanga vava tusamunanga nsangu zambote kw’akaka?

⁴ Vava tumonanga usukami wa mwanda wa wantu ana tusilanga umbangi, diwokesanga luyangalalu lweto muna ludi. O wantu mu nza ke betambulanga lusadisu bavwidi mfunu ko muna kala ye zingu kiasikila ye kiakiese. Ndonga betokananga mu kuma kia zingu kia kusentu ye ke bena ye vuvu ko. Bevavanga zaya e nsas’a zingu. Kana nkutu awana besambilanga ke bazeye mayingi ko mu kuma kia Nkand’a Nzambi. Bafwanana kikilu y’esi Nineve. (Tanga Yona 4:11.) Vava tuviokesanga ntangwa yayingi muna salu kia umbangi, tumonanga e mpila ina Yave kelungisilanga e nsatu zeto. (Yes. 65:13) Kansi, Yave mayingi kevanganga ke lungisanga kaka nsatu za nkangu andi ko. Ovananga konso muntu mu yeto elau dia tambula lufwiaulwisu yo kala ye vuvu. Ediadi dikutusungamesanga vo Yave wambote kikilu.—Lus. 22:17.

5. O longa e ludi kw’akaka aweyi dikutusadisilanga mu lembi tokana kwayingi mu kuma kia mpasi zeto?

⁵ Vava tulonganga e ludi kw’akaka dikutusadisanga mu lembi tokana kwayingi mu kuma kia mpasi zeto. Trisha una vo mviti a nzila, wavova vo makasi mayingi kamona vava mase mandi bavambana. Lumbu kimosi, wakendalala kikilu ye kakala nkutu y’etima dia kwenda mu salu kia umbangi ko. Kansi, wayenda longoka yo wana tatu ana bazingilanga mu nzo yazala ye mambu. E se diau wababembola, mpangi au mpe wababangikanga. Trisha wavova vo: “Ka vena mpasi ko yawanana zau zilenda tezaneswa ye mpasi zau. Ekolo twalongokanga bamonanga kiese yo seva. O wana awaya lukau lwa Yave lwakala, musungula muna lumbu kiakina.”

6, 7. (a) Aweyi lukwikilu lweto lusikidilanga vava tulonganga e ludi kia Nkand’a Nzambi? (b) Aweyi tumonanga vava e ludi kia Nkand’a Nzambi kisadisanga alongoki eto mu soba zingu kiau?

⁶ Vava tulonganga e ludi kia Nkand’a Nzambi kw’akaka, lukwikilu lweto lusikilanga. Paulu wa ntumwa wasonekena Ayuda a tandu kiandi ana ke basadilanga ko mana balonganga kw’akaka vo: “Ozevo, ongeye olongele muntu akaka, kukulonganga ko e?” (Roma 2:21) Aviti a nzila malau mayingi bena mau mu longa e ludi kw’akaka yo fila elongi dia Nkand’a Nzambi. Muna wo vanga mu mpila yambote, bafwete teka kuyilonga. Bafwete kubikanga konso elongi yo vavulula kimana bavananga e mvutu za yuvu. Janeen una vo mviti a nzila wavova vo konso ntangwa kelonganga e ludi kw’akaka, lukwikilu lwandi muna ludi kiaki lusikilanga.

⁷ Vava tumonanga una nkanikinu mia Nkand’a Nzambi misadisilanga alongoki eto mu soba e zingu kiau, diwokesanga luyangalalu lweto muna ngangu za Nzambi. (Yes. 48:17, 18) Ediadi dikutusadisanga mpe mu kwamanana sadila nkanikinu miami muna zingu kieto. Adrianna una vo mviti a nzila wavova vo: “E zingu kia wantu kilenda kala kia mvwanga vava bebundang’e vuvu muna ngangu za yau kibeni. Kansi, vava bebundang’e vuvu muna ngangu za Yave, bevwanga nluta miayingi.” Phil wa mviti a nzila wavova vo otoma sivikanga mu mona e mpila wantu besobelanga e zingu kiau muna lusadisu lwa Yave.

8. O sala entwadi ye mpangi zeto muna salu kia umbangi aweyi dikutusadisilanga?

⁸ Tukasakeswanga vava tusalanga entwadi ye mpangi zeto muna salu kia umbangi. (Nga. 13:20) Aviti a nzila ntangwa yayingi beviokesanga muna salu kia umbangi kumosi ye mpangi zau. Ediadi dikubavananga malau mayingi mu ‘fiaulwisa muntu yo nkw’andi.’ (Roma 1:12; tanga Ngana 27:17.) Mviti a nzila mosi una ye nkumbu Lisa wavova vo wantu kuna salu kiandi, fu kia kimpala ye kia vava sunda akaka bena kiau. Konso lumbu owanga wantu bekumbanga akaka yo sadila e mvovo miambi. Wakudikila vo: “Ezak’e ntangwa, olenda vezwa yo sevwa mu kuma kia nkal’aku ya Kikristu. Kansi, osala entwadi ye mpangi zeto z’Akristu muna salu kia umbangi dikutukasakesanga kikilu. Vava ifokolanga e salu kia umbangi, ivutukanga ku nzo yo ntima wavuvama kana nkutu yayoya ngina.”

9. Vava akazi besalanga entwadi se aviti a nzila aweyi disadisilanga longo lwau?

⁹ Vava tusalanga se aviti a nzila kumosi ye akazi eto, disiamisanga longo lweto. (Kim. 4:12) Mpangi Madeline ona osalanga e salu kia kimviti a nzila yo nkaz’andi, wavova vo: “O mono yo nkaz’ame tuviokesanga ntangwa yayingi mu mokena mu kuma kia mana tuwananene mau muna salu kieto kia umbangi yovo diambu tusolwele muna ntangilu eto a Nkand’a Nzambi tulenda sadila muna salu kieto kia umbangi. Konso mvu tusalanga entwadi se aviti a nzila, tufinamanga muntu yo nkw’andi.” Trisha una vo mviti a nzila wavova vo oyandi yo nkaz’andi bawizana mu lembi dia e mfuka ina ke belenda futa ko. Muna kuma kiaki, ke betokananga kwayingi ko mu kuma kia nzimbu. Bevutukanga entwadi mu kingula wantu yo longoka yau. Ediadi dikubasadisanga mu kumika longo lwau.

10. Adieyi dibwilanga vuvu kieto muna Yave, vava tusianga oma ma Kintinu va fulu kiantete yo mona una Yave kekutusadisilanga?

 ¹⁰ E vuvu kieto muna Yave kiwokelanga vava tusianga oma ma Kintinu va fulu kiantete yo mona lusadisu lwa Yave ye una kevaninanga e mvutu za sambu yeto. Dialudi vo Akristu awonso akwikizi bebundang’e vuvu muna Yave. Kansi, aviti a nzila bazeye wo vo muna bunda kaka e vuvu muna Yave i balenda kwamanena muna salu kia kimviti a nzila. (Tanga Matai 6:30-34.) Mpangi Curt una vo mviti a nzila, osalanga ezak’e ntangwa nze nkengi a zunga, watambulwila kwenda kingula nkutakani mosi yavavanga vo kakangala ola zole ye ndambu muna ko lwaka. Oyandi yo nkaz’andi una mpe vo mviti a nzila, ke bakala ye mazuti mafwana ko mun’ekalu mu kwenda kuna nkutakani yo vutuka kuna nzo. Vana ntandu, mu lumingu lulanda kaka kadi futwa nzimbu kuna salu. Mpangi Curt wavova vo ke bakala ye ziku ko vo kwenda bekwenda. Kansi, basamba yo baka e nzengo za tambulwila kiyekwa kiaki. Bakala ye vuvu vo Nzambi olungisa e nsatu zau. Vitila benda, mpangi mosi ankento wababokela muna telefone yo kubazayisa vo lukau kena lwau muna kubavana. O lukau lwalu i nzimbu bavwanga kikilu o mfunu muna vanga nkangalu. Mpangi Curt wavova vo: “Vava mambu ma mpila yayi mevangamanga nkumbu miayingi, diasazu dikalanga mu bakula vo Yave okutuvananga ina tuvwidi mfunu.”

11. Nkia nsambu bevwanga aviti a nzila?

¹¹ Nkumbu miayingi aviti a nzila bevovanga vo vava befinamanga Yave yo vanga mayingi muna salu kiandi, nsambu zayingi betambulanga. (Nsi. 28:2) Kansi, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu sala se mviti a nzila. Ke vena selo kia Nzambi ko olembi monanga e mpasi zatuka muna ukolami wa Adami. Ezak’e ntangwa aviti a nzila balenda bwilwa mambu mampasi malenda kubafila mu yambula e salu kiau mu fikolo. Kansi, ezak’e ntangwa balenda sunda e mpasi zazi yovo venga zo. Adieyi dilenda sadisa aviti a nzila mu kwamanana muna salu kiau kiamfunu?

12, 13. (a) Adieyi kafwete vanga o mviti a nzila avo ke lungisanga diaka lutangu lwa ola ko zilombwanga? (b) Ekuma dinina o mfunu katanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso, kala y’elongi dia yandi kibeni yo badika?

¹² Ayingi muna aviti a nzila salu yayingi bekalanga yau. Dilenda kala diampasi mu lungisa yo, muna kuma kiaki otoma kubama mfunu kwina. (1 Kor. 14:33, 40) Avo mviti a nzila ke lungisanga diaka ko lutangu lwa ola lulombwanga, kafwete toma fimpa e mpila kesadilanga e ntangw’andi. (Ef. 5:15, 16) Kafwete kiyuvula: Nga ntangwa yayingi iviokesanga muna nsaka? Nga mfwete soba e salu kiame? Nga ntangwa yayingi iviokesanga muna mambu makondwa mfunu? Aviti a nzila bafwete kiyuvulanga e yuvu yayi ntangwa zawonso yo vanga nsobani avo divwilu mfunu.

¹³ O mviti a nzila kafwete vaulanga e ntangwa ya tanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso, kala y’elongi dia yandi kibeni yo badika. O mviti a nzila kafwete kala ye ziku vo mambu makondwa mfunu ke mekunyiyanga ntangwa ko yalungisa e mambu mama mamfunu. (Fili. 1:10) Kasikil’owu, yindula vo mviti a nzila ofokwele salu kia umbangi yo vutuka kuna nzo. Ovawidi e ntangwa ya nkokela mu kubika malongi  ma lukutakanu lulanda. Kansi, e ntete otangidi mensagem bantwikidi muna internete. I bosi, ovene mvutu za mensagem bantwikidi. Ekolo kesadilanga internete, ovavidi zaya ntalu a lekwa kimosi kazolele sumba. Lembi wo zaya, oviokese tezo kia ola zole, kayantikidi kubika malongi ma ­lukutakanu ko. Nkia diambu diakala diambi? Ana betang’e somba, avo bazolele kwamanana muna salu kiau, bafwete dianga madia mambote konso ntangwa. Diau adimosi, o mviti a nzila kafwete kalanga y’elongi dia yandi kibeni konso lumbu, kimana kakwamanana muna salu kia kimviti a nzila.—1 Tim. 4:16

14, 15. (a) Ekuma aviti a nzila bafwete vevolwela e zingu kiau? (b) Avo mviti a nzila owananene ye mambu mampasi, adieyi kafwete vanga?

¹⁴ O mviti a nzila wazikuka ovanganga mawonso kalenda mu kala ye zingu kia vevoka. Yesu wakasakesa alongoki andi mu kala ye disu dia kumosi. (Mat. 6:22) Yesu wavevola zingu kiandi kimana kalungisa e salu kiandi kondwa nkakalakani. Wavova vo: “Amfwenge bena ye nduzu, e nuni z’ezulu zina ye leko; vo i Mwan’a muntu, kena y’ova kafila ntu ko.” (Mat. 8:20) Aviti a nzila ana betangininanga mbandu a Yesu, besungamenanga vo okala ye lekwa yayingi divavanga vo walunga-lunga yo, wasingika yo avo ifwidi yovo sumba yakaka.

¹⁵ Aviti a nzila bazeye wo vo e salu kiau kiamfunu kikilu, kansi ke bekuyibadikilanga ko vo basundidi akaka. Bazeye wo mpe vo e salu kia kimviti a nzila i lukau lwa Yave. Muna kuma kiaki, muna kwamanana sala e salu kiaki, konso mviti a nzila kafwete bund’e vuvu kwa Yave. (Fili. 4:13) Bewanananga mpe ye mambu mampasi. (Nku. 34:19) Avo ediadi dibabwididi, aviti a nzila bafwete vava luludiku lwa Yave yo yambula vo kabasadisa vana fulu kia yambula salu kiau kia kimviti a nzila vana vau. (Tanga Nkunga 37:5.) Ekolo bemona una Yave kekubasadisila, e ngwizani au yo yandi ikumama.—Yes. 41:10.

16. Avo ozolele sala se mviti a nzila, adieyi ofwete vanga?

¹⁶ Avo ozolele sala se mviti a nzila yo vwa e nsambu zina aviti a nzila bevwanga, samba kwa Yave mu kuma kia luzolo lwaku. (1 Yoa. 5:14, 15) Mokenanga ye aviti a nzila. Uyisila makani malenda kusadisa mu sala se mviti a nzila. Idiau bavanga Keith yo Erika. Nze akazi ayingi a ntel’au, ke vavioka kolo ko vava basompana, bayivana mu sala kwayingi yo sumba nzo ye kalu diampa. Bavova vo: “Twabanza vo e lekwa yayi kiese kikilu ikututwasila, kansi ke yatutwasila kiese ko.” Vava Keith kakatulwa muna salu, wayantika sala se mviti a nzila a nsadisi. Keith osungamenanga vo: “E salu kia kimviti a nzila kiansungamesanga e kiese kitukanga muna salu kia umbangi.” Bavanga kikundi y’akazi bakala vo aviti a nzila ana babasadisa mu zaya vo e salu kia kimviti a nzila yo kala ye zingu kiavevoka kiese kiayingi ditwasanga. Adieyi Keith yo Erika bavanga? Basoneka makani mau muna papela yo lamika yo muna geladeira, ye basianga e sinsu muna konso ekani balungisanga. Kuna kwalanda balenda sala se aviti a nzila.

17. Ekuma dinina diangangu mu toma kuyifimpa kana vo olenda sala se mviti a nzila?

¹⁷ Nga olenda sala se mviti a nzila? Avo omwene vo kwafwana ko mu sala se mviti a nzila owau, vanga mawonso olenda muna kuyivana mu salu kia umbangi kimana wafinama Yave. Avo osambidi kwa Yave yo toma fimpa e zingu kiaku, omona vo lenda kwaku sala se mviti a nzila kele vo ovevwele zingu kiaku. Avo yantikidi sala se mviti a nzila, kiese kiayingi dikutwasila. Luyangalalu lwaku luwokela kadi Kintinu kia Nzambi osianga va fulu kiantete muna zingu kiaku yo kuyivana muna sadisa akaka. (Mat. 6:33) Okala ye malau mayingi ma yindula yo vova mu kuma kia Yave. Ediadi diwokesa zola kwaku muna yandi yo kunyangidika.