1, 2. E mpila ina twasansukila ye fulu kina tuzingilanga adieyi kilenda vanga muna yeto?

YETO awonso tuvwidi fu tusambukilanga mu kuma kia mpila twasansukila ye fulu tuzingilanga. Ediadi dimonekanga muna mpil’eto ya vwatila, muna madia tutoma zolanga ye muna kadilu kieto.

² Kansi, vena ye mambu masundidi o mfunu ke madia kaka ko yovo mvwatu. Kasikil’owu, ekolo tusansukanga, tulongwanga e mambu mena vo mambote ye mana mambi. Kansi, wantu ngindu zaswaswana bekalanga zau mu kuma kia oma mambote y’oma mambi. E ntona zeto mpe zilenda vanga diambu muna nzengo tubakanga. O Nkand’a Nzambi uvovanga vo nkumbu miayingi ‘esi zula ana ke bena ye nsiku ko, bevangang’oma ma nsiku muna wutukilu.’ (Roma 2:14) Kansi, avo ke vena ye nsiku wasikidiswa kwa Nzambi ko, nga disongele vo tufwete vangila mambu muna mpila ina twasansukila yovo landa e fu kia wantu a zunga kieto?

3. Yika kuma yole ifilanga Akristu mu lembi landa e ngindu za nza?

³ Vena ye kuma yole yamfunu ifilanga Akristu mu lembi wo vanga. Kiantete, o Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga vo: “Vena ye nzila, kuna kwa muntu, yasonga. Kansi mbaninu andi, se nzil’a lufwa.” (Nga. 16:25) Muna kuma kia usumuki weto, ke tuna ye ngangu zafwana ko mu fila e ntambi zeto una ufwene. (Nga. 28:26; Yer. 10:23) Kiazole, o Nkand’a Nzambi uvovanga vo Satana i “nzambi a tandu kiaki.” Yandi ofilanga e ngindu za wantu mu sikidisa mana mambote ye mana mambi ye mambu metoma yangalelwanga. (2 Kor. 4:4; 1 Yoa. 5:19) Muna kuma kiaki, avo tuzolele yangidika ntim’a Yave yo vwa nsambu zandi, tufwete lemvokela e mvovo mina muna Roma 12:2.—Tanga.

4. Adieyi tubadika mun’elongi diadi?

⁴ Elongi diadi divovela mambu tatu mamfunu mena muna Roma 12:2 mana tufwete sia e sungididi. (1) Ekuma tufwete ‘vangulukila’? (2) Adieyi divavwanga muna vanguluka? (3) Aweyi tulenda vangulukila?

5. Aki nani Paulu kasonekena e mvovo mina muna Roma 12:⁠2?

⁵ Vava Paulu wa ntumwa kasonekena esi Roma muna mvu wa 56, kasonekena esi Roma awonso ko. Akristu akuswa kaka kasonekena ana bazingilanga ko. (Roma 1:7) Wabalukisa vo bavanguluka yo lembi kuyisia e ‘fwani-fwani ye tandu kiaki.’ E mvovo “tandu kiaki,” misonganga mana esi Roma babadikilanga vo mambote yovo mambi kumosi ye fu yau ya kisi nsi, mavangu mau ye mpil’au ya vwatila. Paulu wavova vo “ke nwiyisi’e fwani-fwani” ko kadi vakala y’ampangi bavangilanga mambu mon’owu wa nyindu a esi Roma. Aweyi bavukumwininwanga?

6, 7. Muna lumbu ya Paulu, ekuma diakadila diampasi mu kala se Nkristu kuna Roma?

⁶ Vava wantu bekwenda kingulanga Roma o unu, bemonanga e fulu kiakala tempelo, ziami ye lekwa yakaka yatungwa se vioka mafunda ma mvu. E lekwa yayi, ikutusadisanga mu zaya una wakala e zingu ye nsambil’a esi Roma kuna nz’ankulu. Muna nkanda mia tusansu tutanganga mu kuma kia nsaka za nsoki, nkula mia makalu ma vita, nsaka ye nkunga mia nsoni. Roma mbanz’a kimvwama yakala, wantu malau mayingi bakala mau mu vanga kinkita.—Roma 6:21; 1 Pet. 4:3, 4.

⁷ Esi Roma tempelo zayingi bakala zau yo sambila nzambi zayingi. Kana una vo i wau, wantu ayingi ke bazitisanga nzambi zau ko. Kuna kwa esi Roma, e nsambil’au yavavanga kaka vo bakembelela e nkinzi nze mia luwutuku, lukazalu ye luziku. E mambu mama i bavanganga lumbu yawonso. Mawonso mama, nanga mpasi zayingi matwasilanga Akristu kuna Roma. Ayingi muna yau vava basansukanga, nzambi zaluvunu basambilanga. Muna kuma kiaki, muna kituka Akristu diavavanga vo bavanguluka. Kana nkutu kuna nima luvubu lwau, diavavanga vo bakwamanana vanga nsobani.

8. Ekuma e nza inina se fulu kia vonza kw’Akristu o unu?

⁸ Diau adimosi mpe, o unu e nza fulu kia vonza kw’Akristu. Ekuma? E kuma kadi o mwand’a nza mu fulu yawonso wina. (Tanga Efeso 2:2, 3; 1 Yoane 2:16.) E nza ivavanga kutuvukumuna kimana twayivana muna zolela, ngindu, mpil’a zingu ye fu yandi. E lumbu yawonso mu vonza kikilu tukalanga kia kituka tu a nza. Muna kuma kiaki, tufwete lemvokela elongi dia lembi kuyisia “fwani-fwani ye tandu kiaki” yo ‘vanguluka.’ Adieyi tufwete vanga muna vanguluka?

9. Nkia nsobani wantu ayingi bavanga muna kuyifwanisa muna luvubu?

⁹ Vava muntu kelongokanga o Nkand’a Nzambi yo sadila mana kelongokanga, oyantikanga finama Yave. Oyambulanga nsambil’aluvunu yo vanga nsobani muna zingu kiandi. Osianga e ngolo za vwata kiwuntu kiampa yo tanginina Yesu. (Ef. 4:22-24) Tuna kikilu ye kiese kadi mafunda ye mafunda ma wantu benungunukanga konso mvu muna kuyiyekola kwa Yave wa Nzambi yo vubwa. Ka lukatikisu ko vo ediadi diyangidikanga Yave. (Nga. 27:11) Nga e nsobani zazi i zau kaka kafwete vanga o muntu?

10. O vanguluka nswaswani kwina yo tomesa e mpil’a zingu kieto. Ekuma?

¹⁰ Mayingi mevavwanga muna vanguluka, ke nungunuka kaka ko muna mwanda yovo tomesa e mpil’a zingu kieto. Kasikil’owu, e lekwa kitekwanga kuna zandu kilenda kala ye mvovo vana ntandu a pakala misonganga vo e lekwa “kitomeso diaka,” kansi muna kati ke vasobele diambu ko. Ezak’e ntangwa, filekwa fiakete kaka bakudikidi yovo pakala basobele. Dicionário dimosi disasilanga Nkand’a Nzambi divovanga vo o mvovo ‘vanguluka’ una muna Roma 12:2, una ye nsasa vo soba emvimba e ngindu zeto muna nkum’a mwand’avelela. Muna kuma kiaki, o Nkristu ke vangulukanga kaka ko muna yambula e fu yandi yambi, mvovo miambi yovo mavangu mansoni. Wantu ayingi ana ke bena yo zayi wa Nkand’a Nzambi ko, bevanganga e ngolo za venga e mambu mama mambi. Ozevo, adieyi yeto Akristu tufwete vanga muna vanguluka yovo soba e ngindu zeto?

11. Adieyi Paulu kayika divavwanga kimana o muntu kavanguluka?

¹¹ Paulu wasoneka vo: “Nukituk’aka muna mpanguluk’a nyindu mieno.” O mvovo “nyindu” usonganga e ngangu zeto za yindula. Kansi muna Nkand’a Nzambi, o mvovo wau usonganga mpe mana tuzolanga yindula kumosi ye fu ye ngangu zeto za toma fimpa e diambu. Muna nkanda kasonekena esi Roma, Paulu wayika wantu ana bakala yo “nyindu ulembi fwana.” Wantu awaya bayivananga muna “vilwa wawonso, bi, eloko, efwenka; bazele ye nsita za kimpala, umpondi, unzonzi, umpuki” ye mambu makaka mambi. (Roma 1:28-31) Tulenda bakula e kuma Paulu kavovesela Akristu ana bazinganga vamosi yo wantu a mpila yayi ‘bakituk’aka muna mpanguluk’a nyindu miau.’

12. Adieyi wantu ayingi beyindulanga o unu? Ekuma e ngindu zazi zinina za vonza kw’Akristu?

¹² Diankenda kikilu kadi, wantu ayingi tuzinganga yau va nza bena yo nyindu una Paulu kayika. Beyindulanga vo lemvokela e nsiku ye nkanikinu diambu diaviokela e ntangwa ye ke vena muntu ko ofwete komekena akaka mu lemvokela mio. Alongi ayingi yo mase beyambulanga vo wan’au bavanga konso dina bazolele. Belonganga wan’au vo konso muntu una ye nswa wa kuyisolela edi diambote y’edi diambi. Wantu awaya bekwikilanga vo ke vena mpila yakaka ko tulenda zayila oma mambote y’oma mambi. Kana nkutu awana bevovanga vo mu Nzambi bekwikilanga, ke beyindulanga ko vo bafwete lemvokela nsiku mia Nzambi. (Nku. 14:1) E ngindu zazi za vonza kikilu kw’Akristu. Avo ka tukebele ko, tulenda yambula landa tuludiku tutambulanga muna nkubik’a Nzambi yo yantika yidima mu kuma kia konso diambu dina ke tuzolanga ko. Yovo dilenda kala vo ke tuyangalelanga ko luludiku lwa Nkand’a Nzambi tuvewanga mu kuma kia nsaka, mpila ya sadila Internete yovo tanga sikola zandá.

13. Ekuma tufwete toma fimpila kiwuntu kieto kia kati?

¹³ Avo ke tuzolele kala “fwani-fwani ye tandu kiaki ko,” i sia vo, yambula vo wantu a nza bafila ngindu zeto, tufwete toma fimpa kiwuntu kieto. Tufwete fimpa e fu, ngindu, makani ye zolela yeto. Akaka ke bazeye kiwuntu kieto kia kati ko, balenda nkutu kutuvovesa vo mambote tuvanganga. Kansi, yeto kibeni tuzeye kana vo tuyambulanga vo mana tulongokanga muna Nkand’a Nzambi mavangulula kiwuntu kieto yo kwamanana soba e zingu kieto.—Tanga Yakobo 1:23-25.

14. Adieyi dilenda kutusadisa mu zaya e nsobani tufwete vanga?

¹⁴ Muna vanguluka, divavanga vo twasoba mana mena muna ntima mieto, i sia vo, kiwuntu kieto kia kati. Adieyi dilenda kutusadisa mu vanga wo? Vava tulongokanga o Nkand’a Nzambi, tuzayanga e mpil’a wantu Yave kazolele vo twakala. E mpila tubadikilanga mana tutanganga muna Nkand’a Nzambi, isonganga mana mena muna ntima mieto. Ediadi dikutusadisa mu zaya e nsobani tufwete vanga kimana twazingila ngwizani yo “luzolo lua Nzambi.”—Roma 12:2; Ayib. 4:12.

15. Nkia nsobani ivangamanga vava Yave kekutuwumbanga?

¹⁵ Tanga Yesaya 64:8. E nona kasadila Yesaya wa Ngunza diambu diamfunu kikutulonganga. Oyeto tuna nze tuma, o Yave una nze nwumbi. Vava Yave kekutuwumbanga nze una o nwumbi kewumbilanga e nteke, ke sobanga e mpw’eto ko. Kansi, Yave osobanga kiwuntu kieto kia kati. Vava tutambulwilanga vo Yave katuwumba, tuyambulanga vo kavangulula kiwuntu kieto kia kati, i sia vo, katusadisa mu soba e ngindu zeto. I diau kikilu tuvwidi o mfunu muna lembi vukumunwa kwa nza yayi yambi. Aweyi Yave kekutuwumbilanga?

16, 17. (a) Yika dina o nwumbi kevanganga muna nteke kesadilanga mu wumba kinzu kiambote. (b) Aweyi Diambu dia Nzambi dikutusadisilanga mu kituka se yinzu yantalu ina Yave kalenda sadila?

¹⁶ Avo kinzu kiambote kazolele vanga, o nwumbi kafwete sadila nteke yambote. Kansi, vena ye mambu mole o nwumbi kafwete vanga. Diantete, e nteke ifwete toma veleleswa mu katula e mvindu yawonso. I bosi, e nteke ifwete siwa maza mafwana yo toma sangwa kimana yalembi mwangana vava kewumba yo.

¹⁷ O nwumbi ke sadilanga kaka maza mu velelesa e nteke ko, kansi mpe muna lebola e nteke. I bosi, olenda vanga konso kinzu kazolele, kana nkutu kiampasi. Nze una o maza mesobelanga e nteke, Diambu dia Nzambi mpe dikutusobanga. Vava tuyantikanga longoka oma ma Nzambi, o Nkand’a Nzambi ukutusadisanga mu lembi kala diaka yo nyindu a nza yo yantika yindula una Nzambi ke ­yindulwilanga. I bosi, Yave olenda kutukitula se kinzu kiantalu kina kalenda sadila. (Ef. 5:26) Nkumbu miayingi tukasakeswanga twatanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso yo lungana muna tukutakanu tw’Akristu. Ekuma tukasakeselwanga mu vanga wo? E kuma kadi vava tuvanganga wo, tuyambulanga vo Yave katuwumba.—Nku. 1:2; Mav. 17:11; Ayib. 10:24, 25.

18. (a) Ekuma tufwete badikilanga Diambu dia Nzambi avo tuzolele vo diatusoba? (b) Nkia yuvu ilenda kutusadisa mu vanga wo?

¹⁸ Avo tuzolele vo Diambu dia Nzambi diatuvangulula, mayingi tufwete vanga ke tanga kaka ko yo longoka Nkand’a Nzambi. Wantu ayingi betanganga o Nkand’a Nzambi yo zaya mayingi mena mo. Nanga wawanana kala ye wantu a mpila yayi muna salu kia umbangi. Akaka nkutu balenda yika e sono ya Nkand’a Nzambi muna ntu. * Kansi, ediadi ke disobanga e ngindu zau ko ngatu mpil’a zingu kiau. Ekuma? E kuma kadi e Diambu dia Nzambi disobanga kaka o muntu vava keyambulanga vo diakota muna ntim’andi. Ediadi divavanga vo twabadikanga mana tulongokanga muna Nkand’a Nzambi. Tufwete kiyuvula: ‘Nga ngina kikilu ye ziku vo mana ilongokanga muna Nkand’a Nzambi maviokele malongi ma mabundu? Nga imonanga e ziku muna zingu kiame kisonganga vo ekiaki i ludi kikilu? Mana ilongokanga yo longa kw’akaka, nga isadilanga mo mpe muna zingu kiame? Nga ikwikilanga vo mana ilongokanga kwa Yave metukanga nze vika sia vo mono kemokenanga yandi?’ Avo tubadikidi e yuvu nze yayi, tufinama Yave. Mana tulongokanga avo masimbidi o ntim’eto, mekutufila mu vanga e nsobani zina ­ziyangidikanga Nzambi.—Nga. 4:23; Luka 6:45.

19, 20. Nkia nluta tuvwa avo tulemvokele malongi ma Nkand’a Nzambi?

¹⁹ Avo tutanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso yo badika mana tutanganga, dikutusadisa mu kwamanana vanga dina Paulu kavova vo: “Wau nwakatula uwuntu wankulu ye mpanga zandi, yo vwata uwuntu wampa, una uvangululwa yamuna zayi.” (Kol. 3:9, 10) Avo tutomene bakula mana Nkand’a Nzambi ulonganga yo sadila mo, dikutufila mu vwata uwuntu wampa wa Kikristu owu ulenda kututanina muna ntambu mia Satana.

²⁰ Petelo wa ntumwa okutulukisanga vo: ‘Nze wan’a lemvo, ke nwiyisienge e fwani-fwani yo maketo meno mankulu ko,’ kansi “nuvauka muna nkala yawonso.” (1 Pet. 1:14, 15) Elongi dilanda disasila una Yave kekutusambulwila avo tuvangidi mawonso tulenda muna vanguluka muna ngindu ye fu yeto.