Ngina ye Kiese Kana una vo i Mvanguki

Lusansu lwa Paulette Gaspar

Kana una vo kilo tatu yazitanga vava yawutuka, dotolo wamona vo diambu diakala muna nitu ame. E visi yame yatoloka vava yawutuka. Kimbevo kia osteogenesis imperfecta yakala kiau, kizayakene vo kimbevo kitololanga e visi. Yapasulwa vana vau, kansi dotolo kakala ye vuvu ko vo yadi lungisa lumbu kiamvimba. Yabadikilwa vo muna lumbu kiakina i mfwa.

KIA 14 kia ngonde a Yuni ya mvu wa 1972 yawutuka kuna mbanz’a Canberra, Austrália. Kana una vo kiasiwanga vuvu ko vo ndenda zinga, yalungisa lumbu kiamvimba. Kansi, yasambukila kimbevo kia ntulu. Wau vo madotolo bazaya wo vo kana nkutu adieyi balenda vanga “ke balendi vuluza moyo ame ko,” bangyambula yo lembi kumpana konso nlongo yanua. Kansi, kiafwa ko.

Kilendi yindula ko e mpasi bamona mase mame muna kolo kiakina. Wau vo e vuvu kia vuluka ke kiakala ko, e buka kia madotolo bavovesa mase mame vo balembi tokana kwayingi mu kuma kiame. Muna kuma kiaki, muna ngonde tatu zantete yakala kuna lupitalu, mase mame kebayambulwanga ko vo bakota muna suku yakala mu kunsimba. Diasazu diakala mu kunkota nsoki. Vava bamon’e ziku vo kifwa ko, madotolo bavovesa mase mame vo benda kunsisa kuna nzo isansanga wan’avanguki.

Kansi, mase mame babaka e nzengo za kundata kuna nzo. Muna kolo kiakina, ngudi ame wayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave. Mana kalongoka mansadisa mu lungisa e kiyekwa kiandi kia kunsasa. Ke diakala diakete ko mu kunsasa, kadi diavavanga vo ngudi ame kayivana emvimba mu kundunga-ndunga. Yanatwanga ntangwa zawonso kuna lupitalu. Visi yame yatolokanga kondwa kuma, ezak’e ntangwa vava yayoweleswanga yovo vava yatang’e nkesia.

Lukendalalu Lwambaka

Ekolo yakulanga, kiakondwanga kalu di’avangudi ko. Diampasi diakala mu longoka o diata. Kana una vo ke diakala diakete ko muna kunsasa, mase mame balungisanga nsatu zame zawonso.

Vana ntandu, ngudi ame wateza kundonga nsilu mia lufiaulwisu mia Nkand’a Nzambi. Kasikil’owu, wandonga vo kuna sentu Nzambi okitula ntoto se paradiso, mwamuna awonso bevwa mavimpi mambote ma mwanda ye ma nitu. (Nkunga 37:​10, 11; Yesaya 33:​24) Kieleka, diampasi diakala kwa ngudi ame mu zaya vo e zingu kiame kiampasi kikala mu nza yayi, yavana kifwana e ntangwa yayina.

 Muna kileke kiame, yakota mu sikola y’avanguki. O nlongi ame kavanganga diambu ko mu kuma kiame, omono mpe kiatokananga ko mu zaya diambu. Muna kuma kiaki, okwenda ku sikola e lumbu yawonso, diampasi diakala kwa mono. Aleke ayingi kuna sikola bansakanenanga. Kuna kwalanda yakatuka muna sikola y’avanguki yo kota mu sikola ya wantu awonso. Yabakula vo o longoka una ndenda kadila y’akaka mu mpil’ambote diavavanga vo yavanga ngolo zame zawonso. Kana una vo i wau, yabaka e nzengo za fokola e mvu 12 mia sikola.

Vava yakota muna sikola zampwena, yayindulanga e mpila zingu kiakondwa vuvu ye kiampavalala ki’akundi ame a sikola. Yayindulanga mpe mana yalongwa kwa ngudi ame mu kuma kia Nkand’a Nzambi. Yakwikilanga vo mana kandonga i ludi. Kansi, muna ntangwa yayina, malongi ma Nkand’a Nzambi ke makota mu ntim’ame ko. Muna fikolo, yayivana mu zingu kia nkembo, lembi yindula lumbu kia mbazi.

Vava yalungisa kimbuta kia mvu 18, yasisa e nzo a mase mame yo kwenda zingila kumosi ye buka ki’avanguki. E ngyaluka yayi yakala nze diambu diakiese, kansi yambwesanga mpe wonga. Luvevoko, kitumina, kala kumosi y’akundi ye mpila zingu kiampa, mawonso mama yamwenanga mo vo makiese. Ayingi muna akundi ame basompa. Mono mpe yakala ye luzolo lwa sompa yo zolwa kwa yakala. Kansi, muna kuma kia kimbevo kiame, yazaya wo vo ke vena yakala ko olenda kunzola. Ozaya e ziku kia diambu diadi, diankendelekanga kikilu.

Kansi, kitumbanga Nzambi ko mu kuma kia kimbevo kiame. Yalongoka vo ke difwene ko kwa Nzambi kavang’o vilwa. (Yobi 34:​10) Yasianga ngolo mu kulukila kimbevo kiame. Kana una vo i wau, yabwa mu lukendalalu.

Yayantika Soba Malembe Malembe

Diakiese kikilu vo ngudi ame watokananga mu kuma kiame, walomba kwa nkuluntu mosi a nkutakani wakala lukufi yo mono kimana kansadisa. Wambokela mu telefone yo kumpovesa vo ngienda kuna lukutakanu lw’Akristu mun’Eseka dia Kintinu dia Mbangi za Yave. Kuna kwalanda, mpangi mosi wankento muna nkutakani wayantika longoka yame Nkand’a Nzambi konso lumingu.

Ekolo bansungamesanga e ludi kia Nkand’a Nzambi kina kandonga ngudi ame kuna lubantiku, e zingu kiame kiayantika soba. Yayangalela kala vamosi ye mpangi zame z’Akristu. Kiazolanga vova ko e ntantu yamonanga, kimana yalembi voveswa diambu dilenda kundueka mu ntima. Nanga i diau diamfila mu lembi songa zola kwakieleka kuna kwa Nzambi. Kana una vo i wau, yazaya wo vo diansongi mu yekola zingu kiame kwa yandi. Muna ngonde a Desemba ya mvu wa 1991 yakiyekola yo vubwa.

Yakatuka muna nzo y’avanguki, yasisa e buka kiakina yo kwenda zingila mu nzo ya mono mosi. E ngyaluka yayi yatwasa nluta ye mpasi mpe. Kasikil’owu, yamonanga kikilu kinsona. Yamonanga wonga vo ndenda kotelwa kwa muntu. Ke kolo ko, lukendalalu lwambakama diaka. Kanele vo yasevanga yo kala ye kiese, ke mawonso ko makala mambote. Yavavanga vo yakala ye nkundi ndiona ndenda bunda e vuvu.

O Yave wampana nkundi yavavanga. Akuluntu muna nkutakani ame bakubika vo Suzie, mpangi mosi ankento kalongokanga yame Nkand’a Nzambi. Suzie wavanga mayingi ke mu kala kaka nlongi ame ko. Wakituka se nkundi ame anzolwa.

Suzie wandonga mu samuna kw’akaka mana yalongokanga, tuka mu salu kia nzo ye nzo ye sila umbangi kukinsalukisa. Owau, yayantika yangalela e fu ya Nzambi. Kana una vo yavubwa, kiakala ye nzola yakieleka ko muna Nzambi. Yaluaka mu tezo kia vava yambula kunsadila. Yavovesa diambu diadi kwa Suzie,  yandi wansadisa mu sunda diambu diadi diampasi.

Suzie wansadisa mu mpila yakaka. Wampovesa vo e nkenda zayingi imonanga, i mu kuma kia kala y’akundi ke bena ye nzola yafwana ko muna Yave. Ozevo, yayantika vanga kikundi ye mpangi zazikuka, musungula mpangi z’ambuta. Kiakalanga mpe ye ngwizani ambote ko ye ngudi ame. Muna kuma kiaki, yavutulwisa e ngwizani ame yo yandi ye kwa mpangi ame a yakala. Yasivika kikilu kadi yayantika mona kiese kina kiamonanga ko muna zingu kiame. Mpangi zame za mwanda, esi nzo ame, musungula Yave, bakituka se nto ame ya lufiaulwisu ye nkuma.​—⁠Nkunga 28:⁠7.

Salu Kiampa

Vava yakala muna lukutakanu lwa mvivu, yawá elongi dimosi diayikanga e kiese kimonanga awana bena mu salu kia Kikristu kia ntangwa ke ntangwa, yavova vo: ‘Mono mpe ndenda kwame sala e salu kiaki.’ Kieleka, yazaya wo vo ke dikala diakete ko mu kuma kia mavimpi mame. Una yasamba kwa Nzambi, yasoneka e petição mu kituka se nlongi a Nkand’a Nzambi wa ntangwa ke ntangwa. I kuma vo, muna ngonde ya Abidi ya mvu wa 1998, yayantika e salu kiaki.

Aweyi yadi kotela mu salu kiaki kia umbangi ye uvanguki wame? Kana una vo kina ye mavimpi mafwana ko, kizolanga yekeka ezitu diame kw’akaka ko, kivavanga ko vo bandata ntangwa zawonso muna makalu mau ye kunsadisa mu mambu mawonso. Kansi, Suzie yo nkaz’andi bampana ngindu zambote. Bampovesa vo yasumba motocicleta, ekalu di’avanguki. Aweyi yadi lenda diatisila ekalu diadi? Nze una numwene muna foto kiaki, ekalu diadi diakubikwa kaka mu kuma kiame. Muna manta mo ke divavanga ko vo yatelama ye nitu ame ambevo ya tezo kia kilo 19 vana kunda kiame ki’avanguki.

Ekalu diadi diansadisa, yalendanga kingula wantu yo longoka yau Nkand’a Nzambi muna ntangwa twawizananga. Dialudi vo, ntoma yangalelanga ekalu diame, ekolo nkangalanga tembwa kiwandamanga muna luse lwame, ediadi yangidika dikungyangidikanga.

Ezak’e ntangwa nkalanga ye fu kia mokena yo wantu muna mpambu za nzila, oyau bekunzitisanga kikilu. O sadisa akaka bazaya oma ma Nkand’a Nzambi, kiese dikumpananga. Lumbu kimosi, vava twasilanga umbangi mu nzo ye nzo ye mpangi mosi wa ntel’anda, wakayisa nkento twawana, wantungununa yo sivika, wayuvula mpangi yasalanga yandi vo: “O nkw’aku nga lenda kwandi vova?” Tufwidi ye tusevo. Vava yansila umbangi, u kazayila wo vo ndenda kwame o vova.

Owau nyangalelang’e zingu yo zola Yave wa Nzambi. Mvutulanga kikilu matondo kwa ngudi ame muna kundonga e ludi kia Nkand’a Nzambi. Ngina ye vuvu kia zingu kia kusentu vava Nzambi ‘kevanga lekwa yawonso se yampa’ kumosi ye nitu ame yakete-kete.​—⁠Lusengomono 21:​4, 5.

[Babu Foto ina muna lukaya lwa 26]

“Yasianga ngolo mu kulukila kimbevo kiame. Kana una vo i wau, yabwa mu lukendalalu”