Savu Yovo Ludi e Ludi mu Kuma kia Yesu
Savu Yovo Ludi e Ludi mu Kuma kia Yesu
ADIEYI OBENZE? E MAMBU MENA OVA YANDA NGA MALUDI YOVO SAVU KWANDI?
Yesu kina kia 25 kia ngonde a Desemba kawutuka.
Akwa ngangu atatu bakingula Yesu muna lumbu kia luwutuku lwandi.
Yesu kakala ye mpangi zamakala yovo zamakento ko.
Yesu wakala se Nzambi muna mpw’a muntu.
Yesu kakala muntu ambote kaka ko.
NDONGA balenda vova vo mambu mama mawonso maludi. Akaka balenda vova vo diampasi mu zaya mo yovo ka dilendakana ko. Beyindulanga vo avo muntu okwikilanga muna Yesu, ka dina mfunu ko dia vava zaya e mvutu za mambu mama.
Kansi, Nkand’a Nzambi ke diau ko kelonganga. Ukutuvovesanga twakala yo ‘zayi wakieleka wa Mfumu eto Yesu Kristu.’ (2 Petelo 1:8) Tulenda vwa o zayi wau muna longokanga e Nsangu Zambote zasoneka antumwa. Zisonganga e ludi mu kuma kia Yesu ye zilenda kutusadisa mu swaswanesa savu ye ludi. Muna kuma kiaki, yambula twafimpa dina tutanganga muna Nsangu Zambote zasoneka antumwa mu kuma kia mambu bekwikilanga wantu mana tuyikidi ova ntandu.
DINA WANTU BEKWIKILANGA: Yesu kia 25 kia ngonde a Desemba kawutuka.
LUDI YOVO SAVU: SAVU.
Muna Nkand’a Nzambi, ka muna fulu ko kisonganga e ngonde yovo lumbu kia luwutuku lwa Yesu. Ozevo, e lumbu kia 25 kia ngonde a Desemba akweyi kiatuka? Muna Encyclopaedia Britannica mwasonama vo wantu akaka bekiyikilanga vo Akristu “bazola vo e lumbu kia luwutuku lwa Yesu kiakala e betela ye nkinzi wa esi Roma wa mpaika ntangwa.” Muna nsungi a mvula vava mwini ke utoma bayanga ko, esi zula bakembelelanga nkinzi wa ntangwa kimana kavaikisa mwini.” E lumbu kia 25 kia ngonde ya Desemba i kiau bayindulanga vo i lumbu kina e ntangwa kayantikanga vaikisa mwini. Nkanda wau usonganga vo mambu mayingi mevangwanga muna nkinzi a luwutuku lwa Yesu, “esi zula bavanganga mo muna kembela nkinzi wa mpaika ntangwa muna nsungi a mvula.”
Nga Yesu wakanikina vo wantu bakembelelanga e lumbu kia luwutuku lwandi kina kia 25 kia ngonde a Desemba? Badika edi: E lumbu kia luwutuku lwa Yesu ka kizayakene ko. Muna Nkand’a Nzambi ka muna fulu ko kisonganga vo tufwete kembelela e lumbu kia luwutuku lwa Yesu, ka muna mpe ziku ko kisonganga vo Akristu muna tandu kiantete bakembelelanga lumbu kiaki. Kansi, Nkand’a Nzambi uyikanga e lumbu kiasikididi kina kafwa Yesu yo vovesa alandi andi vo bayindulanga e lumbu kiaki. * (Luka 22:19) Kieleka, Yesu wazola songa vo ka tufwete kembelela lumbu kia luwutuku lwandi ko, kansi tufwete yindula e ntalu ya lufwa lwandi se kimenga.—Matai 20:28.
DINA WANTU BEKWIKILANGA: Akwa ngangu atatu (yovo atinu atatu) bakingula Yesu muna lumbu kia luwutuku lwandi.
LUDI YOVO SAVU: SAVU.
Nanga wamona kala vava wantu akaka bekembelanga nkizi wa lumbu kia luwutuku lwa Yesu, besonganga wantu atatu akwa ngangu benatanga tukau kwa nsedia Yesu. E diambu diadi ke dialudi ko, savu kwandi.
Dialudi vo wantu batuka kuna Este bayenda kingula Yesu vava kakala se kingyana-ngyana. Wantu awaya afimpi a ntetembwa, ke atinu ko yovo nganga. (Matai 2:1, nsekola ya The New English Bible; The Bible—An American Translation) Nga muna dikilwa kia bulu bawana Yesu? Ve, mu nzo bayenda kunkingula. Kieleka, ngonde zateka kiviokela i bosi wantu awaya bayenda kingula Yesu.—Matai 2:9-11.
Wantu akwa bakala, nwole, atatu yovo makumatatu? Nkand’a Nzambi ke uyikanga lutangu lwau ko. Kana una vo i wau, wantu bekwikilanga vo atatu bakala, wau vo tukau tutatu twaswaswana banata. * (Matai 2:11) Akaka mpe bekwikilanga vo konso muntu muna wantu awaya bakingula Yesu makanda maswaswana ma wantu basunzula. Kansi Nkand’a Nzambi ke uyikanga diambu diadi ko. Mosi muna antumwa ana basoneka e Nsangu Zambote wavova vo e savu kiaki kia sokwa kwa “nkwa ngangu mosi walongokanga lusansu lwa wantu muna tandu kia nana.”
DINA WANTU BEKWIKILANGA: Yesu kakala ye mpangi zamakala yovo zamakento ko.
LUDI YOVO SAVU: SAVU.
Nsangu Zambote basoneka antumwa zisonganga vo Yesu wakala ye mpangi zamakala ye zamakento. Nsangu Zambote kasoneka Luka ziyikilanga Yesu vo mwana “ewuta diantete” dia Maria, muna songa vo wawuta diaka wana akaka. * (Luka 2:7) Nsangu Zambote kasoneka Maku zisonganga vo akaka muna mbanza Nazarete bayikanga e nkumbu a Yesu kumosi mpe ye nkumbu za mpangi zandi muna kuveza. Bayuvulanga oku vo: “Ke yandi ko i mpangi a Yakobo yo Yosefe yo Yuda yo Simone e? “E nsanga zandi ke zina yeto ko, ovav’e?”—Maku 6:3; Matai 12:46; Yoane 7:5.
Nswaswani ye dina tutanganga muna Nsangu Zambote, ndonga muna akwa ndongoka bekwikilanga vo Yesu kakala ye mpangi zamakala ye zamakento ko. Akaka bevovanga vo e nkumbu za mpangi zamakala ye zamakento zina wantu bakiyuvulanga, ke mpangi za Yesu ko ana bawutuka se dimosi ye ngudi mosi. * Akaka mpe bekwikilanga vo mpangi zazi zamakala ye zamakento, wan’a nsansi a Maria. Kansi badika edi: Avo Yesu kakala ye mpangi ko, nga esi Nazarete badi kunyikila muna nkumbu za mpangi zandi? Akaka muna yau bamonanga vava Maria kakalanga wayimita. Bazaya wo vo Yesu i mwan’antete muna wana kawuta Maria.
DINA WANTU BEKWIKILANGA: Yesu wakala se Nzambi muna mpw’a muntu.
LUDI YOVO SAVU: SAVU.
E ngindu za sia vo Nzambi wayiza ova ntoto yo zinga nze muntu ona wayikilwa vo Yesu, ngindu za longi dia nzambi mu Ntatu diamwangana tuka kolo. Kansi elongi diadi ke dialongwa ko vava Yesu kakala ova ntoto. Muna kuma kiaki, Encyclopaedia Britannica ivovanga vo: “Luwawanu Lwampa ke luyikanga e mvovo nzambi mu Ntatu ko. . . Elongi diadi diawokela malembe-malembe muna tandu yavioka mu kuma kia ntantani zayingi.”
Dialudi vo mabundu mekululanga o zitu wa Yesu vava belonganga vo wakala se Nzambi muna mpw’a muntu. * Mu nkia mpila? Badika nona kiaki. Asadi balombele lekwa kwa mfunu a salu, kansi ubavovese vo kena yo nswa ko mu kubavana kio. Avo mvovo miandi mialudi, mfumu a salu osongele kwa asadi vo wisa kiandi kiandwelo. Kansi kele vo olenda kwandi kubavana kio kansi kazolele wo vanga ko, ozevo e mvovo miandi mia luvunu.
Yesu nkia mvutu kavana kw’alongoki andi wole ana balomba vo kabasia vana fulu kia tunda? Wabavovesa vo: “Vo i vwanda kuna koko kwame kwalunene, ovo kuna kwalumonso, ke diame ko dia vana dio, di’awana kaka bakubikilu dio kw’Es’ame.” (Matai 20:23) Avo Yesu Nzambi kikilu kakala, nga ke luvunu ko kavova? Kansi muna kiswaswanesa ye Ndiona osundidi e wisa, Yesu wasisa mbandu ambote ya lusakalalu yo songa vo kafwanana yo Nzambi ko.
DINA WANTU BEKWIKILANGA: Yesu kakala kaka muntu ambote ko.
LUDI YOVO SAVU: LUDI.
Yesu watoma dio kiesesa vo kakala kaka muntu ambote ko. Wavova vo: “I Mwan’a Nzambi.” (Yoane 10:36) Kieleka, ka vena muntu ko okiyikilanga vo Mwan’a Nzambi. Kansi kele vo Yesu kavuna, aweyi kadi badikilwa? Kadi badikilwa muntu ambote ko, kansi nkwa luvunu.
Nzambi yandi kibeni wasia kimbangi kisundidi. Nkumbu miole kavova mu kuma kia Yesu oku vo: “Ndioyu i Mwan’ame.” (Matai 3:17; 17:5) Badika edi: Sono yakete kaka ya Nkand’a Nzambi ivovanga vo ndinga Nzambi yawakana ova ntoto, muna nkumbu miau miole Nzambi wayikila Yesu vo Mwan’andi. E kiaki i ziku kisundidi kisonganga vo Yesu Mwan’a Nzambi kieleka kakala, nze una kavova.
Mun’elongi diadi, nga olongokele e ludi kwateka zaya ko mu kuma kia Yesu? Avo elo, ekuma olembi fimpila e Nsangu Zambote zasoneka antumwa zakaka? Ovanga wo dilenda kutwasila kiese ye nsambu. Vana ntandu, Yesu yandi kibeni wavova vo muna vwa “moyo a mvu ya mvu” diamfunu mu longoka e ludi mu kuma kiandi ye S’andi.—Yoane 17:3.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 13 Muna manaka m’Ayuda, Yesu muna Lumbu kia Nduta kafwa, i sia vo kia 14 kia ngonde a Nisani.—Matai 26:2.
^ tini. 18 Matai wa ntumwa wasoneka vo nzenza ‘bayalumwini tukau twau’ batambikidi kwa Yesu wolo, ndumbu ye mô. Diakiese mu zaya vo tukau twatu twantalu, nanga mu ntangwa yambote twalwaka kadi i ntangwa ina mase ma Yesu bazayiswa vo batina.—Matai 2:11-15.
^ tini. 21 Yesu yandi kaka wawutwa kwa Maria mu mpil’esivi, o wana akaka kawuta o Maria yo Yosefe wa nkaz’andi kabawuta.—Matai 1:25.
^ tini. 22 Elongi diadi Jerome walonga dio muna mvu a 385 wa Tandu Kieto, ditomene zayakana kwa awana bekwikilanga vo Maria mwenze kaka kakala muna zingu kiandi kiawonso. I bosi Jerome walomba ndoloki mu kuma kia longi diadi dialuvunu, kansi wau vo diateka kota kala muna ngindu za wantu ayingi ye mfumu za Dibundu dia Katolika, elongi diadi dilongwanga yamu unu.
^ tini. 26 Muna zaya diaka mambu mayingi mu kuma kia elongi dia nzambi mu Ntatu, tala finkanda Deve-se Crer na Trindade? wavaikiswa kwa Mbangi za Yave.
[Babu/Foto ina muna lukaya lwa 14]
Mambu Makaka Maludi Malenda Kusivikisa
Yesu nkia mpila muntu kakala? Nga nkwa ntim’ambâdi kakala yo kondwa kiese? Nga wavavukanga wantu yo lembi kubavwa o mfunu? Akaka balenda vova vo elo. Nanga, kiaki i kuma besivikilanga vava belongokanga vo Yesu . . .
• wayendanga mpe muna nkinzi.—Yoane 2:1-11.
• wasanisinanga wantu.—Maku 14:6-9.
• wayangalelanga kala vamosi ye yingyana-ngyana.—Maku 10:13, 14.
• wadila mpe.—Yoane 11:35.
• wafwilanga mpe akaka e nkenda.—Maku 1:40, 41.