Mun’owu wa lusansu lwa nkanda Etuku, Faro wabokelesa Yosefe ona wakala vo mbakami wa musi Yuda kimana kansasila e ndozi kalota zantokanesanga. Muna kolo kiakina, Yosefe se mvu miayingi kakala mu pelezo. Kana una vo wabokeleswa mu nzaki, Yosefe wakatula ntete nzevo. (Etuku 39:20-23; 41:1, 14) Mose wa nsoneki a nkanda Etuku, wayika e diambu diadi dilenda moneka kwa wantu vo ke dina mfunu ko, kansi wasonga vo wazaya kisi nsi kia Angipito.

Kuna nz’ankulu, Ayuda yo wantu a zula yakaka fu kia kudisa nzevo bakala kiau. Kansi, nkanda umosi (Enciclopédia de Literatura Bíblica, Teológica e Eclesiástica muna kingelezo) wavova vo: “Angipito kuna nz’ankulu yau kaka bakala ye fu kia katula e nzevo.”

Nga Angipito nzevo kaka bakatulanga? Nkanda umosi (Biblical Archaeology Review) uvovanga vo vava wantu babokelwanga kwa Faro, diavavanga vo bazenga e nsuki zawonso nze una bavanganga vava bayendanga muna tempelo. Muna kuma kiaki, Yosefe wakatula nsuki zawonso kuna ntu ye mika mia nitu.

Katuna ye ziku ko. Muna nkanda miandi, ezak’e ntangwa ntumwa Paulu wasadilanga o mvovo Mingerekia muna yika awonso ke bakala Ayuda ko. (Roma 1:16; 10:12) Paulu wasadilanga mvovo wau kadi e ndinga ye fu ya Kingerekia yasayana muna zunga kasilanga umbangi

Nani wayikilwanga vo Mungerekia kuna nz’ankulu? Muna tandu kia 4 vitila tandu kieto, o nlongi Isócrates wa musi Atenai wayika kuna umvuania wawonso e mpila yasayanena e fu ya Kingerekia mu nza. Wavova vo: “Wantu ayingi beyikilwanga vo Mingerekia ke mingutukila mia Ngerekia ko, kansi i awana betanganga sikola zeto.” Ozevo, o se dia Timoteo ona Paulu kayikila vo Mungerekia, nanga ke mungutukil’a Ngerekia ko, kansi walandanga e fu ye kisi nsi kia Ngerekia.—Mavangu 16:1.