KWAMANANA YINGILA!
Mabundu ye Vita Kuna Ucrânia—Adieyi Bibila Kivovanga?
Badika mambu malende mu kuma kia mfumu za mabundu ye vita kuna Ucrânia:
“O mfumu a dibundu dia Ortodoxa, Patriarch Kirill yamu wau kavovele diambu ko muna tumba o luyalu lwa Rússia lunuanisanga e nsi a Ucrânia. . . . E dibundu diandi diakinu sayanesa e nsangu za luvunu mu kuma kia Ucrânia. O Putin osadilanga e nsangu zazi muna songa e kuma kenuanisinanga e nsi a Ucrânia.—EUobserver, 7 kia Malusu, 2022.
“Patriarch Kirill . . . wasongele e kuma e nsi andi inuanisinanga e nsi a Ucrânia. Kuna kwa yandi e vita yayi i ngolo zivangwanga muna fokola e sumu.”—AP News, kia 8 kia Malusu, 2022.
“O mfumu a dibundu dia Ortodxa kuna Ucrânia, Bispo antete muna mbanza Kyiv, kina Kiantete wasambwidi o nkangu kimana ‘banuanisa esi Rússia’ . . . [Wavovele] mpe vo ovonda makesa ma Rússia ke sumu kwandi ko.”—Jerusalem Post, kia 16 kia Malusu, 2022.
“Oyeto [mu Kintwadi kia Mabundu ma Ucrânia ye Yimvuka ya Nsambila (UCCRO)] tuyikamene Vu kia Makesa ma Ucrânia ye atanini eto awonso, tubasambwidi mu kuma kia ngolo bevanganga muna nuanisa makesa ma Rússia ye tusambanga muna wete diau.”—Mvovo mia UCCRO, kia 24 kia Fevelelo, 2022.
Adieyi obenze? Nga mabundu mevovanga vo Yesu Kristu belandanga, nga bafwete kasakesa asambidi au mu kwenda nuana e mvita? Adieyi o Nkand’a Nzambi uvovanga?
Lusansu lwa mabundu mu kuma kia mvita
O lunsansu lusonganga vo ezak’e ntangwa mabundu mesimanga e mvita, tonda yo, yovo bevovanga vo diambote kwandi mu nuana e mvita muna twasa o luvuvamu. Se vioka mvu miayingi, Mbangi za Yave besenzekanga o luvunu lwa mabundu mama. Tala yaka nona iyikwanga muna nkanda mieto.
“E longi, “As Cruzadas: uma ‘trágica ilusão”’ disonganga vo e dibundu dia Católica Romana i nkwa kuma muna ulolo wa wantu bavondwa muna nkumbu a Nzambi yo Kristu.
“E longi, “A Igreja Católica na África”, disonganga una e dibundu ke dialenda kakidila e vita ya makanda ko, ngatu makanda mana mavondanziananga.
E malongi “A culpa é da religião?”, “O papel da religião nas guerras humanas” e “A religião toma partido” mesasilanga una e mfumu za dibundu dia Católica, Ortodoxa ye Protestante bayikamena e ndambu zau zole mu mvita zayingi.
Nga Akristu bafwete yikamanga e mvita?
Tala mana Yesu kalonga: “Ofwete zola o nkwaku wauna okuyizolelanga.” (Matai 22:39) “Nukwamanana zola e mbeni zeno.”—Matai 5:44-47.
Se yindula ediadi: E dibundu dikasakesanga asambidi mu vonda akaka muna mvita, nga dilenda vova vo dilemvokelanga e nkanikinu mia Yesu mu kuma kia zola? Muna baka e mvuta tanga malongi malende: “Os cristãos verdadeiros e a guerra” ye “É possível amar os inimigos?”
Tala mana Yesu kalonga: “E Kintinu kiame ke kia nza yayi ko. Kele vo Kintinu kiame kiakala kia nza yayi, alandi ame badi nuana kimana yalembi yekolwa kwa Ayuda.” (Yoane 18:36) “Awonso bebonga e nsosolo muna nsosolo befwila.”— Matai 26:47-52.
Se yindula ediadi: Wau vo Akristu ke balendi nuana ko muna tantinina Yesu, nga Akristu bafwete bonga o nkele mu nuana e mvita mu kuma yankaka? Muna zaya una Akristu antete balandila e mbandu a Yesu ye malongi mandi, tanga e longi: “A guerra é compatível com o cristianismo?”
Adieyi dibwila mabundu mana mekasakesanga e mvita?
Bibila kilonganga vo Nzambi omenganga mabundu mana mevovanga vo Yesu besunzulanga, kansi ke besadilanga malongi mandi ko.—Matai 7:21-23; Tito 1:16.
O nkand’a Lusengomono usonganga vo kuna kwa Nzambi o mabundu mama i akwa kuma muna menga ma wantu “awonso bavondwa ova nza.” (Lusengomono 18:21, 24) Muna zaya e kuma tanga e longi: “O que é Babilônia, a Grande?”
Yesu wavova vo mabundu mawonso mana Nzambi kemenganga mesinga fwaswa mu kuma kia mavangu mau nze una ukeselwanga e nti ambi ‘ke uyimanga mbongo ambote ko, yo tubwa vana tiya.’ (Matai 7:15-20) Muna zaya una divangamena ediadi tanga e longi: “O Lufwasu lwa Nsmbil’a Luvunu Lufinamene!”
Photo credits, left to right: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images