Nkuma wa Vuvu kia Lufuluku
Kapu Kia 9
Nkuma wa Vuvu kia Lufuluku
1. Kondwa kwa vuvu kia lufuluku, nkia vuvu ke badi vwa ko amafwa?
NGA wavidisa kala azolw’aku muna lufwa? Kondwa kwa lufuluku, kwadi kala ye vuvu kia kubamona diaka ko. Badi kala kaka nze una keyikang’o Nkand’a Nzambi vava kevovanga vo: “Afwa ke bazeye diambu ko, . . . kadi ke vena mfuntu ko yovo lukanu, yovo zayi yovo ngangu muna nsi-a-fwa [ziami], kun’okwenda.”—Kimpovi 9:5, 10.
2. O lufuluku nkia vuvu ki’esivi luvananga?
2 Muna nkenda zandi, o Yave ovananga elau diampwena dia lufuluku kwa wantu balembi tangakana ana bafwa kala bavutuk’o zinga yo vwila moyo a mvu ya mvu. Ediadi disonganga vo, olenda kwaku kala ye vuvu kiaki kia kiese vo vesinga kala ye lumbu okala diaka entwadi ye azolw’aku afwa muna nz’ampa ya Nzambi.— Maku 5:35, 41, 42; Mavangu 9:36-41.
3. (a) O lufuluku nkia mpila lunina o mfunu muna lungisa ekani dia Yave? (b) E vuvu kia lufuluku nkia ntangwa kikalanga se nkuma ampwena oku kwa yeto?
3 Muna kuma kia lufuluku katufwete monanga wonga wa lufwa ko. Lembi twasa mfwilu anzingi kwa selo yandi ya kwikizi, o Yave oyambulanga Satana kabatonta yakuna mfoko mu kuma kia mvovo miandi mia luvunu mia sia vo “yawonso kena yau o muntu i kevanina muna moyo andi.” ( Yobi 2:4) O Yesu wazindalala ye kwikizi kwa Nzambi yamuna lufwa, ikuma Nzambi wamfula yo moyo w’ezulu. Ozevo, o Yesu walenda sunzula e ntalu ya kimenga kia muntu alunga vana ndose a kunda kia S’andi kun’ezulu yo tambula e nluta wa vuluza mioyo mieto. Muna lufuluku, e “finkambi-kambi” akw’evwa kumosi yo Kristu bena ye vuvu kia yikana yandi muna Kintinu kiezulu. (Luka 12:32) Kuna kw’akaka, vena ye vuvu kia lufuluku lwa moyo a mvu ya mvu muna paradiso ova ntoto. (Nkunga 37:11, 29) E vuvu kia lufuluku i kivananga “ulolo wa nkuma” kwa Akristu awonso vava bekalanga muna ntonta za lufwa.— 2 Korinto 4:7.
Ekuma Lwinina o Mfunu Muna Lukwikilu lwa Akristu
4. (a) O lufuluku aweyi lwinina ‘s’elongi dia lubantiku’? (b) Wantu a nza aweyi bebadikilanga lufuluku?
4 Nze una usonganga Ayibere 6:1, 2, o lufuluku i ‘longi dia lubantiku.’ I nkubilwa ya lukwikilu, kondwa kwa lwau ke twadi kala Akristu azikuka ko. (1 Korinto 15:16-19) Kansi kadi, elongi dia lufuluku dilongwanga muna Nkand’a Nzambi dianzenza dimonekanga muna ngindu za wantu a nza. Wau bakondwa kimwanda, ndonga ya wantu bebanzanga vo e zingu kiaki i zingu kikilu. Ikuma vo, nkembo kaka bevavanga. Vena mpe ye asambidi a mabundu—diakala akwa Kikristu kia Kimpangila yovo akaka—bebanzanga vo moyo ulembi fwanga bena wau. Kansi, o lukwikilu lwalu ke luna ngwizani ye malongi ma Nkand’a Nzambi ko mu kuma kia lufuluku, kadi kele vo o wantu bakala yo moyo ulembi fwa ke vadi kala diaka mfunu a lufuluku ko. Olanda e ngindu zazi zau ezole mvwanga kaka zisianga ke mu vuvu kina kiavumunwinwa ko. Ozevo aweyi tulenda sadisila akwa ntima miansongi ana bazolele zaya e ludi?
5. (a) O muntu muna lenda bakula lufuluku, adieyi kafwete teka zaya? (b) Nkia sono olenda sadila muna sasila o moyo? ye nkala ya mafwa? (c) Adieyi olenda vanga kele vo muntu osadilanga nsekola ya Nkand’a Nzambi eyi isobanga e ludi?
5 Muna lenda bakula e nkubika esivi ya lufuluku, o wantu awaya bafwete zaya ntete e ludi mu kuma kia moyo ye nkala ya mafwa. Ezak’e ntangwa ke divavanga kwandi sono yayingi ko muna kiesesa diambu diadi kwa ndiona una ye nzala ya ludi kia Nkand’a Nzambi. (Etuku 2:7; Nkunga 146:3, 4; Yezekele 18:4) Kansì, e nsekola zakaka za Nkand’a Nzambi za tandu kiaki zisobanga e ludi mu kuma kia moyo. Ozevo, diamfunu twabadika e mvovo miasadilwanga muna ndinga yantete yasonekenwa o Nkand’a Nzambi.
6. Aweyi olenda sadisila muntu kazaya kana nki i moyo?
6 E nsekola ya Tradução do Novo Mundo yamfunu kikilu, kadi yisekolanga o mvovo wa Kiyibere neʹphesh ye wa Kingerekia psy·kheʹ mu mpila imosi kaka “moyo.” Kuna mfoko ya nsekola yayi vena ye sono yayingi olenda mwena e mvovo miami. E nsekola zakaka za Nkand’a Nzambi mpila zayingi ziyikilanga e diambu diadi, ke besadilanga kaka mvovo wau “moyo” ko kansi “vangwa” mpe beyikilanga wo, “kala,” “muntu,” ye “zingu;” “neʹphesh kiame” nanga disekolwanga vo “mono,” ye “neʹphesh waku” mu “ngeye.” Otezanisa e nsekola zakaka za Nkand’a Nzambi ye Tradução do Novo Mundo ilenda sadisa nlongoki akwikizi kabakula vo muna ndinga yantete o mvovo wau “moyo” muntu ye bulu mpe uyikanga. E mvovo miami ke misonganga nkutu ko vo o moyo i má kilembi monekanga, kilembi simbwa kina vo kilenda vaika mu nitu muna ntangwa lufwa yo zingila kwakaka.
7. Aweyi olenda sasila muna Nkand’a Nzambi e nkala y’awana bena muna Seol, Hades, ye Geena?
7 Muna fulu yawonso e Tradução do Novo Mundo mvovo mosi kesadilanga “Seol” muna sasila mvovo wa Kiyibere sheʼohlʹ ye vava kesadilanga “Hades” mu mvovo wa Kingerekia haiʹdes ye “Geenna” mu mvovo wa Kingerekia geʹen·na. “Seol” diau adimosi kwandi ye “Hades.” (Nkunga 16:10; Mavangu 2:27) O Nkand’a Nzambi utoma kiesesanga e diambu diadi vo Seol ye Hades i ziami kia wantu awonso kwandi, i lufwa ke moyo ko. (Nkunga 89:48; Lusengomono 20:13) E Sono yisonganga mpe e vuvu kia vaika muna ziami muna lufuluku. ( Yobi 14:13; Mavangu 2:31) Nswaswani ye diadi, ke vena ye vuvu kia moyo wa kusentu ko kwa awana bena muna Geena, kadi e mioyo mina mo ke miyizeye diaka ko.— Matai 10:28.
8. O umbakuzi wa kieleka wa lufuluku aweyi ulenda sobela e ngindu ye mavangu ma muntu?
8 Ovo omene kieseselwa mambu mama, o muntu olenda sadiswa kabakula e nsasa lufuluku kuna kwa yandi. Oyantik’o yangalela zola kwa Yave wavanga e nkubika yayi yamfunu. E ntantu bemonanga awana bavidisa azolw’au muna lufwa zilenda vingiswa kwa vuvu kiaki kiesivi kia vutuka kala yau entwadi muna nz’ampa ya Nzambi. Obakula mambu mama disadisa mpe mu zaya o mfunu wa lufwa lwa Kristu. Akristu a tandu kiantete bazayanga wo vo o lufuluku lwa Yesu Kristu i mbuta diambu muna lukwikilu lwa Akristu, lwaziul’e nzila kimana akaka mpe bafulwa. Basianga umbangi wa lufuluku lwa Yesu yo vema kwawonso ye vuvu luatwasa. Diau adimosi mpe o unu, awana beyangalelanga lufuluku bekalanga yo luzolo lwa kaulwila e ludi kiaki kw’akaka.—Mavangu 5:30-32; 10:42, 43.
Sadila e ‘Nsabi za Nsi-a-Fwa’
9. O Yesu aweyi kesadila ntete e “nsabi za lufwa ye Nsi-a-fwa”?
9 Awonso beyikana yo Kristu muna Kintinu kiandi ki’ezulu bafwete fwa. Kansi batomene zaya e vuvu kavana vava kavova vo: “[ya]fwa, tala, ngina yo moyo yakwele mvu, ngina mpe ye nsabi za fwa ye nsi-a-fwa.” (Lusengomono 1:18) Adieyi kazola vova muna diadi? Edi dia yandi kibeni kayikanga. Oyandi mpe wafwa. Kansi o Nzambi kanyambula muna Nsi-a-fwa ko. Muna lumbu kietatu o Yave wamfula yo moyo a mwanda yo kumvana moyo ulembi fwanga. (Mavangu 2:32, 33; 10:40) Vana ntandu, o Nzambi wamvana e “nsabi za fwa ye Nsi-a-fwa” kasadila zo mu vaikisa akaka muna ziami kia wantu awonso ye muna mbi yatwasa esumu dia Adami. Wau vo, ovwidi e nsabi zazi, o Yesu wafwana mu fula alandi andi akwikizi muna lufwa. Ntete, ofula yikwa ya nkutakani andi yakuswa muna mwanda kabavana lukau luantalu lwa moyo ulembi fwanga kun’ezulu nze iluna kamvana o S’andi.— Roma 6:5; Filipi 3:20, 21.
10. Nkia ntangwa luayantika o lufuluku lwa Akristu akwikizi ana bakuswa?
10 Nkia ntangwa Akristu akwikizi ana bakuswa befulwa mu vwila e zingu ki’ezulu? O Nkand’a Nzambi uyikanga vo lwayantika kala. O Paulu wa ntumwa wavova vo mu ‘kolo kia ngiza Kristu,’ eki kiayantika mu mvu a 1914 befulwa. (1 Korinto 15:23) Vava akuswa awaya akwikizi befokolanga e zingu kiau ova ntoto mu kolo kia nkal’andi omu tandu kiaki, ke belekanga diaka muna lufwa ko mu vingila e ngiz’a Mfumu au. Vava befwanga befulwanga vana vau muna mwanda, ‘bekitulwanga vana vau mu layiswa kwa meso.’ Nkia mpila kiese bemonanga wau vo mavangu mau mambote ‘mekubalandanga’!—1 Korinto 15:51, 52; Lusengomono 14:13.
11. Nkia lufuluku lwa wantu lukala, ye nkia ntangwa luyantika?
11 Kansi, ke vekala kaka lufuluku lwavwila moyo mu Kintinu kiezulu ko. Wau vo muna Lusengomono 20:6 “mfuluk’antete” luyikilwanga disonganga vo vena ye mfuluka yakaka yisinga landa. Awaya bebak’e nluta wa lufuluku lwalu lwansuka bekala ye vuvu kiesivi kia moyo a mvu ya mvu muna paradiso ova ntoto. Nkia ntangwa luyantika? O Nkanda Lusengomono usonganga vo luyantika kunima—lufwasu “lwa nza y’ezulu”—wantu a tandu kiaki kiambi ye ayadi au. E mfoko ya tandu kiaki yifinamene kikilu. I bosi, muna ntangwa kasia o Nzambi, o lufuluku ova ntoto luyantika.— Lusengomono 20:11, 12.
12. Aki nani bekala muna buka y’akwikidi ana befulwa mu zinga ova ntoto, ekuma dinina se vuvu kiesivi?
12 Aki nani bekala muna lufuluku lwalu ova ntoto? Muna yau vekala ye selo yakwikizi a Yave anz’ankulu, akala y’akento bena vo muna kuma kia lukwikilu lwau muna lufuluku “ke batambula luyambulu ko.” I sia vo, ke bazola kulula lukwikilu lwau ko muna Nzambi muna vevoka mu lubangamu yovo lufwa. Nkia mpila kiese kikala muna kubazaya yo kuyiwila mana mababwila mena vo ke masonama ko muna Nkand’a Nzambi! O Abele, wa mbangi antete a Yave wakwikizi okala mpe muna awana befulwa yo moyo ova ntoto; Kanoke yo Noa, ateleki ankabu bateleka e nsangu za Nzambi vitila Kizalu; Abarayama yo Sara ana batambula mbasi; o Mose ndiona watambikwa e Nsiku muna Mongo a Sinai; angunza za nkabu nze Yeremiya, ona wamona lufwasu lwa Yerusaleme muna mvu a 607 V.T.K.; yo Yoane wa Mvubi, ndiona wa wá Nzambi yandi kibeni wamvovesa vo o Yesu i Mwan’andi. Vekala mpe yo ulolo wa akala y’akento ana befwanga omu lumbu yayi yambaninu.—Ayibere 11:4-38; Matai 11:11.
13, 14. (a) Adieyi dibwila e Nsi-a-fwa ye mafwa mena mo? (b) Aki nani diaka befuluka ye mu nkia kuma?
13 Kuna kukwiziwa, akaka mpe bena vo ke selo yakwikizi ya Nzambi ko befulwa, ke vesiswa muntu ko muna ziami ya wantu awonso. Empila ziami isadil’e nkatu mu mafwa mandi yilenda zayilwa muna mpila kesadil’o Yesu e ‘nsabi za Nsi-a-fwa’ muna wete dia wantu. Ediadi diasongwa muna mona-meso kamon’o Yoane wa ntumwa, vava kamona vo e Nsi-a-fwa “itubilu van’eyanga dia tiya.” (Lusengomono 20:14) Adieyi disongele ediadi? Disongele vo e Nsi-a-fwa ina vo i ziami ya wantu awonso yifwaswa emvimba. Ke yikala diaka ko, yisal’e nkatu. Vana ntandu asambidi akwikizi a Yave o Yesu muna walakazi wandi ofula mpe ana balembi songa. E Diambu dia Nzambi dikutuzayisanga vo: “[Vekala yo, NW ] lufuluku lu’ansongi y’ana balembi songa.”— Mavangu 24:15.
14 Awana balembi songa ke befulwa y’ekani dia kubafundisa ko yo vava vo bafwa diaka. Muna nkala unsongi yikala e nza yawonso muna Kintinu kia Nzambi, oyau besadiswa kimana vo basia e zingu kiau engwizani ye nsiku mia Nzambi. E mona-meso kisonganga vo ‘veziulwa o nkand’a moyo.’ Ozevo, bebak’elau dia sonama e nkumbu zau muna nkanda wowo. ‘Befundiswa, konso muntu mun’owu wa mavangu mandi’ mana kevanga kunima lufuluku lwandi. (Lusengomono 20:12, 13) Ozevo, kele vo besunda yakuna mfoko, o lufuluku lwau lulenda kala se “lufuluku lwa moyo” ke “lufuluku lwa mfundu” ko.—Yoane 5:28, 29.
15. (a) Aki nani ke befulwa ko? (b) O zayi wakieleka mu kuma kia lufuluku ufwete kutufila mu vanga nkia diambu?
15 Kansi kadi, ke awonso ko bafwa i befulwa. Akaka basumuka e nsumuka yilembi lolokwa. Oyau kebayenda ku Nsi-a-fwa (Hades) ko kansi kuna Bilungi (Geena) i sia vo ku lubukumuku lwa mvu ya mvu. Kumosi ye awana mpe befwaswa muna “mpasi zayingi” ezi zifinamanga. (Matai 12:31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Tesalonika 1:6-9) Kana una vo o Yave osonga e nkenda muna vaikisa awonso bena muna Nsi-a-fwa, ka tufwete sadila e zingu kieto mu konso mpila tuzolele ko mu kuma kia sia vo vena ye vuvu kia lufuluku. Ka vena mosi ko okolamenanga kimfumu kia Yave kuna luzolo ofulwa. Ozaya e diambu diadi difwete kutusadisa twasonga vo tuyangalelanga o lukau luangovo lwa Nzambi muna zingang’e ngwizani yo luzolo lwandi.
Besiamiswanga kwa Vuvu kia Lufuluku
16. E vuvu kia lufuluku aweyi kilenda kadila se lukasakeso lwampwena?
16 Awana mu yeto tusiang’e vuvu muna lufuluku lukasakeso lwampwena lukutuvananga. Vava tufinamanga ku mfoko a zingu kieto tuzayanga wo vo ka tuna ye wisa kia kulula e lumbu kia lufwa ko—kana nkia mpila nlongo nkutu tunua. (Kimpovi 8:8) Kele vo, twasadidingi Yave kuna kwikizi kiawonso ye nkutakani andi tulenda kala ye vuvu muna oma ma ku sentu. Tuzeye wo vo muna ntangwa yafwana ya Nzambi tufulwa kimana twavutuk’o zinga diaka. Nkia mpila zingu ozevo kikala! “Moyo kikilu” nze una kayikila dio o Paulu wa ntumwa.— 1 Timoteo 6:19; Ayibere 6:10-12.
17. Nki kilenda kutusadisa twakala ye kwikizi muna Yave?
17 Ozaya vo o lufuluku kala lusinga kala yo zaya mpe Ndiona una vo i nto a nkubika yayi dikutukumikanga mu sikila muna lukwikilu. Dikutusiamisanga mu kwikila muna Nzambi kana nkutu tuvumisw’o vondwa kwa atantu. Se tuka kolo, o Satana osadilanga o wonga wa lufwa mu simbinina wantu muna ubundu. Kansi, o Yesu kakala yo wonga wa lufwa ko. Wasonga kwikizi muna Yave yamu lufwa. Muna kimenga kia lukulu lwandi, o Yesu waziul’e nzila mu vevola akaka muna wonga wau.— Ayibere 2:14, 15.
18. Nki kisadisanga asadi a Yave mu kala ye kwikizi kia mpila yayi?
18 Mu kuma kia lukwikilu lwau muna nkubika ya kimenga kia Kristu ye muna lufuluku asadi a Yave besonganga kikilu e kwikizi kiau. Vava bebangikwanga besonganga vo ke beluta ‘zolanga mioyo miau ko’ vioka zola kwau kwa Yave. (Lusengomono 12:11) Ke bebembolanga nsiku mia Kikristu ko mu vav’o vuluza mioyo miau o unu. (Luka 9:24, 25) Bazeye wo vo kana nkutu bavidisi e mioyo miau o unu mu kuma kia kwikizi kiau muna kimfumu kia Yave, oyandi okubasenda muna kubafula. Nga lukwikilu lwa mpila yayi una lwau? Ovwa lo kele vo ozolanga kieleka Yave yo bakisa kieleka e nsasa lufuluku.
Yuvu ya Lufimpu
• Ekum’o muntu kafwete zayila e ludi mu kuma kia moyo ye nkala ya mafwa, muna lenda bakula oma ma lufuluku?
• Nani ofulwa muna lufwa ye aweyi o zayi wa diambu diadi ulenda kutusadisila?
• E vuvu kia lufuluku aweyi kikutukumikanga?
[Yuvu ja longokela]
[Foto muna lukaya 85]
O Yave osidi nsilu vo vekala yo lufuluku lu’ansongi y’ana balembi songa
