TIMOKO TIA NDONGOKOLO 13
Nsambululu ya matieleka mbo yiyika nsayi’aku ngolo
‘Yehova, Nzambi’eto, ni nge fwanakane mu tambula nkembo, nsangu na lulendo.’—NZA. 4:11.
MUKUNGA 31 Diata tintwari na Nzambi!
BUKUFI BWA TIMOKO *
1-2. Nti bisa ti Nzambi katambula nsambululu’eto?
NGANO ntia mabanza mata ku turila, bu ta wâ ntelo ya “nsambululu”? Kampe mbo ta banza mu tifwani tia mpangi yifukamane ha lweka lwa mfulu’andi, mpe yita ziburila Yehova mutima mu lusambulu. Peleko mbo ta banza kanda dita sa ndongokolo ya Bibila.
2 Bantu ba mu bifwani bio bia biole, misamu mitariri nsambululu bata yirika. Ngano Yehova mbo katambula nsambululu’awu? Mbo katambula yo tala ti yidelakane na luzolo lwandi, mpe tala ti mu luzolo na buzitu bata ya sila. Yehova Yandi tutomono zolo. Tuzebi ti ni Yandi fwanakane mu baka nsambululu’eto, mpe tuzololo ti nsambululu’eto yabâ ya nguria ya toma.
3. Nti tutaluzula mu timoko ti?
3 Mu timoko ti, mbo tutaluzula mpila ya nsambululu Yehova yi keri tambulaka mu ntama, mpe mbo tutaluzula misamu 8 mi tufweti yirika ngatu Yehova katambula nsambululu’eto. Bu tuta kwe mia taluzuri, muna muntu mu beto lendi banza ka bwe kalendi tomesena nsambululu’andi. Mbo tutaluzula mpe misamu misaka ti nsambululu ya matieleka yatutâ nsayi.
NSAMBULULU YERI TAMBULAKA YEHOVA MU NTAMA
4. Bwe bantu beri sarilaka Yehova ntete ntangu ya Yezu basongela buzitu na luzolo kwe Yehova?
4 Bantu ba kwikama ntiana Abele, Noa, Abrahame na Yobe basongela buzitu na luzolo kwe Yehova. Ngano bwe? Mu nzila ya tumama kwawu, ya timinu na ya mikayulu mi basa. Bibila ka ditutêlaka ko ka ntia mpila bafweti sila nsambululu’awu. Kâ, batomo hana mukembo kwe Yehova, mpe nsambululu’awu ya keri tambulaka. Ha manima, Yehova wahana misiku kwe bala ba Israele mu nzila ya Mose. Misiku mio mbo mieri songelaka mpe ka bwe bafweti sila Yehova nsambululu yi kaketi tambula.
5. Ntia nsobolo yayizi salama mu nsambululu ya matieleka ha manima ma lufwa na mvumbukulu ya Yezu?
5 Ha manima ma lufwa lwa Yezu na ma mvumbukulu’andi, Yehova keri’â vutu dingaka ko ti bantu bazitisa Musiku wa Mose. (Rom. 10:4) Bakristo bafweti landa musiku wa môna, “musiku wa Kristo.” (Nga. 6:2, NWT) Mbo baketi tumamana “musiku” wo, bu baketi landa tifwani tia Yezu na ndongosolo’andi. Ka weri’â zolo tâka ko ti wafwanakana kwa ti basimba wo mu mutu, mpe balanda nzanda ntumunu za misamu mi bafweti yirika na mi bafweti lembo yirika. Lumbu ti mpe, Bakristo mbo basaka miamiansoni mi balenda mu landa Kristo ngatu batâ Yehova nsayi mpe babaka tidzunu.—Mat. 11:29.
6. Ngano bwe tulendi bakila timoko ti ndandu?
6 Bu tuta kwe taluzuri muna musamu wa nsambululu’eto, tiyula: ‘Ntia nsobolo nasiri mu nsambululu’ani?’ Lendi mpe tiyula: ‘Ngano ndendi tomesa nsambululu’ani?’ Fweti mona nsayi mu bungu dia nsobolo zi weka sa, kâ fweti mpe sambila Yehova mu mona ka nti fweti vutu tomesa.
NTIA MISAMU MIE MU NSAMBULULU’ETO?
7. Ngano Yehova bwe kabongelaka tusambulu tweto twa nsungu?
7 Mbo tusilaka Yehova nsambululu, bu tumusambilaka. Bibila mbo difwanakasaka tusambulu tweto na encens yi batomono yirika yi beri hanaka mu tabernakle, mpe ha manima mu Tempelo. (Mik. 141:2) Encens yo mbo yeri hanaka nsunga yeri tâka Yehova nsayi. Mpila mosi mpe, tusambulu tweto twa nsungu mbo tumutâka nsayi, ni bu sa ti ka tutêle’â misamu mia minene ko. (Bin. 15:8; Lub. 33:10) Misamu mia mbote misaka ti takwila ti Yehova zololo mu tu wirikilaka mu ntangu yi tumuzonzelaka luzolo lweto mu Yandi na bu tumutondaka. Zololo ti tamuzonzelaka maniongo meto, tivuvu tieto na nsatu zeto. Ntete wasambila Yehova, ngano lendi toko banza misamu mi tâ? Bu sila bo, mbo kwizi hana “encens” ya nkatika ya toma kwe Tata’eto dia ku mazulu.
8. Ntia bweso bwa toma bwe neto bwa kembela Nzambi?
8 Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tumukembelaka. (Mik. 34:1) Mbo tukembelaka Yehova bu tutêlaka bantu bakaka ka ntia mpila tuzololo mpe tuzitisaka bifu biandi na bisalu biandi. Mbo tubâ na misamu miamingi mi tukembelela Yehova tala ti mbo tumutondaka. Bu tubonga ntangu ya dimbitila mu mbote ya Yehova—mu miamiansoni mi keka yirika mu bungu dia beto—kani kabwe ka tukondo’â musamu wu tumukembelela ko. Tisalu tia samuna mbo tituhanaka bweso bwa toma bwa ‘nata mukayulu wa mukembo kwe Nzambi ntangu basiri ntangu, wuzololo tâ mbutu za bikoba bieto.’ (Ebr. 13:15) Ntiana kwa bu tufweti toko banza misamu mi tutâ kwe Yehova ntete tamusambila, bubote bubâka mu toko banza misamu mi tutêla bantu ba tubwabana na bo bu tusamuna. Tuzololo ti ‘mukayulu’eto wa mukembo’ wabâ wa nkatika wa mbote. Ntiangu tuzonzaka na tiya twatwansoni bu tusamunaka.
9. Ntiana bala ba Israele mu ntama, ntia ndandu tubakaka bu tubâka ku tukutakanu? Hana tifwani tia nge beni.
9 Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tubâka ku tukutakanu. Batêla bala ba Israele ti: ‘Nkumbu tatu muna muvu, babakala babansoni bamoneka he Yehova Nzambi’aku, ha mbuka yi kasola.’ (Lub. 16:16) Bafweti sisa nzo zawu na misitu miawu, mpe ka kwaketi’â bâ muntu ko waketi bia kêla. Kâ, Yehova wabakanisina ti: ‘Muntu pele dienokena nsi’aku bu naka mu tisongela ha ntarisi ya Yehova, Nzambi’aku.’ (Ndu. 34:24) Mu bungu ti bala ba Israele mbo beri tomo sikirilaka Yehova, mbo beri bâka ku malaki mo ma muvu. Buna, bayizi baka ndandu zazingi; bayizi yika luzabu lwawu lwa Musiku wa Nzambi, bayizi dimbitila mu mbote’andi ya ku mutima, mpe bayizi mona nsayi ya bâ tintwari na bisari biakaka bia Yehova. (Lub. 16:15) Mbo tubakaka mpe ndandu za mpila yo, bu tusaka miamiansoni mu bâ ku tukutakanu. Mpe banza ka ntia nsayi yibâka na Yehova mu ntangu yi tukubamaka mu hana mvutu za zikufi, kâ ze na nsasa yayingi.
10. Bwe tifu tia tangaka mikunga tie mfunu mu kati dia nsambululu?
10 Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tutangaka mikunga tintwari na mpangi zeto. (Mik. 28:7) Bala ba Israele mbo beri monaka ti tanga mikunga musamu wa mfunu weri mu kati dia nsambululu. Mutinu Davide wahana dema dia tangaka mikunga ku Tempelo kwe Balevite 288. (1 Nta. 25:1, 6-8) Lumbu ti, tulendi songela luzolo lweto mu Nzambi bu tutangaka mikunga mia nsambululu. Zu dieto ka tiena tima tie nguria mfunu ko. Tabongeno tifwani: Bu tuzonzaka, mbo tuvulu tâka makuba, kâ makuba mo ka matukabakasaka ko mu zonza ku lukutakanu na mu tisalu tia samuna. (Zaki 3:2) Mpila mosi mpe, ka tufweti’â tabika ko ti lwaka mu bungu dia zu dieto dilembolo dia toma diatukabakasa mu kembela Yehova mu nzila ya mikunga.
11. Tintwari na Mikunga 48:13, mu bungu dia nti tufweti saka nsambululu ya kanda?
11 Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tulongokaka Zu diandi, mpe bu tulongesaka dio kwe bala beto. Sabala mbo yeri hanaka bala ba Israele bweso bwa bika bisalu biawu bia bilumbu biabiansoni, mpe bwa tûla mabanza mawu mu tindiku tiawu na Yehova. (Ndu. 31:16, 17) Bantu ba kwikama ha kati diawu, mbo beri longesaka bala bawu misamu mitariri Yehova na mbote’andi. Muna muntu mu beto fweti sa programe ya tangaka Zu dia Nzambi na ya longokaka dio. Musamu wena wutariri nsambululu yi tusilaka Yehova, mpe mbo wutubakisa mu pusana kwe Yandi. (Mik. 73:28) Mpe bu tulongokaka tintwari mu kanda, tulendi bakisa bala beto mu bâ na tindiku tia ngolo na Tata’eto dia luzolo die ku mazulu.—Tanga Mikunga 48:13.
12. Ngano nti tuta longoka mu mpila Yehova yi keri bongelaka tisalu tia bô basala tabernakle na bima bieri mu kati?
12 Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tutungaka mpe bu tukipaka mbuka za nsambululu. Bibila mbo ditâka ti tisalu tia ntungulu ya tabernakle na ya bima biaketi bâ mu kati tieri tisalu tia santu. (Ndu. 36:1, 4) Lumbu ti mpe, Yehova mbo kamonaka ti tisalu tia ntungulu ya Nzo za Nsambululu na ya bima biakaka tia santu tiena. Mpangi zakaka mbo ziyôkesaka ntangu yayingi mu sala bisalu bio. Ngano ka wufwanakane’â ko ti tatondaka mu bungu dia moko ma bayikaka mu tisalu tia Timfumu tia Nzambi? Kâ, mbo basamunaka mpe. Bakaka mu bawu mbo badingaka mu bâ mipasuri-nzila. Bakuluntu ba mu timvuka mbo basongela ti moko bayikaka mu tisalu tia ntungulu bu babika mpangi zo zaba mipasuri-nzila tala ti bifu bifwanakane bie nawu. Ni bu sa ti tisalu tia ntungulu tia tuzebi sala peleko kâni, beto bansoni tulendi sala ngatu nzo zo zaba za tsema mpe za mbote.
13. Bwe tufweti mwinaka makabu ma tuhanaka mu bungu dia tisalu tia Timfumu?
13 Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tuhanaka makabu mu bungu dia tisalu tia Timfumu. Bala ba Israele ka bafweti’â moneka kwe Yehova moko mpamba ko. (Lub. 16:16) Bafweti hana tima mu kabu buna bu baketi lendela. Mu mpila yo, mbo beri songelaka ti Yehova beri tondaka mu miamiansoni mi keri yirikaka mu bungu dia bawu. Ngano bwe tulendi songela luzolo lweto mu bungu dia Yehova, mpe bwe tulendi songela ti mbo tumutondaka mu bima bi katuhanaka? Tulendi bwa sila bu tuhana mbongo mu yika moko timvuka tieto na tisalu tisalamaka mu nza ya mukaka, buna bu tulendela. Ntumwa Paulo wazonzela musamu wo bu katâ: ‘Tala ti mabanza ma mbote na mo, kabu di hana muntu mu bio bie nandi, mbo batambula dio; ka mu bio bi kalembolo na bio’â ko.’ (2 Kor. 8:4, 12) Yehova mbo katomo yangalalaka mu tima ni tima ti tumuhanaka, ni bu sa ti ka tiena tiatingi ko.—Mak. 12:42-44; 2 Kor. 9:7.
14. Tintwari na Bingana 19:17, bwe Yehova kamwinaka lubakusu lu tuhanaka kwe mpangi zeto ze na nsatu lubakusu?
14 Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tubakisaka mpangi zeto ze na nsatu lubakusu. Yehova wakanisina ti mbo kaketi sakumuna bala ba Israele beri bakisaka bamputu. (Lub. 15:7, 10) Wa matieleka, ntangu zazansoni zi tubakisaka mpangi zeto ze na nsatu lubakusu, Yehova mbo kabongelaka lo ntiana makabu ma tumuhanaka. (Tanga Bingana 19:17.) Mu tifwani, mu ntangu Bakristo ba ku Filipe yi batambika makabu kwe Paulo weri ku boloko, Paulo watâ mo ‘mukayulu wa singusu na wa singana kwe Nzambi.’ (Flp. 4:18) Tala mu kati dia timvuka, mpe tiyula: ‘Ngano muntu we kô wu ndendi bakisa?’ Yehova mbo kabâka mu nsayi bu tusarilaka ntangu’eto, ngolo zeto, lenda dieto na bima bieto mu bakisa bantu bê na nsatu lubakusu. Mbo kamonaka ti lubakusu lo mu nsambululu’eto lwena.—Zaki 1:27.
NSAMBULULU YA MATIELEKA MBO YITUTÂKA NSAYI
15. Nsambululu ya matieleka ntangu na ngolo yidingaka, kâ mu bungu dia nti yilembolo dema?
15 Nsambululu ya matieleka mbo yidingaka ntangu na ngolo. Kâ, ka yena dema ko. (1 Za 5:3) Mu bwe? Mu bungu ti luzolo lweto mu Yehova lututumaka mu mu sila nsambululu. Banza’eti mwana wa fioti wuta zolo mu hana kabu kwe tata’andi. Fweti yôkesa ntangu yayingi mu mu desenena tima. Mwana wo ka wunionga ko mu bungu dia ntangu yi kayôkesa. Tata’andi dia kazololo, mpe nsayi ye nandi mu mu hana kabu dio. Mpila mosi mpe, mu bungu ti Yehova tuzololo, nsayi yibâka neto ya sarila ntangu na ngolo zeto mu mu sila nsambululu ya matieleka.
16. Tintwari na Bahebre 6:10, bwe Yehova kamwinaka ngolo zi sarilaka muna muntu mu beto mu mu tâ nsayi?
16 Bibuti bie na luzolo ka bidingaka ko ti kabu di ba hana mwana mosi, bala babansoni babahana dio. Bazebi ti muna mwana lenda dia swaswana die nandi. Mpila mosi mpe, Tata’eto dia ku mazulu mbo kabakula mio mi lendi yirika muna muntu mu beto. Lendi bâ na lenda dia yirika misamu miamingi yôka bantu ba zebi mpe ba zololo. Peleko lendi lembo bâ na lenda dia yirika misamu miamingi ntiana bantu bakaka, kampe mu bungu dia mvula zaku, tikolela tiaku, peleko madema ma mu kanda. Kunôkanadi. (Nga. 6:4) Yehova ka zimbakana tisalu tiaku ko. Tala ti siri miamiansoni mi lenda, mpe siri bo na mabanza ma delakana, mbo kayangalala. (Tanga Bahebre .) Yehova zebi mpe misamu mi dingaka mu yirika. Mpe Zololo ti wayangalala mu nsambululu yi lendi mu sila. 6:10
17. a) Tala ti misamu miakaka mia mu nsambululu’eto mpasi tumwinaka mio, ngano nti tulendi sa? b) Ntia lubakusu bakiri mu musamu wumosi wu bazonzele mu kaku tie na mutu-diambu “ Yika nsayi’aku ngolo”?
17 Ngano nti tulendi sa tala ti misamu miakaka mie mu nsambululu’eto mpasi tumwinaka mio, ntiana ndongokolo ya beto beni peleko tisalu tia samuna? Mbo tukwizi mona ti bu tuvulu kwe se bima bio, mbo tukwizi tomo bia zolo, mpe mbo tubakila bio ndandu. Tulendi fwanakasa nsambululu’eto na sport peleko na tifu tia sikaka ngoma. Tala ti mu tinkuma kwa tusilaka bio, ka tutomo’â bia zaba ko. Kâ nti bitula tala ti tubongele nzengolo ya saka bio bilumbu biabiansoni? Ha mbatukulu, tulendi batika mu yôkesaka ntangu ya fioti, kâ ha manima tulendi kwizi yôkesa ntangu yayingi. Bu tumona ndandu za mbote zi tubaka mu bungu dia ngolo zeto, kampe mbo tudinga na timina diadiansoni ti ntangu yi tusaka bima bio yakulu fwana, mpe mbo tuzolo bio. Ngano mweni ka bwe tulendi sarila mabanza mo mu nsambululu’eto?
18. Ntia tima tiyôkele mfunu tulendi sa, mpe nti bitula tala ti tusiri tio?
18 Musamu wa mfunu wubâka mu saka miamiansoni mi tulenda mu bungu dia nsambululu’eto. Tamana sila bo, mbo tubâ na luzingu lwa nsayi lubâ na nsasa, mpe mbo tubâ na tivuvu tia sila Yehova nsambululu ntangu zazansoni. (Bin. 10:22) Lumbu ti, tidzunu tia mutima tie neto mu bungu ti tuzebi ti Yehova mbo kabakisaka bisari biandi bu babwabanaka na misamu mia mpasi. (Iza. 41:9, 10) Ntembe kâni, misamu mia mbote misaka ti tayangalala bu tusilaka Tata’eto dia luzolo nsambululu, Yandi ‘fwanakane mu tambula nkembo [na] nsangu’ za bima biabiansoni bi kasala!—Nza. 4:11.
MUKUNGA 24 Yizeno ku mongo wa Yehova
^ par. 5 Yehova fwanakane ti tamusilaka nsambululu mu bungu ti ni Yandi wasala bima biabiansoni. Mbo katambulaka nsambululu’eto bu tutumamanaka ntumunu zandi, mpe bu tulandaka mitieno miandi. Mu timoko ti, mbo tuzonzela misamu 8 mitariri nsambululu’eto. Mbo tulongoka ka bwe tulendi tomesena mpila yi tusarila misamu mio, mpe ka bwe milendi tu bakisila mu bâ mu nsayi.