Timvuka tia Agence fédérale américaine de contrôle et de prévention des maladies tiatâ ti bantu yôka 50% ba bayula biyuvu, ba mvula tûka 15 tii 19, batâ ti bawu bubakala peleko bukento bwa muntu wakaka bwa beka fiya. Sharlene Azam, watsoneka buku dia Oral Sex Is the New Goodnight Kiss, têle: “Tala ti fiya kwa bukento peleko bubakala luta zonzela kwe bantwenia, bawu mbo balutêla ti ka wena musamu wa mbi ko. Diangana, kwe bawu, ka kwena vukasa kwa nitu ko.”

•  Ngano bwe ta banza?

•  Ngano nti tuzebi?

•  Mu bungu dia nti we mfunu?

 Hana mvutu mu biyuvu bita landa mu Yee peleko kâni.

1.   Ngano mwana mukento wulendi baka zimi tala ti wufiyiyi bubakala peleko bamufiyiyi bukento?

   1.   Yee

   2.   Kâni

2.   Ngano fiya bukento peleko bubakala kulendi nata timbevo?

   1.   Yee

   2.   Kâni

3.   Ngano fiya kwa bukento peleko bubakala, nkatika vukasa kwa nitu kwena?

   1.   Yee

   2.   Kâni

 Fwanakasa mvutu zaku na zo zita landa.

1.   Ngano mwana mukento wulendi baka zimi tala ti wufiyiyi bubakala peleko bamufiyiyi bukento?

    Mvutu: Kâni. Ntiangu bantu babîngi batâka ti, na kondo kwa zaba, fiya bukento peleko bubakala ka wena musamu wa mbi ko.

2.   Ngano fiya bukento peleko bubakala kulendi nata timbevo?

    Mvutu: Yee. Muntu we na nsalulu ya fiyaka bukento peleko bubakala wulendi bêla bimbevo ntiana hépatite (A peleko B), gonococcie, herpès, syphilis peleko sida.

3.   Ngano fiya kwa bukento peleko bubakala, nkatika vukasa kwa nitu kwena?

    Mvutu: Yee. Nsalulu zazanoni za bukento peleko bubakala bwa muntu wakaka, ntiana fiya kwa bukento pekelo bubakala, vukasa kwa nitu kwa mukento na bakala, vukasa nitu ku munenono na sakasa bukento peleko bubakala bwa muntu wakaka, vukasa kwa nitu kwena.

 Taluzula verse zita landa zita zonzela diambu dia fiya bubakala peleko bukento.

 Bibila ditêle: “Taleno bu zololo Nzambi: beno lwabâ ba santu mpe lwabika bunsuza bwabwansoni.”​—1 Bisi-Tesalonike 4:​3.

 Ntêlo yi babangula mu “bunsuza” ni mpila zazansoni za vukasa nitu zi balembo saka mu makwela, ntiana vukasa kwa nitu kwa mukento na bakala, vukasa nitu ku munenono na sakasa kwa bukento peleko bubakala bwa muntu wakaka. Muntu wusarilaka bunsuza wulendi bwabana na misamu mia nkatika mia mpasi; mpe wulendi bebesa tindiku tiandi na Nzambi.​—1 Piere 3:12.

 Bibila ditêle: “Wô sarilaka bunsuza disumu kasaka mu nitu’andi.”​—1 Bisi-Korente 6:18.

 Fiya bukento peleko bubakala kulendi nata mpasi zazingi za tinsuni, za timpeve, peleko za mutima. Buku dia Comment parler de sexualité avec vos enfants (mu anglais) ditêle: “Maniongo, mabanza ma mpasi peleko mfwemoso ka miena kwa misamu mi bamonaka ko ha manima ma vukasa kwa nitu. Mbanzulu zazansoni za mpasi zi lendi mona muntu ha manima ma vukasa kwa nitu kwa mbi zilendi moneka mpe ha manima ma vukasa kwa nitu kwa mpila na mpila kulembolo delakana. Vukasa kwa nitu kwa mbi kwa mpila na mpila kulendi kunatina mpasi.”

 Bibila ditêle: “Meno ni Yehova Nzambi’aku, Yikulongesaka mu bungu dia mbote’aku.”​—Izaya 48:​17.

 Ngano benzi ti misiku mia Yehova mitariri vukasa kwa nitu mu bungu dia mbote’aku kahanina mio? Peleko ka mikuhanaka timpwanza ko. Mu ku bakisa mu hana mvutu mu biyuvu bio, banza nzila yi vulu yôkelaka kaminio zazingi mpe ye na bidimbu biabingi: kokesa ntinu, stop na biakaka. Ngano benzi ti bidimbu bio mwa timpwanza bikatulaka peleko nge bi kengerelaka? Ngano nti bitûla tala ti kuta kipa kaminio zakaka ko ze mu nzila?

 Mpila mosi mpe na mitieno mia Nzambi. Tala ti kuta mia zitisa ko, mbo tia bio bi kunini. (Bisi-Ngalate 6:7) Buku dia La sexualité intelligente (mu anglais) ditêle: “Tala ti bikiri nkwikulu zaku na bifu biaku bia mbote mu yirika misamu milembolo na ndandu, kubâ na buzitu bwabwingi ko mu nge beni.” Kâ, tala ti mitieno mia Nzambi zitisaka, mbo songela ti butindi bwe naku. Kâ mpe, mbo bâ na ngindu ya verela.​—1 Piere 3:16.